“ေက်ာက္ျဖဴမွာ အိမ္ျခံေျမ ေစ်းႏႈန္း တက္တာကေတာ့ တေန႔ေရႊ တေန႔ေငြပါပဲ။ ေက်ာက္ျဖဴ ျမိဳ႕ေပၚမွာ ေနရာ မေကာင္း အိမ္မေကာင္း ဆိုလည္း အနည္းဆံုး သိန္း ၂၀၀ ေက်ာ္ ေစ်းႏုန္းရိွတယ္။ အေရာင္း အဝယ္ အက်ိဳးေဆာင္ ကုမၸဏီလို႔ေတာ့ မရွိဘူး။ ၾကိဳက္ေရာင္း ၾကိဳက္ဝယ္ ပါဘဲ။ ၂ ထပ္ အိမ္တလံုးဆို အနည္းဆံုး သိန္း ၆၀၀ ေလာက္ရွိတယ္။ အဲဒါ ျခံနဲ႕ဝန္းနဲ႕ မဟုတ္ဘူး။ သိန္း ၈၀၀ ေလာက္ဆို ရင္ေတာ့ နည္းနည္း ေကာင္းတာ ရႏိုင္တယ္” ဟု ေျပာသည္။

အိမ္ျခံေျမမ်ားကို ၀ယ္ယူေနသူမ်ားမွာ မိုးကုတ္ဘက္မွ ဆင္းလာေသာ တရုတ္မ်ား၊ တရုတ္-ဗမာစပ္ ကျပားမ်ားႏွင့္ တရုတ္ ေနာက္ခံ အက်ိဳးျပဳထားေသာ ဗမာ ကုမၸဏီမ်ား ပါ၀င္ေၾကာင္း သိရသည္။ အဆိုပါ တရုတ္မ်ားသည္ ေက်ာက္ျဖဴျမိဳ႕မွ အိမ္ျခံေျမမ်ားကို ေခၚသည့့္ ေစ်းျဖင့္ ေပး၀ယ္ေနသျဖင့္ အိမ္ျခံေျမ ေစ်းႏုန္းမ်ားမွာ အဆမတန္ ျမင့္တက္ေနေၾကာင္း သူက ဆက္ေျပာသည္။

“ အရင္တုန္းက ေက်ာက္ျဖဴ သခၤ်ီဳင္းအနီးက ေျမကြက္ေတြ ဆိုရင္ ေငြ ၂ သိန္းေပးျပီးေတာင္ ဝယ္မယ့္သူ မရွိဘူး။ အခုကေတာ့ သိန္းေထာင္ခ်ီ တန္ဖိုး ရွိေနျပီ။ ေစ်းၾကီးတယ္ဆိုတာကလည္း ရင္းႏွီး ျမွဳပ္ႏွံသူေတြ မ်ားတာကိုး။ ဗမာလူမ်ိဳးေတြနဲ႕ တရုတ္လူမ်ိဳးေတြက ေရရွည္ ၾကည့္ျပီး ရင္းႏွီး ျမွဳပ္ႏွံ ထားၾကတယ္။ ရခုိင္ လူမ်ိဳးေတြကေတာ့ အရင္းႏွီးလည္း မရွိသလို ေရရွည္ထိ ေငြလည္း စိုက္မထား ႏိုင္ၾကေတာ့ အိမ္ျခံေျမ ေစ်းကြက္မွာ မရင္းႏွီးႏိုင္ၾကဘူးေလ” ဟု သူက ဆက္ ေျပာသည္။

ေက်ာက္ျဖဴျမိဳ႕နယ္ အတြင္း အိမ္ျခံေျမေစ်းႏႈန္း ျမင့္တက္ေနေသာ ေနရာမ်ားမွာ စီးပြားေရးဇံု အတြင္းပါ၀င္ေသာ မေဒးကြ်န္း၊ ဂံုးခ်ိန္ေက်းရြာ၊ ေစတီယေတာင္ရြာႏွင့္ ေက်ာက္ျဖဴျမိဳ႕ေပၚမွ ေနရာမ်ားျဖစ္ၾကသည္။ 

အလားတူ သံတဲြျမိဳ႕နယ္ ေက်ာကၠလပ္ေက်းရြာ အုပ္စုအတြင္းရွိ ပင္လယ္ကမ္းေျခႏွင့္နီးသည့္ ေက်းရြာမ်ား၏ ေျမကြက္မ်ားကို ကုမၸဏီ တခုက ေစ်းေကာင္းေပး ဝယ္ယူေနေၾကာင္း သိရသည္။ အဆိုပါ ၀ယ္ယူေနေသာ ေျမေနရာသည္ ငပလီ ကမ္းေျခကဲ့သို႔ လွပေသာ ကမ္းေျခတခုျဖစ္ေၾကာင္း ေဒသခံ ေက်ာကၠလပ္ ရြာသား တစ္ဦးက ေျပာသည္။

“ သာယာလွပတဲ့ ေနရာေတြဆုိေတာ့ စီးပြားေရးသမားေတြက ၀ယ္ၾကတာေပါ့ေလ။ အရင္ႏွစ္ေတြကေတာ့ ေျမတဧကကို က်ပ္သိန္း ၃၀ ေလာက္နဲ႕ ဝယ္မည့္သူ မရွိဘူး။ အခု ကုမၸဏီတခုက ေျမတဧကကို သိန္း ၂၀၀ ေပးျပီး ဝယ္သြားတယ္။ အျခား ကုမၸဏီေတြကလည္း ေျမေစ်းႏႈန္းေတြ လာေရာက္ ေလ့လာတာေတြရွိတယ္။ ေျမေစ်းႏႈန္းေတြက တျဖည္းျဖည္း ျမင့္တက္လာတယ္။ ေဒသခံေတြကေတာ့ အဲဒီေျမေတြေပၚမွာ ဥယ်ာဥ္ျခံစိုက္ပ်ိဳးတာေလာက္သာ လုပ္ၾကတယ္။ စီးပြားေရးသမားေတြကေတာ့ ကမ္းေျခသစ္ တခု ျဖစ္လာႏိုင္တယ္လို႔ ရည္ရြယ္ျပီး ရင္းႏွီးျမွဳပ္ႏွံမႈ ျပဳလုပ္လာၾကတာ ျဖစ္ပါတယ္” ဟု ေျပာသည္။

ေက်ာကၠလပ္ေက်းရြာ အုပ္စုရွိ ကမ္းေျခသည္လည့္ ငပလီကဲ့သို႔ လွပေသာ ကမ္းေျခရွိျပီး ငပလီကမ္းေျခမွ ဘဂၤလားပင္လယ္ေအာ္ တစ္ဖက္ကမ္းတြင္ တည္ရွိသည္။ ငပလီကမ္းေျခရွိ လံုးသာရြာမွ သျဗဳခ်ိဳင္သို႔ တနာရီခန္႔ စက္ေလွစီးၿပီး ယင္းမွတစ္ဆင့္ ေက်ာကၠလပ္အုပ္စုသို႔ သြားေရာက္ႏိုင္ေၾကာင္းသိရသည္။

ထိုသုိ႔ လွပသည့္ ကမ္းေျခရွိျခင္းေၾကာင္း ကုမၸဏီမ်ားက ကမ္းေျခသစ္ ျဖစ္လာႏိုင္သည့္ ေမ်ာ္လင့္ခ်က္ျဖင့္ ဟိုတယ္မ်ား ေဆာက္လုပ္ရန္ ရင္းႏွီးျမႇဳပ္ႏွံ ဝယ္ယူေနၾကျခင္း ျဖစ္ေၾကာင္း သိရသည္။

ေက်ာကၠလပ္ေက်းရြာ အုပ္စုတြင္ ေက်ာကၠလပ္ရြာ၊ ေမာ္ရံုရြာ၊ ေမာ္ေရႊေလးရြာ၊ ေမာ္ရွည္ရြာ၊ ကြင္ဝိုင္းရြာမ်ား ပါဝင္ျပီး ေဒသခံမ်ားမွာ သီဟိုဠ္ၿခံ၊ အုန္းျခံ၊ စသည့္ ဥယ်ာဥ္ျခံ စုိက္ပ်ိဳးေရးကိုသာ အဓိက လုပ္ကိုင္ၾကသည္။

အိႏၵိယ-ျမန္မာ ကုန္သြယ္ေရးအတြက္ အေရးပါသည့္ စစ္ေတြျမိဳ႕တြင္လည္း လူမ်ိဳးျခား စီးပြားေရး သမားမ်ားက ရင္းႏွီးျမွဳပ္ႏွံမႈျပဳလုပ္ရန္ ၾကိဳးစားေသာ္လည္း ေဒသခံမ်ားက အိမ္ျခံေျမမ်ားကို မေရာင္းခ်သည့္ အတြက္ အေရာင္းအဝယ္မရွိသေလာက္ျဖစ္ေနေၾကာင္း သိရသည္။ အလားတူ ၾကားခံဆိပ္ကမ္း တည္ေဆာက္မည့္ ပလက္ဝျမိဳ႕နယ္တြင္လည္း စီးပြားေရး သမားမ်ားက ရင္းႏွီး ျမွဳပ္ႏွံမႈမ်ား ျပဳလုပ္ရန္ ၾကိဳးစားေနၾကေၾကာင္း သိရသည္။ 

 နိရဥၥရာသတင္းဌာနမွကူးယူေဖၚျပသည္         http://www.narinjara.com/detailsbur.asp?id=3400

လားဂတ္မယ္

လားဂတ္မယ္

ခ်စ္ေတလုိ႔ ငါရုိ႕ေျပာေဂ
မုန္းနိန္ေရလူ ဇာသူရုိဖုိ႔လဲ.....
အမ်ိဳးမွန္ေဂ အာလုံးညီညြတ ္
ခ်စ္နိန္ဂတ္ပါဖုိ႔ရာ.....။။


          မ်ိဳးေစာင့္တရား လက္ကုိင္ထားၿပီး
         လားရာဘက္တူေရ ေဒခရီးက ို
         တခြန္ဝံလက္ လီမွာလႊင့္ဗ်ာလ ္
        သာကီႏြယ္ဖြား ငါရို႕လားဖ ို႔
       အာဃာတ ငါ့မာန ခဝါခ်သင့္ဗ်ာလ္......
      ေယဇူးနန္႔....       
          မ်ိဳုးမာန္ဟုန္ အကုန္သြန္း
          ( အဖ) ပန္းတုိင္ေရာက္ေအာင္လားဂတ္မယ္..။
          အရင္းကိုစစ္ အျမစ္ၿမီမာ ဆိုေရပိုင ္
         ဘိုးေဘး ဇူဇာရို႕ စြန္းေဆာင္ခ်က ္
    ေအာင္ျမင္ေရ ေဒလမ္းစဥ္က ို
          ငါရုိ႕လက္ကုိင္းထား
          ေခါင္းေဆာင္ ေခါင္းေရွာင ္
         ထုိလူ ေဒလူအမုန္းမပြား
           အေျဖရွာသင့္.အေျဖရွာသင့္ဗ်ာလ္ေထာ္....
         ယင္းပုိင္ဆုိေဂ
          သြီးစည္းညႊတ္အားလုံးလြတ္ဖ ို႔
         (အဖ ) ပန္းတိုင္ေရာက္ေအာင္လားဂတ္မယ ္ .......။
                                                                             ဝရာဇ္သီး

အသီြးသားသက္ေသတည္
 

 *ေၾသာ္...ငါသည္
    လျခမ္းၿမီမွ အဖသြီးနန္႔
    အသိစိတ္ႏုိးထ
     ႀကီးျပင္းလာဂတ္ဗ်ာလ္...။
 

*ငါသည္ ရခိုင္
    မ်ိဳးၿပိဳင္မေန ရႈတ္ခ် ကဲ့ရဲ႕
     ပ်က္စီးျပယုဂ္ ငါမလုပ္လုိ႔ ။
 

*အသီးြသက္တည္
    လျခမ္းၿမီကုိ ၊ က်ဴးေက်ာ္ရန္မူ
     နယ္ခ်ဲ႕သူအား၊ ေရွာင္ကြယ္မလား
       ဝတီသားရုိ႕ သတ္တိကုိမြီး
       ဓါးကုိသြီးဗ်ာလ္...
      စိတ္ခ်င္းေပါင္းစပ္ လက္ခ်င္းထပ္ကာ
     တြန္းလွန္ဖယ္ရွား ၊ စီးပြါးစည္ပင္
ငါရုိ႕ေဆာင္အံ႔.....။
                                   .ဝရာဇ္သီး

ဖက္ဒရယ္စနစ္ ဘိုဘိုေက်ာ္ၿငိမ္း

က်ေနာ္တို႔ျမန္မာျပည္မွာ ၁၉၆၂ ခုႏွစ္ စစ္တပ္က အာဏာသိမ္းတာကို အေၾကာင္းျပဖို႔ၾကိဳးစားရင္း စစ္အစိုးရ အဆက္ဆက္ရဲ႕  ဦးေႏွာက္ ႐ိုက္စားမႈေၾကာင့္ ဖက္ဒရယ္ စံနစ္ဆိုလိုက္တာနဲ႔ အားလံုး လိုလိုက လက္တြန္႔ ကုန္တယ္။

ဖက္ဒရယ္စံနစ္ ဆိုလိုက္တာနဲ႔ တိုင္းျပည္ၿပိဳကြဲေတာ့မယ့္ သေယာင္ေယာင္ ထင္ေယာင္ထင္မွား ျဖစ္လာၾကတယ္။ ဒါေၾကာင့္ ျမန္မာေတြဟာ ဖက္ဒရယ္စံနစ္နဲ႔ ပတ္သက္လာရင္ ေလ့လာမႈနည္း တယ္လို႔ ျမင္မိတယ္။ ဖက္ဒရယ္စံနစ္ ဆိုလိုက္တာနဲ႔ တိုင္းရင္းသားေတြရဲ႕ပိုင္နက္၊ ငါတို႔နဲ႔ မဆိုင္သလို (ေရွာင္) ေနၾကတယ္။

ၿငိမ္းခ်မ္းမႈမရွိဘဲနဲ႔ တိုင္းျပည္ ျပန္လည္မထူေထာင္ႏုိင္။ တိက်ခိုင္မာ မွ်တတဲ့ ဖြဲ႔စည္းအုပ္ခ်ဳပ္ပံု ဥပေဒရွိမွ ျမန္မာျပည္ တြင္း ေနထိုင္ၾကတဲ့ လူမ်ိဳးစုအားလံုး မိမိတို႔နယ္ေျမ၊ လုပ္ပိုင္ခြင့္နဲ႔ ရပိုင္္ခြင့္ေတြ ျပတ္ျပတ္သားသား တိတိက်က် သိရွိၾကမွာပါ။

တိုင္းရင္းသားေတြအေပၚ တရားမွ်တမႈရွိဖို႔ အေျဖရွာတဲ့ ေနရာမွာ ဖက္ဒရယ္ စံနစ္ဟာ အေျဖတခု ျဖစ္ႏုိင္စရာရွိပါတယ္။ သို႔ေသာ္ ဖက္ဒရယ္ စနစ္ရဲ႕ ေကာင္းက်ိဳး ဆိုးက်ိဳးေတြကို သတိရွိရန္လည္း လိုပါတယ္။ ဒီေဆာင္းပါးရဲ႕ ရည္ရြယ္ခ်က္က ဖက္ဒရယ္စနစ္ကို နက္နက္ၾကည့္ၿပီး  ဖက္ဒရယ္စံနစ္မွာ ရင္ဆိုင္ရမယ့္ စိမ္ေခၚမႈမ်ား (challenges)ကို ေတြးေတာႏုိင္ၾကဖို႔ ျဖစ္ပါတယ္။

အခ်က္က်က် ေဆြးေႏြးႏိုင္ရန္လည္း ျပင္ဆင္ထားသင့္သည္။ ဖြဲ႔စည္းအုပ္ခ်ဳပ္ပံု ဥပေဒ ျဖစ္တဲ့အတြက္ (ဥပေဒ)ေရးရာေတြ ပါဝင္လာသလို၊ ႏုိင္ငံေရးမူ (principles)နဲ႔ အေတြး အေခၚေတြ ပါဝင္လာတာမို႔ အခ်ိန္ယူ ေလ့လာသင့္ တယ္လို႔ ယူဆမိလို႔ပါ။

အေမရိကန္ဥပမာ

စာေရးသူ၏အျမင္ကိုေျပာရလွ်င္ ႏုိင္ငံအမ်ားမွာ မွ်တခိုင္မာတဲ့ ဖြဲ႔စည္းအုပ္ခ်ဳပ္ပံု ဥပေဒကို ေရးဆြဲခဲ႔သူမ်ားသည္၎၊ ခိုင္မာသည္ထက္ ခိုင္မာေအာင္ ျပင္ဆင္ႏိုင္ခဲ့သူမ်ားမွာ၊ တုိင္းျပည္ကို ကိုယ္စား ျပဳႏုိင္တဲ့ လူေတာ္ ႏုိင္ငံေရးသမား မ်ား ျဖစ္ၾကပါတယ္။ ႏိုင္ငံေရးသမားစစ္လွ်င္ တိုင္းျပည္ ေကာင္းက်ိဳးကို ေရွ႕႐ႈႏုိင္မႈေၾကာင့္လို႔ ခံယူမိပါတယ္။

ဥပမာ ဖြဲ႔စည္းအုပ္ခ်ဳပ္ပံု ဥပေဒ ဟုဆိုလိုက္လွ်င္ အေမရိကန္ႏုိင္ငံရဲ႕ ဖြဲ႔စည္းအုပ္ခ်ဳပ္ပံု ဥပေဒသည္ (စံ)အျဖစ္ အမ်ားကသတ္ မွတ္ၾကရပါတယ္။ အေမရိကန္ ႏုိင္ငံ၏ ဖြဲ႔စည္းအုပ္ခ်ဳပ္ပံု အေျခခံဥပေဒ ျဖစ္ေျမာက္ေရးတြင္ အဓိက ပါဝင္ဦးေဆာင္သြားသူတဦးမွာ အေမရိကန္ လြပ္လပ္ေရးတိုက္ပြဲတြင္ ဗိုလ္ခ်ဳပ္ေဂ်ာ႔ ဝါရွင္တန္၏ စစ္ဘက္ လက္ေထာက္ ကိုယ္ေရး အရာရွိအျဖစ္ ေဆာင္ရြက္ခဲ႔သူ ဗိုလ္မႉးၾကီးေဟာင္း အက္လက္ဆန္ဒါးဟယ္မတင္ Alexander Hamilton ဆိုသူျဖစ္သည္။

အေမရိကန္ ႏုိင္ငံေရးသမားမ်ားကို ဖက္ဒရယ္စံနစ္ ဘာေၾကာင့္လိုေၾကာင္း သေဘာေပါက္ လက္ခံ လာရန္ ဖက္ဒရယ္လစ္ စာတမ္း (၈၅) ေစာင္ကို ဂ်ိန္းမဒၵာဆင္ (James Madison ) ႏွင္႔ ဂၽြန္ေဂ်း (John Jay) တို႔ႏွင့္အတူ ေရးျပၿပီး ျပည္နယ္ေတြ လက္ခံလာေအာင္ တိုက္တြန္း ႏုိင္ခဲ့လို႔  အေမရိကန္ ဖြဲ႔စည္းအုပ္ခ်ဳပ္ပံု ဥပေဒကို အတည္ျပဳ ႏုိင္ခဲ့ၾကတာျဖစ္သည္။

စာတမ္း (၈၅) ေစာင္တြင္ အမ်ားစုကို ေရးသြား သူမွာ အက္လက္ ဆန္ဒါး ဟယ္မတင္ ျဖစ္ပါတယ္။ ႏုိင္ငံျခားေရးနဲ႔ ပတ္သက္လာလွ်င္ ဂၽြန္ေဂ်းရဲ႕ စာတမ္း နံပတ္ (၃) ကို ခုထိ မွီျငမ္း ၾကရသလို၊ ဒီမိုကေရစီႏွင့္ ပတ္သက္လာလွ်င္ ဂ်ိန္းမဒၵာဆင္၏ စာတမ္း နံပတ္ (၅၁) သည္ အလြန္ တန္ဖိုး ရွိပါတယ္။ လူ႔အခြင့္အေရးမ်ားကို ကာကြယ္ဖို႔နဲ႔ ဗဟို အစိုးရ (ဝါ) ဖက္ဒရယ္ အစိုးရရဲ႕ အာဏာကို ကန္႔သတ္ဖို႔ အေမရိကန္ ဖြဲ႔စည္းအုပ္ခ်ဳပ္ပံုဥပေဒကို ျပင္ဆင္ သတ္မွတ္ထားတဲ့ ပထမျပင္ဆင္ခ်က္ ဆယ္ခု စုေပါင္း ၿပီး Bills of Rights လို႔ေခၚၾကပါတယ္။

ဒီျပင္ဆင္ခ်က္ေတြကို ပထမ ကြန္ကရက္သို႔ ေရးဆြဲတင္သြင္း သူမွာ ဂ်ိန္းမဒၵာဆင္ ျဖစ္ပါတယ္။ ဒါ့ေၾကာင့္ သူ႔ကို တခ်ိဳ႕က အေမရိကန္ဖဲြ႔စည္္း အုပ္ခ်ဳပ္ပံုဥပေဒ၏ ဖခင္ဟု သတ္မွတ္ၾကပါတယ္။ ဒါ့အျပင္ ဂ်ိန္းမဒၵာဆင္ဟာ အေမရိကန္ျပည္ေထာင္စုရဲ႕ စတုတၳေျမာက္ သမၼတ ျဖစ္လာပါတယ္။

ဂၽြန္ေဂ်းဟာ အေမရိကန္လြပ္လပ္ေရးဖခင္ ေတာ္လွန္ေရးသမား တဦးအျပင္ အေမရိကန္ ျပည္ေထာင္စုရဲ႕ ပထမဦးဆံုးေသာ တရားသူႀကီးခ်ဳပ္ ျဖစ္လာပါတယ္။ အက္လက္ဆန္ဒါး ဟယ္မတင္ ဟာ အေမရိကားမွာ ေမြးဖြားသူ မဟုတ္တဲ့ အတြက္ သမၼတ ျဖစ္ခြင့္ မရွိပါ။

သို႔ေသာ္ သူသည္ ပထမဦးဆံုး ဘ႑ာေရးဝန္ၾကီး ျဖစ္႐ံုမက ႏုိင္ငံေတာ္ဘဏ္ကို စတင္ တည္ေထာင္ခဲ့သူလည္း ျဖစ္ပါတယ္။ သမၼတ ေဂ်ာ့ဝါရွင္တန္၏ အစိုးရအဖြဲ႔မွာ အာဏာအရွိဆံုးနဲ႔ အစြမ္းအထက္ဆံုး ပုဂၢိဳလ္ ျဖစ္ပါတယ္။

ဒါ့အျပင္ သူတို႔ေခတ္က အာဏာအၾကီးဆံုးပါတီ ဖက္ဒရယ္လစ္ ပါတီ (Federalist Party) ရဲ႕ ေခါင္းေဆာင္လည္း ျဖစ္ပါတယ္။ ထိုစဥ္ အခါက ဒီပါတီရဲ႕အဓိက ၿပိဳင္ဖက္ ပါတီမွာ ဒီမိုကရက္တစ္-ရီပတ္ဖလင္ကင္ပါတီျဖစ္ၿပီး ဂ်ိန္း မဒၵာဆင္ နဲ႔ ေသာမတ္ဂ်က္ဖါဆင္ တို႔က ဦးေဆာင္ၾကပါတယ္။

ေသာမတ္ဂ်က္ဖါဆင္သည္ ဖြဲ႔စည္းအုပ္ခ်ဳပ္ပံုဥပေဒျပဳ အစည္းအေဝးျပဳလုပ္စဥ္က ျပင္သစ္တြင္ သံအမတ္အျဖစ္ တာဝန္ ထမ္းေဆာင္လ်က္ ရွိေပမယ့္ သူ႔မိတ္ေဆြ ဂ်ိန္းမဒၵာဆင္က ျဖစ္စဥ္ အလံုးစံုကို စာေရး အေၾကာင္းၾကားလ်က္ ရွိပါတယ္။

ယေန႔ေခတ္မွာ အလြန္အေရးပါတဲ့ အုပ္ခ်ဳပ္ေရးနဲ႔ ဘာသာေရးခြဲျခားရမည္ (Separation of Church and State) ဟူေသာ (အသိ) ၊ (အဆို) ဟာ ပင္မဥပေဒမွာ မပါ ၊ ေသာမတ္ဂ်က္ဖါဆင္၏ ေဆြးေႏြး ခ်က္ မ်ားကို ကိုးကားကာ (စံ) အျဖစ္ မွတ္ယူထားၾကျခင္းပါတယ္။ ယေန႔ ေခတ္မွာ ဖြဲ႔စည္းအုပ္ခ်ဳပ္ ပံုဥပေဒနဲ႔ ပတ္သက္ၿပီး အျငင္းအခုန္ျဖစ္ၾကတိုင္း ဖက္ဒရယ္လစ္ စာတမ္း (၈၅) ခု ကို ရည္ၫြန္း ၾကရပါတယ္။

ဥပမာ သမၼတဘုရ္ ၏ အီရတ္စစ္ပြဲ ၾကီးၾကပ္မႈ အေပၚ အျငင္းအခုန္ျဖစ္ၾကစဥ္က သမၼတ ရာထူးနဲ႔ အတူ တြဲဖက္ ပါဝင္လာတဲ့ အာဏာ (Embedded Power of the Presidency) ဆိုတာကိုကိုင္ဆြဲၿပီး ျငင္းဆို ခုခံခဲ့ၾကပါတယ္။ ဖက္ဒရယ္လစ္ စာတမ္းကို တိုင္တြယ္ၿပီး ျငင္းဆို ၾကပါတယ္။ ဒါ့ေၾကာင့္ အေမရိကန္ ဖြဲ႔စည္းအုပ္ခ်ဳပ္ပံုဥပေဒနဲ႔ ပတ္သက္လာရင္ ဖက္ဒရယ္လစ္ စာတမ္းဟာ တိုင္တည္ကိုးကားစရာ ျဖစ္ ပါတယ္။

အေမရိကန္ႏုိင္ငံမွာ ဖက္ဒရယ္လစ္ လူ႔ေဘာင္အဖြဲ႔အစည္း (Federalist Society for Law and Public Policy Studies)ဟာ ၁၉၈၂ ခု ႏွစ္က ေရးလ္ ၊ဟားဗတ္ ႏွင္႔ ရွီကာကို တကၠသိုလ္ေတြက ဥပေဒ ေက်ာင္းသားမ်ားက စတင္ဖြဲ႔စည္းခဲ႔ၾကရာက ယေန႔ဆိုလွ်င္ တရားသူၾကီးခ်ဳပ္ အဖြဲ႔အဝင္ေတြအျပင္ နာမည္ေက်ာ္ တရားသူၾကီးမ်ားနဲ႔ ဥပေဒပညာရွင္မ်ားပါဝင္တဲ့ အဖြဲ႔အစည္းၾကီးျဖစ္ေနပါၿပီ။

လြပ္လပ္ေရး ေခါင္းေဆာင္ေတြရဲ႕အေတြး၊ မူ (Principles) ၊ (အႏွစ္)(Essence) တို႔မွာအႏွစ္ ၂ဝဝ ေက်ာ္ သည့္တိုင္ တန္ဖိုးရွိေနေသးေၾကာင္း သာဓကပင္ျဖစ္ပါတယ္။ အေမရိကန္ ဖြဲ႔စည္း အုပ္ခ်ဳပ္ ပံုဥပေဒကို ဦးေဆာင္ ေရးဆြဲသြား သူမ်ားမွာ လြပ္လပ္ေရးဖခင္ ႏိုင္ငံေရးသမားမ်ားသာမက ဥပေဒ ပညာရွင္မ်ား လည္းျဖစ္ၾကပါတယ္။

စာဖတ္သူလူငယ္မ်ားကို သတိျပဳ ေစလိုသည္မွာ၊ အေမရိကန္ ဖြဲ႔စည္းအုပ္ခ်ဳပ္ပံု ဥပေဒမွာ ပံုသ႑န္ (Form & Format) ဆိုတာႏွင့္ အႏွစ္သာရ (Essence) တို႔ကို ခြဲျမင္ေစခ်င္ပါတယ္။ အေမရိကန္ ဖြဲ႔စည္းအုပ္ခ်ဳပ္ပံု ဥပေဒတြင္ အာဏာကို တေနရာတည္းမွာ စုပံုမထားဘဲ အုပ္ခ်ဳပ္ေရး၊ ဥပေဒျပဳစုေရး၊ တရားေရးဟူ၍ (ခြဲျခား) ထားၿပီး တဘက္ႏွင့္ တဘက္ ထိန္းထားျခင္းကို အာဏာခြဲေဝမႈ (Separation of Power) ဟု အမည္တပ္ၾကပါတယ္။

နံမည္ၾကီးသေလာက္ တန္ဖိုးရွိေသာ တျခား (မူ) တခုမွာ (လြပ္လပ္စြာ ေျပာဆိုခြင့္) Freedom of Speech ျဖစ္ပါ တယ္။ ဒီ (မူ) (Principles) ဆိုတာေတြဟာလည္း အေမရိကန္ ဖြဲ႔စည္း အုပ္ခ်ဳပ္ ပံုဥပေဒရဲ႕ (အႏွစ္သာရမ်ား) ျဖစ္၍ တန္ဖိုးအရွိဆံုးျဖစ္ျခင္းေၾကာင့္ အေလးေပး သတိျပဳ ေလ့လာ ေစခ်င္ပါတယ္။

အေမရိကန္တို႔ဆီမွ (မူ)  နဲ႔ (အႏွစ္)  တို႔ကို ရယူႏုိင္ေအာင္ ႀကိဳးစားေစခ်င္တယ္။ ျဖစ္ႏုိင္လွ်င္ ဖက္ဒရယ္လစ္ စာတန္းကို ဖတ္ေစခ်င္ပါတယ္။ အင္တာနက္ေပၚမွာ (အြန္လိုင္း) ဖတ္ႏုိင္ပါတယ္။

တ႐ုတ္ဥပမာ

တ႐ုတ္ႏုိင္ငံဟာ ကြန္ျမဴနစ္အမည္ခံ တပါတီ အာဏာရင္စံနစ္ ျဖစ္တဲ့အတြက္ ဘာဥပမာ ယူစရာ ရွိသလဲလို႔ အေပၚယံေၾကာ ေမးခြန္းထုတ္စရာ ရွိႏုိင္ပါတယ္။ သို႔ေသာ္ အတြင္းက်က် ေလ႔လာလွ်င္ တိန္ေရွာက္ဖိန္ ျပင္ဆင္ခဲ့တဲ့ တ႐ုတ္ျပည္ရဲ႕ ပါတီ ဖြဲ႔စည္း အုပ္ခ်ဳပ္ပံု ဥပေဒမွာ အတုယူစရာေတြ ေနရွိပါတယ္။ တ႐ုတ္ျပည္ ႏုိင္ငံေရးမွာ ပါတီသည္သာ ပဓာဏ မဟုတ္ေပဘူးလား။

စာေရးသူရဲ႕အျမင္ကို ေျပာရပါလွ်င္ တိန္ေရွာက္ဖိန္နဲ႔ ေခ်ာင္အင္လိုင္းတို႔ဟာ (၂ဝ) ရာစုႏွစ္အတြင္း ထြန္းေပါက္လာတဲ့ အေတာ္ဆံုး ဉာဏ္အထက္ျမက္ဆံုး ႏုိင္ငံေရးသမားမ်ားလို႔ သတ္မွတ္ႏုိင္ပါတယ္။

တိန္ေရွာက္ဖိန္ကို တ႐ုတ္ျပည္ၾကီးရဲ႕ စီးပြားေရး တိုးတက္ေအာင္ ေျပာင္းလဲေပးခဲ့တဲ့ ႏုိင္ငံေရး ေခါင္းေဆာင္အျဖစ္ သာ ထင္လြယ္ျမင္လြယ္ ျမင္မိၾကပါလိမ့္မယ္။ ဒါေပမယ့္ ႏုိင္ငံေရးမတည္ၿငိမ္ဘဲ ဘယ္ႏုိင္ငံမွ စီးပြားေရး ေရရွည္ တိုးတက္ၾကီးပြားေအာင္ မၾကံေဆာင္ႏိုင္ပါဘူး။

ဒါ့ေၾကာင့္ ႏုိ္င္ငံေရး တည္ၿငိမ္ေအာင္ ေဖၚေဆာင္ေပးသြားတဲ့ တိန္ေရွာက္ဖိန္ရဲ႕ ဦးေဆာင္မႈဟာ စီးပြားေရးနည္းတူ တ႐ုတ္ေတြအတြက္ လြန္စြာတန္ဖိုးၾကီးပါတယ္။ ဒါ့ေၾကာင့္ တ႐ုတ္ျပည္ စံနစ္ကိုလည္း ေလ့လာ႐ံုမက အတုယူစရာ  ေတြကို ျမန္မာျပည္အတြက္ ထည့္သြင္း စဥ္းစား သင့္ပါတယ္။

ေမာ္စီတံုးက အာဏာအေၾကာင္း ေကာင္းေကာင္း နားလည္တဲ့ အာဏာရွင္စစ္စစ္ ျဖစ္ပါတယ္။ အာဏာရွင္တိုင္းျဖတ္သန္းရတဲ့ အဆင့္(၂) ဆင့္ရွိပါတယ္။ အာဏာတည္ေဆာက္ျခင္းနဲ႔ အာဏာ ထိန္းသိမ္းျခင္း တို႔ျဖစ္ၾကပါတယ္။ အာဏာတည္ေဆာက္တဲ့ ကာလမွာ၊  အတြင္းအျပင္ ရန္သူနဲ႔ ရန္သူလို႔ ထင္ရသူေတြကို ဖယ္ရွား သုတ္သင္ရတဲ့ အတြက္ တိုင္းျပည္တည္ေဆာက္ေရးကို အမ်ားအားျဖင့္ ဂ႐ုမျပဳႏုိင္ၾကပါဘူး။

အာဏာ တည္ေဆာက္ၿပီးသကာလ အာဏာ ထိန္းသိမ္းေရးကို ဦးစားေပးရျပန္ပါတယ္။ ဒါ့ေၾကာင့္ အာဏာတည္ ၿမဲေသာ အာဏာရွင္မ်ားသည္ တိုင္းျပည္ အုပ္ခ်ဳပ္ေရးထက္ မိမိအာဏာ ထိန္းသိမ္း ေရးကို အေရးေပးၾကရပါတယ္။ ေမာ္ ကိုၾကည့္လွ်င္ ေမာ္သည္ ဥကၠ႒ ရာထူးကိုသာ ကိုင္ထားပါတယ္။ အုပ္ခ်ဳပ္ေရး (အစိုးရ)ကို ေခ်ာင္အင္လိုင္းႏွင့္ သာ လႊဲထားပါတယ္။

ဒါေပမယ့္ ေပၚလစ္ျဗဴ႐ိုကအစ ဘယ္သူ ဘယ္ေနရာခန္႔ဆိုတဲ့ အာဏာကို ေမာ္ကကိုင္ထားၿပီး ထိပ္က ဘယ္သူ ဘာလုပ္ေနတယ္ ဆိုတာကို အခ်ိန္ျပည့္ ထိုင္ၾကည့္ေနရပါတယ္။ 

ဒီေလာက္ သတိရွိတာေတာင္ ခုန္ျပန္ ေက်ာ္လႊား အစီအစဥ္ ခြက္ခြက္လန္ေအာင္္ က်ဆံုးၿပီးေနာက္ ေမာ္ အျပစ္တင္ခံရပါတယ္။ ပါတီနဲ႔တိုင္းျပည္ကို လူေရွာက္ခ်ီႏွင့္ တိန္ေရွာက္ဖိန္တို႔က ျပန္လည္ ကယ္တင္ခဲ့ၾကရပါတယ္။

ႏွစ္ဦးစလံုးမွာ လူေတာ္မ်ားျဖစ္ပါတယ္။ လူေရွာက္ခ်ီက အုပ္ခ်ဳပ္ေရးမွာသာ ေတာ္သည္မဟုတ္ သေဘာတရားေရးရာ တြင္လည္း အလြန္ေတာ္ပါတယ္။ သမၼတျဖစ္လာ ၿပီးေနာက္ ေမာ္ရဲ႕ အ႐ိုက္အရာကို ခံမည့္သူအျဖစ္ အမ်ားရဲ႕ သတ္မွတ္ျခင္းကို ခံခဲ့ရပါတယ္။

သို႔ေသာ္ လူ ႏွင့္တိန္တို႔ (၂) ဦးသည္ အာဏာရွင္ေအာက္တြင္ ရွင္သန္ႏုိင္ရန္ အေရးအၾကီးဆံုးေသာ (လိုက္နာမႈ) (Cardinal Rule) ကို သတိလက္လြတ္ခဲ့ၾကတယ္။ အဲဒါကေတာ့ ဘယ္ေသာအခါမွ အာဏာရွင္ကို မေက်ာ္ရ။ လူ ႏွင့္ တိန္တို႔က ေမာ္ကို အသိမေပးဘဲ အမိန္႔ေတြ ထုတ္လာၾကပါတယ္။

ေမာ္ က ငါေသသြားသည့္ အလား  ဒီ(၂) ေယာက္ လုပ္ေနၾကတယ္လို႔ သတိေပးသည့္တိုင္ သတိ မရွိခဲ႔ၾကပါဘူး။ ပါတီျဗဴ႐ိုကရက္မ်ားမွာ လူ ႏွင့္ တိန္ တုိ႔ရဲ႕ လူေတြ။ ေနာက္ဆံုး ေမာ္က အေတြ႔အၾကံဳ ႏုနယ္တဲ့ လူငယ္ ေက်ာင္းသား မ်ားကို အားယူၿပီး ယဥ္ေက်းမႈေတာ္လွန္ေရးလို႔ အမည္တပ္ကာ အာဏာျပန္သိမ္းခဲ႔ရပါတယ္။ အမွန္က ကိုယ့္တပ္ကို ကိုယ္ျပန္နင္းခိုင္းျခင္းပင္ ျဖစ္တယ္။ အႏၲရယ္ အလြန္ၾကီးပါတယ္။ တိုင္းျပည္ အလြန္နစ္နာခဲ့ပါတယ္။ လူသန္းႏွင္႔ ခ်ီ၍ ေသေၾက ၾကရတယ္။

သို႔ေသာ္  ေမာ္စီတံုးသည္ ၿပိဳင္ဘက္ လူေရွာက္ခ်ီကိုသာ အေသႏွိပ္ကြပ္ခဲ့သည္၊ တိန္ ကိုအေသ မသတ္။ အစိုးရကို ဦးစီးရန္ တိန္ ကို အသာေလးေခ်ာင္ထိုးထား ၊ (ခ်န္)  ထားခဲ့ပါတယ္။ ေခ်ာင္အင္လိုင္းရဲ႕ ေထာက္ခံ အားေပးမႈနဲ႔ ျပန္ေခါင္းေထာင္လာေသာ တိန္ေရွာက္ပိန္ဟာ ေမာ္ ေသသြားၿပီး စစ္တပ္ရဲ႕ ေထာက္ခံ အားေပးမႈနဲ႔ အာဏာျပန္ရ လာပါတယ္။

ဒီအခါမွာ အာဏာရွင္ တဦးတည္းကို အာဏာ ပံုအပ္ထားတဲ့ အႏၲရယ္ကို လက္ေတြ႔ ခံစားခဲ့ရတဲ့ အတြက္ အာဏာကို တဦးတေယာက္ လက္ထဲ ထားမည့္အစား (စုေပါင္း ေခါင္းေဆာင္မႈ) ပံုသ႑န္ကို ပံုသြင္းခဲ့ပါတယ္။

ဒါ့အျပင္ အေရးအႀကီးဆံုးအခ်က္က တအုပ္စုမွ တအုပ္စုသို႔ အာဏာလႊဲ ေျပာင္းျခင္းကို ပါတီ ဖြဲ႔စည္းပံု ဥပေဒမွာ ထည့္ၿပီး (စံနစ္) အျဖစ္ ပံုေလာင္းခဲ့ျခင္းပါ။ ဒါကို အဂၤလိပ္ လို  Institutionalized လုပ္တယ္ လို႔ ေခၚၾကပါတယ္။

ဒါ့ေၾကာင့္ သံုးဆက္ေျမာက္ (3rd generation)၊ ေလးဆက္ေျမာက္ (4th generation) ေခါင္းေဆာင္မ်ား ဆိုၿပီး ေပၚထြက္ခဲ့ပါတယ္။ လာမယ့္ႏွစ္ ၊ ၂ဝ၁၂ တြင္ ငါးဆက္္ေျမာက္ (5th generation) ေခါင္းေဆာင္မ်ား ေနရာ ယူၾကေတာ့မယ္။

စံနစ္မွာ ထိပ္ဆံုးပုဂၢိဳလ္က သမၼတ၊ ပါတီဥကၠ႒၊ စစ္ေကာ္မရွင္ ဥကၠ႒ ရာထူး သံုးခု စလံုးကို ရယူၿပီး ဝန္ႀကီးခ်ဳပ္ႏွင့္ တြဲကာ တာဝန္ယူရပါတယ္။ အာဏာလႊဲေျပာင္း ေပးတဲ့အခါလည္း ထိပ္ဆံုး (၂)ဦးသာ မဟုတ္ ထိပ္ပိုင္း ေခါင္းေဆာင္ ေနရာ ယူထားသူမ်ား အုပ္စုလိုက္ ေနရာဖယ္ ေပးၾကရပါတယ္။

ဤသို႔ စံနစ္တက် စုေပါင္းေခါင္းေဆာင္မႈ ေနရာဖယ္ေပးျခင္းရဲ႕ အဓိက အက်ိဳးမွာ စီးပြာေရးနဲ႔ ပါတီရဲ႕ ေအာင္ျမင္မႈ မ်ားကို အေႏွာက္အယွက္ မရွိဘဲ (ဆက္လက္) ေဆာင္ရြက္ႏုိင္ျခင္း (continuity) ပင္ျဖစ္ ပါတယ္။ တဦးတည္း အာဏာရွင္ျဖစ္ရန္ အာဏာတိုက္ပြဲမ်ားမလို၊ အာဏာတည္ေဆာက္မႈအတြက္ အခ်ိန္ျဖဳန္းစရာမလို၊ အမ်ား သေဘာတူထားေသာ ေပၚလစီမ်ားလည္း ဦးေဆာင္သူအေပၚမူတည္ၿပီး ေမွာက္ခ်ီလွန္ခ်ီ ေျပာင္းစရာမလို တေျပးညီ တိုးတက္ခြင့္ ရရွိ ႏုိင္ပါတယ္။

တိန္ေရွာက္ဖိန္၏ သစၥာရွိမႈဟာ တ႐ုတ္ကြန္ျမဴနစ္ပါတီနဲ႔ တ႐ုတ္ျပည္သူေတြ အေပၚျဖစ္ ပါတယ္။ မာက္စ္ဝါဒ အေပၚ မဟုတ္။ ဒါ့ေၾကာင့္ လက္ေတြ႔ အေကာင္အထည္ မေဖၚႏုိင္တဲ့ ဆိုရွယ္လစ္ စီးပြားေရး စနစ္ကို စြန္႔လႊတ္တာ မေကာင္းလွေသာ္လည္း လက္ေတြ႔က်တဲ့ အရင္းရွင္ ေစ်းကြက္ စီးပြာေရးစနစ္ကို ကူးေျပာင္းကာ တ႐ုတ္ျပည္သူ သန္း ၃ဝဝ ေက်ာ္ေက်ာ္ကို ဆင္းရဲတြင္းမွ ဆြဲတင္ႏိုင္ခဲ့ပါတယ္။

ျပည္သူ အားလံုး မဟုတ္သည့္တိုင္ေအာင္ အမ်ားက ကြန္ျမဴနစ္ေအာက္မွာလို ဆင္းဆင္းရဲရဲ မေနရလွ်င္ ျပည္သူေတြ လည္း မဆူပူေတာ့။ တိန္တို႔ တည္ေထာင္ခဲ့ေသာ ကြန္ျမဴနစ္ ပါတီလည္း တည္ၿမဲ ေနေပမည္။ ထို႔အျပင္ လာမည့္ ၁၅ ႏွစ္၊ အႏွစ္ ၂ဝ ကာလ တြင္ တ႐ုတ္ျပည္ၾကီးသည္ ကမၻာ႔ အခ်မ္းသာဆံုးႏုိင္ငံ ျဖစ္လာလွ်င္ တ႐ုတ္ေတြ ဂုဏ္ယူ
ကာ ပိုတိုးတက္ ညီၫြတ္ လာစရာရွိပါတယ္။

တိန္ေရွာက္ဖိန္ထားခဲ့တဲ့ စံနစ္မွာ အျပင္လူေတြ အသိနည္းတဲ့ စနစ္တခုက သက္တန္း(၂) ႀကိမ္ၿပီး၍ ရာထူး ဖယ္ေပး ရေသာ လူၾကီးမ်ားဟာ အနားယူစရာမလိုပါ။ ပါတီ၏ထိပ္ ဆံုးမွာ (ပါတီ)ကို ေစာင့္ ေရွာက္ေန ေသာ ပဲ႔ကိုင္ ျဗဟၼာႀကီးမ်ား (Elders)အျဖစ္ ဆက္လက္ ရပ္တည္ေနပါေသးတယ္။

ဥပမာ တိန္ေရွာက္ဖိန္လက္ထက္က ေခ်ာင္အင္လိုင္းရဲ႕ မိန္းမ အပါအဝင္၊ သမၼတေဟာင္း လီ့ရွင္နင္း (Li Xiannian) တို႔ပါဝင္ေသာ (လူႀကီး) (၆) ေယာက္ က ပါတီကို ပဲ့ကိုင္ ေပးးသြားၾကပါတယ္။ ရန္စီမင္းကို တိန္ေရွာက္ဖိန္က အဆိုျပဳတဲ့အခါ ဤလူႀကီး (၆) ေယာက္ကပဲ သေဘာတူ ေရြးခ်ယ္ ခဲ့ၾကျခင္း ျဖစ္ပါတယ္။ တဖန္ တိန္ေရွာက္ဖိန္ဆီမွာ က်န္ဇီမင္းကို တင္ျပခဲ့သူမွာ လီ့ရွင္နင္း ျဖစ္ပါတယ္။

ၿပီးခဲ့တဲ့ ပါတီ အစည္းေဝးပြဲမွာ (၅)ဆက္ေျမာက္  ေခါင္းေဆာင္ေတြကို အၿပီးသတ္ ေရြးခ်ယ္ရာ လက္ရွိေခါင္းေဆာင္ ဟူက်င္ေတာင္ရဲ႕ လူ အေရြးခ်ယ္မခံရ။ ဟူက်င္ေတာင္ရဲ႕ (အား) ျဖစ္တဲ့ ကြန္ျမဴနစ္ လူငယ္အုပ္စုနဲ႔ အၿပိဳင္ျဖစ္တဲ့ Princelings  ဟုေခၚေသာ (လူႀကီးမ်ား၏ သား သမီး)မ်ား အုပ္စုက စီက်င္းပင္ Xi Jinping အေရြးခံရပါတယ္။

စီက်င္းပင္၏ဖခင္မွာ ေမာ္တို႔ေခတ္ ေတာ္လွန္ေရးသမားၾကီး ျဖစ္ၿပီး ဒုဝန္ၾကီးခ်ဳပ္ေဟာင္းလည္း ျဖစ္သူပါ။ ဒီလို ဟူက်င္ေတာင္ရဲ႕ လူ အေရြးမခံရျခင္းမွာ ဟူ နဲ႔ မတည့္တဲ့ က်န္ဇီမင္း၊ (လူႀကီး) အဖြဲ႔တြင္ရွိေနလို႔ဟု အကဲခတ္သူမ်ားက ယူဆၾကပါတယ္။ က်န္ဇီမင္း တေယာက္တည္း မဟုတ္ သူနဲ႔ ေခတ္ၿပိဳင္ အုပ္ခ်ဳပ္သူမ်ားလည္း လူႀကီး အဖြဲ႔တြင္ ရွိေနရာ သူတို႔မွာ ျငင္းပိုင္ခြင့္ ရွိပါတယ္။

ေနာက္ (၁ဝ) ႏွစ္ တြင္ (၆) ဆက္ေျမာက္ ပါတီ ေခါင္းေဆာင္ကို ေရြးခ်ိန္ေရာက္လွ်င္ က်န္ဇီမင္းတို႔လူစု ရွိၾကေတာ့မည္မဟုတ္။ ဟူ တို႔အုပ္စုက ေရြးခြင့္ရၾကမည္။ ဒါ့ေၾကာင့္ လက္ရွိပါတီ ေခါင္းေဆာင္က မ်ိဳးဆက္ တဆင့္ေက်ာ္ကိုေရြးခြင့္ရၾကမည့္ စံနစ္ျဖစ္ေပၚလာရပါတယ္။ (မွတ္ခ်က္။ က်န္ဇီမင္း သာမက ဟူဂ်င္ေတာင္ကိုလည္း တိန္ေရွာက္ဖိန္ ကပင္ ေရြးခဲ့ျခင္း ျဖစ္သည္။)

ဒီေနရာမွာ မီးေမာင္းထိုးျပခ်င္တာ တခုရွိပါတယ္။ အာဏာရွင္မ်ား သာမက ေခါင္းေဆာင္တိုင္းဟာ မိမိအုပ္ခ်ဳပ္မႈ ကာလ ၿပီးဆံုးသြားတဲ့အခါ က်န္ခဲ့မည့္ (သမိုင္းႏွင့္ အေမြ) (Legacy) အတြက္ စိတ္ ပူၾကရသည္။ တိန္ေရွာက္ဖိန္ တည္ထြင္ခဲ့တဲ့ စနစ္ မွာ (လူတဦး) ရဲ႕ အေမြထက္ (ပါတီ) ရဲ႕ အေမြ ကို (ေရာင္ျပန္ဟပ္) ေစျခင္း ျဖစ္တယ္။ (တိန္) ခ်ခဲ့ေသာ (ေပၚလစီ)မ်ား ဆက္လက္ ရွင္သန္ေစဖို႔ အစီ အမံမ်ားျဖစ္ပါတယ္။ ဒါ့ေၾကာင့္ၾကည့္တတ္၊ ျမင္တတ္ သူမ်ားအဖို႔ တိန္ေရွာက္ဖိန္သည္ လြန္စြာ ဉဏ္ ပညာၾကီးမား အလြန္အေျမႇာ္အျမင္ၾကီးေသာ ပုဂၢိဳလ္ႀကီး ျဖစ္ပါတယ္။

ဒီလို ႏုိင္ငံေရးဘက္မွာ ေျပာင္ေျမာက္႐ံုမက စီးပြားေရးဘက္တြင္လည္း ကိုင္တြယ္သြား ပံုမ်ားမွာ လြန္စြာ ပညာပါ လွသည္။ ဒါ့ေၾကာင့္ ကြန္ျမဴနစ္စံနစ္ကို ခါးခါးသီးသီး ဆန္႔က်င္ေသာ စာေရးသူက တ႐ုတ္ျပည္အေၾကာင္း ေလ့လာ ရင္း တိန္ေရွာက္ဖိန္ရဲ႕ ႏုိင္ငံေရး အသိစြမ္းအား ျမင့္မားပံုမ်ားကို သိျမင္လာတဲ့အခါ တိန္ေရွာက္ဖိန္လို လူမ်ိဳးကုိ မေလးစားဘဲ မေနႏုိင္ပါ။

တ႐ုတ္ႏိုင္ငံဟာ တပါတီအာဏာရွင္ စံနစ္ျဖစ္တာေၾကာင့္ အဓိက အာဏာ မ႑ိဳင္ေတြထဲမွာ ပါတီ၊ အစိုးရ၊ စစ္တပ္ ဆိုၿပီး ခြဲျခားထားေပမယ့္ ပါတီဟာ အဓိကပဲ။ ဒါ ေၾကာင့္ ပါတီရဲ႕ ရပ္တည္မႈ ပံုသ႑ာန္ ဟာ အေရးၾကီးလွပါတယ္။ ဖြဲ႔သည္းအုပ္ခ်ဳပ္ပံု ဥပေဒ ဆိုတာကလည္း အာဏာမ႑ိဳင္ေတြကို ေဖၚ ေဆာင္တာဟာ အခရာ ပဲ မဟုတ္လား။

တ႐ုတ္ျပည္ မွာ ဥပေဒ ျပဳ ကြန္ကရက္ ဆိုတာရွိေပမယ့္ ပါတီကခ်ေပးတဲ့ ဥပေဒေတြကို အတည္ျပဳ ေဖၚထုတ္ေပးရတဲ႔ ယႏၲရား သက္သက္ပါပဲ။ တ႐ုတ္ဖြဲ႔စည္းပံုမွာ စစ္တပ္ဟာ အစိုးရ ေအာက္မွာမရွိဘူး။ ေတာ္လွန္ေရး ကာလ ကတည္းက စစ္တပ္ကို ပါတီက စစ္ေကာ္မရွင္က ဆင့္ထိန္းခ်ဳပ္ထားတယ္။

လူသိနည္းတဲ့ ေမာ္ ရဲ႕  မိန္႔ဆိုခ်က္ တခုရွိေသးတယ္။ အဲဒါက ၁၉၂၉ ခုႏွစ္မွာ ေမာ္ ရြတ္ဆိုခဲ့တဲ့ (ပါတီက ေသနတ္ကို ဦးစီးအုပ္ခ်ဳပ္ရမယ္တဲ့)။ ဒါေၾကာင့္ စစ္တပ္ကို စစ္ေကာ္မရွင္က အုပ္ခ်ဳပ္ၿပီး ၊ ပါတီက တခါ အေပၚက တက္ထိုင္ ထားတာပဲ။ တကယ္ေတာ့ တ႐ုတ္ အုပ္ခ်ဳပ္ေရး စံနစ္မွာ အား လံုးကို ပါတီက ခြစီးထားတာပါပဲ။

ေနာက္ အေရးႀကီးတဲ့ အခ်က္က တ႐ုတ္စနစ္မွာ ဒီမိုကေရစီ ဆိုတာက ျပည္သူအတြက္ မဟုတ္။ ေခါင္းေဆာင္ေတြ ကို ျပည္သူက ေရြးခြင့္ရွိသည္ မဟုတ္ ၊ ပါတီေကဒါေတြကပဲ ေရြးခြင့္ ရွိတာပါ။ အစိုးရ၊ ျပည္နယ္အစိုးရ၊ စစ္တပ္။ အားလံုးဟာ ပါတီ ကလူေတြ။ ပါတီေအာက္ မွာပဲ။ ေနာက္ဆံုးေတာ့ ျမန္မာႏုိင္ငံမွာ စစ္သား စစ္ဗိုလ္ ေတြဟာ (အုပ္ခ်ဳပ္သူ လူတန္းစား) လာျဖစ္သလို တ႐ုတ္ျပည္မွာ လည္း ပါတီေကဒါေတြဟာ (အုပ္ခ်ဳပ္သူ လူတန္းစား) လာျဖစ္တာပဲ။

တ႐ုတ္ျပည္ရဲ႕  ထူးျခားတဲ့အခ်က္က တိန္တို႔လို ဉာဏ္ရွိတဲ႔ ေခါင္းေဆာင္ေတြက ႏုိင္ငံေရး တိုက္ပြဲမွာ အႏုိင္ရလာတဲ့ အတြက္ ပါတီေခါင္းေဆာင္ေတြဟာ တိုင္းျပည္အတြက္ ေရရွည္ကို ၾကည့္တတ္ၿပီး အာဏာရဲ႕ ဖ်က္စီးမႈၾကားက တိုင္းျပည္ခ်စ္တဲ့စိတ္၊ တိုင္းျပည္အတြက္ ဆိုတာကို အတိုင္းအတာ တခုအထိ ထိန္းသိမ္းထားႏိုင္တယ္။

ဒီမိုကေရစီ က်င့္သံုးတဲ့ အေမရိကန္ ပံုစံနဲ႔ ဒီမိုကေရစီ မက်င့္သံုးတဲ့ တ႐ုတ္ ပံုစံယွဥ္ရင္ ဒီမိုကေရစီကပဲ (မွ်တ) မႈ ကိုေပးႏုိင္တယ္ဆိုတာရွင္းပါတယ္။ ဒီ့ျပင္ အေမရိကန္ စံနစ္က အာဏာတဘက္စြန္း မေရာက္ေအာင္ထိန္းထားတဲ့ (အႏွစ္) ေတြဟာ တန္ဖိုးၾကီးမားလွပါတယ္။ ဒါေၾကာင့္ အႏွစ္ (၂ဝဝ) ေက်ာ္လာသည့္တိုင္ တန္ဖိုး မျပယ္ႏုိင္ပါ။

တ႐ုတ္ျပည္ၾကီးမွာေတာင္ ဗဟိုက ေပၚလစီကို ခ်ဳပ္ကိုင္ထားေပမယ့္ အေကာင္အထည္ေဖၚေတာ့ ျပည္နယ္ေတြကို လြတ္လပ္ခြင္႔ (Autonomy) ေပးးထားတာပဲ။ ဥပမာ ျမန္မာႏုိင္ငံအေရးဆိုရင္ ယူနန္ ျပည္နယ္ အစိုးရ ကအဓိက တာဝန္ယူ ေဖၚေဆာင္ရတာပါ။

လက္ရွိ တ႐ုတ္ပါတီတြင္း မွာေတာင္ တပါတီစံနစ္ဟာ ျပည္သူကို ကိုယ္စားျပဳရဲ႕လား ဆိုၿပီးေမးလာ ၾကၿပီ။ လက္ရွိစံနစ္နဲ႔ လာဘ္စားမႈကို တိုက္ဖ်က္ႏုိင္ပါ့မလားဆိုၿပီး သံသယရွိလာၾကၿပီ။ ၂ဝ၁ဝ  ႏွစ္ ၾသဂုတ္လ ၅ရက္ မွာ သမၼတေဟာင္း လီ့ရွင္နင္းရဲ႕ သားမက္ ၊  တ႐ုတ္ကာကြယ္ေရးတကၠသိုလ္္ရဲ႕ ေက်ာင္းအုပ္ၾကီး ဗိုလ္ခ်ဳပ္ၾကီး လူရာေဇာင္ (Liu Yazhou) က ေရရွည္ (၁ဝႏွစ္အတြင္း) မွာ တ႐ုတ္ ကြန္ျမဴနစ္ပါတီဟာ လက္ရွိ အာဏာရွင္စံနစ္မွ ပို၍ ဒီမိုကရက္တစ္က်ေသာ စံနစ္သို႔ ကူးေျပာင္း ၾကရမည္၊  တျခားထြက္ေပါက္ မရွိဟု တ႐ုတ္ သတင္းသမား ေတြကို ေျပာၾကားခဲ႔ပါတယ္။

ႏွစ္ရက္ အၾကာမွာ ပါေမာကၡ ဟူစင္ေထာင္ (Hu Xingdou) က တ႐ုတ္ျပည္မွာ လူမူေရး တရားမွ်တမႈ ေပ်ာက္ဆံုး ေနမႈဟာ တ႐ုတ္ျပည္ႀကီးကို အႏၲရယ္လမ္းေပၚသို႔ တြန္းပို႔ေနသည္။ ႏုိင္ငံေရး ျပဳျပင္ ေျပာင္းလဲမႈမ်ားျပဳ၍ တ႐ုတ္ ျပည္သူေတြရဲ႕ လြပ္လပ္ခြင့္နဲ႔ ရပိုင္ခြင့္မ်ားကို ျပည္သူမ်ားကို ျပန္ေပးသင့္ တယ္လို႔ ေျပာဆိုခဲ့ပါတယ္။ သူကပင္ တရားမွ်တတဲ့ လူမႈေရးကို အေျခခံေသာ အုပ္ခ်ဳပ္ေရးစံနစ္ Constitutional Socialism ကိုထူေထာင္ရမည္ဟု ေဝါဟာရ အသစ္ကို ေဖၚေဆာင္လာပါတယ္။

ဒါ့အျပင္ အေမရိကန္ႏုိင္ငံ ဤမွ်ရွည္ၾကာစြာ ေအာင္ျမင္ျခင္းက တရားဥကေဒစိုးမိုးေရး Rule of Law ေၾကာင့္ ျဖစ္ပါတယ္။ ေငြေၾကာင့္မဟုတ္။ တ႐ုတ္ေတြ ေငြကို ကိုးကြယ္ေနျခင္းမွာမွားသည္။ တ႐ုတ္ ကြန္ျမဴနစ္ပါတီလည္းျပဳျပင္ေျပာင္းလဲရမယ္။ လက္ရွိအေနအထားအတိုင္း မသြားႏိုင္ဟု ဆိုလာ ျပန္တယ္။

ျမန္မာႏုိင္ငံမွာေတာ့ စစ္တပ္ဟာ အုပ္ခ်ဳပ္သူ လူတန္းစားလာျဖစ္ေတာ့ အာဏာရဲ႕ ဖ်က္စီးမႈကို မခံႏိုင္ဘဲ တိုင္းျပည္ ခ်စ္တဲ့စိတ္၊ အမ်ိဳးခ်စ္စိတ္ ဆိုတာေတြဟာ ေပ်ာက္ဆံုး ကုန္တယ္။ လတ္တေလာ အက်ိဳးအျမတ္ေတြကို ဦးစားေပးကာ ေရရွည္ တိုင္းျပည္အက်ိဳးကို မ်က္ေျချပတ္ခဲ့ၾကတယ္။

အႏွစ္ပါတဲ့ ဒီမိုကေရစီ ျမန္မာႏုိင္ငံမွာ ေပ်ာက္ဆံုးခဲ့တာ ၁၉၆၂ ခုႏွစ္ ကတည္းကပါ။ တ႐ုတ္ေတြ ေတာင္ တိုင္းျပည္ တိုးတက္ေခတ္မွီလာေတာ့ ျပည္သူေတြရဲ႕ လြပ္လပ္ခြင့္နဲ႔ ေရရွည္အတြက္ တရား ဥပေဒ စိုးမိုးေရးကို စဥ္းစားလာတတ္ၿပီ။

ျမန္မာႏုိင္ငံမွာလည္း ဒီမိုကေရစီ အႏွစ္ပါတဲ့အျပင္ တို္င္းရင္းသား ေတြ အေပၚ တရားမွ်တတဲ့ ဖြဲ႔စည္းအုပ္ခ်ဳပ္ပံု ဥပေဒ ရွိမွ စစ္မွန္တဲ့ ၿငိမ္းခ်မ္းေရးကို ရႏုိင္မွာပါ။ ျမန္မာျပည္ ဖြဲ႔စည္းအုပ္ခ်ဳပ္ပံု အေျခခံဥပေဒျပန္ျပင္ေရးရင္ ထည့္သြင္း စဥ္းစားႏိုင္ေအာင္ပါ။

ဖက္ဒရယ္ လို႔ၾကားလိုက္တာနဲ႔ တိုင္းျပည္ဖ်က္ၿပီလို႔ ေၾကာက္စရာ မလိုပါ။ ဖက္ဒရယ္ စံနစ္မွာ ေကာင္းတာေတြ ရွိသလို ဖက္ဒရယ္ ဆိုလုိက္တာနဲ႔ အေျဖရၿပီလို႔ အားကိုးလြန္ ဖို႔မသင္႔ပါ။ ဖက္ဒရယ္ စံနစ္မွာ သတိရွိစရာ အခ်က္ေတြ အမ်ားၾကီးရွိပါတယ္။ စံနစ္ဆိုတာ (သိ) မွ (ကိုင္တြယ္) တတ္မွ အက်ိဳးျဖစ္ထြန္းႏုိင္တာပါ။

(ကိုးကား ။ General and scholar test reform waters By Wu Zhong, China Editor Aug 12, 2010 ကိုကားပါသည္။ )

အပို္င္း (၂) ကိုဆက္လက္ေဖၚျပပါမည္။

အသိဥာဏ္ကုိ မ်ဳိးေစ႔ခ်ျခင္း (ေဆာင္းပါး )

�ပါရမီေျမာက္ေသာ အလုပ္၌ျဖစ္ေစ၊ ပါရမီမေျမာက္ေသာ အလုပ္၌ျဖစ္ေစမည္သည္႔အလုပ္၌ျဖစ္ျဖစ္ အသိဥာဏ္သည္ ဦးေဆာင္မႈက႑မွပါ၀င္ရသည္ခ်ည္းျဖစ္၏။ အသိဥာဏ္ဟူသည္ ပညာအမည္ျဖစ္၏။ ထုိ႔ေၾကာင္႔ပညာသည္ အေရးၾကီး၏။� (ဆရာၾကီး ဦးေရႊေအာင္)

ယေန႔ကာလ ျမန္မာနုိင္ငံ ေနရာေဒသအသီးသီးတြင္ လူငယ္မ်ားပညာမသင္ယူနုိင္ၾကေတာ႔ေပ။ အေၾကာင္းက မိသားစု စား၀တ္ေနေရး မဖုံလုံေသာေၾကာင္႔တည္း။ အူမေတာင္႔မွ သီလေစာင္႔နိုင္သည္ဟူေသာ စကားအရ မိသားစုအတြင္း စား၀တ္ေနေရးမျပည္႔စုံလွ်င္ ပညာေရးဟူသည္ ထုိမိသားစုအတြက္ စဥ္းစားဖုိ႔အခ်ိန္မရွိေပ။ မ်ဳိးဆက္သစ္လူငယ္မ်ား ပညာေရးက႑အားနည္းလာသည္နွင္႔အမွ် ၄င္းတုိင္းျပည္၊၄င္းလူမ်ဳိးသည္လည္း အဘက္ဘက္တြင္နိမ္႔က်လာသည္။ ေဒသတြင္းဖြံ႔ျဖဳိးတုိးတက္မႈ၊ ေဒသတြင္းလူငယ္မ်ားကုိယ္က်င္႔စာရိတၱ ေကာင္းမြန္ျပီး ရပ္ရြာေအးခ်မ္းတည္ျငိမ္မႈ စသည္မ်ားကုိ အသိဥာဏ္အမည္ရေသာ ပညာျဖင္႔သာ အေျခခံ အုတ္ျမစ္ခ်ကာ တည္ေဆာက္နုိင္ေပသည္။ လူတစ္ခ်ဳိ႔ကေျပာၾကသည္။ ပညာဟူသည္ စာသင္ေက်ာင္း၊စာသင္ ခန္းမ်ားတြင္ ျပဌာန္းစာအုပ္မ်ားကုိင္လွ်က္ ဆရာ၊ဆရာမမ်ားကပုိ႔ခ်သင္ၾကားေပးေသာ သင္ခန္းစာမ်ားကုိက်က္ မွတ္ေနျခင္းကုိသာ ဆုိလုိသည္မဟုတ္ပါ။ မိမိကုိယ္တုိင္ေလ႔လာစူးစမ္းလုိစိတ္မွအစျပဳ၍ တကယ္လက္ေတြ႔ဘ၀ ကရရွိလာေသာ အေတြ႔အၾကံဳမ်ားအေပၚအေျခခံကာ ကုိယ္တုိင္ေလ႔လာစူးစမ္းျခင္းသည္လည္း ပညာျဖစ္သည္ ဟုဆုိတတ္ၾကသည္။ ထုိစကားသည္မွန္ပါ၏။ သုိ႔ေသာ္လည္းအသိပညာနည္းပါး၍ အေပ်ာ္အပါးကုိသာမက္ေမာ ေသာအခ်ိန္၊ အရြယ္မေရာက္ေသးသည္႔ကေလးဘ၀တြင္ ကုိယ္တုိင္ေလ႔လာစူးစမ္းလုိျခင္းဟူသည္ လူၾကီး မ်ား၏ျပဳစုပ်ဳိးေထာင္မႈ၊ စာသင္ေက်ာင္းမ်ားတြင္ ဆရာ၊ဆရာမမ်ား၏စနစ္တက်ေလ႔က်င္႔ေပးမႈမွ ျဖစ္ေပၚလာ ေသာအသိဥာဏ္မ်ဳိးျဖစ္ေပသည္။ ပင္ကုိဗီဇ(၀ါ)ပဋိသေႏၶစိတ္ကျဖစ္ေပၚလာေသာစိတ္ဓာတ္မ်ဳိး (၀ါ)အသိဥာဏ္ မ်ဳိးကားမဟုတ္ေပ။ ထုိအသိဥာဏ္မ်ဳိးသည္အလြန္တရာမွေတြ႔ရခဲ႔ေသာ အေျခအေနတရပ္ျဖစ္သည္။ ဥပမာ ျပရေသာ္ ကၽြနု္ပ္တုိ႔ဗုဒၶဘာသာထဲက ဘုရားျဖစ္စဥ္ဇာတ္ေတာ္မ်ားျဖစ္သည္႔ ေ၀ႆႏၱရာဇာတ္ေတာ္၊ မေဟာသ ဓာဇာတ္ေတာ္၊ ေတမိယဇာတ္ေတာ္၊ ေနာက္ဆုံးဘ၀ျဖစ္သည္႔သိဒၶတၳမင္းသားဘ၀စသည္႔ဇာတ္ေတာ္မ်ားတြင္ ေတြ႔ရတတ္သည္။

ေတမိယဇာတ္ေတာ္တုိ႔တြင္ ဘုရားေလာင္းမင္းသားကေလးသည္ သူ႔ဖခင္ဘုရင္ၾကီး၏ရင္ခြင္၀ယ္ရွိေနစဥ္ သူ႔ဖခင္ဘုရားက အျပစ္ရွိေသာသူခုိးဓျမမ်ားကုိ သတ္ျဖတ္ရန္ မင္းမႈးထမ္းမ်ားအား အမိန္႔ေပးသံကုိၾကား၏ဟု ဆုိသည္။ ထုိအခ်ိန္မွစ၍ မင္းသားကေလးစဥ္းစားမိသည္မွာ အကယ္၍ သူၾကီးျပင္းလုိ႔အရြယ္ေရာက္လာလွ်င္ သူ႔ဖခင္အရုိက္အရာကုိဆက္ခံ၍ဘုရင္ျဖစ္လာရမည္။ ဘုရင္ျဖစ္လာလွ်င္သူ႔ဖခင္ကဲ႔သုိ႔လူမ်ားအသက္သတ္ျဖတ္ ရန္အမိန္႔ေပးရေတာ႔မည္။ ထုိ႔ေၾကာင္႔ဘုရင္ျဖစ္ရျခင္းသည္ သူ႔အတြက္အကုသုိလ္ျဖစ္၍မေကာင္းမွဳမ်ားနွင္႔ျပည္႔ နွက္ေနေသာေနရာဟုျမင္မိသည္။ ထုိအခ်ိန္မွစ၍ ဘုရင္မျဖစ္ေအာင္ စကားမေျပာေသာ ေတမိယ (၀စီပိတ္) အက်င္႔ကုိ က်င္႔ခဲ႔သည္။ ဤကဲ႔ေသာ အေကာင္းနွင္႔အဆုိး၊ အက်ဳိးနွင္႔အေၾကာင္းကုိခြဲျခားေ၀ဖန္တတ္ေသာ ပင္ကုိဗီဇ ပဋိသေႏၶစိတ္(၀ါ)အသိဥာဏ္မ်ဳိးသည္ ဘ၀အဆက္ဆက္ကျမင္႔ျမတ္ေသာ လမ္းစဥ္အက်င္႔မ်ားကုိ က်င္႔၍ ပါရမီျဖည္႔ဆည္းလာေသာ ျမင္႔ျမတ္ေသာပုဂၢဳိလ္မ်ားတြင္သာေတြ႔ရတတ္သည္။ သာမာန္လူသားမ်ား အေနျဖင္႔ ျပဳစုပ်ဳိေထာင္ျခင္းျဖင္႔သာ အသိဥာဏ္ကုိျဖစ္ေပၚေစ၏။ ထုိ႔ေၾကာင္႔ လူသားျဖစ္စဥ္တြင္ ကေလးဘ၀ သည္ အေရးၾကီး၏။ အသိဥာဏ္နည္းပါးေသာကေလးဘ၀တြင္ အသိဥာဏ္ရွိေသာလူၾကီးမိဘမ်ား၏ဆုံးမသြန္ သင္မႈသည္ ထုိကေလးဘ၀တုိးတက္ေအာင္ျမင္မွဳအတြက္ အေရးၾကီးေသာအခန္းက႑တစ္ခုအျဖစ္ပါ၀င္သည္။ ပုဗၺာစရိယ မိနွင္႔ဘဟူေသာဆုိရုိးစကားအရ မိဘသည္ သားသမီးမ်ားအတြက္အေရးၾကီးေသာ လက္ဦးဆရာ မ်ားျဖစ္ၾကသည္။ စီးပြားဥစၥာျပည္႔စုံ၍ကၽြမ္းက်င္လိမ္မာေသာ မိဘမ်ားသည္သူတုိ႔သားသမီးမ်ားကုိ ကေလးဘ၀ ကတည္းက စည္းကမ္းစနစ္တက်နွင္႔ျပဳစုပ်ဳိးေထာင္ကာ သူတုိ႔သားသမီးမ်ားအတြက္ လွပေသာအနာဂါတ္ကုိ ဖန္တီးေပးနုိင္ၾကသည္။ သုိ႔ေသာ္လည္း မျပည္႔စုံမဖုံလုံေသာမိသားစုဆင္းသက္လာေသာ သားသမီးမ်ားအတြက္ ဘ၀ခရီးလမ္းသည္ ၾကမ္းတမ္း၏။ စား၀တ္ေနေရးမျပည္႔စုံ၊ မဖုံလုံမွဳဟူေသာ မိသားစုတစ္ခု၏မူလအေၾကာင္းတ ရားေၾကာင္႔ ပညာေရးက႑ဟူေသာ ကေလးမ်ားအတြက္ အသိဥာဏ္ကုိအစပ်ဳိးျခင္းသည္ ခက္ခဲ႔၏။ ၾကမ္း တမ္း၏။ ထုိကာလကုိေက်ာ္ျဖတ္ရန္ အလြန္အားတင္းရ၏။ ေက်ာ္ျဖတ္နုိင္ေသာသူမ်ားသည္လည္း လူ႔ေလာက လူ႔အသုိင္းအ၀ုိင္းတြင္ ေအာင္ျမင္ေက်ာ္ၾကားေသာပုဂၢိဳလ္မ်ားအျဖစ္ရပ္တည္နုိင္ၾကသည္။ ကၽြနု္ပ္ကုိယ္တုိင္သည္ လည္း ထုိကဲ႔ေသာမျပည္႔စုံ၊ မဖုံလုံေသာမိသားစုမွ ေမြးဖြားလာေသာလူတစ္ေယာက္ျဖစ္ေသာေၾကာင္႔ ထုိအေျခ အေနမ်ားကုိ ကုိယ္တုိင္ကုိယ္က်သိထားသူတစ္ဦးျဖစ္သည္။

ကေလးဘ၀၏အခါးသီးဆုံးေသာ ခံစားခ်က္မ်ားတြင္ သိမ္ငယ္မႈ၊ ခြဲျခားဆက္ဆံခံရမႈ၊ အထင္ေသးခံရမႈမ်ား သည္ ထုိကေလး၏ဘ၀အေပၚတြင္ ၾကီးမားေသာအက်ဳိးသက္ေရာက္မႈရွိသည္။ မိမိနွင္႔သက္တူရြယ္တူကေလး မ်ားက လြပ္လပ္ေပါ႔ပါးစြာ ေပ်ာ္ျမဴးေနၾကခ်ိန္တြင္ တစ္ေနရာရာမွ မ်က္နွာငယ္ငယ္ျဖင္႔ ေငးၾကည္႔ေနရေသာ ကေလးတစ္ေယာက္၏ရင္တြင္းခံစားခ်က္သည္ အလြန္ရင္နာစရာေကာင္းလွသည္။ ထုိကဲ႔ေသာရင္နာစရာမ်ား နွင္႔ျပည္႔နက္ေနေသာ ကေလးတစ္ေယာက္၏ဘ၀သည္ အေကာင္းဘက္ထက္အဆုိးဘက္ကုိ ဦးတည္ေစသည္။ ဤေနရာတြင္ ကၽြနု္ပ္အဓိကေျပာလုိေသာအခ်က္မွာ �အသိဥာဏ္ (၀ါ) လူတစ္ေယာက္၏စဥ္းစားေတြးေတာ႔ တတ္ေသာဥာဏ္ကုိ အစပ်ဳိးရန္ ကေလးဘ၀ကတည္းက နိဒါန္းပ်ဳိးျခင္းဟုဆုိအပ္ေသာ နားလည္တတ္ကၽြမ္း ေသာဆရာသမားမ်ားထံတြင္ ပညာကုိေလ႔လာသင္ယူမႈသည္ လူတုိင္းအတြက္ကေလးဘ၀၌ အလြန္အေရး ၾကီး၏။� ပညာသင္ယူခြင္႔ရ၍ၾကီးျပင္းလာေသာကေလးတစ္ေယာက္ဘ၀နွင္႔ ပညာသင္ယူခြင္႔မရပဲၾကီးျပင္းလာ ေသာကေလးတစ္ေယာက္ဘ၀သည္ အစစအရာရာတြင္ အလြန္ျခားနားသည္။ ထုိ႔ေၾကာင္႔ လူတိုင္းသည္ ကေလးဘ၀တြင္ ပညာကုိမျဖစ္မေနသင္ယူၾကရသည္။ ေလာကနီတိတြင္ � အၾကင္အမိသည္ သားငယ္ကုိ အတတ္ပညာ သင္မေပး။ အတတ္ပညာသင္၍မေပးေသာ အမိသည္ ရန္သူမည္၏။ အၾကင္အဖသည္ သား ငယ္ကုိ အတတ္ပညာမသင္ေပး။ အတတ္ပညာသင္၍မေပးေသာ အဖသည္ ရန္သူမည္။ ထုိအတတ္ပညာမရွိ ေသာသူသည္ ဟသၤာတုိ႔အလယ္၌ဗ်ဳိင္းကဲ႔သုိ႔ ေလာကအလယ္တြင္မတင္႔တယ္။� ထုိ႔အျပင္ လူတစ္ေယာက္၏ ဘ၀ကုိ ပထမအရြယ္၊ ဒုတိယအရြယ္၊ တတိယအရြယ္ ဟူ၍ အရြယ္သုံးပါးျဖင္႔ပုိင္းျခားသတ္မွတ္ထားသည္။ ထုိသတ္မွတ္ခ်က္အရ လူတစ္ေယာက္သည္ ပထမအရြယ္တြင္ ပညာရွာရမည္။ ဒုတိယအရြယ္တြင္ စီးပြားဥစၥာ ရွာရမည္။ တတိယအရြယ္တြင္ လူ႔ေလာကေကာင္းက်ဳိးကုိေဆာင္ရြက္ရမည္။ ပထမအရြယ္တြင္ ပညာေရးခၽြတ္ ယြင္းခဲ႔လွ်င္ ဒုတိယအရြယ္ စီးပြားဥစၥာလည္း ခၽြတ္ယြင္းလာမည္။ ပညာလည္းမတတ္ စီးပြားဥစၥာလည္း မျပည္႔စုံ သူတစ္ေယာက္သည္ အဘယ္မွာ လူ႔ေလာကေကာင္းက်ဳိးကုိ ေဆာင္ရြက္နုိင္ပါမည္နည္း။ ထုိ႔ေၾကာင္႔လူတုိင္း အတြက္ ကေလးဘ၀တြင္ ပညာသင္ယူခြင္႔သည္ အလြန္အေရးၾကီးသည္။

မိမိရပ္ရြာေအးခ်မ္းသာယာေရးနွင္႔ေဒသတြင္းလူငယ္ေမာင္မယ္မ်ား ကုိယ္က်င္႔စာရိတၱေကာင္းမြန္ျပီး ဖြံ႔ျဖိဳးတုိး တက္မွဳကုိ အားေပးကူညီလုိေသာ မ်ဳိးခ်စ္ျပည္ခ်စ္ပညာတတ္၊ပညာရွိမ်ားအေနျဖင္႔ မ်ဳိးဆက္သစ္လူငယ္မ်ား ပညာသင္နုိင္ေရးကုိ အေလးေပးထားအားေပးကူညီသင္႔သည္။ တုိင္းျပည္တစ္ခု၊ လူမ်ဳိးတစ္မ်ဳိး၏ အနာဂါတ္ ေမွ်ာ္လင္႔ခ်က္သည္ မ်ဳိးဆက္သစ္လူငယ္မ်ားအေပၚတြင္မူတည္သည္။ ထုိတုိင္းျပည္၊ထုိလူမ်ဳိးသည္ အနာဂါတ္ တြင္ မည္မွ်ထိတုိးတက္လာနုိင္သည္၊ မည္မွ်ေလာက္ထိဆုတ္ယုတ္သြားနုိင္သည္စသည္႔ ခန္႔မွန္းေျခမ်ားကုိ ထုိတုိင္းျပည္၊ ထုိလူမ်ဳိး၏မ်ဳိးဆက္သစ္လူငယ္မ်ားသည္ မည္မွ်ထိပညာေရးကုိစိတ္၀င္စားမႈရွိၾကသည္၊ မည္မွ်ထိ ပညာအရည္အခ်င္းျမင္႔မားလာၾကသည္၊ ပညာေရးအဆင္႔အတန္းျမင္႔မားလာမႈနွင္႔အညီလက္ေတြ႔က်က် လုပ္ ေဆာင္မႈအပုိင္းတြင္လည္း မည္မွ်ထိ ေအာင္ျမင္မႈရွိလာသည္ဟူေသာ ပညာေရးကုိအေျခခံေသာစနစ္မ်ားျဖင္႔ တုိင္းတာနုိင္သည္။ �ေရျမင္႔မွၾကာတင္႔သည္� ပညာျမင္႔မွ လူမ်ဳိးတင္႔သည္� ဟူေသာဆုိရုိးစကားအရ တုိင္းျပည္ တစ္ခု သာယာေအးခ်မ္းျပီး၊ ဖြ႔ံျဖဳိးတုိးတက္ဖုိ႔ဆုိသည္မွာ ပညာေရးသည္ အလြန္အေရးပါ၏။ ပညာေရးသည္ အခရာက်၏။ ပညာေရးကုိ ဥေပကၡာျပဳ၍ လုံး၀မရေပ။ ယေန႔ကာလ ဖြ႔ံျဖဳိးတုိးတက္ေသာ ကမၻာ႔နုိင္ငံမ်ားကုိေလ႔ လာၾကည္႔ၾကမည္ဆုိလွ်င္ ထုိနုိင္ငံမ်ားသည္ တုိင္းျပည္၏မ်ဳိးဆက္သစ္လူငယ္မ်ား ပညာေရးက႑ကုိ မည္မွ်အ ေလးထားေၾကာင္႔ ေတြ႔ရေပလိမ္မည္။

ထုိသုိ႔ဆုိလွ်င္ ကၽြန္ုပ္တို႔လုပ္ရမည္႔အလုပ္က ဘာလဲဟုေမးစရာရွိလာသည္။ အေျဖက မ်ဳိးဆက္သစ္လူငယ္မ်ား ပညာသင္ယူနုိင္ေရးကုိ အေလးထားအားေပးကူညီရမည္ျဖစ္သည္။ �ကၽြန္ုပ္တုိ႔အားလုံးသည္ ေမြးရာပါဗီဇ အားျဖင္႔ ကုိယ္႔တုိင္းျပည္ကုိယ္႔လူမ်ဳိးကုိခ်စ္တတ္ၾကသည္။ ခ်စ္ၾကသည္႔အားေလ်ာ္စြာကုိယ္႔တုိင္းျပည္ကုိယ္႔ လူမ်ဳိးဖြ႔ံျဖိဳးတုိးတက္ေအာင္လုပ္ေဆာင္ရာ၌ မိမိတုိ႔စြမ္းနုိင္သည္႔ဘက္မွ တစ္စိတ္တစ္ေဒသပူးေပါင္းပါ၀င္လုိ ေသာဆႏၵကိုယ္စီလည္းရွိၾကသည္။ တဘက္မွာလည္းကၽြန္ုပ္တုိ႔တြင္ ကုိယ္ပုိင္အယူအဆ ကုိယ္ပုိင္ယုံၾကည္မႈ မ်ားနွင္႔ ကြဲျပားျခားနားေသာရပ္တည္ခ်က္ကုိယ္စီရွိၾကသည္။ မည္သုိ႔ပင္ကြဲျပားျခားနားပါေစ ထုိကြဲျပားျခား နားမႈသည္ ကၽြန္ုပ္တုိ႔အတြက္ျပႆနာမဟုတ္ပါ။ ကြဲျပားျခားနားမႈမ်ားကုိ ကၽြနု္ပ္တုိ႔ကုိယ္စီတြင္ရွိၾကေသာ ကုိယ္႔တုိင္းျပည္ကုိယ္႔လူမ်ဳိးကုိခ်စ္ခင္ျခင္း၊ ကုိယ္႔တုိင္းျပည္ကုိယ္႔လူမ်ဳိးအတြက္ ေပးဆပ္လုိျခင္းဟူေသာတူညီ ေသာယုံၾကည္ခ်က္ျဖင္႔ေပါင္းစည္းနုိင္သည္။ ဟန္ေဆာင္အမ်ဳိးခ်စ္ျခင္းသည္ကား အလြန္ေၾကာက္စရာေကာင္း၍ အႏၱရာယ္မ်ား၏။ ထုိသူမ်ားသည္တုိင္းျပည္တစ္ခု၊ လူမ်ဳိးတစ္မ်ဳိးအတြက္အႏၱရာယ္ေကာင္မ်ားျဖစ္၍ မေကာင္း ဆုိး၀ါးမ်ားလည္းျဖစ္၏။ ထုိသူမ်ားကုိ ကၽြနု္ပ္တုိ႔သည္ ကြဲျပားျခားနားေအာင္ျပဳ လုပ္ရေပလိမ္႔မည္။�

၂၀၁၁ ခုနွစ္ စာရင္းထုတ္ျပန္ခ်က္အရ ျမန္မာနုိင္ငံတြင္ ရခုိင္ျပည္သည္ ဒုတိယအဆင္းရဲဆုံးျပည္နယ္တစ္ခုျဖစ္ သည္။ ဆင္းရဲသည္႔အေလ်ာက္ ရခုိင္ျပည္တြင္ မ်ဳိးဆက္သစ္လူငယ္မ်ားပညာသင္ယူနုိင္မႈဦးေရသည္ အလြန္ ေၾကာက္စရာေကာင္းေလာက္ေအာင္ေလ်ာ႔နည္း၍ အနာဂါတ္ရခုိင္ျပည္၊ရခုိင္လူမ်ဳိးမ်ားအတြက္ အလြန္တရာမွ စုိးရိမ္စရာေကာင္းေသာအေျခအေနတရပ္ျဖစ္သည္။ ရခုိင္လူငယ္မ်ဳိးဆက္သစ္မ်ား ပညာသင္ယူမႈအားနည္းလာ သည္နွင္႔အမွ် ရခုိင္လူမ်ဳိးတုိ႔၏ကုိယ္ပုိင္စရုိက္လကၡဏာမ်ားသည္လည္း တစတစနွင္႔ေပ်ာက္ကြယ္လာရ၏။ မ်ဳိးခ်စ္ျပည္ခ်စ္ ရခုိင္ပညာတတ္၊ပညာရွိမ်ားအေနျဖင္႔ ဤအေျခအေနမ်ားကုိနားလည္သေဘာေပါက္ျပီး တား ဆီးကာကြယ္ဖု႔ိရန္ နည္းလမ္းမ်ားကုိရွာေဖြရေတာ႔မည္။ ဖားေအာ္သလုိ ငါတုိ႔ရခုိင္ကအတိတ္တစ္ခ်ိန္ကမည္ကဲ႔ သုိ႔ၾကီးက်ယ္ခမ္းနားခဲ႔သည္၊ ဂုဏ္ယူစရာေကာင္းသည္ စသည္ျဖင္႔ သမုိင္းေၾကာင္းကုိသာေျပာလုိ႔အခ်ိန္မကုန္ သင္႔ေတာ႔ေပ။ လက္ေတြ႔လုပ္နုိင္ေသာအတုိင္းအတာတခုကုိစဥ္းစားၾကရေတာ႔မည္။ ဤေနရာတြင္ ကၽြနု္ပ္အ ျမင္အရ ရခုိင္လူငယ္မ်ဳိးဆက္သစ္မ်ား ပုိျပီးပညာသင္ယူခြင္႔ရရွိေအာင္ဖန္တီးေပးဖုိ႔လုိအပ္သည္ဟု ျမင္၏။ လူငယ္မ်ားပုိျပီးပညာသင္ယူလာနုိင္ေအာင္ ကၽြန္ုပ္တုိ႔မည္ကဲ႔သုိ႔ဖန္တီးေပးၾကမည္နည္း။ ဤေမးခြန္းသည္ အလြန္စိတ္၀င္စားစရာေကာင္း၏။ ကၽြနု္ပ္အေျဖက စည္းကမ္းစနစ္တက်နွင္႔လူငယ္မ်ားအားအသိဥာဏ္ကုိမ်ဳိး ေစ႔ခ်ေပးေသာ စာသင္ခန္း၊စာသင္ေက်ာင္းမ်ား၊ ပရဟိတဘုန္းေတာ္သင္ပညာေရးေက်ာင္းမ်ား ရခုိင္ျပည္အနွ႔ံအ ျပားတြင္တည္ေထာင္ရန္ျဖစ္သည္။ ပညာဟူသည္ ေလာကလူသားတုိ႔အတြက္အလင္းေရာင္ျဖစ္သည္။ ပညာ ဟူေသာအလင္းေရာင္ျဖင္႔သာ ကၽြန္ုပ္တုိ႔ဘ၀ကုိထြန္းလင္းေတာက္ပေစသည္။ လူတုိင္းအတြက္ဘ၀တြင္ပညာ သည္မရွိမျဖစ္လုိအပ္သည္။ အထူးသျဖင္႔ မသိနားမလည္ေသးေသာ မ်ဳိးဆက္သစ္လူငယ္မ်ားအတြက္ အသိ ဥာဏ္ကုိမ်ဳိးေစ႔ခ်ေပးျခင္းသည္ အလြန္အေရးၾကီး၏။ ထုိ႔ေၾကာင္႔ မ်ဳိးခ်စ္ျပည္ခ်စ္ရခုိင္သူရခုိင္သားမ်ားအေနျဖင္႔ မိမိျပည္နယ္၊ မိမိလူမ်ဳိးကုိအမွန္တကယ္ခ်စ္ခင္ေၾကာင္းျပသလုိလွ်င္ မိမိတုိ႔၏မ်ဳိးဆက္သစ္လူငယ္မ်ားပညာေရး က႑တြင္ မိမိတုိ႔စြမ္းနုိင္သည္႔ဘက္မွအားေပးကူညီ၍ လူငယ္မ်ားအသိဥာဏ္ကုိ မ်ဳိးေစ႔ခ်ျပဳစုပ်ဳိးေထာင္ေပးဖုိ႔လုိ အပ္ပါသည္။

Plants are improved by cultivation and men by education.
အပင္ငယ္ေလးမ်ားကုိ ျပဳစုပ်ဳိးေထာင္ျခင္းျဖင္႔ ဖြ႔ံျဖဳိးရွင္သန္ေစသကဲ႔သုိ႔ လူကုိပညာေရးျဖင္႔ ဖြံ႔ျဖဳိးရွင္သန္ေစသည္။
(ဂ်င္းဂ်က္ ရူဆိုး ၏ သဘာ၀ပညာေရး ေဆာင္းပါး၊ ေမာကၡမဂၢဇင္းမွ)

ပုဏၰား (၀ရာဇ္ျမီ)

အမ်ိဳးသားျပန္လည္သင့္ျမတ္ေရး ဆိုတာ.....

အမ်ိဳးသားျပန္လည္သင့္ျမတ္ေရး ဆိုတာ....
ေခတ္အဆက္ဆက္က နာက်ည္းမုန္းတီးမႈမ်ား ျငမ္းစင္ျပီး
အႏွစ္ႏွစ္အလလဆံုးရံႈးျခင္းအား သိုေလွာင္ထားမဲ့ ေရကာတာ မဟုတ္ဘူး ၊
မပ်က္စီးတဲ့အတိတ္က ခ်န္ထားခဲဲ့ လက္ေဗြရာေတြနဲ႕
ဆက္ျပီးျပင္းထန္တဲ့စိတ္ဒဏ္ရာမ်ားကို ကုစားမဲ့ ေဆးစြမ္းတစ္လက္ျဖစ္တယ္....။

အမ်ိဳးသားျပန္လည္သင့္ျမတ္ေရး ဆိုတာ.....
လွ်ိဳ႕၀ွက္ရႈပ္ေထြးတဲ့ အျပဳအမူမ်ားကို မေျဖရွင္းပဲ ပစ္ထားျပီး
အလဲြသံုးစားလုပ္မႈေတြဖန္တီးဖို႕ လမ္းလြဲကို လမ္းခင္းတာ မဟုတ္ဘူး  ၊
ဘာလင္တံတိုင္းႀကီးက ျပိဳတာ ႀကာခဲ့ေပမဲ့ တို႕မိခင္ေတြ ငိုေကာင္းတုန္းမို႕
ျငိမ္းခ်မ္းစိမ္းလန္းျခင္းပန္းပြင့္သစ္မ်ား အမိေျမရဲ႕ဦးေခါင္းမွာ လွလွပပ ပန္ဆင္ျခင္းျဖစ္တယ္....။

အမ်ိဳးသားျပန္လည္သင့္ျမတ္ေရး ဆိုတာ....
လိမ္လည္ လွည့္ဖ်ားမႈမ်ားကို ပါးစပ္အရသာခံ သတင္းစာရွင္းလင္းပဲြလုပ္ျပီး
လြတ္လပ္စြာ ေျပာဆိုမဲ့ အေတြးအေခၚေတြ ေထာင္ခ်ထားျခင္းမဟုတ္ဘူး ၊
ဒုကၡမ်ားက ဘူေဖး (Buffet ) ဟင္းလ်ာလို အစံုအလင္မို႕
မႏူးမနပ္ အျပဳအမူေတြေရွာင္ရွားျပီး ျငိမ္းခ်မ္းေရးကို စားသံုးျခင္းျဖစ္တယ္...။

အမ်ိဳးသားျပန္လည္သင့္ျမတ္ေရး ဆိုတာ.....
စြံ႕ပ်ံ႕၀မ္းနည္းေႀကကဲြျခင္းမ်ား ႏွလံုးသားထဲ တလိမ့္လိမ့္ စီးဆင္းျပီး
အေပၚယံ ဟန္ျပ ဆူးေညွာင့္ခလုတ္ေတြကို လူမျမင္ေအာင္ ဖံုးအုပ္ထားတာ မဟုတ္ဘူး ၊
အေရးေပၚ အေတြးအေခၚမ်ား တပ္ဆင္ျပီး ကမၻာႀကီးအား ရင္ေဘာင္တန္းဖို႕
ေႀကြးေႀကာ္သံမ်ားကို လည္ဆြဲရတနာလို တိုင္းျပည္ရဲ႕လည္ပင္းမွာဆင္ျမန္းျခင္းျဖစ္တယ္..။

အမ်ိဳးသားျပန္လည္သင့္ျမတ္ေရး ဆိုတာ.....
ႏူးညံံ့ေပ်ာ့ေပ်ာင္းတဲ့ အေျပာအဆိုေတြကို ေရလာေျမာင္းေပးလုပ္ျပီး
အခိ်န္ဆဲြနည္းဗ်ဴဟာနဲ႕ စစ္မီးေတာက္ထဲ ပိုးဖလံလိုတိုး၀င္ဖို႕ မဟုတ္ဘူး ၊
ျငိမ္းခ်မ္းေရးနဲ႕လဲြသြားတဲ့ ျမွားေတြ ၊ က်ကဲြသြားတဲ့ အနာဂတ္အိုးမ်ားအတြက္
ထက္ျမက္တဲ့ ေရႊေရာင္ေန႕ရက္မ်ားပိုင္ဆိုင္ဖို႕ ျပဳျပင္ေျပာင္းလဲျခင္းကို ေျမႀသဇာပ်ိဳးျခင္းျဖစ္တယ္..။

အမ်ိဳးသားျပန္လည္သင့္ျမတ္ေရး ဆိုတာ.....
အေႀကြးေတြ လည္ပင္းတစ္ျပီး ကူညီမယ္လို႕ ခဏခဏေျပာေနတဲ့ အေမရိကန္လည္းမဟုတ္ဘူး..
စီးပြားေရးစားက်က္အတြက္ ေျခပုန္းခုပ္ လက္၀ါးႀကီးအုပ္မဲ့ တရုပ္လည္း မဟုတ္ဘူး....
ႏွစ္ကာလမ်ားစြာ ပါးစပ္က စက္ေသနတ္ပစ္ေနတဲ့ အာဆီယံ၊အီးယူ ၊ ကုလသမဂၢ ဘာတခုမွမဟုတ္ဘူး..

မေျပလည္ခဲ့တဲ့သကၠရာဇ္ေဟာင္း ဆင္းရဲျခင္းေျမာင္းပုပ္မွာ
ကိုယ့္ေသြးသားခ်င္း လက္ခ်င္းဆုပ္ ၊ သံသယေတြ ေမာင္းထုတ္ ၊
ျငိမ္းခ်မ္းစြာ ဘ၀မ်ားအတူတကြ ေရရွည္စစ္ကံႀကမၼာထဲက ရုန္းထြက္ျခင္းျဖစ္တယ္.....။

ေအာင္ခိုင္ျမင့္
၁၃ ႀသဂုတ္လ ၂၀၁၁

ေတာ္လွန္ေရးဆိုတာ

ေတာ္လွန္ေရးဆိုတာ လူေတြကပဲဆင္ႏြဲတာျဖစ္လို
 လူအသံုးအဆာင္ပစြည္းေတြအေျမာက္အမ်ားလိုအပ္ပါတယ္။
အဲဒီအတြက္ကုန္ထုတ္လုပ္ေရးလုပ္ငန္းေတြက
ေတာ္လွန္ေရးရဲ အစိတ္အပိုင္းတရပ္ျဖစ္သလို အဲဒီလုပ္ငန္းေတြမွာ
တာ၀န္ယူတဲ့ ရဲေဘာ္ေတြဟာလည္း ေတာ္လွန္ေရးသမားေတြခ်ည္းပါပဲ။

ရဲေဘာ္မိုးသီးဇြန္