ေျပာင္းျပန္ေတြပါလား

ၾသစေတ်းလ်ႏုိင္ငံကို စတင္အေျခခ်တဲ့လူေတြက Aborigines ေခၚ ဌာေနတုိင္းရင္းသားေတြပဲျဖစ္တယ္။ လြန္ခဲ့တဲ့ႏွစ္ေပါင္း ေလးေသာင္းေလာက္ကတည္းက သူတုိ႔ဟာ ၾသစေတ်းလ်ကုိစတင္အေျခခ်တယ္လုိ႔ သိပၸံပညာရွင္ေတြက ေျပာၾကတယ္။ ဒီလူေတြ ဘယ္ကလာလဲေမးရင္ ပညာရွင္ေတြက အိႏၵိယတုိက္ကေန လာတယ္လို႔ဆုိတယ္။ လြန္ခဲ့ႏွစ္သန္းေပါင္းမ်ားစြာက ၾသစေတ်းလ်ႏုိင္ငံနဲ႔အိႏၵိယႏုိင္ငံတုိ႔ဟာ ကုန္းႀကီးတစ္ခုထဲမွာပဲ ဆက္စပ္ၿပီးရွိေနၾကတယ္။ အဂၤလိပ္ေခၚရင္ Gondwana လုိ႔ေခၚတယ္။

၁၂၀၀-၁၅၀၀ ခုႏွစ္ကာလေတြအတြင္းမွာ ေပၚတူဂီ၊ စပိန္၊ အဂၤလန္၊ ျပင္သစ္၊ နယ္သာလန္ စတဲ့ ဥေရာပႏုိင္ငံေတြမွာ သေဘၤာတီထြင္တဲ့နည္းပညာအားေကာင္းလာတယ္။ သူတုိ႔ရြက္ေလွေတြနဲ႔ တကမၻာလုံးမွာရွိတဲ့ နယ္သစ္ပယ္သစ္ေတြကုိ ရွာေဖြၾကလာတယ္။ ကုိလုိနီျပဳဖုိ႔ပါ။ ဒီဘက္ေခတ္လုိ ေဟာ္လီးေဒး လာတာမဟုတ္ပါ။

သူတုိ႔ဒီလုိ သေဘၤာနဲ႔ကမၻာပတ္ေနတဲ့အခ်ိန္မွာ ျမန္မာျပည္က ဘုရင္ေတြ ဘာလုပ္ေနၾကလဲဆုိေတာ့ မိန္းမေတြ တစ္ပုံႀကီးယူၿပီး ေပ်ာ္ပါးေသာက္စားမႈးယစ္ၿပီး အာဏာမက္ေနၾကတုန္းပါ။ အဲဓိက ဒါကုိပဲ ေခါင္းထဲမွာ ထည့္ထားပုံရတယ္။ အေသးစိတ္မသိပါ။

ၾသစေတ်းလ်ႏုိင္ငံ နယူးေဆာက္ေ၀းျပည္နယ္ကုိ ၁၇၈၆-ခုႏွစ္ ၾသဂုတ္လမွာ ပထမဆုံး အဂၤလိပ္က စတင္ ကိုလုိနီျပဳခဲ့တယ္။ ရြက္ေလွ ၁၁ စီးနဲ႔ အတူ အက်ဥ္းသား ၁၅၀၀-ေလာက္ ဒုကၡအမ်ဳိးမ်ဳိး အခက္အခဲမ်ဳိးမ်ဳိးကုိ ရင္ဆုိင္ၿပီး ၾသစေတ်းလ်မွာ ေနဖုိ႔ အဂၤလိပ္အစုိးရက ေစလႊတ္လိုက္တယ္။ ဒီလူ ၁၅၀၀-ထဲမွာ မိန္းမ၊ ခေလး ေတြနဲ႔ ေယာက်္ားေတြပါတယ္။ လာတဲ့လမ္းမွာတင္ လူအေယာက္ေလး ဆယ္နီးပါေလာက္ ေသဆုံးကုန္တယ္။ ဘယ္ေလာက္ထိ ခက္ထန္ၾကမ္းတမ္းတဲ့ လမ္းခရီးလဲ။ အခုေခတ္လို ဒုကၡသည္စခန္းေတြထဲကေန ေလယ်ာဥ္နဲ႔ လာရတဲ့ခရီးဆုိရင္ ဘယ္ေလာက္ေတာင္ ပါၾကမလဲမသိဘူး။ အခုေတာ့ ၁၅၀၀ ေလာက္ရွိတဲ့ လူဦးေရ။ သူတုိ႔ေတြအားလုံးဟာ သူခုိးေတြခ်ည္းပဲ။

သူတုိ႔ဘ၀ေတြကို ၾသစေတ်းလ်မွာ ထူေထာင္ၾကတဲ့ အခ်ိန္မွာ ဘာရွိလဲဆုိတာေတြးၾကည့္ပါ။ ဘာမွ အဆင္သင့္မျဖစ္ေသးပါဘူး။ အဲဒိအခ်ိန္မွာ Centerlink လုိ႔ေခၚတဲ့ အစုိးရေထာက္ပ့ံေၾကးေပးတဲ့ ဌာနမရွိ။ ေဆာက္ၿပီးသား အိမ္၊ ေက်ာင္းသြားဖုိ႔အတြက္ ေမာ္ေတာ္ကား၊ အပ်င္းေျပေသာက္ဖုိ႔အတြက္ ဘီယာရွိတယ္ထင္လား။ တခုမွမရွိပါ။ ရွိတာက သူတုိ႔ကို ေဆာ္ပေလာ္တီးဖုိ႔ ေခ်ာင္းေနတဲ့ ဌာေနတုိင္းရင္းသားေတြပဲရွိတယ္။ အဲဒိအခ်ိန္မွာ ဌာေနတုိင္းရင္းသားေတြက ဂ်ီေတာ့၊ အင္တာနက္နဲ႔ Facebook သုံးေနတဲ့ ယဥ္ေက်းမႈ မရွိေတာ့ အဂၤလိပ္သူခုိးေတြကုိ ေလးျမားနဲ႔ပစ္၊ လွံနဲ႔ထုိးၿပီး ျပန္ေမာင္းထုတ္ၾကတယ္။

ရာသီဥတုကလည္းဆုိးရြား၊ ေရကလည္းရွားနဲ႔ စတင္အေျခခ်လာတဲ့ အဂၤလိပ္ဒုကၡသည္ေတြဟာ သူတုိ႔အခက္အခဲကို ျဖစ္သလုိႀကိတ္မွိတ္ၿပီး ရင္ဆုိင္ၾကတယ္။ တုန္႔ျပန္ၾကတယ္။

သူတုိ႔ေတြဟာ တျဖည္းျဖည္းနဲ႔ သူတုိ႔ဘ၀ေတြကုိ တည္ေထာင္ၾကတယ္။ ေနာက္ပိုင္းသူတုိ႔အဆင္ေျပလာ ၾကေတာ့ အဂၤလန္က သူခုိးေတြ၊ ဒျမ ေတြကုိ တသုတ္ၿပီးတသုတ္ အဂၤလန္အစုိးရက ထပ္ပို႔လာတယ္။ လူေတြမ်ားလာတယ္ေပါ့။ ဒီလုိနဲ႔ ၾသစေတ်းလ်ကုိ စတင္တည္ေထာင္ၾကတာပါ။

သူတုိ႔ဒီလုိတည္ေထာင္ၾကတဲ့အခ်ိန္မွာ IMF ဆီကလည္း ေငြအေထာက္အပံ့မရပါ။ အေမရိကဆီကလည္း ေခ်းလုိ႔မရပါ။ ရွင္းရွင္းေျပာရရင္ ဘယ္ႏုိင္ငံဆီကမွ အေထာက္အပံ့မရပါ။

ႏွစ္ေပါင္း ႏွစ္ရာေလာက္ၾကာတဲ့အခ်ိန္မွာ ၾသစေတ်းလ်ႏုိ္င္ငံဟာ ကမၻာေပၚမွာ အခ်မ္းသာဆုံးစာရင္း၀င္ျဖစ္လာတယ္။ သူတုိ႔ႏုိင္ငံကေန ဆင္းရဲတဲ့ႏွိင္ငံေတြကို ကူညီတယ္။ ဒုကၡသည္ေတြကုိ လက္ခံေပးတယ္။ ျမန္မာျပည္က ဒုကၡသည္ေတြေသာင္းနဲ႔ခ်ီၿပီး ၾသစေတ်းလ်ကုိ လာၾကတယ္။ ဗီယမ္နမ္ေတြ၊ အီရန္ေတြလည္း လာၾကတယ္။ သူတုိ႔လာတဲ့အခ်ိန္မွာ အိမ္အဆင္သင့္၊ အစုိးရေထာက္ပံ့ေၾကးအဆင္သင့္၊ စားစရာ အဆင္သင့္၊ အားလုံးအသင့္ပါပဲ။

ၾသစေတ်းလ်ေတြ စားဖို႔ေသာက္ဖုိ႔အတြက္ လြန္ခဲ့တဲ့ႏွစ္ေပါင္း ၂၀၀-ေလာက္က ရုန္းကန္ရသလုိ ဒီဘက္ေခတ္ၾသစေတ်းလ်ေတြ ခက္ခက္ခဲခဲမရုန္းကန္ရေတာ့ဘူး။

ဒါေတြဟာ ဘယ္သူ႔ေၾကာင့္လဲဆုိေတာ့ သူတုိ႔လူႀကီးေတြေၾကာင့္ပဲ။ အဖုိးအဘြားေတြေၾကာင့္ပဲ။ သူတုိ႔ေတြဟာ ဘ၀နာတဲ့အခါၾကေတာ့ အလုပ္က်ဳိးစားတယ္။ သားေတြသမီးေတြ၊ ေနာင္လာေနာင္သားေတြအတြက္ စံနမႈနာျဖစ္ေစတယ္။ ႏုိင္ငံေရးစနစ္ကုိ ေကာင္းေအာင္လုပ္တယ္။ ပြင့္လင္းမႈရွိမွ တရားမွ်တမႈရွိမွ တုိးတက္မယ္ဆုိတာကုိသိတယ္။ အခ်င္းအခ်င္းလည္း ကုိယ္ထိလက္ေရာက္ ရန္မျဖစ္ဘူး။ ပါးစပ္နဲ႔ေျပာတဲ့ ႏုိင္ငံေရးကိုပဲ ေကာင္းေအာင္ အားထုတ္တယ္။ ေနာက္ဆုံး သူတုိ႔ဘာ့ေၾကာင့္ ဒီလုိျဖစ္လာတာလဲဆုိေတာ့ သူတို႔လူမ်ိဳးရဲ ႔စိတ္ဓာတ္ေတြက ဗမာလူမ်ဳိးေတြရဲ ႔ စိတ္ဓာတ္ထက္ အဆင့္အတန္းျမင့္လုိ႔ပါ။ အေခ်ာင္လုိက္ခ်င္တဲ့စိတ္၊ ခုိးခ်င္တဲ့စိတ္၊ ပ်င္းတဲ့စိတ္၊ စတဲ့မေကာင္းတဲ့ စိတ္ဓာတ္ေတြဟာ ဘ၀နာတဲ့အတြက္ မထားသင့္ဘူးလုိ႔ သူတုိ႔ယူဆတယ္။ အလုပ္လုပ္တယ္။ မိဘလုပ္စာကို ထုိင္ၿပီးသုံးျဖဳန္းတဲ့ အက်င့္ကုိ ေဖ်ာက္တယ္။

သူတုိ႔ အဘိုးအဘြားေတြက အရမ္းကုိ ဂုဏ္ယူစရာေကာင္းတယ္။ က်ေနာ္တုိ႔တုိင္းျပည္ရဲ ႔ အဘုိးအဘြားေတြကေတာ့ သိတဲ့အတုိင္းပဲ။ က်ေနာ္တုိ႔ကုိ ဆင္းရဲေအာင္လုပ္ခဲ့တယ္။ သူတုိ႔ အဘုိးအဘြားေတြက သူတုိ႔ခ်မ္းသာေအာင္လုပ္ေပးခဲ့တယ္။ ဆုိေတာ့ သူတုိ႔လူႀကီးေတြက ဂုဏ္ယူစရာအရမ္းေကာင္းတယ္ဗ်ာ။

က်ေနာ္တုိ႔တုိင္းျပည္က ဘုရင္ေတြကုိလည္းၾကည့္ပါအုံး။ သမုိင္းတခုလုံးမွာ ေကာင္းတဲ့ဘုရင္က လက္ခ်ဳိးေရလုိ႔တယ္။ တခါလာလည္း စစ္တုိက္၊ တစ္ခါလာလည္း ဘုရားတည္ေက်ာင္းေဆာက္။ ဒါနဲ႔ပဲ အခ်ိန္ကုန္ေနခဲ့တယ္။ လူေတြရဲ ႔ အသိပညာကုိတုိးတက္ေအာင္ လူေတြရဲ ႔အက်င့္စာရိတၱ ေကာင္းေအာင္ေနထုိင္မျပၾကဘူး။ မိန္းမေတြလည္း တစ္ပုံႀကီးယူလုိ႔ယူ။

ဘုရင္ေတြအျပင္ အစုိးရေတြလည္း ၾကည့္ပါအုံး။ တခ်ိန္လုံးကိုယ့္အခ်င္းခ်င္း ခ် ဖုိ႔ေလာက္စဥ္းစားေနတယ္။ သူမ်ားတုိင္းျပည္ေတြ ဂလုိဘယ္လုိက္ေဇးရွင္းေျပာေနတဲ့အခ်ိန္၊ တတိယလႈိင္းနဲ႔ လစ္ဘရယ္ဒီမုိကေရစီေျပာ ေနတဲ့အခ်ိန္မွာ ဆုိရွယ္လစ္စီးပြားေရးနဲ႔တံခါးပိတ္မႈ၀ါဒသုံးလုိ႔သုံး။ သူမ်ားေတြ ခရက္ဒစ္ကတ္နဲ႔အြန္လုိင္းေပၚကေန ေစ်း၀ယ္ေနတဲ့အခ်ိန္မွာ ျမန္မာေတြကေတာ့ စုတ္ျပတ္ေနတဲ့ေငြစကၠဴကုိ ကုိင္ၿပီး ေစ်း၀ယ္ေနရတုန္း။ သူမ်ားေတြက ကမၻာႀကီးပူေႏြးလာၿပီ၊ ကာဘြန္ေလွ်ာ့ခ်မယ္၊ သဘာပတ္၀န္းက်င္ကုိ ဦးစားေပးရမယ္လို႔ေျပာေနတဲ့အခ်ိန္မွာ သူတုိ႔က ေရကာတာေတြ ေဆာက္လုိ႔ေဆာက္။ သစ္ေတာေတြကုိ ခုတ္လုိ႔ခုတ္။ အကုန္လုံးသူမ်ားတုိင္းျပည္ေတြနဲ႔မတူတဲ့ ေျပာင္းျပန္စနစ္ေတြကုိပဲ လုပ္ေနၾကတယ္။

အခုလည္းၾကည့္ ဥပေဒျပဳတဲ့အဆင့္မွာရွိေသးတယ္။ ေဆြးေႏြးေနၾကတဲ့အဆင့္မွာရွိေသးတယ္။ ဘာမွ လက္ေတြ႔အေကာင္အထည္မေဖာ္ၾကေသးဘူး။ တုိင္းျပည္ၿငိမ္းခ်မ္းေရးရမွာကုိ အစုိးရအဆက္ဆက္က အေသေၾကာက္ေနလားမသိဘူး။ ဘာျဖစ္လဲဗ်ာ....ႏုိင္ငံတကာနဲ႔တန္းတူ ျမန္မာေတြကိုလည္း အခြင့္အေရးေပးလိုက္ေပါ့။ အဓိကျပသနာက ကမၻာ့ေပၚမွာျဖစ္ပ်က္ေနတာေတြကိုအတုမယူတက္ၾကဘူး။ ဒါ့ေၾကာင့္လည္းပဲ တုိင္းျပည္က အခုထက္ထိ ဒုံရင္းကဒုံရင္းျဖစ္ေနတာေပါ့။

တကယ္တမ္း တုိင္းျပည္ရဲ ႔ ျပသနာကုိ ေျဖရွင္းခ်င္ရင္ လြယ္လြယ္ေပးပဲ။ တစ္ရက္ထဲနဲ႔ေတာင္ျပတ္တယ္။ လႊတ္ေတာ္မွာ ေဆြးေႏြးေနတာေတာင္ ၾကာေသးတယ္။ က်ေနာ္သာဆုိရင္ ဒီလုိလုပ္မယ္။

သူပုန္ေတြေကာ၊ အစုိးရေကာ၊ အားလုံးေသာ ႏုိင္ငံေရးအင္အားစုေတြရဲ ႔ ကိုယ္စားလွယ္ေတြလာၾက၊ ေဆြးေႏြးၾက။ သူတုိ႔ေဆြးေႏြးခ်က္ေတြကုိ တုိက္ရုိက္အသံလႊင့္ေပးမယ္။ ၿပီးရင္ ဆုံးျဖတ္ခ်က္ခ်။ ဒါပဲ လုပ္ရမွာကုိမ်ား ဒီေလာက္ၾကာရလားမသိဘူး။

ျမန္ျမန္လုပ္ၾကပါဗ်ာ။


ရည္ညြန္း- http://www.australianhistory.org/landing



-- Thanks for sending!!!
Phone Kyaw

အာရွေန၀န္းနီ ဆရာေတာ္ဦးဥတၱမရဲ႕ နယ္ခ်ဲ႕ဆန္႕က်င္ေရး မဟာဗ်ဴဟာ အေတြးအျမင္မ်ား အရွင္ေခမာစာရ (ရဟန္းပ်ဳိသမဂၢ)

စာေရးသူအေနနဲ႕ေတာ့ ဆရာေတာ္ဦးဥတၱမကို ျမင္ဖူးေတြ႕ဖူးျခင္းကားမရွိပါ။ ဒါေပမယ့္ ဆရာေတာ္ရဲ႕ စာ၊ ဆရာေတာ္ရဲ႕ စကား၊ ဆရာေတာ္ရဲ႕ တရား၊ ဆရာေတာ္ရဲ႕ စကား၊ ဆရာေတာ္ရဲ႕ အေၾကာင္း၊ ဆရာေတာ္ရဲ႕ လုပ္ေဆာင္ခ်က္၊ ဆရာေတာ္ရဲ႕ ျဖစ္စဥ္ သမိုင္းေတြနဲ႕ ပတ္သက္လို႕ ေလ့လာဖတ္႐ႈမွတ္သားရင္း “ ဆရာေတာ္ရဲ႕ နယ္ခ်ဲ႕ဆန္႕က်င္ေရး ေတာ္လွန္ေရးမဟာဗ်ဴဟာအေတြးအျမင္” ေတြကိုေတာ့ သိခြင့္ရျပီး တအံ့တၾသျဖစ္ခဲ့မိတာကေတာ့ အမွန္ပါပဲ။
ဆရာေတာ္ဦးဥတၱမ ဆန္႕က်င္ေတာ္လွန္ခဲ့ရတဲ့ “နယ္ခ်ဲ႕” ဆိုတာ ေသးေသးမႊားမႊားပါးပါးကေလးမဟုတ္ဘူး။ “ေနမ၀င္အင္ပါယာပိုင္ ရွင္” လို႕ တင္စားခံရတဲ့ ကမၻာပတ္ျပီးအုပ္ခ်ဳပ္ေနတဲ့ အဂၤလိပ္ေတြျဖစ္တယ္။ အဲဒီအဂၤလိပ္ေတြဟာ ဆရာေတာ္ဦးဥတၱမ မရွိခင္ကပင္ ကမၻာ ၾကီးကိုပတ္ျပီး အုပ္ခ်ဳပ္ေနျပီ။ အာရွတိုက္၊ အာဖရိကတိုက္၊ ၾသစေတးလ်တိုက္၊ အေမရိကတိုက္နဲ႕ နယူးဇီလန္ကြ်န္းေတြကို စီးထားေနျပီ၊ ဘယ္တိုက္ ဘယ္ေျမမွ မက်န္ဘူး၊ မလြတ္ဘူး။ အဂၤလိပ္ကိုလိုနီေတြျဖစ္ေနတာကို ေတြ႕ရမွာျဖစ္တယ္။ ဥေရာပလိုေနရာမ်ဳိးမွာေတာင္ ဧရာမ စစ္ပြဲၾကီးေတြ ဆင္ႏႊဲေနျပီ။ ထိုးစစ္၊ ခုခံစစ္ စစ္ပြဲေတြ အေတာ္ကေလးျပင္းထန္ေနတာေတြ႕ရမယ္။ 1993 ခု ဂ်ာမနီကိုေရာက္ေတာ့ ဂ်ာမန္နဲ႕ အဂၤလိပ္တိုက္ပြဲျဖစ္ပြားရာ “ရိုင္းျမစ္” ကို ျဖတ္ထိုးထားတဲ့ တံတားတခုဆီကို ေရာက္ျဖစ္ပါတယ္။ လုိက္ပို႕ေပးတဲ့ ဂ်ာမန္က “ဒီေနရာမွာ အ ေသအလဲေဆာ္ခဲ့ၾကတာေပါ့” ဆိုျပီး ေျပာျပလို႕ သိခဲ့ရတယ္။ တံတားတခုလံုး သံုးစားမရေအာင္ ေက်မြေနတယ္။ ဂ်ာမန္ေတြ စစ္႐ံႈးခဲ့ျပီး အဂၤလိပ္နဲ႕ မဟာမိတ္ေတြရဲ႕ အုပ္ခ်ဳပ္မႈေအာက္ ေရာက္ခဲ့ရတယ္။ ဆိုလိုတာကေတာ့ အဂၤလိပ္ေတြဟာ ဥေရာပသားအခ်င္းခ်င္းေတာင္ မခ်န္ ဘူး၊ မညွာဘူး၊ ကိုလိုနီလုပ္ပစ္လိုက္တယ္။
ျပီးေတာ့ ဧရာမၾကီးမားတဲ့ အိႏၵိယတို႕ တ႐ုတ္တို႕ကိုလည္း စိတ္ၾကိဳက္အုပ္ခ်ဳပ္ထားႏိုင္သလို ၾသစေတးလ်တိုက္၊ နယူးဇီလန္၊ အေမရိက၊ ကေနဒါတို႕ကိုလည္း ၀င္ေရာက္ျခယ္လွယ္စိုးမိုးထားတဲ့ ႏုိင္ငံတခုပါ၊ ဒီေန႕ ႏိုင္ငံလို႕ ျဖစ္ေနၾက၊ ေခၚေနၾကရတဲ့ တခ်ိန္က အဂၤလိပ္ အုပ္ခ်ဳပ္ခံနယ္ေျမေတြဟာ အေရအတြက္အားျဖင့္ မနည္းဘူး။ ဓနသဟာယဆိုတာေတာင္ ႏိုင္ငံေပါင္း (40) ေက်ာ္တယ္။ မနည္းဘူး။ ျဗိတိန္ ဘုရင္မၾသဇာခံႏိုင္ငံဆိုတာလဲ ရွိေသးတယ္။ ဒါေၾကာင့္မို႕လို႕ အုပ္ခ်ဳပ္ခံနယ္ေျမမ်ားလို႕ ကမၻာတပတ္ရွိေနလို႕ “ေနမ၀င္အင္ပါယာပိုင္ရွင္” လို႕ အဂၤလိပ္ေတြကို ေခၚေနရတာျဖစ္တယ္။ ဒါဟာ ဆရာေတာ္ဦးဥတၱမ ေတာ္လွန္ဆန္႕က်င္ခဲ့ရတဲ့ အဂၤလိပ္အေၾကာင္း နည္းနည္းကေလးပါပဲ။
ဒီလို ေနမ၀င္အင္ပါယာပိုင္ရွင္ အဂၤလိပ္ေတြကို ဆန္႕က်င္ေတာ္လွန္ဖို႕ဆိုတာ လြယ္ပါ့မလား။ ေခါင္းေပါက္ေအာင္စဥ္းစားေတာင္ အေျဖထြက္ပါ့မလား။ ဆရာေတာ္တို႕ေခတ္က ေျပာတဲ့စကားနဲ႕ေျပာရရင္ “အဂၤလိပ္အရွင္သခင္ေတြကို ေတာ္လွန္ဆန္႕က်င္မယ္ဆိုရင္ ကိုယ့္ ေသတြင္း ကိုယ္တူးတာပဲ” ဆိုတဲ့စကားအတိုင္းပါပဲ မလြယ္ဘူး။
ေနာက္ျပီး ပညာေရးကိုလည္း ထိန္းခ်ဳပ္ထားတယ္။ ပညာမရွိေတာ့ ထူေနေအာင္ “အ” ေနေအာင္ေပါ့။ ပညာမရွိေတာ့ “ေတာ္လွန္ ေရး” ဆိုတာ မရွိႏိုင္ေတာ့ဘူးေပါ့။
ဆရာေတာ္ဦးဥတၱမဟာ ရခိုင္လူမ်ဳိးျဖစ္တဲ့အတြက္ “အဂၤလိပ္အုပ္ခ်ဳပ္ခံ ကိုလိုနီျဖစ္တယ္” ၊ “အဂၤလိပ္ကြ်န္ျဖစ္တယ္” ။ ”ရခိုင္လူမ်ဳိး” ဆိုတာ ဟိုးေရွးေရွးက ေက်ာက္ေခတ္အခါကပင္ ျမိဳ႕ျပယဥ္ေက်းမႈအဆင့္ ရွိခဲ့ျပီး ႏွစ္ေပါင္း 5000 (ငါးေထာင္) ေက်ာ္ ကိုယ့္မင္းကိုယ့္ခ်င္းနဲ႕ လြတ္လပ္တဲ့ ကိုယ္ပိုင္ႏိုင္ငံနဲ႕ေနလာခဲ့တယ္ဆိုတာ မျငင္းႏိုင္ဘူး။ အဂၤလိပ္၊ ႐ုရွေတြနဲ႕ ယဥ္ေက်းမႈစင္ျပိဳင္ျဖစ္ခဲ့သလို စီးပြားေရးလည္း ျပိဳင္ခဲ့ ၾကတဲ့ လူမ်ဳိးေတြပါ။ ဒြါရာ၀တီေခတ္၊ ဓည၀တီေခတ္၊ ေ၀သာလီေခတ္၊ ေလးျမိဳ႕ေခတ္ဆိုျပီး ပေဒသရာဇ္ေခတ္အဆက္ဆက္မွာ စစ္အင္အား ေကာင္းခဲ့ေတာ့ ဥေရာပသားေတြ မတိုးႏိုင္ခဲ့ဘူး။
ဒါေပမယ့္ 1784 ခုႏွစ္ ေနာက္ပိုင္းေလာက္မွာေတာ့ ရခုိင္ေတြဟာ “အက်ေခတ္” ေရာက္သြားျပီလို႕ ေျပာႏိုင္တယ္။ ပေဒသရာဇ္ေခတ္ မွ ျပည္သူ႕အစိုးရေျပာင္းဖို႕ၾကိဳးစားရာက ေျခေခ်ာ္လက္ေခ်ာ္ျဖစ္ခဲ့ရျပီး ႏိုင္ငံကို မထိန္းႏိုင္ မသိမ္းႏိုင္ျဖစ္ခဲ့ရတယ္လို႕ သံုးသပ္ႏိုင္ပါတယ္။ အဲဒီ ေခတ္ဟာ အေမရိကန္တို႕အစပ်ဳိးတဲ့အခ်ိန္၊ သမၼတစနစ္ထူေထာင္စ သမၼတ၀ါရွင္တန္ေခတ္ ျဖစ္တယ္။ ရခိုင္တို႕ရဲ႕ေနာက္ဆံုးဘုရင္ကေတာ့ “မဟာသမၼတရာဇာ” ျဖစ္တယ္။
ရခုိင္ေတြဟာ ပ်က္စီးယိုယြင္းေနတဲ့ ႏိုင္ငံေတာ္ရဲ႕အေျခအေနကို တည့္မတ္ဖို႕ၾကိဳးစားရာက အိႏၵိယမွာ ေရာက္ေနျပီျဖစ္တဲ့ ဥေရာပ သား အဂၤလိပ္ေတြနဲ႕ ေပါင္းမိသြားတာပါ။ ခရာဇ္သကၠရာဇ္ 1750 ခုႏွစ္ ၀န္းက်င္ေလာက္မွာ ျဖစ္တယ္။ ရခိုင္ေတြဟာ ဥေရာပသား အဂၤလိပ္ ေတြကို အထင္ၾကီးလို႕ေပါင္းခဲ့တာမဟုတ္ဘူး။ လံုး၀အထင္မၾကီးဘူး။ ရခုိင္ေတြ အပူတျပင္းလိုအပ္ေနတဲ့ ႏိုင္ငံေရး၊ စစ္ေရး ကိစၥေတြေၾကာင့္ သာ အဂၤလိပ္ေတြကို ေပါင္းခဲ့ရတာျဖစ္တယ္။ အဲဒီလိုေပါင္းခဲ့ရေပမယ့္ ရခိုင္ေတြက သတိရွိတယ္။ ကတိက၀တ္စာခ်ဳပ္စာတန္းေတြနဲ႕ ေပါင္း တာ ျပဳတာၾကည့္ေတာ့ အေတာ္ကေလးသတိထားပံုရတယ္။ အစပိုင္းကေတာ့ ရခုိင္ေတြယံုၾကည္လာေအာင္ ရခိုင္ေတြလိုအပ္ေနတဲ့ စစ္ေရး၊ ႏိုင္ငံေရး အေထာက္အကူေတြ အဂၤလိပ္ကေပးတယ္။ ေနာက္ပိုင္းေတာ့ မဟာမိတ္ေကာင္းစိတ္ဓါတ္ မျပသေတာ့ဘူး။ ကိုလိုနီဇာတိ ႐ုပ္ပံုလႊာ တျဖည္းျဖည္းခ်င္းေပၚလာတာကို ေတြ႕ရတယ္။ ရခုိင္မင္းညီမင္းသားေတြက မူမမွန္ေတာ့တဲ့ အဂၤလိပ္အေျခအေနကိုသိလာေတာ့ အဂၤလိပ္ ကိုတိုက္ဖို႕ျပင္လာတာကို ေတြ႕ရတယ္။
ဒါေပေမယ့္ ရခိုင္ေတြဘက္မွာ ႏိုင္ငံေရးကိုဦးေဆာင္ရတဲ့ မင္းညီမင္းသားေတြနဲ႕ စစ္ေရးကိုဦးေဆာင္ရတဲ့ ဗိုလ္ခ်ဳပ္စံရဗြီတို႕လို ပုဂၢိဳလ္ ေတြနဲ႕ အဂၤလိပ္တိုက္ေရးကိစၥမွာ အျမင္ခ်င္းမတူၾကတဲ့အတြက္ အဂၤလိပ္က အသာတၾကည္ေကာက္စားသြားႏိုင္ခဲ့တယ္လို႕ ဆိုႏိုင္တယ္။ ဘာ ေၾကာင့္လဲဆိုေတာ့ စစ္ဘက္အကူအညီနဲ႕ ရခိုင္မင္းညီမင္းသားေတြကို ဖမ္းဆီးႏုိင္ခဲ့လို႕ပါပဲ။ အဂၤလိပ္ေတြဟာ လက္ျမန္ေျချမန္ပါပဲ။ ရခုိင္မင္း ညီမင္းသားေတြကို ဒကၠားေထာင္မွာထားလိုက္ျပီး ရခုိင္ႏုိင္ငံေတာ္ရဲ႕ ပထ၀ီကိုလဲ (3) ပိုင္း ပိုင္းထားလိုက္တယ္။ တပိုင္းကေတာ့ ဘဂၤလား ေဒ့ရွ္ဘက္မွာ၊ တပိုင္းကေတာ့ အိႏၵိယဘက္ မွာ ၊ တပိုင္းကေတာ့ ပင္လံုစာခ်ဳပ္အရေပၚလာတဲ့ ယခုျမန္မာႏိုင္ငံဘက္မွာပါ။
ဒီ ရခိုင္နဲ႕ အဂၤလိပ္ဆက္ဆံေရးမွာ ရခုိင္ေတြက စစ္ေရး၊ ႏိုင္ငံေရးအရ အသံုးခ်ခဲ့သလို၊ အဂၤလိပ္ေတြကလည္း ကိုလိုနီအတြက္ ရခုိင္ ကို အသံုးခ်ႏုိင္ခဲ့တယ္။ ရခုိင္ေတြကို အဂၤလိပ္က တိုက္႐ိုက္ခန္႕တဲ့ “ရခုိင္တိုင္းမင္းၾကီး” အဆင့္ အုပ္ခ်ဳပ္ေရးေလာက္နဲ႕ ထားလိုက္ျပီး၊ အဲဒီ တိုင္းမင္းၾကီးေတြကို “ေမာ္ဖူးေစ၊ ဘုရားထူးခံ” လုပ္ပစ္လိုက္တယ္။ တခ်ိန္က ရခိုင္နန္းတြင္းထဲမွာ ဥေရာပသားေတြကို ရခုိင္ေတြက “ေမာ္ဖူး ေစ၊ ဘုရားထူးခံ” လုပ္ထားခဲ့တယ္မဟုတ္လား။ ဘာပဲေျပာေျပာ ဒီပြဲမွာေတာ့ ရခုိင္ေတြ “ဘံုးဘံုးလဲ” ႐ံႈးခဲ့ရတဲ့ပြဲလို႕ ေျပာလို႕ရပါတယ္။
ဒီေတာ့ ဆရာေတာ္ဦးဥတၱမကို ေမြးဖြားေပးခဲ့တဲ့ေနရာဟာ အဂၤလိပ္ေတြ ရခိုင္ကို လံုး၀သိမ္းပိုက္ျပီးတဲ့ေနာက္ တည္ေထာင္ခဲ့တဲ့ “စစ္ ေတြ” ျဖစ္တယ္။ “စစ္ေတြ” ဟာ အဂၤလိပ္ကိုလိုနီျမိဳ႕ေလးတျမိဳ႕။ ဒါေၾကာင့္မို႕လို႕ ဆရာေတာ္ဦးဥတၱမဟာ အဂၤလိပ္ေတြရဲ႕ “ကိုလိုနီကြ်န္” တ ဦး။ ဆရာေတာ္ဦးဥတၱမဟာ ရခုိင္လူမ်ဳိးတို႕ရဲ႕ သမိုင္းေရစီးေၾကာင္းကို မသိဘဲမေနဘူး။ ဒါတင္မက ရခုိင္နဲ႕ဆက္စပ္တဲ့ ပင္လံုစာခ်ဳပ္၀င္လူမ်ဳိး ေတြရဲ႕ အေျခအေနကို မသိဘဲမေနဘူး။ ဒီလူမ်ဳိးေတြ ကိုလိုနီနယ္ခ်ဲ႕လက္ေအာက္ကလြတ္ေျမာက္ဖို႕ဆိုတာ ဒီလူမ်ဳိးေတြ ႏိုးၾကားလာ႐ံု၊ ေတာ္ လွန္လာ႐ံုနဲ႕ မျဖစ္ႏိုင္ဘူး။ မရဘူး။ သူ႕အား ကိုယ့္အား ခ်ိန္ဆႏိုင္တဲ့ ခိုင္မာတဲ့မဟာဗ်ဴဟာတရပ္ဟာ အမွန္တကယ္လိုအပ္တယ္ဆိုတာ စဥ္း စားခဲ့ပံုရပါတယ္။
ဒါေၾကာင့္မို႕လို႕ ဆရာေတာ္ဦးဥတၱမဟာ အိႏၵိယမွာ ေတာ္လွန္တဲ့အင္အားစုေတြရဲ႕ အဓိပတိအျဖစ္ခံယူခဲ့တယ္။ ျပီးေတာ့ တ႐ုတ္ျပည္ ေတာ္လွန္ေရးေခါင္းေဆာင္ “ဆြန္ယက္ဆင္” နဲ႕ ပူးေပါင္းခဲ့တယ္။ ဆရာေတာ္ဟာ ဂ်ပန္လူမ်ဳိးေတြရဲ႕ အခန္းက႑ကိုလဲ ေမ့မထားဘူး။ ဂ်ပန္ အားကိုလည္း ရယူခဲ့တယ္။ ေနာက္ျပီး ေသးငယ္တဲ့ အဂၤလိပ္နယ္ခ်ဲ႕ဆန္႕က်င္ေရးအင္အားစုေတြကိုလည္း ရႏိုင္သေလာက္စုစည္းႏိုင္ခဲ့တယ္။ ျပီးေတာ့မွ ျမန္မာႏိုင္ငံထဲကို ျပန္ၾကြလာျပီး လူထုတိုက္ပြဲေတာ္လွန္ေရးကို ေဖာ္ထုတ္ခဲ့တယ္လို႕ ဆိုရမွာျဖစ္တယ္။ ဆရာေတာ္ဦးဥတၱမဟာ ျမန္မာႏိုင္ငံမွာ ေတာ္လွန္ေရးကိုစတင္လိုက္တယ္ဆိုေပမယ့္ ၾကိဳးနီစနစ္နဲ႕မေနဘူး။ ျမိဳ႕ျပနဲ႕ ေက်းလက္ေတြမွာ ေရွ႕တန္းက်က်ဦးေဆာင္လႈပ္ ရွားခဲ့တယ္။ လူထုထဲမွာ အျမဲတမ္းရွိတယ္။ အပင္ပန္း အဆင္းရဲခံတယ္။ ေထာင္က်ရဲတယ္။ ဆရာေတာ္ဦးဥတၱမ ႏွစ္တရာျပည့္ကာလက စာ ေရးသူကိုယ္တိုင္ ဆရာေတာ္သီတင္းသံုးခဲ့တဲ့ေက်ာင္းေတြကို ေလ့လာခဲ့တယ္။ ဒီေက်ာင္းေတြဟာ အားလံုး႐ိုး႐ိုးသစ္သားေက်ာင္းေတြပါပဲ။ ဘာမွ အေဆာင္အေယာင္မရွိဘူး။ သခင္လြင္နဲ႕ အဲဒီတုန္းက ဆံုျဖစ္ေတာ့ ေမးၾကည့္ပါတယ္။ သခင္လြင္ကိုယ္တိုင္က ခ်ီးက်ဴးေျပာဆိုတာေတြ ၾကားခဲ့ရတယ္။
ဆရာေတာ္ဦးဥတၱမဟာ လူထုတိုက္ပြဲ နယ္ခ်ဲ႕ဆန္႕က်င္ေရးေဖာ္ထုတ္တဲ့ေနရာမွာ အင္မတန္ပါးနပ္တဲ့ နည္းဗ်ဴဟာေတြကို သံုးခဲ့တာ ေတြ႕ရတယ္။ ႏိုင္ငံေရးသက္သက္သာ ေဟာမယ္ေျပာမယ္ဆိုရင္ ႏိုးၾကားမႈၾကာေကာင္းၾကာႏိုင္မယ္။ ဒါေၾကာင့္မို႕လို႕ တခ်ဳိ႕ေနရာေတြမွာ ဘာ သာေရးႏြယ္တဲ့ ေဟာေျပာမႈေတြကိုလုပ္တယ္။ ေထာင္ထဲမွာ သကၤန္း၀တ္႐ံုခြင့္မရတာကို လူထုကိုခ်ျပတယ္။ ဒီလိုနည္းဗ်ဴဟာအမ်ဳိးမ်ဳိးေတြကို ေဖာ္ထုတ္အသံုးခ်တိုက္ပြဲ၀င္ခဲ့လို႕လည္း နယ္ခ်ဲ႕ဆန္႕က်င္ေရးစိတ္ဓါတ္ေတြ ေတာမီးပမာ အျမန္အလွ်င္ ျပန္႕ႏွံ႕သြားတယ္လို႕ ေျပာႏိုင္လိမ့္ မယ္။
ဆရာေတာ္ဦးဥတၱမဟာ ျမန္မာႏိုင္ငံတြင္းမွာ အဲဒီလို နယ္ခ်ဲ႕ဆန္႕က်င္ေရးေတာ္လွန္ေရး စတင္လိုက္တဲ့အခ်ိန္မွာ အိႏၵိယတို႕၊ တ႐ုတ္ တို႕၊ အင္ဒိုခ်ဳိင္းနားတို႕ေတြမွာလည္း နယ္ခ်ဲ႕ဆန္႕က်င္ေရးေတာ္လွန္ေရး ျပင္းထန္ေနျပီ။ အင္မတန္ အခ်ိတ္အဆက္မိမိ ခ်ိန္ကိုက္လုပ္ႏုိင္တဲ့ပြဲ လို႕ ဆိုရပါလိမ့္မယ္။
အဲဒီေခတ္က “ကရက္ေဒါက္ ထြက္သြား” ဆိုတဲ့ ရာဇသံဟာ စစ္ေတြျမိဳ႕က အရွင္သခင္အဂၤလိပ္ခန္႕ထားတဲ့ ရခိုင္တိုင္းမင္းၾကီးကပဲ အ ထိတ္တလန္႕ျဖစ္သြားတာမဟုတ္ဘူး။ အဂၤလိပ္ကိုလိုနီတခုလံုးတုန္လႈပ္ေစခဲ့တဲ့ “ရာဇသံ” ျဖစ္တယ္။ ပထမေတာ့ ဆရာေတာ္ဦးဥတၱမဟာ သာမန္မီးပြားကေလးတခု ျဖစ္ေကာင္းျဖစ္ပါလိမ့္မယ္။ ဒါေပမဲ့လို႕ နယ္ခ်ဲ႕အဂၤလိပ္ေတြအဖို႕ အမ်ားၾကီးျပင္ဆင္ခ်ိန္ေနာက္က်ေနပါျပီ။ နယ္ခ်ဲ႕ အဂၤလိပ္ေတြ ေနရာအႏွံ႕မွာ ဆန္႕က်င္ေတာ္လွန္ခံေနရျပီ။ ဒါေတြဟာ ဆရာေတာ္ဦးဥတၱမရဲ႕ က်ယ္ျပန္တဲ့မဟာဗ်ဴဟာကို ေရွးဦးမွာ အဂၤလိပ္ ေတြ မရိပ္စားမိခဲ့တဲ့ “အျပစ္” လို႕ ေျပာလို႕ရမယ္ထင္ပါတယ္။
အေျခအေနမွန္ကို သိေအာင္ေလ့လာျပီး မဟာဗ်ဴဟာအရ ဘာလုပ္ရမယ္၊ ဘယ္လိုလုပ္ရမယ္ဆိုတာကို သိျမင္တတ္တဲ့ တိဟိတ္ ဥာဏ္ရွင္ အာရွေန၀န္းနီ ဆရာေတာ္ဦးဥတၱမ မေထရ္ျမတ္အား ဆရာေတာ္ဘုရားရဲ႕ ( ) ေျမာက္ ေမြးေန႕မွာ ဒီေဆာင္း ပါးျဖင့္ ကန္ေတာ့လိုက္ပါတယ္။

အရွင္ေခမာစာရ (ရဟန္ပ်ဳိသမဂၢ)

ဆံပင္အေၾကာင္းသိေကာင္းစရာ

ဆံပင္အေၾကာင္း သိေကာင္းစရာ

၁။ ဆံပင္အဖ်ားေတြ တိေပးရင္ ဆံပင္ရွည္ႏႈန္းျမန္ေစသလား။

မဟုတ္ပါဘူး။ ဆံပင္ အဖ်ား တိတိ၊ မတိတိ ဆံပင္အရွည္ တစ္လကို လက္မဝက္ ေလာက္ ပိုတိုး လာေလ့ရွိပါတယ္။ ေႏြရာသီမွာ ဆံပင္ရွည္ႏႈန္း ပိုျမန္တတ္ပါတယ္။ ဆံပင္တိေပးလို႔ ရွည္လာတာ မဟုတ္ပါဘူး။ ေဟာ္ မုန္း ေတြေၾကာင့္ပါ။ ဆံပင္ တိေပးျခင္းအားျဖင့္ ဆံပင္ ႏွစ္ခြျဖစ္တာ ကိုသာ ဖယ္ရွားေပးၿပီး ဆံပင္ က်န္းမာ လွပေစႏိုင္ပါတယ္။

၂။ စိတ္ဖိစီးမႈက ဆံပင္ ပိုကြ်တ္ေစႏိုင္သလား။

ဆံပင္ေတြဟာ အခ်ိန္တိုင္း လိုလို ကြ်တ္ေနတတ္ၿပီး ပံုမွန္အေနနဲ႔ တစ္ေန႔ကို ဆံပင္ေပါင္း ၅၀မွ ၁၂၀ ေခ်ာင္းၾကား ကြ်တ္ေလ့ရွိပါတယ္။ သင့္ဘဝအတြက္ ႀကီးက်ယ္တဲ့ ေျပာင္းလဲမႈေတြ (ဥပမာ-အိမ္ေထာင္ပ်ိဳ ကြဲျခင္း၊ အလုပ္ျပဳတ္ျခင္း၊ ခြဲစိတ္ကုသမႈ ခံယူျခင္း) တို႔ေၾကာင့္အလြန္အ မင္း စိတ္ဖိစီးမႈ ခံေနရပါက ဆံပင္ ပိုကြ်တ္လာႏိုင္ပါတယ္။ ဆံပင္ကြ်တ္ရ ျခင္းရဲ႕တျခားအေၾကာင္းေတြကေတာ့ ကိုယ္ဝန္ေဆာင္ျခင္းနဲ႔ ပဋိဇီဝပိုး သတ္ေဆးတို႔ေၾကာင့္ပဲ ျဖစ္ပါတယ္။

၃။ ေခါင္းေလွ်ာက္ရည္ေတြ ေျပာင္းသံုးေပးရင္ ဆံပင္ပိုက်န္းမာ သန္စြမ္းလာႏိုင္သလား။

ဆံပင္ရွည္ေတြကေတာ့ ေခါင္းေလွ်ာက္ရည္ေတြကို ဒီေန႔ တစ္မ်ိဳး၊ ေနာက္ေန႔တစ္မ်ိဳး ခဏခဏ ေျပာင္းသံုးတာကို အားမေပးပါဘူး။ သင္ သံုးေနတဲ့ ေခါင္းေလွ်ာ္ရည္နဲ႔ အဆင္မေျပတာေတြ (ဥပမာ-ဆံပင္ကြ်တ္ ျခင္း၊ ေဗာက္ထျခင္း)ျဖစ္မွ တံဆိပ္ ေျပာင္းသံုးသင့္ပါတယ္။ ေဗာက္ထ တတ္တဲ့ သူဆိုရင္လည္း ေဗာက္ ေပ်ာက္တဲ့ ေခါင္းေလွ်ာ္ရည္ကို တစ္ပတ္ တစ္ခါ၊ ႏွစ္ပတ္ တစ္ခါေလာက္ေတာ့ ေျပာင္းသံုးသင့္ပါတယ္။ ပံုမွန္အေန နဲ႔ေတာ့ ကိုယ္နဲ႔ အဆင္ေျပတဲ့ ေခါင္းေလွ်ာ္ရည္ တစ္မ်ိဳးတည္းကိုသာ စြဲစြဲ ၿမဲၿမဲ သံုးသင့္ပါတယ္။

၄။ ဆံံပင္ျဖဴတစ္ေခ်ာင္း ႏႈတ္ရင္ ေနာက္ထပ္ဆံပင္ျဖဴ ႏွစ္ေခ်ာင္း သံုးေခ်ာင္း အစားထိုး ေပါက္လာတတ္သလား။

မဟုတ္ဘူးဆိုေပမယ့္ ဆံပင္အျဖဴကိုဆြဲႏုတ္တာ မေကာင္းတဲ့အ က်င့္ပါ။ ဆံပင္အျမစ္ေတြကိုဖ်က္ဆီးလိုက္သလိုျဖစ္ၿပီး ေရာဂါပိုးေတြ ဝင္လာႏိုင္ကာ အမာရြတ္က်န္ေစႏိုင္ပါတယ္။

၅။ ဆံလံုး ေသးၿပီးပါးတဲ့ ဆံပင္ကို ဆံပင္ အံုထူေအာင္ လုပ္လို႔ ရ သလား။

အျမင္ အားျဖင့္ေတာ့ အံုထူတဲ့ ပံုစံျဖစ္ေအာင္ေတာ့ အံုထူတဲ့ ပံုစံ ျဖစ္ေအာင္ လုပ္ႏိုင္ပါတယ္။ ဆံပင္အလိပ္နဲ႔ အပူေပးကာ ဖြလိုက္ရင္ ငါးမိနစ္အတြင္း ဆံပင္အံုထူထူေလး ျဖစ္လာႏိုင္ပါတယ္။

၆။ သန္္႔႔ရွင္းစင္ၾကယ္တဲဲ့့ ဆံပင္ရဖို႔ ေခါင္းေလွ်ာ္ရာမွာ ႏွစ္ခါျပန္ ေလွ်ာ္သင့္သလား။

မလိုပါဘူး။ ဆံပင္အႏွံ႔ ေခါင္းေလွ်ာ္ရည္ ထည့္ကာ အေသအခ်ာ ေခါင္းေလွ်ာ္လိုက္ရင္ တစ္ခါတည္းနဲ႔ သန္႔ရွင္းသြားပါလိမ့္မယ္။

၇။ ေခါင္းေလွ်ာ္ၿပီး အရမ္းေအးတဲ့ ေရနဲ႔ ေဆးခ်လိုက္ရင္ ဆံပင္ သားေတာက္ေျပာင္သြားႏိုင္ပါသလား။

သင့္အေနနဲ႔ အိပ္ခ်င္ေတာ့ ေျပသြားေပမယ့္ ေရခဲေရနဲ႔ ဆံပင္သား ေတာက္ေျပာင္တာ အဆက္အစပ္ မရွိဘူးလို႔သာ ဆိုပါရေစ။

၈။ ဆံပင္ ႏွစ္ခြကြဲတာ ေပ်ာက္ေဆး ရွိလား။

ဆံပင္ႏွစ္ခြကြဲတာ မျမင္ခ်င္ရင္ ညႇပ္ပစ္ဖို႔ပဲ ရွိပါတယ္။ ဆံပင္ ႏွစ္ခြ ကြဲၿပီးသားကို ေပ်ာက္ေအာင္ လုပ္ဖို႔ မျဖစ္ႏိုင္ေပမယ့္ ႏွစ္ခြ မကြဲေအာင္ ကာကြယ္လို႔ ရပါတယ္။ ေျခာက္ေသြ႕ပ်က္စီးေနတဲ့ ဆံေကသာအတြက္ ထုတ္လုပ္ထားတဲ့ ေခါင္းေလွ်ာ္ရည္ကိုသာ ေရြးသံုးသင့္ပါတယ္။

၉။ ဆံပင္ အေရာင္ ဆိုးျခင္းဟာ ဆံပင္ကို ပ်က္စီး ေစတဲ့ အဓိက အေၾကာင္းအရင္းလား။

အခုေနာက္ပိုင္း ထြက္ရွိလာတဲ့ ဆံပင္ ဆိုးေဆးေတြဟာ သိပ္မျပင္း ေတာ့တဲ့အတြက္ ဆံပင္အသားကို ထင္သေလာက္ မပ်က္စီးေစႏိုင္ပါဘူး။ ဆိုးေဆး အေကာင္းစားကို ေရြးသံုးဖို႔ေတာ့ လိုပါတယ္။ ဆံပင္ေဆးဆိုး တာထက္စာရင္ ေျဖာင့္တာတို႔၊ ေကာက္တာတို႔ လုပ္တာက ဆံပင္ကို ပို ပ်က္စီးေစပါတယ္။

၁၀။ ေန႔စဥ္အႀကိမ္ တစ္ရာေလာက္ ေခါင္္းၿဖီးလွ်င္ ဆံပင္ သန္ေစ ႏိုင္သလား။

မဟုတ္ပါဘူး။ ဆံပင္ သပ္ရပ္ေနေအာင္ ေခါင္းၿဖီးသင့္ပါတယ္။ ဆံပင္သန္တာနဲ႔ ဘာမွ မဆိုင္ပါဘူး။ ေခါင္း အရမ္း ၿဖီးလြန္းမွ ဆံပင္ေတြကို အျမစ္ကေန ဆြဲလိုက္သလို ျဖစ္ၿပီး ဆံပင္အားေတာင္ နည္းသြားေစႏိုင္ ပါတယ္။

ဆံပင္က်န္မာေရးနဲ႔အလွအပကုိ မိန္းကေလးအမ်ားစုဂရုစိုက္ၾကပါတယ္... ဆံပင္အလွအပကုိစိတ္၀င္စားသူမ်ားအတြက္ပါ။ လွပေသာဆံေကသာမ်ားပုိင္ဆိုင္ၾကပါေစ...။


ျမတ္ႏုိးသူ ၾသဂုတ္လ 24, 2011 6:59pm

လစ္ဗ်ားမွာ ေအာင္ပဲြရေနတ့ဲ သူပုန္ေတြက နယ္ေျမ ၉၀% အထိ ထိန္းခ်ဳပ္ႏုိင္ၿပီဆုိေပမယ့္ လစ္ဗ်ား ေခါင္းေဆာင္ႀကီး ကဒါဖီကုိ ဖမ္းမမိေသးပါဘူး။ ဒီလူႀကီး ဘယ္မွာ ပုန္းေနသလဲ၊
ျမိဳ႕ေတာ္မွာပဲ ရိွေနသလား၊
ရုပ္ေျပာင္းရုပ္လဲြလုပ္ျပီး သူပုန္ေတြၾကားထဲ ခပ္တည္တည္ ေနေနသလား မသိရပါ။

ကဒါဖီကုိ ေထာက္ခံတ့ဲ စစ္သားေတြက ႀကံ့ႀက့ံခံ ခုခံေနဆဲပါ။ ခုခံမႈေတြ ျပင္းထန္လြန္းလုိ႔ သူပုန္ေတြက အျပီးသတ္ေအာင္ပဲြမခံနုိင္ေသးပါဘူး။
ဒီလူႀကီးရဲ႕ အျမီးကုိ မဆုပ္ကုိင္ေသးသမွ်ေတာ့ ေအာင္ပဲြရျပီ မေျပာနုိင္ေသးဘူးေပါ့။

ဒီလူႀကီးကုိ ဖမ္းမိရင္ ေဒၚလာ ၂ သန္းနီးပါး ဆုခ်မယ္ တ့ဲ။ အင္း - မက္ေလာက္စရာ ေငြပမာဏ ဆုိေပမယ့္ ဒီေခတ္ ကုန္ေစ်းႏႈန္းနဲ႔ ဆုိရင္ ဒါက မ်ားတယ္ လုိ႔ေတာ့ ေျပာလုိ႔ မရျပန္ဘူး။

ဒီလူႀကီး အဖမ္းခံရရင္ေတာ့ သူ႔ကုိ ၂ ေနရာ ပုိ႔လုိ႔ရပါတယ္။ ႏုိင္ငံတကာ ရာဇ၀တ္ခုံ႐ုံးက သူ႔အတြက္ ေနရာ စီစဥ္ထားသလုိ သူပုန္ေခါင္းေဆာင္တခ်ဳိ႕ကလည္း သူ႔ကုိ လစ္ဗ်ားမွာပဲ ခုံရုံးတင္ခ်င္တယ္ တ့ဲ။

ဒီေတာ့ ကဒါဖီႀကီး လက္ရိွေနရာမွာ ဟန္မက်ဘူး ဆုိရင္ ပုိျပီး လုံျခဳံတ့ဲေနရာကုိ ေျပးရမွာပါ။ ဘယ္ေနရာကုိ ေျပးမလဲ။

အီရတ္လား ??? မျဖစ္နုိင္ဘူး။ သူ႔မိတ္ေဆြ ဆက္ဒမ္ဟူစိန္လည္း ဂန္႔သြားျပီ။

ေျမာက္ကုိရီးယားေရာ ??? အင္း - အဲဒီကလည္း လက္ခံမယ္ မထင္ဘူး၊ သူေရာ ကင္ဂ်ဳံးအီးဆုိတ့ဲ ငနဲေရာ စရုိက္တူတာမ်ားတယ္၊ ဖက္ရွင္ထြင္ျပီး အမ်ဳိးမ်ဳိး ၀တ္စား ဟန္ေရးျပတာလည္း တူတယ္၊ အသြင္တူလြန္းေတာ့ ဂူတဂူထဲ ၂ ေကာင္ ေအာင္းနုိင္မယ္ မထင္ဘူး။

တရုတ္ျပည္မွာလည္း ကပ္ေနလုိ႔ မျဖစ္။ ကဒါဖီဆုိတ့ဲပုဂၢဳိလ္က အမ်ဳိးသမီးေဘာ္ဒီဂတ္နဲ႔ပဲ ေနခ်င္တာ၊ တရုတ္ျပည္မွာက အမ်ဳိးသမီး ဆုိတာ ရွားပါးေနျပီ။ က်ဴးဘားသြားဖုိ႔လည္း အေမရိကန္နဲ႔ သိပ္နီးေတာ့ ဂြမ္းသြားမွာ ေသခ်ာတယ္။

ဒါဆုိ ေနျပည္ေတာ္မွာ ခုိလႈံခြင့္ယူမလား။ အင္း - ျဖစ္နုိင္ေခ် ရိွတာပဲ။

ေနျပည္ေတာ္မွာ ဆုိရင္ အာဏာရွင္ေတြကုိ အကာအကြယ္ေပးထားတ့ဲ ၂၀၀၈ အေျခခံဥပေဒလည္း ရိွေနေတာ့ လိုဏ္ထဲေတာင္ ၀င္စရာ မလုိဘူး။

ငပြႀကီးအေမရိကန္ကုိ မ်က္မုန္းက်ဳိးတာခ်င္းလည္း တူေတာ့ အတူေနလုိ႔ ရမွာပါ။

တကယ္လုိ႔မ်ား ကဒါဖီက ေနျပည္ေတာ္မွာ ခုိလႈံခြင့္ ယူလုိက္ရင္ - - - ေကာင္းတာေတြ အမ်ားႀကီး ရိွပါတယ္။

ေလာေလာဆယ္ ျပည္ေတာ္ျပန္မယ္ မျပန္ဘူး ျဖစ္ေနသူတခ်ဳိ႕လည္း ဆုံးျဖတ္ခ်က္ ခုိင္သြားမယ္။
အေနာက္နုိင္ငံေတြလည္း ျမန္မာျပည္စီးပြားေရးပိတ္ဆုိ႔မႈ ရုပ္သိမ္းေရး မရုပ္သိမ္းေရးကိစၥ သိပ္ျပီး အျငင္းပြားဖုိ႔ မလုိေတာ့ဘူး။

သတင္းသမားေတြလည္း ေရးစရာ အကြက္ ရသြားမယ္။ဗုိလ္ခ်ဳပ္ႀကီးေတြလည္း ကဒါဖီဆီမွာ အင္တန္း၀င္၊ ေလ့လာနုိင္မယ္ -
ဖက္ရွင္၀တ္စုံအမ်ဳိးစုံလင္စြာနဲ႔ စတုိင္က်က် ေနနည္း၊
အခုထက္ပုိျပီး ေပါက္ကရ ေလွ်ာက္ေျပာနည္း စသျဖင့္ စသျဖင့္ တုိ႔ကုိ သင္ယူနုိင္တာေပါ့။

ကဒါဖီသေကာင့္သားကုိ ခုိလႈံခြင့္ေပးျခင္းအားျဖင့္ အၾကင္နာတရားႀကီးမားပုံကုိ ျပသရာေရာက္တယ္လုိ႔လည္း ဘုရားဒကာဗုိလ္ခ်ဳပ္ႀကီးတုိ႔ ေတြးနုိင္တယ္။

နုိင္ငံကုိ ႏွစ္ေပါင္းမ်ားစြာ ဘယ္လုိ ဒုကၡေပးခ့ဲၾကတယ္ ဆုိတာကုိ ဗုိလ္ခ်ဳပ္ႀကီးေတြနဲ႔ အတူတူ စျမဳံ႕ျပန္နုိင္လုိ႔
ကဒါဖီကလည္း ျမန္မာျပည္ကုိ အရမ္း သေဘာက်လိမ့္မယ္။

ျမန္မာျပည္ဟာ လူသားတုိ႔ စတင္ျဖစ္ထြန္းရာေျမ မဟုတ္လား။ ဒီလုိေနရာမွာ ခုိလႈံခြင့္ယူရတာ ငမုိက္သားကဒါဖီအတြက္ေတာ့ ဂုဏ္ယူစရာေပေပါ့။ ။

လြတ္ၿငိမ္းခ်မ္းသာခြင့္ေပးလည္း မေပ်ာ္ႏုိင္ပါ

လြန္ခဲ့တဲ့အပတ္က ႏုိ႔ဘုိးဒုကၡသည္ စခန္းထဲမွာေနေနတဲ့ အေမနဲ႔အေဖကုိ စကားေျပာျဖစ္တယ္။ အေမ သားတုိ႔ျပန္လုိ႔ရၿပီ။ အေမနဲ႔အေဖလည္း ျပန္လုိ႔ရၿပီလုိ႔ ေျပာမိတယ္။ အေမက ေျပာတယ္။ သူမ်ားေတြျပန္လည္း ငါတုိ႔ေတာ့ မျပန္ဘူး။ မဲ့ေဆာက္ေစ်းထဲမွာပဲ မုန္႔ဟင္းခါးဆုိင္ဖြင့္ၿပီး ေနခဲ့မယ္တဲ့။

သူတုိ႔အျမင္မွာ ရန္ကုန္ျပန္ရင္ ေနစရာအိမ္ကလည္းမရွိ။ လုပ္စားဖုိ႔အတြက္လည္း အဆင္မေျပ။ ဒီေတာ့ သူတုိ႔အတြက္ အသင့္ေတာ္ဆုံးက လက္ရွိအေနအထားပဲ။ ဒါ့ေၾကာင့္ မဲ့ေဆာက္က ပုိၿပီးသူတုိ႔အတြက္ သင့္ေတာ္တဲ့သေဘာပါ။

က်ေနာ့္မိဘေတြအျပင္ တျခားသူေတြရဲ ႔ ဘ၀ေတြကုိ ေတြးမိတယ္။ ဒုကၡသည္စခန္းထဲမွာေနလာတာ ၁၀-ႏွစ္ေက်ာ္ေနၿပီ။ ဒုကၡသည္စခန္းနဲ႔ ထုိင္းႏုိင္ငံဟာသူတုိ႔အတြက္ ပုိၿပီးသင့္ေတာ္တယ္။ ဆန္ဆီးဆားငရုတ္ အလကားရတယ္။ ေဆးကုတာအခမဲ့။ ေက်ာင္းတက္လည္း ေငြ မကုန္။ ျပည္တြင္း ျပန္တဲ့အခါ ဘယ္မွာ ေနရမွန္းမသိတဲ့ဘ၀ေတြ မ်ားတယ္။ ဘ၀သစ္ကုိ ျပန္ၿပီး စရမယ္။

တကယ္လုိ႔လြတ္ၿငိမ္းခ်မ္းသာခြင့္သာေၾကျငာလုိက္ရင္ ဒုကၡသည္ေတြအားလုံး ႏုိင္ငံျခားကုိထြက္ဖုိ႔ဆုိတဲ့ အခြင့္အလမ္းရမွာမဟုတ္ေတာ့ဘူး။ တတိယႏုိင္ငံထြက္ခ်င္လုိ႔ ျပည္တြင္းက ရွိသမွ်အိမ္ေတြၿခံေတြေရာင္းၿပီး ထြက္လာတဲ့လူေတြအတြက္ေတာ့ လြတ္ၿငိမ္းခ်မ္းသာခြင့္က တကယ့္သတင္းဆုိးပဲ။ ႏုိင္ငံျခားတုိင္းျပည္ေတြ ကလည္း မင္းတုိ႔အားလုံးျပန္လုိ႔ရၿပီဆုိေတာ့ ျပန္ၾကေပါ့လုိ႔ တုိက္တြန္းၾကမွာပဲ။

ေကာင္းပါတယ္။ ဒီအခြင့္အေရးက တစ္သက္မွာ တစ္ခါေလာက္ရတဲ့အခြင့္အေရးဆုိေတာ့ ယူထား သင့္ပါတယ္။

လြတ္ၿငိမ္းခ်မ္းသာခြင့္ေပးတာကုိ မေပ်ာ္တဲ့လူေတြထဲမွာလည္း နယ္စပ္က အန္ဂ်ီအုိနဲ႔ ႀကီးပြားေနတဲ့လူေတြ အဆင္ေျပေနတဲ့လူေတြလည္းပါႏုိင္တယ္။ က်ေနာ့္အသိမိတ္ေဆြေတြထဲမွာ သူတုိ႔ကိုသူတုိ႔ညာေနတဲ့လူေတြ ရွိတယ္။ က်ေနာ္ေျပာတယ္။ ခင္ဗ်ားတုိ႔ ထုိင္းႏုိင္ငံမွာေနၿပီး အန္ဂ်ီအုိေကၽြးတာကုိ စားေနၾကတာဆုိေတာ့ တုိင္းျပည္ထဲျပန္ရင္ ဘယ္မွာေနၾကမလဲ။ ဘာလုပ္ၾကမလဲ။ ျပည္တြင္းမွာလည္း အိမ္ပုိင္ယာပုိင္မရွိ။ စီးပြားေရးလုပ္ငန္းမရွိ။ လက္ရွိအေနအထားမွာလည္း ေငြကမခ်မ္းသာ။ အတက္ပညာဆုိလုိ႔ ေဆြးေႏြးပြဲမွာ ပြားႏုိင္တဲ့အရည္အခ်င္းနဲ႔ ႏုိင္ငံေရးအသိပညာပဲရွိတယ္။ အသက္ေမြး၀မ္းေက်ာင္းပညာလည္း မတက္ၾကဘူး။ ဒီလုိလူေတြက ေတာ္လွန္ေရးေလာကမွာအမ်ားႀကီး။ အသက္ေတြလည္း ႀကီးလာၾကၿပီ။ သူမ်ားေတြလို ပင္ပင္ပန္းပန္း လုပ္ကိုင္စားေသာက္ႏုိင္တဲ့ အင္အားမရွိၾကဘူး။

ေနာက္ၿပီး တစ္သက္လုံးနီးပါးႏုိင္ငံေရး ေတာ္လွန္ေရးလုပ္လာၾကေတာ့ ဆန္မရွိပဲ အစားႀကီးတဲ့ ဘ၀င္ျမွင့္ခ်င္တဲ့စိတ္က ရွိေနေတာ့ သူမ်ားေတြလုိ ကူလီထမ္း၊ ဆုိက္ကားနင္းတဲ့ အလုပ္မ်ဳိးလည္း လုပ္ခ်င္မွာမဟုတ္ၾကဘူး။ ဒီလုိ က်ေနာ္ေျပာေတာ့ သူတုိ႔စိတ္အရမ္းဆုိးၾကတယ္။ လက္ရွိကာလမွာ မ်က္စိမွိတ္ၿပီး လက္ေတြ႔ဘ၀ကို ျငင္းလုိ႔မရပါ။ ဆုိေတာ့ လူအေတာ္မ်ားမ်ားက လြတ္ၿငိမ္းခ်မ္းသာခြင့္ေပးၿပီ ဆုိရင္ေတာင္ ျပန္ၾကမွာမဟုတ္ဘူးလုိ႔ ထင္တယ္။ သူတုိ႔အတြက္ ရင္ေလးမိတယ္။

ႏုိင္ငံျခားလည္း ထြက္ဖုိ႔အခြင့္အလမ္းလည္းရမွာမဟုတ္ေတာ့ဘူး။ ေနာက္ဆုံးေတာ့ သူတုိ႔လုပ္ခဲ့တဲ့ အလုပ္အတြက္၊ ကိုယ္က်ဳိးစြန္႔တဲ့အတြက္ ဘာမ်ားအက်ဳိးခံစားခြင့္ရွိလဲ။ ေနာက္ဆုံးေတာ့ အသက္ႀကီးတာပဲအဖတ္တင္တယ္။ ဒါ့ေၾကာင့္က်ေနာ္ေျပာတာေပါ့ သစၥာေတြ ေမတၱာေတြ ေတာ္လွန္ေရးေတြ ႏုိင္ငံေရးေတြဘယ္ေလာက္ပဲ ေျပာေျပာ ေနာက္ဆုံးကုိယ့္ထမင္းကုိယ္ရွာစား
ရပါတယ္။

ဘုရားသုံးဆူဘက္မွာ က်ေနာ့္အသိမိတ္ေဆြေတြရွိတယ္။ သူတုိ႔က အဖြဲ႔အစည္းေတြမွာလုပ္ခဲ့ဘူးတယ္။ ေရွ ႔တန္းစစ္မ်က္ႏွာျပင္မွာ အသက္ကုိရင္းၿပီးတုိက္ပြဲ၀င္ခဲ့တယ္။ ငပိစားၿပီး အခမဲ့ ေတာ္လွန္ေရးတာ၀န္ကုိ ထမ္းေဆာင္ဘူးတယ္။ လုပ္သက္က အနဲဆုံး ၁၀-ႏွစ္ရွိၾကတဲ့လူမ်ားတယ္။ အခုေလာေလာဆယ္ကာလမွာ သူတုိ႔ခင္ဗ်ား ဒုကၡသည္စခန္းေတြထဲမွာ၊ ေတာေတာင္ေတြထဲမွာ ဆင္းရဲ စုတ္ျပတ္သတ္ၿပီး ဘ၀ကို ရုန္းကန္ေနရတုန္း။ သူတုိ႔ခေလးေတြလည္း ေက်ာင္းေကာင္းေကာင္းမတက္ႏုိင္ဘူး။ စား၀တ္ေနေရးအတြက္ ေန႔စဥ္ပူပန္ေနရတဲ့ဘ၀ေတြ။ တုိင္းျပည္မွာ အားလုံးအခ်င္းခ်င္းသင့္ျမတ္ၿပီး ၿငိမ္းခ်မ္းသြားရင္ေတာင္ သူတုိ႔လုပ္ခဲ့တဲ့ အလုပ္အတြက္ အက်ဳိးအျမတ္ ဘာမ်ားရလဲ။

တကယ္လုိ႔မ်ား လြတ္ၿငိမ္းခ်မ္းသာခြင့္နဲ႔အတူ တစ္ေယာက္ကုိၿခံတစ္ကြက္၊ အိမ္တစ္လုံးနဲ႔ရင္းႏွီးစားဖုိ႔ ေငြ မ်ားအစုိးရက ခြင့္ျပဳေပးရင္ ဘယ္ေလာက္ေကာင္းမလဲ။ ဒီလုိမ်ဳိးစဥ္းစားခ်က္မ်ဳိးေတာ့ အစုိးဆီမွာ ရွိမွာမဟုတ္ပါဘူး။

ရဲေဘာ္ေတြဆင္းရဲေနတဲ့အခ်ိန္မွာ ဂြင္ ရိုက္တက္တဲ့ေခါင္းေဆာင္ေတြကေတာ့ စင္ေပၚကပဲ။ သူတုိ႔မွာ ေငြရွိတယ္။ ပညာရွိတယ္။ အဆက္အသြယ္ေကာင္းေနတယ္။ တတိယႏုိင္ငံေတြက ပတ္(စ္)ပို႔ေတြကုိင္ထားတယ္။ ေတာ္လွန္ေရးေၾကာင့္ အဖြဲ႔အစည္းေၾကာင့္ ဒီလူေတြဒီလုိျဖစ္ေနတာပါ။ လက္ရွိကာလမွာ ရဲေဘာ္ေတြအေနနဲ႔ ျပတ္ျပတ္သားသားျမင္တက္ေျပာတက္တဲ့ အက်င့္ရွိဖုိ႔ေကာင္းေနၿပီ။ အခု ဒီလူေတြ ဘယ္သူေတြလဲဆုိတာ ေျပာျပမယ္။ ႏုိင္ငံေရးအက်ဥ္းသားကူညီေစာင့္ေရွာက္ေရးအသင္းက ကုိဘုိၾကည္ဟာ မဲ့ေဆာက္ကုိ ေရာက္ခါစက ပိန္လိန္ၿပီးစုတ္ျပတ္သတ္ေနတဲ့ရုပ္ပါ။ အခုေတာ့ ၀လုိ႔လွလုိ႔။ ႏုိင္ငံတကာကေပးတဲ့ဆုေတြလည္း ရထားတယ္။ အဖြဲ႔အစည္းကေပးတဲ့လစာလည္းရတယ္။ ဘာပဲျဖစ္ျဖစ္ သူက လြတ္ၿငိမ္းခ်မ္းသာခြင့္မေပးလည္း ဂရုမစိုက္ဘူး။ သူ႔ဘ၀အတြက္ ခုိင္ေနၿပီ။ အနဲဆုံး ဘတ္ေငြသန္းနဲ႔ခ်ီၿပီးခ်မ္းသာေနၿပီ။ လူ႔ေဘာင္သစ္က ဥကၠဌကုိေအာင္မုိးေဇာ္၊ ဧရာ၀တီမဂၢဇင္းက ကုိေအာင္ေဇာ္၊ ဦးေမာင္ေမာင္၊ ေဒါက္တာႏုိင္ေအာင္၊ မခင္ဥမၼာ၊ ကေစာ၀ါး၊ ကုိေအာင္မ်ဳိးမင္း စတဲ့လူေတြဟာ အရမ္းကိုေကာင္းစားေနတဲ့လူေတြပါ။ ဒီလူေတြ ဒီလုိျဖစ္လာေအာင္ ဘယ္သူေတြက ထမ္းေပးရတာလဲ။ ေနာက္ဆုံးေတာ့ ေကာင္းစားတဲ့လူတစ္စုက လက္ခ်ဳိးေရလုိ႔ရၿပီး မေကာင္းစားတဲ့လူေတြက တစ္ပုံႀကီးပါ။ ဒါ့ေၾကာင့္ က်ေနာ္ေျပာခ်င္တာက ေနာက္ဆုံးေတာ့ ရုိးသားတဲ့လူေတြ၊ မလည္တဲ့လူေတြဟာ လူလည္ေတြကုိ လုုပ္ေကၽြးရသလုိပဲ။

ဆုိေတာ့ သူငယ္ခ်င္းတုိ႔ လြတ္ၿငိမ္းခ်မ္းသာခြင့္ေပးရင္ ျပန္ၾကပါ။ ဆင္းရဲလည္း ေျပာင္ေျပာင္ပဲဆင္းရဲပါ။ ျဖစ္ႏုိင္ရင္ ဒီလူေတြနဲ႔ကင္းေအာင္ေနၾကပါ။ ေတာ္လွန္ေရးေတြ ဘာေတြစဥ္းစားမေနနဲ႔။ အဓိက ကုိယ့္ဘ၀ကုိယ္ပဲ ထူေထာင္ရပါတယ္။

အခု က်ေနာ္စာေရးေနတဲ့အခ်ိန္မွာ ႏုိ႔ဘုိးဒုကၡသည္စခန္းထဲမွာ အစည္းအေ၀းလုပ္ေနပါတယ္။ ထုိင္းက ဒုကၡသည္ေတြကုိ ျပန္ပုိ႔ဖုိ႔ စီစဥ္ေနတယ္လုိ႔ေျပာလာပါတယ္။ ကဲ....အခ်ိန္တန္ေတာ့ အိမ္ျပန္ၾကတာေပါ့ဗ်ာ။ ျပန္တဲ့အခ်ိန္မွာ တခ်ဳိ ႔က မာစီဒီးနဲ႔ျပန္တယ္။ အမ်ားစုက လုိင္းကားတုိးစီးၿပီး ေပ်ာ္ေပ်ာ္ပါးပါးျပန္ၾကတာေပါ့။ အားလုံးအတြက္ က်ေနာ္စိတ္မေကာင္းပါဘူး။ ေလာကမွာ လူလည္ေတြကုိ သတိထားၾကပါ။



--
Thanks for sending!!!
Phone Kyaw

ျမန္မာ-အိႏၵိယ ႏႇစ္ႏုိင္ငံ ကုန္သြယ္ေရးလမ္းေၾကာင္းသစ္ တစ္ခု ျဖစ္လာမည့္ စစ္ေတြဆိပ္ကမ္း တည္ေဆာက္ေရးလုပ္ငန္း

ျမန္မာ-အိႏၵိယ ႏႇစ္ႏုိင္ငံ ကုန္သြယ္ေရးလမ္းေၾကာင္းသစ္ တစ္ခု ျဖစ္လာမည့္ စစ္ေတြဆိပ္ကမ္း တည္ေဆာက္ေရးတြင္ အိႏၵိယႏုိင္ငံမႇ Essar ကုမၸဏီက တာ၀န္ယူ တည္ေဆာက္လ်က္ ရႇိေၾကာင္း၊ ယင္းသုိ႔
တည္ေဆာက္ေရးလုပ္ငန္းႏႇင့္ ကုလားတန္ျမစ္ေၾကာင္း ရႇင္းလင္းေရးႏႇင့္ ဘက္စုံ ဖြံ႕ၿဖိဳးေရးမ်ားကုိ ၂၀၁၃ ခုႏႇစ္ အတြင္း အၿပီးသတ္ ျပဳလုပ္သြားမည္ ျဖစ္ေၾကာင္းလည္း သိရႇိရသည္။

အေမရိကန္ေဒၚလာ သန္း ၁၂၀ ခန္႔ ကုန္က်မည္ ျဖစ္ၿပီး ၂၁၉ x ၁၅ မီတာ အရႇည္ရႇိေသာ ဆိပ္ခံတံတားႀကီးကုိ တည္ေဆာက္မည္ ျဖစ္ရာ ပင္လယ္ကူးသေဘၤာႀကီးမ်ား ၀င္ေရာက္ ဆိုက္ကပ္ႏုိင္မည္ ျဖစ္သည္။ ယင္းအျပင္ ၁၅၈ ကီလုိမီတာ အရႇည္ရႇိ ေသာ ျမစ္ေၾကာင္း တူးေဖာ္ေရး လုပ္ငန္းကုိလည္း စစ္ေတြမႇ ပလက္၀ အထိ ျပဳလုပ္သြားမည္ ျဖစ္သည္။ ၅၄ x ၁၄ မီတာ အရႇည္ရႇိေသာ ခ်ဥ္းကပ္ တံတားမ်ားကုိလည္း ကုန္းတြင္းပုိင္း အနီးတြင္ တည္ေဆာက္သြားမည္ ျဖစ္ၿပီး ၇၈ x ၁၅ မီတာ ရႇိေသာ ဆိပ္ခံ တံတားတစ္ခုကုိလည္း တန္ ၂၀၀၀ မႇ ၃၀၀၀ အထိ သေဘၤာမ်ား ဆိပ္ကပ္ႏုိင္ရန္ ျပဳလုပ္သြားမည္ ျဖစ္သည္။

ယခုအခါတြင္ စစ္ေတြဆိပ္ကမ္း တည္ေဆာက္ေရး လုပ္ငန္းမ်ားကုိ တည္ေဆာက္လ်က္ ရႇိၿပီး ပလက္၀မႇ စက္ပစ္ျပင္ အထိ ကားလမ္းႏႇင့္စက္ပစ္ျပင္မႇတစ္ဆင့္ မီဇူရမ္ျပည္နယ္ႏႇင့္ ဆက္သြယ္မည့္ ကားလမ္းကုိလည္း ေဖာက္လုပ္ရန္ စီစဥ္လ်က္ ရႇိေၾကာင္း သိရႇိရပါသည္။

ဇြန္အတြင္းက မုိးေၾကာင့္ ယခင္ ျဖည့္တင္းထားေသာသဲမ်ား ျပန္လည္ ေမ်ာပါသြားခဲ့သည့္ ေနာက္ပုိင္းတြင္ ပင္လယ္ကမ္းစပ္မႇသဲမ်ား တူးယူရန္ လြယ္လင့္တကူ မရႏုိင္ေတာ့သျဖင့္ ယခုအခါတြင္ စစ္ေတြၿမိဳ႕ စာတုိက္ႀကီး၏
အေရႇ႕ေတာင္ဘက္၊ Nurse ကြာတာ ၏ အေရႇ႕ဘက္ ျမစ္ကမ္းစပ္မႇ သဲမ်ားကုိ စက္ျဖင့္စုပ္ယူကာ ျပန္ျဖည့္ေနရေၾကာင္း သိရႇိရသည္။

Dutch Disease (ဒတ္ခ်္ေရာဂါ) အေၾကာင္း သိေကာင္းစရာ

နိဒါန္း

လူ႔ကိုယ္ခႏၶာမွာ ျဖစ္ပြားေနတဲ့ ေရာဂါလကၡဏာေတြ စတင္ေပၚထြက္လာတဲ့အခါ ဂရုတစိုက္ေစာင့္ၾကပ္ၾကည့္႐ႈၿပီး ကၽြမ္း က်င္သူေတြရဲ႕ အၾကံဥာဏ္ေတြ၊ ကုထံုးေတြကို စနစ္တက် ခံယူဖို႔ လိုအပ္ပါတယ္။ ႏိုင္ငံတႏိုင္ငံရဲ႕ စီးပြားေရး အေျခအ ေနေတြမွာလဲ ေရာဂါေ၀ဒနာေတြ ျဖစ္ပြားလာတတ္တာေၾကာင့္၊ ကနဦးလကၡဏာမ်ား စတင္ေပၚထြက္လာစဥ္ ကတည္းက သတိျပဳမိၿပီး၊ လိုအပ္ေသာ ကုသမႈေတြ၊ ကာကြယ္မႈေတြ ျပဳလုပ္ထားမယ္ဆိုရင္ ေ၀ဒနာဆိုးေတြကေန သက္သာေစႏိုင္ ပါတယ္။

ႏိုင္ငံတႏိုင္ရဲ႕ စီးပြားေရးမူ၀ါဒေတြမွာ အၾကမ္းဖ်င္းအားျဖင့္ internal objectives (စီးပြားေရးဖြံ႕ျဖိဳးတိုးတက္ေရး၊ အလုပ္ လက္မဲ့ ရာခိုင္ႏႈန္းနည္းပါးေရး၊ ေငြေၾကးေဖာင္းပြျခင္း ေလ်ာ့နည္းေရးစသည္မ်ား) ပါ၀င္သလို၊ external objectives (ႏိုင္ငံ၏ ေငြေပးေငြယူရွင္းတမ္း- balance of payments equilibrium ျဖစ္ေရး၊ ႏိုင္ငံတကာ ကုန္သြယ္ေရး လုပ္ငန္း ေဆာင္တာမ်ားအား အားေပးေဆာင္ရြက္ေရး၊ ေငြလဲလွယ္ႏႈန္းမ်ား အလြန္အကၽြံ အတက္အက်မ်ားမႈအား ကာကြယ္ေရး စသည္မ်ား) လဲ ပါ၀င္ပါတယ္။ ဒီလို internal objectives နဲ႔ external objectives ေတြ ေအာင္ျမင္ေရးအတြက္ ေငြလဲ လွယ္ႏႈန္း (exchange rate) က အေရးႀကီးပါတယ္။

ေငြလဲလွယ္ႏႈန္းေလ်ာ့နည္းျခင္း (depreciation of exchange rate) ျဖစ္လာတဲ့အခါ ျပည္တြင္းသြင္းကုန္ တန္ဖိုးေတြ ျမင့္မားလာၿပီး၊ ေငြေၾကးေဖာင္းပြမႈ (inflation) ျဖစ္လာပါတယ္။ စီးပြားေရးမွာ ျပည္ပပို႔ကုန္က႑ အားေကာင္းလာၿပီး၊ သြင္းကုန္တင္သြင္းမႈ ေလ်ာ့နည္းလာပါတယ္။ ဒီလို ျပည္ပပို႔ကုန္က႑ အားေကာင္းလာခ်ိန္မွာ ပို႔ကုန္ေတြက သဘာ၀ သယံဇာတအရင္းအျမစ္မ်ား (ေရနံ၊ သဘာ၀ဓာတ္ေငြ႔၊ ေက်ာက္မ်က္ရတနာ စသည္မ်ား) ကို အေျချပဳထားခဲ့ရင္၊ ျပည္ တြင္းကို ႏိုင္ငံျခားေငြ အမ်ားအျပား စီး၀င္လာပါတယ္။

တၿပိဳင္နက္တည္းမွာပဲ ႏိုင္ငံျခားမွ ဖြံ႕ၿဖိဳးတိုးတက္ေရးဆိုင္ရာ ကူညီေထာက္ပံ့မႈ (Overseas Development Aid) ေတြ ကေန တဆင့္ ႏိုင္ငံျခားေငြေတြ အမ်ားအျပား စီး၀င္လာပါတယ္။ ဒီအခါမွာ ျပည္တြင္းမွာ exchange rate volatility ျဖစ္ လာပါတယ္။ ေငြလဲလွယ္ႏႈန္း အဆမတန္ ျမင့္မားမႈ (appreciation of exchange rate) ျဖစ္လာရာကေန၊ စိုက္ပ်ိဳးေရးနဲ႔ စက္မႈက႑မ်ားမွ ျပည္ပပို႔ကုန္မ်ားရဲ႕ ေစ်းကြက္ယွဥ္ျပိဳင္ႏိုင္စြမ္းအား က်ဆင္းလာၿပီး၊ ျပည္ပပို႔ကုန္က႑ကို ထိခိုက္လာ ေစ ႏိုင္ပါတယ္။ အကယ္၍ ႏိုင္ငံတႏိုင္ငံမွာ သဘာ၀သယံဇာတ အရင္းအျမစ္မ်ားအား ျပည္ပသို႔ ပို႔ေဆာင္မႈ၊ ျပည္ပႏိုင္ ငံမ်ားအား ေရာင္းခ်မႈ စတာေတြကေန ႏိုင္ငံျခားေငြ အမ်ားအျပား ၀င္ေရာက္ေနၿပီး၊ ပံုမွန္မဟုတ္တဲ့ ေငြလဲလွယ္ႏႈန္း တိုး တက္ျမင့္မားလာျခင္းေတြလဲ ျဖစ္ေနၿပီဆိုရင္၊ တနည္းဆိုရင္ ျပည္တြင္းမွာ သံုးစြဲတဲ့ ေငြက ပံုမွန္မဟုတ္ပဲ မာလာၿပီဆိုရင္၊ Dutch Disease ရဲ႕ ကနဦးေရာဂါလကၡဏာေတြ ျပသေနၿပီလို႔ ဆိုႏိုင္ပါတယ္။

Dutch Disease ဆိုရာ၀ယ္

ေျမာက္ပင္လယ္ (North Sea) မွာ သဘာ၀ဓာတ္ေငြ႔ ေတြ႔ရွိၿပီးေနာက္ပိုင္း၊ နယ္သာလန္ႏိုင္ငံရဲ႕ စီးပြားေရး အေဆာက္ အံုကို သက္ေရာက္မႈေတြအေၾကာင္း ေလ့လာဆန္းစစ္ထားတဲ့ ေဆာင္းပါးတပုဒ္ကို (၁၉၇၇) ခုႏွစ္မွာ The Economist က ေဖာ္ျပခဲ့ပါတယ္။ ဒီေဆာင္းပါးရဲ႕ အမည္က “The Dutch Disease” ျဖစ္ပါတယ္။ ဒီေဆာင္းပါးထဲမွာ သဘာ၀ဓာတ္ ေငြ႔ကို ျပည္ပသို႔ တင္ပို႔ရာကေန ႏိုင္ငံျခားေငြ အမ်ားအျပား ႏိုင္ငံတြင္းသို႔ စီး၀င္လာျခင္း၊ စိုက္ပ်ိဳးေရးက႑ႏွင့္ စက္မႈ လက္မႈက႑ အရင္းအျမစ္မ်ား Booming sector သို႔ ေရႊ႕ေျပာင္းသြားျခင္း စသည္မ်ားေၾကာင့္ ေစ်းႏႈန္းနဲ႔ ေငြလဲလွယ္ ႏႈန္း ေျပာင္းလဲသြားပံုေတြ၊ ေငြလဲလွယ္ႏႈန္း ျမင့္မားလာတဲ့အတြက္ အျခားပို႔ကုန္က႑မွာ ေစ်းကြက္ရွယ္ယာ ေလ်ာ့နည္း လာၿပီး၊ ပို႔ကုန္ထုတ္လုပ္မႈက႑ကို ထိခိုက္ပံုေတြကို မီးေမာင္းထိုးျပထားခဲ့ပါတယ္။

(၁၉၅၉) ခုႏွစ္က နယ္သာလန္ႏိုင္ငံမွာ သဘာ၀ဓာတ္ေငြ႔ အရင္းအျမစ္ေတြကို ရွာေဖြေတြ႔ရွိခဲ့ၿပီး natural resource sector အေျချပဳတဲ့ ပို႔ကုန္၀င္ေငြ တိုးျမင့္လာပါတယ္။ စက္မႈလက္မႈက႑ ရင္းႏွီးျမႇဳပ္ႏွံမႈေတြမွာ က်ဆင္းလာၿပီး၊ (၁၉၇၀) ခုႏွစ္ေတြမွာ စက္မႈက႑ထဲမွာ လုပ္ကိုင္ေနသူေတြ (၁၆) ရာခိုင္ႏႈန္း ေလ်ာ့နည္း သြားပါတယ္။ အလုပ္လက္မဲ့ ရာခိုင္ႏႈန္း က (၁.၁) ရာခိုင္ႏႈန္းကေန (၅.၁) ရာခိုင္ႏွုန္းအထိ ျမင့္တက္သြားပါတယ္။ တိုင္းျပည္၀င္ေငြရဲ႕ share of profits ဟာ (၁၉၆၀) ကာလေတြမွာ (၁၆.၈) ရာခိုင္ႏႈန္းရွိရာကေန (၁၉၇၀) ကာလေတြမွာ (၃.၅) ရာခိုင္ႏႈန္းအထိ ထိုးက်သြားပါ တယ္။

(၁၉၇၀) ကာလေတြမွာ ျဗိတိန္ႏိုင္ငံမွာလဲ အလားတူ စီးပြားေရးအေျခအေနေတြ ျဖစ္ပြားခဲ့ပါတယ္။ ေရနံေစ်းႏႈန္းေတြ ေလးဆေလာက္တက္ေနခ်ိန္မွာ စေကာ့တလန္ကမ္းေျခအနီးမွာ ေရနံရွာေဖြလာႏိုင္တဲ့အတြက္ ျဗိတိန္ႏိုင္ငံဟာ ေရနံတင္ ပို႔တဲ့ ႏိုင္ငံ ျဖစ္လာပါတယ္။ ဒီလို natural resource sector ကို အေလးေပး ေဆာင္ရြက္တဲ့အခါ စတာလင္ေပါင္ ေငြလဲ ႏႈန္း ျမင့္တက္လာပါတယ္။ သို႔ေပမယ့္ ျဗိတိန္ အလုပ္သမားေတြရဲ႕ လုပ္ခတိုးျမင့္ေတာင္းဆိုမႈေတြ ထြက္ေပၚလာၿပီး၊ အ ျခားပို႔ကုန္ေတြကလဲ uncompetitive ျဖစ္လာတဲ့အတြက္ ျဗိတိန္မွာ recession ျဖစ္သြားပါတယ္။ ဒါဟာ Dutch Disease ရဲ႕ ေရာဂါလကၡဏာေတြပဲ ျဖစ္ပါတယ္။ Angola, Nigeria, Sudan , Venezuela, Sierra Leone, Liberia နဲ႔ Congo အပါအ၀င္ သဘာ၀သယံဇာတ အရင္းအျမစ္ ပို႔ကုန္ကေန ရရွိလာတဲ့ ႏိုင္ငံျခားေငြေၾကာင့္ ေငြလဲႏႈန္းတိုးတက္လာတဲ့ ႏိုင္ငံေတြမွာ Dutch Disease ကို ခံစားေနၾကရပါတယ္။

အက်ိဳးသက္ေရာက္မႈမ်ား

Dutch Disease ရဲ႕ အက်ိဳးသက္ေရာက္ပံုေတြနဲ႔ ပတ္သက္ၿပီး၊ သဘာ၀သယံဇာတ အရင္းအျမစ္ အမ်ိဳးအစား တမ်ိဳး ျဖစ္တဲ့ ေရနံရဲ႕ အက်ိဳးသက္ေရာက္ပံုကို ဥပမာေပး တင္ျပလိုပါတယ္။ ေရနံကရရွိတဲ့ တိုင္းျပည္ ၀င္ေငြေတြကလဲ စီးပြား ေရးအေဆာက္အအံုကို လႊမ္းမိုးမႈ ရွိလာတဲ့အခါ ေငြေၾကးေဖာင္းပြမွုႏႈန္းေတြ ျမင့္တက္လာၿပီး၊ လူေနမႈစရိတ္ စကေတြ တက္လာပါတယ္။ ဒီအခ်ိန္မွာ တျခားစီးပြားေရးက႑ေတြ ျဖစ္တဲ့ စိုက္ပ်ိဳးေရးက႑၊ စက္မႈလက္မႈက႑ေတြမွာ ရင္းႏွီး ျမႇဳပ္ႏွံမႈေတြ ေလ်ာ့နည္းလာၿပီး၊ စီးပြားေရးၿပိဳင္ဆိုင္မႈ (economic competition) ကိုပါ ထိခိုက္ေစပါတယ္။

အဲဒီအခါမွာ အစိုးရဟာ ေရနံက ရရွိတဲ့ အက်ိဳးအျမတ္ေတြကို ခံစားရလာတာနဲ႔အမွ် လာဘ္စားမႈေတြနဲ႔ ျဖဳန္းတီးမႈေတြ ျဖစ္လာၿပီး၊ တိုင္းျပည္မွာ ဆင္းရဲႏြမ္းပါးမႈနဲ႔ ႏိုင္ငံေရး မတည္ၿငိမ္မႈေတြ ျဖစ္လာပါတယ္။ ေရနံက ရရွိလာတဲ့ အက်ိဳးအ ျမတ္ေတြကို တိုင္းျပည္တြင္းမွာ ျပန္လည္ ရင္းႏွီးျမႇဳပ္ႏွံမႈ မလုပ္ဘဲ၊ ကိုယ္ပိုင္ အက်ိဳးစီးပြားအတြက္ ႏိုင္ငံျခားဘဏ္ေတြမွာ အပ္ႏွံတာ၊ ႏိုင္ငံျခား စီးပြားေရးလုပ္ငန္းေတြမွာ ရင္းႏွီးျမႇဳပ္ႏွံတာေတြ ျဖစ္လာၿပီး၊ တိုင္းျပည္ရဲ႕စီးပြားေရးမွာ ျပန္လည္ ရင္း ႏွီးျမႇဳပ္ႏွံျခင္း မရွိတဲ့အခါ အေျခအေနေတြက ဆိုးသထက္ပိုၿပီး ဆိုးလာႏိုင္ပါတယ္။

Dutch Disease ရဲ႕ အက်ိဳးသက္ေရာက္မႈေတြကို ေလ့လာၾကတဲ့အခါ ေဘာဂေဗဒပညာရွင္ Corden နဲ႔ Neary တို႔ ေရး ဆြဲခဲ့တဲ့ core model ကို အသံုးျပဳေလ့ရွိၾကပါတယ္။ ဒီ model အရ ႏိုင္ငံတႏိုင္ငံရဲ႕ စီးပြားေရးက႑မ်ားကို သဘာ၀ အ ရင္းအျမစ္က႑ (natural resource sector)၊ စိုက္ပ်ိဳးေရးက႑ႏွင့္ စက္မႈလက္မႈက႑ စေသာ သဘာ၀အရင္းအျမစ္ မဟုတ္သည့္ ကုန္သြယ္မႈက႑ (non-resource tradables sector) ႏွင့္ ျပည္ပ ကုန္သြယ္ေရးတြင္ အသံုးမျပဳေသာ ကုန္စည္မ်ား၊ ၀န္ေဆာင္မႈမ်ား၊ ေဆာက္လုပ္ေရး လုပ္ငန္းမ်ား ပါ၀င္ေသာ ကုန္သြယ္ေရးမဟုတ္သည့္က႑ (non-tradables sector) ဆိုၿပီး က႑သံုးမ်ိဳး ခြဲျခားႏိုင္ပါတယ္။

ဒီက႑သံုးမ်ိဳးအနက္ natural resource sector နဲ႔ non-resource tradables sector ေတြမွာ ပါ၀င္တဲ့ ေရႊ၊ ေငြ၊ ေက်ာက္မ်က္ရတနာ၊ ေရနံ၊ သဘာ၀ဓာတ္ေငြ႔၊ ဆန္စပါး၊ စက္မႈထြက္ကုန္ စသည္မ်ားရဲ႕ ေစ်းႏႈန္းေတြကို ကမၻာ့ေစ်းကြက္ က သတ္မွတ္ၿပီး၊ non-tradables sector က ကုန္စည္မ်ားနဲ႔ ၀န္ေဆာင္မႈမ်ားရဲ႕ ေစ်းႏႈန္းေတြ ကိုေတာ့ ျပည္တြင္းေစ်း ကြက္က သတ္မွတ္ပါတယ္။ non- tradables ေတြရဲ႕ ေစ်းႏႈန္းနဲ႔ tradables ေတြရဲ႕ ေစ်းႏႈန္းကို အခ်ိဳးခ်ၿပီး real exchange rate ကို တြက္ခ်က္ႏိုင္ပါတယ္။ အကယ္၍ non- tradables ေတြမွာ ၀ယ္လိုအား ျမင့္တက္လာတဲ့အခါ ေငြ လဲလွယ္ႏႈန္းတိုးတက္မႈ (appreciation of real exchange rate) ျဖစ္လာႏိုင္ပါတယ္။

ႏိုင္ငံတႏိုင္ငံမွာ စိုက္ပ်ိဳးေရးက႑၊ စက္မႈလက္မႈက႑ေတြ တိုးတက္လာတဲ့အခါ ထုတ္လုပ္မႈ၊ ထုတ္ကုန္နဲ႔ ၀င္ေငြ တိုး တက္ျမင့္မားလာၿပီး၊ ေငြလဲလွယ္ႏႈန္းေတြပါ တိုးတက္လာပါတယ္။ ဒီအခါမွာ ေငြလဲလွယ္ႏႈန္း တိုးတက္မႈက ေရရွည္တည္ တံ့ခိုင္ျမဲၿပီး၊ ၀င္ေငြျမင့္မားမႈ၊ consumption ျမင့္မားမႈေတြေၾကာင့္ တိုင္းသူျပည္သူမ်ားရဲ႕ လူေနမႈဘ၀ အဆင့္အတန္းကို ျမႇင့္တင္ေပးႏိုင္ပါတယ္။

ဒီလိုမဟုတ္ဘဲ ေငြလဲလွယ္ႏႈန္းတိုးတက္မႈက သဘာ၀အရင္းအျမစ္ သယံဇာတပစၥည္းမ်ားအား ျပည္ပသို႔ တင္ပို႔ျခင္း၊ ျပည္ပႏိုင္ငံမ်ားသို႔ ေရာင္းခ်ျခင္း အေပၚမွာ တည္မွီၿပီး ျဖစ္ေပၚလာတာ ဆိုရင္ေတာ့ အျခားစိုက္ပ်ိဳးေရး က႑၊ စက္မႈ လက္မႈက႑မ်ားရဲ႕ ျပည္ပပို႔ကုန္ တင္ပို႔မႈကို ထိခိုက္ေႏွာင့္ေႏွးေစပါတယ္။ ဒါေၾကာင့္ စိုက္ပ်ိဳးေရးနဲ႔ စက္မႈလက္မႈက႑ ေတြကို ေနာက္က်က်န္ရစ္ခဲ့ေသာ က႑မ်ား (lagging sector) လို႔ သတ္မွတ္ ေခၚေ၀ၚၾကပါတယ္။

Corden နဲ႔ Neary တို႔ ေရးဆြဲခဲ့တဲ့ core model ကေန Dutch Disease ရဲ႕ အက်ိဳးသက္ေရာက္ပံု ႏွစ္မ်ိဳးကို ခြဲျခားသတ္ မွတ္ႏိုင္ပါတယ္။ natural resource sector က စန္းပြင့္လာတဲ့အခါ တျခားက႑ေတြမွာရွိတဲ့ capital နဲ႔ labour ေတြက ဒီလိုစန္းပြင့္ေသာ က႑ (booming sector) ထဲကို ေရာက္ရွိသြားၾကပါတယ္။ ဒီအခါမွာ စီးပြားေရးအေဆာက္အအံုထဲက တျခားက႑ေတြမွာ ထုတ္လုပ္မႈ ေလ်ာ့နည္းလာပါတယ္။ non-tradables sector မွာ ဒီလို ေလ်ာ့နည္းလာတဲ့အခါ ပို႔ ကုန္ မဟုတ္တဲ့ ပစၥည္းေတြရဲ႕ ေစ်းႏႈန္းေတြ ျမင့္တက္လာပါတယ္။ ဥပမာ- ေျမေစ်း၊ အိမ္ေစ်းေတြလဲ အတိုင္းအဆမရွိ ခုန္တက္သြားတတ္ပါတယ္။ ဒီလို ျပည္တြင္းေစ်းကြက္က ကုန္ပစၥည္းေတြရဲ႕ ေစ်းႏႈန္း ျမင့္တက္လာတဲ့ ရာခိုင္ႏႈန္းေတြနဲ႔ အညီ tradables sector ရဲ႕ ႏႈန္းေတြက လိုက္ၿပီး မျမင့္တက္ႏိုင္ပါဘူး။ tradables sector က ကုန္ပစၥည္းေတြကၾက ေတာ့ အထက္မွာ ဆိုခဲ့တဲ့အတိုင္း ကမၻာ့ေစ်းကြက္က သတ္မွတ္တာေတြ ျဖစ္ပါတယ္။ ဒီအခါမွာ ေငြလဲလွယ္ႏႈန္း တိုး တက္မႈ (appreciation of real exchange rate) ျဖစ္လာေတာ့တာပါပဲ။ ေဘာဂေဗဒ ပညာရွင္ေတြက ဒါကို အရင္းအ ျမစ္ ေရြ႕လ်ားမႈဆိုင္ရာ အက်ိဳးသက္ေရာက္မႈ (resource-movement effect) လို႔ သတ္မွတ္ၾကပါတယ္။

ေနာက္ထပ္ အက်ိဳးသက္ေရာက္မႈတခုကေတာ့ သံုးစြဲမႈဆိုင္ရာ အက်ိဳးသက္ေရာက္မႈ (spending effect) ပဲ ျဖစ္ပါတယ္။ natural resource sector စန္းပြင့္လာတဲ့အခါ ၀ယ္လိုအားေတြ ျမင့္တက္လာပါတယ္။ non-tradables က႑မွာ ၀ယ္ လိုအား ျမင့္တက္လာတဲ့ အခါမွာ ျပည္တြင္းေစ်းကြက္ကို မူတည္တဲ့ non-tradables ေတြရဲ႕ ေစ်းႏႈန္းက ျမင့္တက္လာ ပါတယ္။ non-resource tradables ေတြကေတာ့ ျပည္ပေစ်းကြက္ကို မူတည္တာျဖစ္တဲ့အတြက္ ေစ်းႏႈန္းကို ျမႇင့္ခ်င္ တိုင္းျမႇင့္လို႔ မျဖစ္ႏိုင္ပါဘူး။ ဒီအခါမွာ ေငြလဲႏႈန္းက တိုးတက္လာ ပါေတာ့တယ္။

ဒီလို ေငြလဲႏႈန္း တိုးတက္လာတာနဲ႔အမွ် စိုက္ပ်ိဳးေရးနဲ႔ စက္မႈလက္မႈက႑ကို အေျချပဳတဲ့ ျပည္ပပို႔ကုန္ လုပ္ငန္းမ်ားကို ထိခိုက္လာပါတယ္။ ျပည္ပႏိုင္ငံမွာ အလုပ္လုပ္ေနသူေတြဆီကေန ျပည္တြင္းကို ျပန္ပို႔တဲ့ ေငြအေပၚမွာ မွီခိုေနရတဲ့ အိမ္ ေထာင္စုေတြရဲ႕ ရပ္တည္ေရးကိုလဲ ထိခိုက္လာႏိုင္ပါတယ္။ တနည္းဆိုရင္ လူလတ္တန္းစားေတြကို အမ်ားဆံုးထိခိုက္ ေစပါတယ္။ တိုင္းျပည္ဖြံ႔ၿဖိဳးတိုးတက္ေရးအတြက္ လူလတ္တန္းစား (middle class) ရာခိုင္ႏႈန္းမ်ားလာဖို႔ လိုအပ္ပါ တယ္။ လူလတ္တန္းစားရာခိုင္ႏႈန္း ေလ်ာ့နည္းလာၿပီး ဆင္းရဲႏြမ္းပါးတဲ့ အေျခခံလူတန္းစား ရာခိုင္ႏႈန္း ျမင့္မားလာျခင္း၊ ေရေပၚဆီ လူတန္းစားေတြျဖစ္တဲ့ အုပ္ခ်ဳပ္သူမ်ားနဲ႔ လုပ္ငန္းရွင္မ်ားဆီမွာသာ တိုင္းျပည္ရဲ႕ ဓနဥစၥာမ်ားကို ရယူသံုးစြဲခံ စားပိုင္ခြင့္ မ်ားျပားေနျခင္း စတာေတြဟာ စီးပြားေရးျပႆနာ၊ လူမႈေရးျပႆနာနဲ႔ ႏိုင္ငံေရး မတည္ၿငိမ္မႈေတြ ျဖစ္ပြားေစ ႏိုင္ပါတယ္။

Dutch Disease အား ကုစားျခင္း

Dutch Disease ရဲ႕ ေရာဂါလကၡဏာေတြကို ကုစားႏိုင္တဲ့ ေဆးၿမီးတို နည္းလမ္းေတြ အမ်ားအျပားရွိပါတယ္။ ဒါေပမယ့္ ေရာဂါအႏၲရာယ္ ပိုၿပီး မဆိုးရြားေစရန္ ကာကြယ္ျခင္း၊ ကုသျခင္းေတြကို ထိထိေရာက္ေရာက္ လုပ္ႏိုင္ဖို႔အတြက္ macroeconomic polices (fiscal policy, monetary policy, structural policies) ေတြရဲ႕ အခန္းက႑က အလြန္အ ေရးႀကီးပါတယ္။

(၁) Fiscal Policy

ဒတ္ခ်္ေရာဂါရဲ႕ ဆိုးက်ိဳးသက္ေရာက္မႈေတြကို ေလ်ာ့နည္းေစဖို႔အတြက္ fiscal policy ကို main instrument တခု အ ေနနဲ႔ အသံုးျပဳေလ့ရွိၾကပါတယ္။ ဖြံ႕ျဖိဳးဆဲႏိုင္ငံေတြမွာ spending effect ရဲ႕ သက္ေရာက္မႈက ပိုၿပီးဆိုးရြားပါတယ္။ ဒါ ေၾကာင့္ အသံုးစရိတ္မ်ား ထိေရာက္ေခ်ာေမြ႔ေစျခင္း (smoothing of spending) ျဖင့္ volatility ကို ေလ်ာ့နည္းေစႏိုင္ ပါတယ္။ ဒီလိုျပဳလုပ္ဖို႔အတြက္ သဘာ၀သယံဇာတပစၥည္းမ်ား (ေရနံ၊ သဘာ၀ဓာတ္ေငြ႔၊ သစ္၊ ေက်ာက္မ်က္ရတနာ စ သည္မ်ား) ကေန ရရွိတဲ့ ၀င္ေငြေတြကို စုေဆာင္းျခင္း၊ ျပန္လည္ရင္းႏွီးျမႇဳပ္ႏွံျခင္း ျပဳလုပ္ဖို႔အတြက္ natural resource fund တခု ရွိဖို႔လိုအပ္ပါတယ္။ volatility ေလွ်ာ့ခ်ျခင္း၊ အနာဂတ္ဖြံ႕ျဖိဳးေရးအတြက္ ရင္းႏွီးျမႇဳပ္ႏွံျခင္း စတဲ့ ရည္ရြယ္ခ်က္ ေတြေပၚမွာ မူတည္ၿပီး fund အမ်ိဳးအစား (saving fund, stabilization fund, investment fund) စတာေတြကေတာ့ ကြဲျပားႏိုင္ပါတယ္။

၀င္ေငြေတြရဲ႕ မည္၍မည္မွ်ေသာ ရာခိုင္ႏႈန္းကို အစိုးရအသံုးစရိတ္အတြက္အသံုးျပဳၿပီး၊ မည္၍မည္မွ်ေသာ ရာခိုင္ႏႈန္းကို natural resource fund မွာ ထည့္သြင္းထားရွိရမယ္ဆိုတာနဲ႔ ပတ္သက္တဲ့ fiscal rules ေတြ ခ်မွတ္ဖို႔ လိုအပ္ေၾကာင္း ေဘာဂေဗဒ ပညာရွင္မ်ားက အၾကံျပဳထားၾကပါတယ္။ အစိုးရအသံုးစရိတ္ေတြနဲ႔ ပတ္သက္ၿပီး medium-term expenditure framework ေပၚထြက္လာဖို႔အတြက္ စီးပြားေရးပညာရွင္မ်ားနဲ႔ ႏိုင္ငံေရးသမားမ်ားက ၀ိုင္း၀န္းႀကိဳးပမ္းၾက မယ္ဆိုရင္ ပိုၿပီးအသံုး၀င္ႏိုင္ပါတယ္။ ဒီလို ျပဳလုပ္ျခင္းအားျဖင့္ တိုင္းျပည္၀င္ေငြ သံုးစြဲမႈနဲ႔ ပတ္သက္ၿပီး ပြင့္လင္းျမင္သာ မႈ (transparency) ကို အားေကာင္းေစရံုသာမက လာဘ္ေပးလာဘ္ယူမႈ (corruption)မ်ားနဲ႔ တိုင္းျပည္ဘ႑ာကို အာ ဏာအသံုးျပဳ၍ အလြဲသံုးစားျပဳမႈမ်ားကိုလဲ တိုက္ဖ်က္ႏိုင္မွာ ျဖစ္ပါတယ္။

ဒတ္ခ်္ေရာဂါကို ကုစားဖို႔အတြက္ fiscal policy ကို အသံုးျပဳရာမွာ ပံုမွန္၀င္ေငြ သတ္မွတ္ခ်က္နည္းလမ္း (permanent income approach) ကို အသံုးျပဳေလ့ရွိၾကပါတယ္။ ဒီနည္းလမ္းအရ သဘာ၀သယံဇာတ ပစၥည္းေတြကေန ရရွိလာမယ့္ natural resource revenues ကို ကနဦးတြက္ခ်က္ၿပီး၊ အစိုးရအသံုးစရိတ္အတြက္ သင့္ေလ်ာ္တဲ့ ပမာဏတခု ခ်မွတ္ၿပီး တဲ့အခါ၊ က်န္၀င္ေငြမ်ားကို တိုင္းျပည္ဥစၥာဓန (sovereign wealth) အျဖစ္ ျပည္ပမွာ ရင္းႏွီးျမႇဳပ္ႏွံထားတာ ျဖစ္ပါတယ္။ ဒီလို ျပဳလုပ္ျခင္းအားျဖင့္ အကယ္၍ တခ်ိန္မွာ တိုင္းျပည္ရဲ႕ သယံဇာတပစၥည္းေတြ ေလ်ာ့နည္းေပ်ာက္ကြယ္လာတဲ့အခါ တိုင္းျပည္ရဲ႕ ဥစၥာဓနေတြကို ျပန္လည္အသံုးျပဳႏိုင္မွာ ျဖစ္ပါတယ္။

ေဘာဂေဗဒပညာရွင္ Collier ဦးေဆာင္တဲ့ ပညာရွင္ေတြ ကေတာ့ ဖြံ႕ျဖိဳးဆဲႏိုင္ငံမ်ားအတြက္ ပိုၿပီးအသံုး၀င္ႏိုင္တဲ့ “optimal” fiscal rule နည္းလမ္းကို ေဖာ္ထုတ္ခဲ့ၾကပါတယ္။ ဒီနည္းလမ္းအရ သဘာ၀သယံဇာတကေန ရရွိလာတဲ့ resource revenues ေတြကို ကနဦးအစမွာ ရာခိုင္ႏႈန္းအနည္းငယ္သာ စုေဆာင္းရင္းႏွီးမႈေတြ ျပဳလုပ္ၿပီး၊ တိုင္းျပည္ရဲ႕ စီးပြားေရးအေဆာက္အအံုမွာ ရင္းႏွီးျမႇဳပ္ႏွံမႈေတြ အမ်ားအျပား ျပဳလုပ္ဖို႔ လိုအပ္ပါတယ္။ ဒီနည္းလမ္းဟာ ဖြံ႔ၿဖိဳးဆဲ ႏိုင္ငံ ေတြအတြက္ ေလ်ာ္ကန္ေပမယ့္ စီးပြားေရးအေဆာက္အအံုမွာ ျပန္လည္ ရင္းႏွီးျမႇဳပ္ႏွံတာ မဟုတ္ပဲ စစ္အသံုးစရိတ္မ်ား ႀကီးမားလာမႈနဲ႔ အလြဲသံုးစားလုပ္မႈမ်ားကို မည္သို႔မည္ပံု ကာကြယ္ႏိုင္မလဲ ဆိုတဲ့ နည္းလမ္းေတြကိုပါ တြဲစပ္အသံုးခ်ႏိုင္ဖို႔ လိုအပ္ပါတယ္။ တင္းၾကပ္တဲ့ fiscal discipline မရွိပဲ ဒီနည္းလမ္းကို ထိထိေရာက္ေရာက္ အသံုးျပဳႏိုင္ဖို႔ ခဲယဥ္းႏိုင္ပါ တယ္။

(၂) Monetary Policy

Monetary policy ဆိုရာမွာ supply of money ကို ထိန္းခ်ဳပ္ျခင္း၊ အတိုးႏွုန္းမ်ားကို ထိန္းခ်ဳပ္ျခင္း စတာေတြနဲ႔ သက္ ဆိုင္ပါတယ္။ ပညာရွင္မ်ားရဲ႕ ေလ့လာေတြ႔ရွိခ်က္အရ တိုင္းျပည္တြင္းမွာ ႏိုင္ငံျခားေငြ အေျမာက္အျမား စီး၀င္လာတဲ့အ ခါ nominal exchange rate ကို တရားေသ သတ္မွတ္ထားတဲ့ monetary policy ကို က်င့္သံုးေနရင္ ဒတ္ခ်္ေရာဂါရဲ႕ ဆိုးက်ိဳးသက္ေရာက္မႈမ်ားႏိုင္ပါတယ္။ Taylor interest rate rule နဲ႔ လိုက္ေလ်ာညီေထြရွိတဲ့ nominal exchange rate flexibilityေပၚမွာ အေျခခံတဲ့ monetary policy ကို က်င့္သံုးမယ္ဆိုရင္ ဒတ္ခ်္ေရာဂါရဲ႕ ဆိုးက်ိဳးမ်ားကို ေလွ်ာ့ခ်ႏိုင္ပါ တယ္။

အတိုးႏွုန္းမ်ားကို ထိန္းခ်ဳပ္မႈဆိုရာမွာလဲ ဘဏ္လုပ္ငန္းမ်ားရဲ႕ တည္ၿငိမ္မႈ (stability) နဲ႔ ထိေရာက္အားေကာင္းမႈ (efficiency) တို႔ကို သံုးသပ္ၿပီး စနစ္တက် ေဆာင္ရြက္ႏိုင္ဖို႔ လိုအပ္ပါတယ္။ bank failure မျဖစ္သြားဖို႔အတြက္ အလြန္ အေရးႀကီးပါတယ္။ ဘဏ္လုပ္ငန္းတခုမွာ failure ျဖစ္တာနဲ႔ အမ်ားျပည္သူရဲ႕ ယံုၾကည္မႈကို လႈပ္ခါသြားေစႏိုင္ၿပီး၊ တျခား ဘဏ္လုပ္ငန္းေတြအေပၚမွာပါ သက္ေရာက္မႈေတြ ရွိလာႏိုင္ပါတယ္။ ဗဟိုဘဏ္ဟာ အစိုးရရဲ႕ လက္ေအာက္မွာ မရွိဘဲ independent central bank ျဖစ္လာခဲ့ရင္ monetary policy ေရးရာေတြကို ပိုၿပီး ထိထိေရာက္ေရာက္ ကိုင္တြယ္ႏိုင္ ပါတယ္။

(၃) Structural Policies

ဒတ္ခ်္ေရာဂါကို ကုစားႏိုင္မယ့္ ေနာက္ထပ္မူ၀ါဒတခုကေတာ့ trade liberalization ျပဳလုပ္ျခင္းပဲ ျဖစ္ပါတယ္။ ဒီလိုျပဳ လုပ္ျခင္းအားျဖင့္ non-tradables sector မွာ ျဖစ္ပြားေနတဲ့ demand pressure ကို ေလွ်ာ့ခ်ႏိုင္ပါတယ္။ ေနာက္ထပ္ မူ၀ါဒတခုကေတာ့ အစိုးရအသံုးစရိတ္ေတြကို လမ္းပန္းဆက္သြယ္မႈ တိုးတက္ေကာင္းမြန္ေရး၊ ကုန္စီးဆင္းမႈေခ်ာေမြ႔ေစ ေသာ infrastructure မ်ား ဖြံ႕ျဖိဳးလာေရး၊ ပညာေရးႏွင့္ အရည္အခ်င္းတိုးျမႇင့္ေရး စတာေတြမွာ အသံုးျပဳျခင္းျဖစ္ပါတယ္။

အစိုးရအသံုးစရိတ္ေတြကို မ်ားမ်ားစားစား အသံုးျပဳစရာ မလိုတဲ့ အျခားမူ၀ါဒေတြကိုလဲ ခ်မွတ္ေဆာင္ရြက္ ႏိုင္ပါတယ္။ စီးပြားေရးလုပ္ငန္းမ်ားနဲ႔ဆိုင္တဲ့ ဥပေဒမ်ား၊ နည္းဥပေဒမ်ား ျပဌာန္းျခင္း၊ ျပင္ဆင္သတ္မွတ္ျခင္း၊ ပို႔ကုန္သြင္းကုန္ လိုင္ စင္လိုအပ္ခ်က္မ်ား ပယ္ဖ်က္ျခင္း၊ ႀကိဳးနီစနစ္က်င့္သံုးမႈမ်ားအား ေလွ်ာ့ခ်ျခင္း၊ monopolistic barriers မ်ား ေလ်ာ့နည္း ေစျခင္း စတာေတြ ျဖစ္ပါတယ္။ ျပည္ပရင္းႏွီးျမႇဳပ္ႏွံမႈ (Foreign Direct Investment) မ်ားကို ဖိတ္ေခၚျခင္းအားျဖင့္လဲ spillover effects ေတြကေန တဆင့္ conditions for learning by doing ကို ဖန္တီးႏိုင္ပါတယ္။

နိဂံုး

လူ႔ကိုယ္ခႏၶာမွာ ေရာဂါလကၡဏာေတြ ျပလာတဲ့အခါ ကၽြမ္းက်င္တဲ့ ေဆးပညာရွင္ေတြရဲ႕ အကူအညီနဲ႔ အၾကံဥာဏ္ေတြ ကို ရယူဖို႔ လိုအပ္ပါတယ္။ တိုင္းျပည္တခုရဲ႕ စီးပြားေရးက႑မွာလဲ ပ်က္စီးယိုယြင္းေစမယ့္ ေရာဂါလကၡဏာေတြ ျပလာ တဲ့အခါ ကၽြမ္းက်င္တဲ့ စီးပြားေရးပညာရွင္ေတြရဲ႕ အကူအညီနဲ႔ အၾကံဥာဏ္ေတြကို ရယူဖို႔ လိုအပ္ပါတယ္။ ကၽြမ္းက်င္တဲ့ ေဆးပညာရွင္ဆိုရာမွာလဲ က႑တိုင္းမွာ အလံုးစံုကၽြမ္းက်င္ေနသူေတြဆိုတာ မရွိတာေၾကာင့္ ခြဲစိတ္ဆရာ၀န္၊ မ်က္စိ အထူးကုဆရာ၀န္၊ နားႏွာေခါင္းလည္ေခ်ာင္း အထူးကုဆရာ၀န္ စသျဖင့္ အထူးကုဆရာ၀န္မ်ားစြာနဲ႔ ယူနစ္မ်ားစြာ ေဆးရံု ေတြမွာ ထားရွိၾကရပါတယ္။

ဒီလိုပါပဲ။ စီးပြားေရးပညာရွင္ ဆိုရာမွာလဲ က႑တိုင္းမွာ အလံုးစံုကၽြမ္းက်င္ေနသူေတြ မရွိႏိုင္ပါဘူး။ Development Economics, Financial Economics, Labour Economics, Health Economics, Environmental Economics, Economic Growth အစရွိတဲ့ က႑ေတြမွာ သက္ဆိုင္ရာ က႑အလိုက္ ကၽြမ္းက်င္ရာလိမၼာၾကတာ ျဖစ္ပါတယ္။ ဒါ ေၾကာင့္လဲ တိုင္းျပည္ေတြမွာ Government Economic Services, Institute of Public Policy စတာေတြ တည္ေထာင္ ထားရွိျခင္း၊ တကၠသိုလ္ဌာနမ်ားရဲ႕ သုေတသနလုပ္ငန္းေဆာင္တာမ်ား ဖြံ႔ၿဖိဳးတိုးတက္လာေစရန္ ေဆာင္ရြက္ျခင္း၊ ပညာ ရပ္ဆိုင္ရာ ဖိုရမ္မ်ား က်င္းပျခင္း စတာေတြကို ျပဳလုပ္ေနၾကတာျဖစ္ပါတယ္။

လူ႔စြမ္းအားအရင္းအျမစ္မ်ား ခ်ိဳ႕တဲ့ေသာ ဖြံ႕ျဖိဳးဆဲႏိုင္ငံေတြမွာေတာ့ ဒတ္ခ်္ေရာဂါကို ကုစားႏိုင္ေရး၊ ပိုမိုဆိုးရြားမသြား ေစရန္ ကာကြယ္ေဆာင္ရြက္ေရးအတြက္ Macroeconomic policies က႑ကို ပိုင္ႏိုင္ကၽြမ္းက်င္ေသာ ကမၻာ့အဆင့္မွီ ပညာရွင္မ်ား ( ဥပမာ- ကမၻာ့ဘဏ္၊ ႏိုင္ငံတကာအဆင့္မွီတကၠသိုလ္မ်ား၊ အျပည္ျပည္ေငြေၾကးရံပံုေငြအဖြဲ႕ စသည္တို႔မွ သုေတသီမ်ား) ရဲ႕ အကူအညီနဲ႔ အၾကံဥာဏ္မ်ားကို ရယူႏိုင္ဖို႔ လိုအပ္လွပါေၾကာင္း ေရးသားတင္ျပအပ္ပါတယ္။

ခင္မမမ်ိဳး (၂၆၊ ၈၊ ၂၀၁၁)

(စာေရးသူသည္ ယူေကႏိုင္ငံ၊ Aberdeen တကၠသိုလ္၊ ဘုရင့္ေကာလိပ္မွ ႏိုင္ငံေရးေဘာဂေဗဒ အထူးျပဳ ေဘာဂေဗဒ မဟာ၀ိဇၨာဘြဲ႔ ရရွိထားသူ ျဖစ္ပါသည္)

ရည္ညႊန္းကိုးကား။

Brahmbhatt, M., O. Canuto and E. Vostroknutova (2010). Dealing with Dutch disease, Economic Premise 16, World Bank, Washington, D.C.

Collier, P., F. van der Ploeg, M. Spence and A.J. Venables (2010). Managing resource revenues in developing economies, IMF Staff Papers, 57, 1, 84-118

Corden, W.M. and J.P. Neary (1982). Booming sector and de-industrialisation in a small open economy, Economic Journal, 92, 825-848.

Corden, W.M. (1984). Booming sector and Dutch Disease economics: Survey and consolidation, Oxford Economic Papers, 36, 359-380.

Giavazzi, F., J. R. Sheen, and C. Wyplosz. (1988). “The Real Exchange Rate and the Fiscal Aspects of a Natural Resource Discovery.” Oxford Economic Papers 40 (3): 427–50.

Ismail, K. (2010). “The Structural Manifestation of the ‘Dutch Disease’: The Case of Oil Exporting Countries.” Working Paper 10/103. International Monetary Fund, Washington, DC.

Morshed, A.K.M. and S.J. Turnovsky (2004). Sectoral adjustment costs and real exchange rate dynamics in a two-sector dependent economy, Journal of International Economics, 62, 147-177.

Torvik, R. (2001). Learning by doing and the Dutch Disease, European Economic Review, 45, 285-306.

Williamson, J. 2008. “Exchange Rate Economics.” Working Paper 2. Commission on Growth and Development, Washington, DC.

ျမန္မာႏုိင္ငံ HIV ကာကြယ္ေရးနဲ႔ ခဲြျခားဆက္ဆံမႈ ဟန္႔တားေရး လစ္ဟာဆဲ

့ျမန္မာႏုိင္ငံ အပါအ၀င္ အာရွ-ပစိဖိတ္ေဒသမွာ HIV-AIDS ေရာဂါ ကူးစက္ပ်ံ႕ပြားမႈကုိ တုိက္ဖ်က္ရာမွာ ေရရွည္ေအာင္ျမင္မႈ ရရွိေအာင္ ေဆာင္ရြက္ရမယ့္ အေရးႀကီးတဲ့ လမ္းဆုံလမ္းခြ တခုကို ေရာက္ေနၿပီလုိ႔ ကုလသမဂၢက သတိေပးလုိက္ပါတယ္။ ၂၀၁၁ ခုႏွစ္ အာရွ-ပစိဖိတ္ေဒသ AIDS ေရာဂါဆုိင္ရာ ႏုိင္ငံတကာ ညီလာခံကုိ ေသာၾကာေန႔က ေတာင္ကုိရီးယားႏုိင္ငံ ဘူဆန္ (Busan) မွာ က်င္းပရာမွာ ထုတ္ျပန္လုိက္တဲ့ ကုလသမဂၢရဲ႕ အစီရင္ခံစာက သတိေပးလုိက္တာပါ။

ျမန္မာႏုိင္ငံ အပါအ၀င္ HIV ေရာဂါပုိးရွိသူ အမ်ားအျပားရွိတဲ့ ေဒသတြင္းက ႏုိင္ငံေပါင္း ၁၁ ႏုိင္ငံမွာ အရင္ကထက္စာရင္ ေရာဂါကုသမႈ ခံယူႏုိင္တဲ့ အခြင့္အလန္းေတြ ပုိမုိရရွိလာေနတယ္လုိ႔ အစီရင္ခံစာက ေဖာ္ျပပါတယ္။ ဒါေပမဲ့လည္း ေရာဂါမရေအာင္ ကာကြယ္ဖုိ႔၊ ေရာဂါပုိးရွိသူေတြအတြက္ ကုသမႈနဲ႔၊ ျပဳစုေစာင့္ေရွာက္မႈေတြ ရရွိဖုိ႔ေတြမွာေတာ့ လုိအပ္ခ်က္ေတြ အမ်ားအျပားရွိေနဆဲ ျဖစ္တယ္လုိ႔ သတိေပးထားတာပါ။

အာရွ-ပစိဖိတ္ ေဒသတခုလုံးအေနနဲ႔ေတာ့ HIV ေရာဂါပုိး ကူးစက္ေနသူ အေရအတြက္ဟာ ၂၀၀၉ ခုႏွစ္ထဲမွာ ၄.၉ သန္း ရွိခဲ့ၿပီး ျမန္မာႏုိင္ငံမွာေတာ့ ၂၄၀,၀၀၀ ေလာက္ ရွိတယ္လုိ႔ အစီရင္ခံစာက ေဖာ္ျပခဲ့ပါတယ္။ ၂၀၀၉ ခုႏွစ္က ကိန္းဂဏန္းေတြအရ ျမန္မာႏုိင္ငံမွာ ကူးစက္မႈခံရတဲ့ အေရအတြက္ဟာလည္း ၁၄,၀၀၀ ကေန ၂၀,၀၀၀ အထိ ရွိခဲ့ၿပီး AIDS ေရာဂါနဲ႔ ေသဆုံးသူ အေရအတြက္ကေတာ့ ၁၈,၀၀၀ အထိ ရွိမယ္လုိ႔လည္း ေဖာ္ျပထားပါတယ္။

ျမန္မာႏုိင္ငံမွာ HIV ေရာဂါ ကူးစက္ခံရသူေတြကုိ ခဲြျခားဆက္ဆံခံရတာေတြကုိ အကာအကြယ္ေပးႏုိင္တဲ့ ဥပေဒေတြ မရွိသလုိ ေ၀ဒနာသည္ေတြကုိ အကူအညီေပးတဲ့ လုပ္ငန္းေတြမွာ အဟန္႔အတား ျဖစ္ေစတဲ့ ဥပေဒေတြ ရွိေနတယ္လုိ႔လည္း အစီရင္ခံစာက ေထာက္ျပထားတာ ျဖစ္ပါတယ္။

ႏိုင္ငံေရးအက်ဥ္းသား ကုိေဌးႂကြယ္ လြတ္ေျမာက္ေရး ၿဗိတိန္ဒု-၀န္ႀကီးခ်ဳပ္ လႈံ႔ေဆာ္

၈၈ မ်ဳိးဆက္ေက်ာင္းသားေခါင္းေဆာင္ ကုိေဌးႂကြယ္ လြတ္ေျမာက္ေရး လႈပ္ရွားသူမ်ားထဲတြင္ ၿဗိတိန္ဒု-၀န္ ႀကီးခ်ဳပ္ Nick Clegg လည္း ပါ၀င္လာသည္။ သူက ကုိေဌးႂကြယ္၏အမည္ကုိ သူ၏ လက္ဖ၀ါးတြင္ ေရးသား ၿပီး ဓာတ္ပုံအ႐ုိက္ခံခ့ဲသည္။ ဤက့ဲသုိ႔ေသာ လႈံ႕ေဆာ္သည့္ ဓာတ္ပုံမ်ားကုိ မီဒီယာမ်ား၊ အက်ဥ္းသားလြတ္ ေျမာက္ေရးလႈပ္ရွားမႈမ်ားတြင္ အသုံးျပဳၾကမည္ ျဖစ္သည္။