14 December, 2011
12 December, 2011
02 December, 2011
အေမရိကန္-ျမန္မာ ဆက္ဆံေရး
အေမရိကန္ ႏိုင္ငံျခားေရး၀န္ႀကီး မစၥ ဟီလာရီ ကလင္တန္၏ ျမန္မာႏိုင္ငံသို႔ ႏုိ၀င္ဘာ ၃၀ ရက္မွ ဒီဇင္ဘာ ၂ ရက္အထိ သမိုင္း၀င္ အလည္အပတ္ခရီး သြားခ်ိန္ႏွင့္ တဆက္တည္း အေမရိကန္-ျမန္မာ ဆက္ဆံေရးကုိ ယွဥ္ထိုး ေလ့လာႏုိင္ရန္ အတြက္ ႏွစ္ႏုိင္ငံအၾကား အဓိက ျဖစ္ထြန္းမႈမ်ားကို ႏွစ္အလိုက္ ေဖာ္ျပလိုက္ပါသည္။ႏုိ၀င္ဘာ ၃၀ ရက္က စတင္၍ အေမရိကန္ ႏိုင္ငံျခားေရး၀န္ႀကီး ဟီလာရီ ကလင္တန္သည္ အေမရိကန္ ထိပ္တန္းသံအဖြဲ႔ႏွင့္ အတူ ႏွစ္ေပါင္း ၅၀ ေက်ာ္ကာလအတြင္း ျမန္မာႏိုင္ငံသို႔ ပထမဆံုးအႀကိမ္ အလည္ပတ္ခရီးစဥ္အျဖစ္ ေရာက္ရွိေနသည္။ ႏို၀င္ ဘာ ၁၈ ရက္က အေမရိကန္သမၼတ ဘားရက္ အိုဘားမား ေၾကညာလိုက္ေသာ ထိုခရီးစဥ္သည္ ျမန္မာႏုိင္ငံတြင္ ျပဳျပင္ေျပာင္း လဲမႈမ်ားပိုမိုျဖစ္ထြန္းလာေစရန္ အားေပးသည့္ ႀကိဳးပမ္းခ်က္တခုအျဖစ္ ရႈျမင္ႏုိင္သည့္အျပင္ အေနာက္ႏိုင္ငံမ်ားႏွင့္ သံတမန္ေရး အရ အထီးက်န္ဆန္ေနေသာ ျမန္မာႏုိင္ငံကို ကူညီအားေပးရာ လုပ္ရပ္တခုအျဖစ္လည္း ရႈျမင္ၾကပါသည္။
စစ္တပ္ေနာက္ခံ အစိုးရသစ္သည္ ကမၻာ့ ၾသဇာတိကၠမ အႀကီးဆံုးႏိုင္ငံႏွင့္ ‘ပံုမွန္’ ဆက္ဆံေရး ျပန္လည္ရရွိရန္ ႀကိဳးပမ္းေနခ်ိန္ျဖစ္သည္။
ျမန္မာ – အေမရိကန္ ဆက္ဆံေရး မွတ္တမ္း
၁၈၅၆ ခုႏွစ္ ။ ။ မင္းတုန္းမင္းသည္ အေမရိကန္ႏိုင္ငံႏွင့္ နီးနီးကပ္ကပ္ဆက္ဆံခ်င္ေၾကာင္း အေမရိကန္သမၼတ ဂ်ိမ္းစ္ ျဗဴကန္နန္ ထံသို႔ စာေရးသည္။
၁၈၅၇ ခုႏွစ္ ။ ။ ဘူခ်ာနန္က အေမရိကန္ႏွင့္ ျမန္မာႏိုင္ငံအၾကား ခ်စ္ၾကည္ေရးႏွင့္ ၿငိမ္းခ်မ္းေရးလိုလားေၾကာင္းႏွင့္ ျမန္မာ့ အခ်ဳပ္ခ်ာအာဏာကို ထိပါးေစမည့္ျဖစ္ရပ္မ်ားကို သူ မျမင္ေတြ႕လိုေၾကာင္း ထပ္ေလာင္းကတိျပဳရင္း မင္းတုန္းမင္းထံသို႔ ျပန္ စာပို႔သည္။ အေမရိကန္သမၼတက ျမန္မာဘုရင္မင္းျမတ္ထံသို႔ စာအုပ္ႏွင့္ ေရေႏြးေငြ႕သံုး မီးရထားပံုစံငယ္ကို လက္ေဆာင္
အျဖစ္ ဆက္သသည္။
၁၉၄၈ ခုႏွစ္ ။ ။ အေမရိကန္က ျမန္မာ့လြတ္လပ္ေရးကို အသိအမွတ္ျပဳသည္။ ရန္ကုန္တြင္ သံ႐ုံးဖြင့္ၿပီး ေအာက္တိုဘာလတြင္ ပထမဆံုး ျမန္မာႏိုင္ငံဆိုင္ရာ သံအမတ္ ခန္႔အပ္သည္။
၁၉၄၈-၅၃ ခုႏွစ္ ။ ။ အေမရိကန္သည္ ျမန္မာႏိုင္ငံကို စီးပြားေရးအေထာက္အပံ့ေပးသည့္အျပင္ ျမန္မာႏိုင္ငံတြင္းခိုလံႈေနေသာ တရုပ္ကူမင္တန္(KMT) တပ္မ်ားကိုလည္း လွ်ိဳ႕၀ွက္ေထာက္ပံ့ေပးသည္။ ထို အကူအညီသည္ ၁၉၅၃-၅၄ ခုႏွစ္တြင္ ရပ္တန္႔ခဲ့ၿပီး ကူမင္တန္အမ်ားစု ထိုင္၀မ္သို႔ ျပန္ပို႔ခံရသည္။
၁၉၅၀ ျပည့္ႏွစ္ ။ ။ ဇြန္လတြင္ ေတာင္ကိုရီးယားႏိုင္ငံအား ေျမာက္ကိုးရီးယားက ၀င္ေရာက္သိမ္းပိုက္မႈကုိ ျမန္မာႏိုင္ငံက ရႈတ္ ခ်သည္။ ဇူလိုင္လတြင္ ကမၻာ့ကုလသမဂၢ တံု႔ျပန္ခ်က္ကို ေထာက္ခံသည့္ မဲ ထည့္သည္။ ဇြန္လတြင္ပင္ ၿဗိတိသွ် ဓနသဟာယႏုိင္ငံမ်ား အဖြဲ႕က ျမန္မာကို ၿဗိတိသွ် စတာလင္ေပါင္ ၆ သန္းေခ်းရန္ သေဘာတူေသာ္လည္း စက္တင္ဘာလတြင္ ျမန္မာႏိုင္ငံ က အေမရိကန္အစိုးရ၏ နည္းပညာဆိုင္ရာ ပူးေပါင္းေဆာင္ရြက္မႈအဖြဲ႔(TCA) ထံမွ အကူအညီရယူသည္။
၁၉၅၃ ခုႏွစ္ ။ ။ အေမရိကန္ ဒု သမၼတ ရစ္ခ်တ္ နစ္ဆင္သည္ ျမန္မာႏိုင္ငံသို႔ ႏွစ္ရက္ၾကာအလည္အပတ္ခရီး ေရာက္ရွိသည္။ ရန္ကုန္တြင္ အေမရိကန္ဆန္႔က်င္ေရးဆႏၵျပပြဲမ်ားႏွင့္ ႀကံဳရသည္။ နယူးေယာက္ တိုင္းမ္ သတင္းစာအဆိုအရ ပဲခူးတြင္“ျမန္မာ ႏိုင္ငံသည္ အေမရိကန္စစ္ဘီလူးမ်ားအတြက္ ေနရာမဟုတ္”ဟု ေဖာ္ျပေသာစာတန္းႏွင့္ဆႏၵျပသူမ်ားက နစ္ဆစ္ကိုႀကိဳဆိုခဲ့ၾက သည္။
၁၉၅၅ ခုႏွစ္ ။ ။ ေဖေဖာ္၀ါရီတြင္ အေမရိကန္ႏိုင္ငံျခားေရး၀န္ႀကီး ဂၽြန္ ေဖာ္စတာ ဒါးလက္စ္ သည္ ရန္ကုန္ကို အလည္ေရာက္ရွိလာၿပီး ၀န္ႀကီးခ်ဳပ္ ဦးႏု အပါအ၀င္ ျမန္မာ ထိပ္တန္းအရာရွိမ်ားႏွင့္ ေတြ႔ဆံုသည္။
၁၉၅၅ ခုႏွစ္ ။ ။ ဇြန္လတြင္ ဦးႏုသည္ ၀ါရွင္တန္သို႔ တရား၀င္ သြားေရာက္လည္ပတ္ၿပီး အေမရိကန္ လႊတ္ေတာ္တြင္ မိန္႔ခြန္းေျပာသည္။ အေမရိကန္သမၼတ ဒြိဳက္ အိုင္ဆင္ေဟာင္၀ါႏွင့္ ျမန္မာ၀န္ႀကီးခ်ဳပ္ ပူးတြဲထုတ္ျပန္ေသာေၾကာညာခ်က္၌“ရန္ကုန္ၿမိဳ႕ေတာ္တြင္ လတ္တေလာ က်င္းပေနေသာ ဆ႒မ သံဃာရတနာ တင္ပြဲသည္ ေဒသတခုလံုးအတြက္ အက်ိဳးေက်းဇူးျဖစ္ထြန္း ေစ သည္”ဟု မွတ္ခ်က္ခ်ခဲ့ၿပီး ကြန္ျမဴနစ္တရုတ္ႏုိင္ငံတြင္ အဖမ္းခံထားရေသာ အေမရိကန္ ေလယာဥ္မႉးမ်ားအေရးကိုလည္း ျပန္ လည္ သံုးသပ္ခဲ့သည္။ ေခါင္းေဆာင္ႏွစ္ဦးသည္ အေမရိကန္ႏွင့္ ျမန္မာႏုိင္ငံတို႔၌ ႏိုင္ငံျခားတင္ပို႔ေရာင္းခ်မည့္ ဆန္စပါးမ်ား အဆမတန္ ပိုလွ်ံျခင္းေၾကာင့္ ျဖစ္ေပၚလာသည့္ “ရႈပ္ေထြးခက္ခဲေသာ စီးပြားေရးျပႆနာမ်ား”မ်ားကိုလည္း ေဆြးေႏြးခဲ့သည္။
၁၉၅၇ ခုႏွစ္ ။ ။ ျမန္မာႏိုင္ငံ သမၼတ မန္း၀င္းေမာင္သည္ ေဆးကုသမႈခံယူရန္အတြက္ အေမရိကန္ႏိုင္ငံသို႔ သြားေရာက္သည္။ ဒီဇင္ဘာ၂၃ရက္ေန႔တြင္ အေမရိကန္သမၼတ အိုင္ဆင္ေဟာင္၀ါႏွင့္ ေတြ႕ဆံုသည္။
၁၉၅၆-၆၄ ခုႏွစ္ ။ ။ ျမန္မာႏိုင္ငံသို႔ အေမရိကန္က စားနပ္ရိကၡာအေထာက္အပံ့မ်ား ၁၉၅၆ ခုႏွစ္တြင္ စတင္ေပးခဲ့သည္။ ေနာက္ပိုင္းတြင္ ဗိုလ္ခ်ဳပ္ႀကီး ေန၀င္းက ရပ္ဆိုင္းခဲ့သည္။ ၁၉၆၂ ခုႏွစ္ ဗိုလ္ခ်ဳပ္ႀကီး ေန၀င္း အာဏာသိမ္းခ်ိန္၌ အေမရိကန္တြင္ စစ္ပညာ သင္ၾကားေနေသာ ျမန္မာ့တပ္မေတာ္ အရာရိွေပါင္း ၁၀၀၀ ခန္႔ ရိွသည္။
၁၉၆၆ ခုႏွစ္ ။ ။ စက္တင္ဘာလတြင္ ဗုိလ္ခ်ဳပ္ေန၀င္းသည္ အေမရိကန္ႏုိင္ငံသို႔ ႏိုင္ငံေတာ္ခရီးစဥ္အျဖစ္ သြားေရာက္လည္ ပတ္ ၿပီး သမၼတ လင္ဒန္ ဘီ ဂၽြန္ဆင္ႏွင့္ ေတြ႕ဆံုသည္။ တရား၀င္ထုတ္ျပန္ေၾကညာခ်က္တြင္ အေမရိကန္သမၼတက ျမန္မာႏိုင္ငံ ၏ ဘက္မလိုက္မူ၀ါဒကို နားလည္ေၾကာင္း ထုတ္ေဖာ္ေျပာဆိုခဲ့ၿပီး“ႏွစ္ျပည္ေထာင္ ႏိုင္ငံသားမ်ား၏ အျပန္အလွန္ အက်ိဳးစီးပြားႏွင့္ ၿငိမ္းခ်မ္းေရးႏွင့္ ႏိုင္ငံတကာနားလည္မႈအက်ိဳး ထမ္းရြက္ရာတြင္”ရင္းႏွီးေသာဆက္ဆံေရးကို ပိုမိုခိုင္မာေအာင္လုပ္ ေဆာင္သြားမည္ဟု ႏွစ္ႏုိင္ငံေခါင္းေဆာင္ႏွစ္ဦးက ထပ္ေလာင္းေျပာဆိုခဲ့သည္။
၁၉၇၄ ခုႏွစ္ ။ ။ အေမရိကန္ႏွင့္ ျမန္မာအစိုးရသည္ တရားမ၀င္ မူးယစ္ေဆး၀ါး ထုတ္လုပ္ေရာင္း၀ယ္မႈ တိုက္ဖ်က္ေရး ဆုိင္ရာ သေဘာတူစာခ်ဳပ္ လက္မွတ္ေရးထိုးသည္။ အေမရိကန္က Bell 205 ရဟတ္ယဥ္မ်ား ျမန္မာႏုိင္ငံအား ေထာက္ပံ့ရန္လည္း သေဘာတူသည္။
၁၉၈၂ ခုႏွစ္ ။ ။ အေမရိကန္ႏုိင္ငံ အာရွႏွင့္ ပစိဖိတ္ေရးရာ လက္ေထာက္ႏိုင္ငံျခားေရး၀န္ႀကီး ရန္ကုန္သို႔ လာေရာက္ လည္ ပတ္ သည္။ ျမန္မာႏုိင္ငံ၏ မူးယစ္ေဆး၀ါးတုိက္ဖ်က္ေရး အစီအစဥ္မ်ားကို ဆက္လက္ေထာက္ပံ့ေပးမည္ဟု ေျပာၾကားသည္။
၁၉၈၈ ခုႏွစ္ ။ ။ ႏုိင္ငံတ၀န္း ဒီမိုကေရစီလူထုအံုၾကြမႈႀကီး ျဖစ္ေပၚေနေသာ စက္တင္ဘာလတြင္ အာရွႏွင့္ပစိဖိတ္ေရးရာ ေကာ္ မတီ ဥကၠဌ ေအာက္လႊတ္ေတာ္အမတ္ စတီဖင္ ေဂ် ဆုိလာ့ဇ္ ရန္ကုန္သို႔ လာေရာက္လည္ပတ္ၿပီး သမၼတသစ္ ေဒါက္တာ ေမာင္ေမာင္ႏွင့္ ေတြ႕ဆံုသည္။ ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည့္ အပါအ၀င္ အတိုက္အခံေခါင္းေဆာင္မ်ားႏွင့္လည္း ေတြ႕ဆံုသည္။
၁၉၈၈ ခုႏွစ္ ။ ။ ႏို၀င္ဘာလတြင္ အေမရိကန္ေအာက္လႊတ္ေတာ္အမတ္ ဒန္နာ ရိုရာဘာခ်ာသည္ ထိုင္းျမန္မာနယ္စပ္အနီးရွိ ေသေဘာဘိုးေက်ာင္းသားစခန္းသို႔လာေရာက္လည္ ပတ္ၿပီး ေက်ာင္းသားမ်ားဦးေဆာင္ေသာ ဆႏၵျပပြဲမ်ားကို စစ္တပ္ကၿဖိဳခြင္း ခဲ့သျဖင့္ျပည္ပသို႔ေရာက္ရွိလာသူမ်ားအတြက္ႏုိင္ငံေရးေထာက္ခံမႈမ်ား ဆက္လက္ ျပဳလုပ္သြားမည္ဟု က တိေပးေျပာၾကားသည္။
၁၉၉၀ ျပည့္ႏွစ္ ။ ။ အေမရိကန္က ျမန္မာကိုေပးေနေသာ စီးပြားေရးႏွင့္ စစ္ေရးအကူအညီမ်ား ျဖတ္ေတာက္လိုက္သည္။ ႏွစ္ ေပါင္း၃၀အတြင္း ပထမဦးဆံုးအႀကိမ္ က်င္းပေသာ ေရြးေကာက္ပြဲတြင္ ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္ ဦးေဆာင္သည့္ အမ်ိဳးသား ဒီမိုကေရစီအဖြဲ႕ခ်ဳပ္(NLD)က အျပတ္အသတ္အႏိုင္ရလိုက္ေသာ္လည္း စစ္အစိုးရက ေရြးေကာက္ပြဲ ရလဒ္အား အသိအမွတ္မျပဳေသာေၾကာင့္ သံတမန္ဆက္ဆံေရးအဆင့္ကို သံအမတ္အဆင့္မွ သံ႐ုံးယာယီ တာ၀န္ခံ အဆင့္သို႔ ယေန႔အထိ ေလွ်ာ့ခ်လိုက္သည္။
၁၉၉၄ ခုႏွစ္ ။ ။ ေဖေဖာ္၀ါရီလတြင္ အေမရိကန္ေအာက္လႊတ္ေတာ္အမတ္ ဘီလ္ ရစ္ခ်တ္ဆန္ သည္ ေနအိမ္အက်ယ္ခ်ဳပ္က်ခံေနရေသာ ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္ကို ေနအိမ္တြင္ ေတြ႕ဆံုခြင့္ရသည္။ အေမရိကန္ သမၼတ ဘီလ္ကလင္တန္က ေဒၚေအာင္ ဆန္းစုၾကည္အတြက္ ေပးပို႔ေသာ စာတေစာင္အား ေအာက္လႊတ္ေတာ္အမတ္ ဘီလ္ ရစ္ခ်တ္ဆန္ က ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္ ထံသို႔ ေပးအပ္သည္။ ေအာက္လႊတ္ေတာ္အမတ္သည္ စစ္ေထာက္လွမ္းေရးအႀကီးအကဲ ဒု ဗိုလ္ခ်ဳပ္ႀကီး ခင္ညႊန္႔ႏွင့္လည္း
ေတြ႕ဆံုသည္။ ဘန္ေကာက္ၿမိဳ႕တြင္က်င္းပေသာ သတင္းစာရွင္းလင္းပြဲတြင္ ျမန္မာႏုိင္ငံ၏အနာဂတ္အား ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္ႏွင့္ ဒု ဗိုလ္ခ်ဳပ္ႀကီး ခင္ညႊန္႔ ႏွစ္ဦးတည္းကသာ အဆံုးအျဖတ္ေပးမည္ဟု သူက ေျပာဆိုသည္။
၁၉၉၅ ခုႏွစ္ ။ ။ စက္တင္ဘာလတြင္ ကမၻာ့ကုလသမဂၢ ဆိုင္ရာ အေမရိကန္သံအမတ္ႀကီး ေနာက္တြင္ ႏုိင္ငံျခားေရး၀န္ႀကီးျဖစ္ လာသူ မက္ဒ္လင္း ေအာလ္ဘရိုက္ ျမန္မာႏုိင္ငံသို႔ လာေရာက္လည္ပတ္ၿပီး ဒု ဗိုလ္ခ်ဳပ္ႀကီး ခင္ညႊန္႔ ႏွင့္ေတြ႕ဆံုသည္။ ဒု ဗိုလ္ခ်ဳပ္ႀကီး ခင္ညႊန္႔ က ၎တို႔ အစိုးရသည္ လူထုေထာက္ခံမႈအမ်ားအျပားရရိွေနသည္ဟု ေအာလ္ဘရိုက္ကို ေျပာဆုိသည္။ ေနာက္တေန႔တြင္ မစၥ ေအာလ္ဘရိုက္သည္ ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္ႏွင့္ေတြ႕ဆံုသည္။
၁၉၉၇ ခုႏွစ္ ။ ။ ျမန္မာႏိုင္ငံကို အေရွ႕ေတာင္အာရွ ႏိုင္ငံမ်ား အသင္းတြင္ ၀င္ခြင့္ျပဳခဲ့ျခင္းအေပၚ အေမရိကန္အစိုးရက ျပင္းျပင္း ထန္ထန္ ကန္႔ကြက္သည္။
၁၉၉၇ ခုႏွစ္ ။ ။ အေမရိကန္ ႏိုုင္ငံသားမ်ား အေနျဖင့္ေသာ္လည္းေကာင္း၊ အဖြဲ႕အစည္းအေနျဖင့္ေသာ္လည္းေကာင္း ျမန္မာႏုိင္ငံတြင္ ရင္းႏွီးျမဳပ္ႏွံမႈအသစ္မ်ား ျပဳလုပ္ျခင္းကို သမၼတ ကလင္တန္က တားျမစ္ပိတ္ပင္သည္။ ျမန္မာႏုိင္ငံတြင္ ေငြခ၀ါခ်ျခင္း အား ထိထိေရာက္ေရာက္ အေရးယူေဆာင္ရြက္ႏုိင္ျခင္းမရိွေသာေၾကာင့္ အေမရိကန္ျပည္ေထာင္စုက တားျမစ္ပိတ္ပင္မႈခ်မွတ္ လိုက္သည့္အျပင္ တခ်ိဳ႕ေသာ ျမန္မာစစ္တပ္အရာရိွမ်ားႏွင့္ မိသားစု၀င္မ်ားကိုလည္း ျပည္၀င္ခြင့္ဗီဇာ ကန္႔သတ္ပိတ္ပင္သည္။
၂၀၀၃ ခုႏွစ္ ။ ။ ေမလ ၃၀ ရက္ ျမန္မာႏိုင္ငံအလယ္ပိုင္း ဒီပဲယင္းအရပ္တြင္ NLD ယာဥ္တန္းအား အၾကမ္းဖက္ တိုက္ခိုက္မႈအၿပီး ဇူလိုင္လတြင္ သမၼတ ေဂ်ာ့ရွ္ ဒဗလ်ဴ ဘုရွ္အစိုးရက ျမန္မာႏိုင္ငံအေပၚ ဒဏ္ခတ္ပိတ္ဆို႔မႈအသစ္ ခ်မွတ္သည္။ ျမန္မာႏိုင္ငံ လြတ္ေျမာက္မႈႏွင့္ ဒီမိုကေရစီ အက္ဥပေဒ ႏွင့္ အမိန္႔စာ အမွတ္ ၁၃၃၁၀ အရ ျမန္မာႏိုင္ငံမွ ထုတ္ကုန္ တင္သြင္းျခင္းကို တားျမစ္ျခင္း၊ ျမန္မာႏုိင္ငံအတြင္းသို႔ ဘ႑ာေရးဆိုင္ရာ ရင္းႏွီးျမွဳပ္ႏွံမႈမ်ားကို တားျမစ္ျခင္း၊ စစ္အစိုးရႏွင့္ ျမန္မာႏိုင္ငံျခား ကူး သန္းေရာင္း၀ယ္မႈ အဖြဲ႕သံုးဖြဲ႕၏ ဘ႑ာေရးဆိုင္ရာ ပိုင္ဆုိင္မႈမ်ားကို သိမ္းဆည္းသည္။ ထိုဒဏ္ခတ္ပိတ္ဆို႔မႈမ်ားအရ အေမရိ ကန္ အစိုးရက ႏိုင္ငံတကာ ေငြေၾကးအဖြဲ႕အစည္းမ်ား၏ ျမန္မာႏုိင္ငံသုိ႔ ဘ႑ာေရးဆိုင္ရာေထာက္ပံ့ကူညီမႈတိုင္းကို ကန္႔ကြက္သြားမည္ ျဖစ္သည္။
၂၀၀၅ ခုႏွစ္ ။ ။ သမၼတ ဘုရွ္က ႏိုင္ငံျခားေရး၀န္ႀကီးအျဖစ္ လ်ာထားေသာ ကြန္ဒိုလီဇာ ႐ုိက္စ္က ျမန္မာႏိုင္ငံကို“ကမၻာတ၀န္း အာဏာရွင္မ်ား၏ ခံကတုတ္ ေျခာက္ခုအနက္”တခုျဖစ္သည္ဟု ေျပာဆိုသည္။
၂၀၀၇ ခုႏွစ္ ။ ။ အစိုးရက ေလာင္စာဆီေစ်း ႐ုတ္တရက္ျမွင့္တင္လိုက္သျဖင့္ ရန္ကုန္ႏွင့္ ေနရာ အႏွံ႔အျပားတြင္ လူထုဆႏၵျပပြဲမ်ားျဖစ္ေပၚလာသည္။ ဆႏၵျပပြဲမ်ားကို စစ္အစိုးရက အၾကမ္းဖက္ၿဖိဳခြင္းလုိက္သည့္အတြက္ သမၼတ ဘုရွ္က လူ႔ အခြင့္အေရးခ်ိဳးေဖာက္မႈမ်ားႏွင့္ ျပည္သူ႔ဘ႑ာမ်ားကို အလြဲသံုးစားလုပ္မႈအတြက္ တာ၀န္ရိွသူဟု သတ္မွတ္ခံရသူ တဦးခ်င္းစီ၏ ပိုင္ဆိုင္မႈမ်ားကို သိမ္းဆည္းသည့္ အမိန္႔ ေၾကညာခ်က္ အမွတ္ ၁၃၃၄၈ ကို ထုတ္ျပန္သည္။ ထို႔အျပင္ ၎တာ၀န္ရိွသူမ်ားအား ဘ႑ာ ေရးႏွင့္ ရုပ္၀ထၳဳပစၥည္း အေထာက္အပံ့ေပးေသာ လူပုဂၢိဳလ္ တဦးခ်င္းႏွင့္ အဖြဲ႕အစည္းမ်ား၏ ပိုင္ဆုိင္မႈကိုလည္း သိမ္းဆည္း ရန္ ယင္း အမိန္႔တြင္ပါ၀င္သည္။ ယခင္ျပစ္ဒဏ္ခတ္မႈအား တိုးခ်ဲ႕ထားေသာ အမိန္႔စာျဖစ္သည္။
၂၀၀၈ ခုႏွစ္ ။ ။ သမၼတ ဘုရွ္သည္ ျမန္မာႏိုင္ငံမွထြက္ေသာ ေက်ာက္မ်က္ ရတနာမ်ား တင္သြင္းျခင္းကို ကန္႔သတ္ျခင္းႏွင့္ ျမန္မာႏုိင္ငံအေပၚ ခ်မွတ္ထားေသာလက္ရိွ သြင္းကုန္ကန္႔သတ္မႈအား တိုးခ်ဲ႕ေသာ Burma Jade Act ကို လက္မွတ္ေရး ထိုး ထုတ္ျပန္သည္။ ျမန္မာကုမၸဏီ ၁၀ ခုထက္မနည္း အဆိုပါ ျပစ္ဒဏ္ခတ္ပိတ္ဆို႔မႈစာရင္းတြင္ ထည့္သြင္းခံရသည္။၂၀၀၈ ခုႏွစ္ ။ ။ ေမလတြင္ ရဟတ္ယဥ္မ်ား၊ ေရ ႏွင့္အစားအစာ တန္ေပါင္းမ်ားစြာ တင္ေဆာင္လာေသာ အေမရိကန္ ေလ ယာဥ္တင္ သေဘာၤ(US Aircraft Carrier Essex)သည္ ဧရာ၀တီတိုင္းတြင္ နာဂစ္မုန္တုိင္းသင့္ျပည္သူမ်ားကို ကူညီရန္ ျမန္မာ အစိုးရထံမွ ခြင့္ျပဳခ်က္ကို ကမ္းလြန္ပင္လယ္ျပင္တြင္ ရက္သတၱပတ္ ၃ ပတ္ၾကာေစာင့္ဆိုင္းသည္။ ျမန္မာအစိုးရက ကယ္ ဆယ္ေရး အစီအစဥ္ကို ပယ္ခ်လိုက္သည္။ သို႔ေသာ္ အေမရိကန္အစိုးရကို အေမရိကန္ေဒၚလာ ၁ ဒႆမ၂ သန္းတန္ဖိုးနီးပါးရိွအစားအစာႏွင့္ေနထုိင္စရာအကူအညီမ်ား 185 DOD C-130 ကုန္တင္ေလယာဥ္မ်ားျဖင့္ ရန္ကုန္သို႔ သယ္ေဆာင္ခြင့္ျပဳသည္။
၂၀၀၈ ခုႏွစ္ ။ ။ ၾသဂုတ္လတြင္ အေမရိကန္ သမၼတ ေဂ်ာ့ ဘုရွ္ႏွင့္ ျပည္ပေရာက္ ျမန္မာ အတိုက္အခံမ်ား ထိုင္းႏုိင္ငံ ဘန္ေကာက္ၿမိဳ႕တြင္ ေတြ႕ဆုံသည္။ သမၼတ ကေတာ္ ေလာ္ရာ ဘုရွ္ က ထိုင္း-ျမန္မာ နယ္စပ္ရွိ မယ္ေတာ္ေဆးခန္းႏွင့္ ဒုကၡသည္ စခန္းမ်ားကို သြားေရာက္သည္။
၂၀၀၉ ခုႏွစ္ ။ ။ ၾသဂုတ္လတြင္ အေမရိကန္ အထက္လႊတ္ေတာ္အမတ္ ဂ်င္မ္ ဝက္ဘ္သည္ ဗိုလ္ခ်ဳပ္မႉးႀကီး သန္းေရႊႏွင့္ ေတြ႕ဆံုခြင့္ရသျဖင့္ ဆယ္စုႏွစ္မ်ားစြာအတြင္း ျမန္မာ စစ္ေခါင္းေဆာင္ႏွင့္တိုက္ရိုက္ထိေတြ႕ခြင့္ရခဲ့ေသာ အဆင့္ျမင့္ဆံုးအရာရိွျဖစ္ သည္။ ျမန္မာႏိုင္ငံအတြင္း တရုတ္ၾသဇာလႊမ္းမိုးမႈ ႀကီးထြားလာေနျခင္းကို ေထာက္ျပၿပီး အေမရိကန္အစိုးရအား ျမန္မာအစိုးရႏွင့္ ထိေတြ႕ဆက္ဆံရန္ ဂ်င္မ္ ၀က္ဘ္က အျပင္းအထန္ စည္းရံုးသည္။၂၀၀၉ ခုႏွစ္ ။ ။ စက္တင္ဘာလတြင္ အေမရိကန္ သမၼတ ဘားရက္ အိုဘားမား အစိုးရက ျမန္မာႏိုင္ငံအေပၚခ်မွတ္ထားေသာ ဒဏ္ခတ္ပိတ္ဆို႔မႈမ်ားကို ရုပ္သိမ္းျခင္းမရိွဘဲ ျမန္မာအစိုးရ စစ္ေခါင္းေဆာင္မ်ားႏွင့္ တိုက္ရိုက္ထိေတြ႕မႈလုပ္ေဆာင္ရန္ ႀကိဳးပမ္း သြားမည္ဟု ဆိုသည္။
၂၀၀၉ ခုႏွစ္ ။ ။ ႏုိ၀င္ဘာလက စင္ကာပူႏိုင္ငံတြင္ က်င္းပေသာ အေမရိကန္-အာဆီယံ ထိပ္သိီးအစည္းအေ၀းတြင္ သမၼတ အိုဘားမား က ျမန္မာ၀န္ႀကီးခ်ဳပ္ ဗုိလ္ခ်ဳပ္ႀကီး သိန္းစိန္အား လက္ဆြဲႏႈတ္ဆက္သည္။
ျမန္မာအစိုးရသည္ ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္ အပါအ၀င္ ႏိုင္ငံေရး အက်ဥ္းသားမ်ားကို လႊတ္ေပးျခင္းႏွင့္ ဒီမိုကေရစီျပဳျပင္ေျပာင္းလဲမႈမ်ားလုပ္ေဆာင္မည္ဆိုပါက ႏွစ္ႏုိင္ငံဆက္ဆံေရး ပိုမိုေကာင္းမြန္မည္ဟု သမၼတ အိုဘားမားက ေျပာဆိုသည္။ ၁၄ ႏွစ္ အတြင္း အဆင့္ျမင့္ဆံုး အေမရိကန္အရာရိွအျဖစ္ အေမရိကန္အစိုးရ လက္ေထာက္ႏုိင္ငံျခားေရး၀န္ႀကီး ကာ့တ္ ကမ္းဘဲလ္ ျမန္မာႏိုင္ငံသို႔ လာေရာက္လည္ပတ္သည္။ ထိုခရီးစဥ္သည္ အိုဘားမားအစိုးရ၏ ျမန္မာႏုိင္ငံအေပၚခ်မွတ္ေသာ မူ၀ါဒအသစ္ တိုက္႐ိုက္ ထိေတြ႕ဆက္ဆံေရး၏ တစိတ္တေဒသျဖစ္သည္။
၂၀၁၀ ျပည့္ႏွစ္ ။ ။ ႏို၀င္ဘာလ ၇ ရက္ေန႔က အႏွစ္၂၀အတြင္း ပထမဆံုးအႀကိမ္ က်င္းပေသာ ျမန္မာႏုိင္ငံ၏ ေရြးေကာက္ပြဲ
အား “လြတ္လပ္မႈ ႏွင့္ တရားမွ်တမႈမရိွေသာ ေရြးေကာက္ပြဲ”ဟု သမၼတ အိုဘားမားက ႐ႈတ္ခ်သည္။ ေရြးေကာက္ပြဲမွတဆင့္ စစ္အရာရိွေဟာင္းမ်ား ဦးေဆာင္ေသာ အမည္ခံအရပ္သားအစိုးရထံသို႔ စစ္အစိုးရက အာဏာလႊဲေျပာင္းေပးသည္။
၂၀၁၁ ခုႏွစ္ ။ ။ ဧၿပီလတြင္ အေမရိကန္အစိုးရႏွင့္ ျမန္မာအစိုးရ ေခါင္းေဆာင္မ်ားအၾကား ဆက္သြယ္ေဆာင္ရြက္သူအျဖစ္ ဒဲရစ္ မစ္ခ်ယ္ကို ျမန္မာႏိုင္ငံ အထူးကိုယ္စားလွယ္အျဖစ္ သမၼတ အိုဘားမားက ခန္႔အပ္သည္။
၂၀၁၁ ခုႏွစ္ ။ ။ စက္တင္ဘာ၂၉ ရက္ေန႔တြင္ ျမန္မာႏုိင္ငံျခားေရး၀န္ႀကီး ဦးဝဏၰေမာင္လြင္သည္ အေမရိကန္ႏိုင္ငံျခားေရး ထိပ္တန္းအရာရိွမ်ားႏွင့္ ၀ါရွင္တန္ၿမိဳ႕ ႏိုင္ငံျခားေရး၀န္ႀကီးဌာနတြင္ သြားေရာက္ေတြ႕ဆံုသည္။ ေနာက္တေန႔တြင္ သမၼတ ဦး သိန္းစိန္က ျမန္မာႏုိင္ငံေျမာက္ဘက္ျခမ္းတြင္ တရုတ္ႏုိင္ငံ၏ အကူအညီျဖင့္ တည္ေဆာက္ေနေသာ ျမစ္ဆုံ ေရအားလွ်ပ္စစ္ စီမံကိန္းအား ယာယီရပ္ဆိုင္းလိုက္သည္ဟု ထုတ္ျပန္ေၾကညာသည္။ ၀ါရွင္တန္က အေရးပါၿပီး အျပဳသေဘာေဆာင္ေသာ လုပ္ရပ္တခုအျဖစ္ ႀကိဳဆိုလုိက္သည္။
၂၀၁၁ ခုႏွစ္ ။ ။ ႏို၀င္ဘာတြင္ ျမန္မာႏုိင္ငံဆိုင္ရာ အထူးကိုယ္စားလွယ္ မစ္ခ်ယ္သည္ သက္တမ္းႏွစ္လ မျပည့္ေသးသည့္ အခ်ိန္တြင္ တတိယအႀကိမ္ေျမာက္ခရီးစဥ္အျဖစ္ ျမန္မာႏိုင္ငံသို႔သြားေရာက္ၿပီး ျမန္မာအစိုးရေခါင္းေဆာင္မ်ားအပါအ၀င္ ေဒၚေအာင္ ဆန္းစုၾကည္ႏွင့္ပါ ေတြ႕ဆံုသည္။ ျမန္မာႏုိင္ငံမွ ေနာက္ထပ္ျဖစ္ေပၚလာမည့္ အျပဳသေဘာေဆာင္ေသာ အေျပာင္း အလဲ မ်ားႏွင့္အတူ အေမရိကန္အစိုးရကလည္း အျပန္အလွန္ေဆာင္ရြက္သြားမည္ဟု အေမရိကန္အစိုးရက ထုတ္ျပန္ေၾကညာ သည္။
၂၀၁၁ ခုႏွစ္ ။ ။ ႏို၀င္ဘာ ၁၈ ရက္တြင္ သမၼတ အိုဘားမားက ျမန္မာႏုိင္ငံတြင္ “တိုးတက္ေျပာင္းလဲမႈ အရိပ္အေယာင္မ်ား” ျဖစ္ ေပၚေနသည္ဟု ေျပာဆိုလိုက္ၿပီး “ႏိုင္ငံေရးျပဳျပင္ေျပာင္းလဲမႈမ်ား၊ တဦးခ်င္းအခြင့္အေရးႏွင့္ အမ်ိဳးသားျပန္လည္သင့္ျမတ္ေရး လုပ္ ငန္း မ်ား ပိုမိုတိုးတက္လာေစရန္ အေမရိကန္အေနျဖင့္ ကူညီေပးႏုိင္မႈမ်ား” ရွာေဖြေလ့လာရန္ ႏိုင္ငံျခားေရး၀န္ႀကီး မစၥ ဟီလာရီ ကလင္တန္ကို ဒီဇင္ဘာလတြင္ ျမန္မာႏိုင္ငံသို႔ေစလႊတ္မည္ဟု ထုတ္ျပန္ေၾကညာသည္ျမန္မာအစိုးရက အေမရိကန္သည္ ျမန္မာႏုိင္ငံအတြင္း ျဖစ္ေပၚေနေသာ အျပဳသေဘာေဆာင္သည့္ အေျပာင္းအလဲမ်ားကို အသိအမွတ္ျပဳျခင္းျဖစ္သည္ဟု ေျပာဆိုလိုက္ၿပီး သမၼတ အိုဘားမား၏ ေၾကညာခ်က္ကို ႀကိဳဆိုလိုက္သည္။
၂၀၁၁ ခုႏွစ္ ။ ။ ဒီဇင္ဘာ ၁ ရက္တြင္ သမၼတ ဦးသိန္းစိန္ႏွင့္ အေမရိကန္ ႏုိင္ငံျခားေရး၀န္ႀကီး မစၥ ဟီလာရီ ကလင္တန္ ေနျပည္ေတာ္၌ ေတြ႕ဆုံသည္။ အေမရိကန္-ျမန္မာ ဆက္ဆံေရး အခန္းက႑ တခုကို ေရာက္ရွိၿပီ ျဖစ္ေၾကာင္း ဦးသိန္းစိန္က ေျပာ သည္။
http://burma.irrawaddy.org/archives/3111
စစ္တပ္ေနာက္ခံ အစိုးရသစ္သည္ ကမၻာ့ ၾသဇာတိကၠမ အႀကီးဆံုးႏိုင္ငံႏွင့္ ‘ပံုမွန္’ ဆက္ဆံေရး ျပန္လည္ရရွိရန္ ႀကိဳးပမ္းေနခ်ိန္ျဖစ္သည္။
ျမန္မာ – အေမရိကန္ ဆက္ဆံေရး မွတ္တမ္း
၁၈၅၆ ခုႏွစ္ ။ ။ မင္းတုန္းမင္းသည္ အေမရိကန္ႏိုင္ငံႏွင့္ နီးနီးကပ္ကပ္ဆက္ဆံခ်င္ေၾကာင္း အေမရိကန္သမၼတ ဂ်ိမ္းစ္ ျဗဴကန္နန္ ထံသို႔ စာေရးသည္။
၁၈၅၇ ခုႏွစ္ ။ ။ ဘူခ်ာနန္က အေမရိကန္ႏွင့္ ျမန္မာႏိုင္ငံအၾကား ခ်စ္ၾကည္ေရးႏွင့္ ၿငိမ္းခ်မ္းေရးလိုလားေၾကာင္းႏွင့္ ျမန္မာ့ အခ်ဳပ္ခ်ာအာဏာကို ထိပါးေစမည့္ျဖစ္ရပ္မ်ားကို သူ မျမင္ေတြ႕လိုေၾကာင္း ထပ္ေလာင္းကတိျပဳရင္း မင္းတုန္းမင္းထံသို႔ ျပန္ စာပို႔သည္။ အေမရိကန္သမၼတက ျမန္မာဘုရင္မင္းျမတ္ထံသို႔ စာအုပ္ႏွင့္ ေရေႏြးေငြ႕သံုး မီးရထားပံုစံငယ္ကို လက္ေဆာင္
အျဖစ္ ဆက္သသည္။
၁၉၄၈ ခုႏွစ္ ။ ။ အေမရိကန္က ျမန္မာ့လြတ္လပ္ေရးကို အသိအမွတ္ျပဳသည္။ ရန္ကုန္တြင္ သံ႐ုံးဖြင့္ၿပီး ေအာက္တိုဘာလတြင္ ပထမဆံုး ျမန္မာႏိုင္ငံဆိုင္ရာ သံအမတ္ ခန္႔အပ္သည္။
၁၉၄၈-၅၃ ခုႏွစ္ ။ ။ အေမရိကန္သည္ ျမန္မာႏိုင္ငံကို စီးပြားေရးအေထာက္အပံ့ေပးသည့္အျပင္ ျမန္မာႏိုင္ငံတြင္းခိုလံႈေနေသာ တရုပ္ကူမင္တန္(KMT) တပ္မ်ားကိုလည္း လွ်ိဳ႕၀ွက္ေထာက္ပံ့ေပးသည္။ ထို အကူအညီသည္ ၁၉၅၃-၅၄ ခုႏွစ္တြင္ ရပ္တန္႔ခဲ့ၿပီး ကူမင္တန္အမ်ားစု ထိုင္၀မ္သို႔ ျပန္ပို႔ခံရသည္။
၁၉၅၀ ျပည့္ႏွစ္ ။ ။ ဇြန္လတြင္ ေတာင္ကိုရီးယားႏိုင္ငံအား ေျမာက္ကိုးရီးယားက ၀င္ေရာက္သိမ္းပိုက္မႈကုိ ျမန္မာႏိုင္ငံက ရႈတ္ ခ်သည္။ ဇူလိုင္လတြင္ ကမၻာ့ကုလသမဂၢ တံု႔ျပန္ခ်က္ကို ေထာက္ခံသည့္ မဲ ထည့္သည္။ ဇြန္လတြင္ပင္ ၿဗိတိသွ် ဓနသဟာယႏုိင္ငံမ်ား အဖြဲ႕က ျမန္မာကို ၿဗိတိသွ် စတာလင္ေပါင္ ၆ သန္းေခ်းရန္ သေဘာတူေသာ္လည္း စက္တင္ဘာလတြင္ ျမန္မာႏိုင္ငံ က အေမရိကန္အစိုးရ၏ နည္းပညာဆိုင္ရာ ပူးေပါင္းေဆာင္ရြက္မႈအဖြဲ႔(TCA) ထံမွ အကူအညီရယူသည္။
၁၉၅၃ ခုႏွစ္ ။ ။ အေမရိကန္ ဒု သမၼတ ရစ္ခ်တ္ နစ္ဆင္သည္ ျမန္မာႏိုင္ငံသို႔ ႏွစ္ရက္ၾကာအလည္အပတ္ခရီး ေရာက္ရွိသည္။ ရန္ကုန္တြင္ အေမရိကန္ဆန္႔က်င္ေရးဆႏၵျပပြဲမ်ားႏွင့္ ႀကံဳရသည္။ နယူးေယာက္ တိုင္းမ္ သတင္းစာအဆိုအရ ပဲခူးတြင္“ျမန္မာ ႏိုင္ငံသည္ အေမရိကန္စစ္ဘီလူးမ်ားအတြက္ ေနရာမဟုတ္”ဟု ေဖာ္ျပေသာစာတန္းႏွင့္ဆႏၵျပသူမ်ားက နစ္ဆစ္ကိုႀကိဳဆိုခဲ့ၾက သည္။
၁၉၅၅ ခုႏွစ္ ။ ။ ေဖေဖာ္၀ါရီတြင္ အေမရိကန္ႏိုင္ငံျခားေရး၀န္ႀကီး ဂၽြန္ ေဖာ္စတာ ဒါးလက္စ္ သည္ ရန္ကုန္ကို အလည္ေရာက္ရွိလာၿပီး ၀န္ႀကီးခ်ဳပ္ ဦးႏု အပါအ၀င္ ျမန္မာ ထိပ္တန္းအရာရွိမ်ားႏွင့္ ေတြ႔ဆံုသည္။
၁၉၅၅ ခုႏွစ္ ။ ။ ဇြန္လတြင္ ဦးႏုသည္ ၀ါရွင္တန္သို႔ တရား၀င္ သြားေရာက္လည္ပတ္ၿပီး အေမရိကန္ လႊတ္ေတာ္တြင္ မိန္႔ခြန္းေျပာသည္။ အေမရိကန္သမၼတ ဒြိဳက္ အိုင္ဆင္ေဟာင္၀ါႏွင့္ ျမန္မာ၀န္ႀကီးခ်ဳပ္ ပူးတြဲထုတ္ျပန္ေသာေၾကာညာခ်က္၌“ရန္ကုန္ၿမိဳ႕ေတာ္တြင္ လတ္တေလာ က်င္းပေနေသာ ဆ႒မ သံဃာရတနာ တင္ပြဲသည္ ေဒသတခုလံုးအတြက္ အက်ိဳးေက်းဇူးျဖစ္ထြန္း ေစ သည္”ဟု မွတ္ခ်က္ခ်ခဲ့ၿပီး ကြန္ျမဴနစ္တရုတ္ႏုိင္ငံတြင္ အဖမ္းခံထားရေသာ အေမရိကန္ ေလယာဥ္မႉးမ်ားအေရးကိုလည္း ျပန္ လည္ သံုးသပ္ခဲ့သည္။ ေခါင္းေဆာင္ႏွစ္ဦးသည္ အေမရိကန္ႏွင့္ ျမန္မာႏုိင္ငံတို႔၌ ႏိုင္ငံျခားတင္ပို႔ေရာင္းခ်မည့္ ဆန္စပါးမ်ား အဆမတန္ ပိုလွ်ံျခင္းေၾကာင့္ ျဖစ္ေပၚလာသည့္ “ရႈပ္ေထြးခက္ခဲေသာ စီးပြားေရးျပႆနာမ်ား”မ်ားကိုလည္း ေဆြးေႏြးခဲ့သည္။
၁၉၅၇ ခုႏွစ္ ။ ။ ျမန္မာႏိုင္ငံ သမၼတ မန္း၀င္းေမာင္သည္ ေဆးကုသမႈခံယူရန္အတြက္ အေမရိကန္ႏိုင္ငံသို႔ သြားေရာက္သည္။ ဒီဇင္ဘာ၂၃ရက္ေန႔တြင္ အေမရိကန္သမၼတ အိုင္ဆင္ေဟာင္၀ါႏွင့္ ေတြ႕ဆံုသည္။
၁၉၅၆-၆၄ ခုႏွစ္ ။ ။ ျမန္မာႏိုင္ငံသို႔ အေမရိကန္က စားနပ္ရိကၡာအေထာက္အပံ့မ်ား ၁၉၅၆ ခုႏွစ္တြင္ စတင္ေပးခဲ့သည္။ ေနာက္ပိုင္းတြင္ ဗိုလ္ခ်ဳပ္ႀကီး ေန၀င္းက ရပ္ဆိုင္းခဲ့သည္။ ၁၉၆၂ ခုႏွစ္ ဗိုလ္ခ်ဳပ္ႀကီး ေန၀င္း အာဏာသိမ္းခ်ိန္၌ အေမရိကန္တြင္ စစ္ပညာ သင္ၾကားေနေသာ ျမန္မာ့တပ္မေတာ္ အရာရိွေပါင္း ၁၀၀၀ ခန္႔ ရိွသည္။
၁၉၆၆ ခုႏွစ္ ။ ။ စက္တင္ဘာလတြင္ ဗုိလ္ခ်ဳပ္ေန၀င္းသည္ အေမရိကန္ႏုိင္ငံသို႔ ႏိုင္ငံေတာ္ခရီးစဥ္အျဖစ္ သြားေရာက္လည္ ပတ္ ၿပီး သမၼတ လင္ဒန္ ဘီ ဂၽြန္ဆင္ႏွင့္ ေတြ႕ဆံုသည္။ တရား၀င္ထုတ္ျပန္ေၾကညာခ်က္တြင္ အေမရိကန္သမၼတက ျမန္မာႏိုင္ငံ ၏ ဘက္မလိုက္မူ၀ါဒကို နားလည္ေၾကာင္း ထုတ္ေဖာ္ေျပာဆိုခဲ့ၿပီး“ႏွစ္ျပည္ေထာင္ ႏိုင္ငံသားမ်ား၏ အျပန္အလွန္ အက်ိဳးစီးပြားႏွင့္ ၿငိမ္းခ်မ္းေရးႏွင့္ ႏိုင္ငံတကာနားလည္မႈအက်ိဳး ထမ္းရြက္ရာတြင္”ရင္းႏွီးေသာဆက္ဆံေရးကို ပိုမိုခိုင္မာေအာင္လုပ္ ေဆာင္သြားမည္ဟု ႏွစ္ႏုိင္ငံေခါင္းေဆာင္ႏွစ္ဦးက ထပ္ေလာင္းေျပာဆိုခဲ့သည္။
၁၉၇၄ ခုႏွစ္ ။ ။ အေမရိကန္ႏွင့္ ျမန္မာအစိုးရသည္ တရားမ၀င္ မူးယစ္ေဆး၀ါး ထုတ္လုပ္ေရာင္း၀ယ္မႈ တိုက္ဖ်က္ေရး ဆုိင္ရာ သေဘာတူစာခ်ဳပ္ လက္မွတ္ေရးထိုးသည္။ အေမရိကန္က Bell 205 ရဟတ္ယဥ္မ်ား ျမန္မာႏုိင္ငံအား ေထာက္ပံ့ရန္လည္း သေဘာတူသည္။
၁၉၈၂ ခုႏွစ္ ။ ။ အေမရိကန္ႏုိင္ငံ အာရွႏွင့္ ပစိဖိတ္ေရးရာ လက္ေထာက္ႏိုင္ငံျခားေရး၀န္ႀကီး ရန္ကုန္သို႔ လာေရာက္ လည္ ပတ္ သည္။ ျမန္မာႏုိင္ငံ၏ မူးယစ္ေဆး၀ါးတုိက္ဖ်က္ေရး အစီအစဥ္မ်ားကို ဆက္လက္ေထာက္ပံ့ေပးမည္ဟု ေျပာၾကားသည္။
၁၉၈၈ ခုႏွစ္ ။ ။ ႏုိင္ငံတ၀န္း ဒီမိုကေရစီလူထုအံုၾကြမႈႀကီး ျဖစ္ေပၚေနေသာ စက္တင္ဘာလတြင္ အာရွႏွင့္ပစိဖိတ္ေရးရာ ေကာ္ မတီ ဥကၠဌ ေအာက္လႊတ္ေတာ္အမတ္ စတီဖင္ ေဂ် ဆုိလာ့ဇ္ ရန္ကုန္သို႔ လာေရာက္လည္ပတ္ၿပီး သမၼတသစ္ ေဒါက္တာ ေမာင္ေမာင္ႏွင့္ ေတြ႕ဆံုသည္။ ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည့္ အပါအ၀င္ အတိုက္အခံေခါင္းေဆာင္မ်ားႏွင့္လည္း ေတြ႕ဆံုသည္။
၁၉၈၈ ခုႏွစ္ ။ ။ ႏို၀င္ဘာလတြင္ အေမရိကန္ေအာက္လႊတ္ေတာ္အမတ္ ဒန္နာ ရိုရာဘာခ်ာသည္ ထိုင္းျမန္မာနယ္စပ္အနီးရွိ ေသေဘာဘိုးေက်ာင္းသားစခန္းသို႔လာေရာက္လည္ ပတ္ၿပီး ေက်ာင္းသားမ်ားဦးေဆာင္ေသာ ဆႏၵျပပြဲမ်ားကို စစ္တပ္ကၿဖိဳခြင္း ခဲ့သျဖင့္ျပည္ပသို႔ေရာက္ရွိလာသူမ်ားအတြက္ႏုိင္ငံေရးေထာက္ခံမႈမ်ား ဆက္လက္ ျပဳလုပ္သြားမည္ဟု က တိေပးေျပာၾကားသည္။
၁၉၉၀ ျပည့္ႏွစ္ ။ ။ အေမရိကန္က ျမန္မာကိုေပးေနေသာ စီးပြားေရးႏွင့္ စစ္ေရးအကူအညီမ်ား ျဖတ္ေတာက္လိုက္သည္။ ႏွစ္ ေပါင္း၃၀အတြင္း ပထမဦးဆံုးအႀကိမ္ က်င္းပေသာ ေရြးေကာက္ပြဲတြင္ ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္ ဦးေဆာင္သည့္ အမ်ိဳးသား ဒီမိုကေရစီအဖြဲ႕ခ်ဳပ္(NLD)က အျပတ္အသတ္အႏိုင္ရလိုက္ေသာ္လည္း စစ္အစိုးရက ေရြးေကာက္ပြဲ ရလဒ္အား အသိအမွတ္မျပဳေသာေၾကာင့္ သံတမန္ဆက္ဆံေရးအဆင့္ကို သံအမတ္အဆင့္မွ သံ႐ုံးယာယီ တာ၀န္ခံ အဆင့္သို႔ ယေန႔အထိ ေလွ်ာ့ခ်လိုက္သည္။
၁၉၉၄ ခုႏွစ္ ။ ။ ေဖေဖာ္၀ါရီလတြင္ အေမရိကန္ေအာက္လႊတ္ေတာ္အမတ္ ဘီလ္ ရစ္ခ်တ္ဆန္ သည္ ေနအိမ္အက်ယ္ခ်ဳပ္က်ခံေနရေသာ ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္ကို ေနအိမ္တြင္ ေတြ႕ဆံုခြင့္ရသည္။ အေမရိကန္ သမၼတ ဘီလ္ကလင္တန္က ေဒၚေအာင္ ဆန္းစုၾကည္အတြက္ ေပးပို႔ေသာ စာတေစာင္အား ေအာက္လႊတ္ေတာ္အမတ္ ဘီလ္ ရစ္ခ်တ္ဆန္ က ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္ ထံသို႔ ေပးအပ္သည္။ ေအာက္လႊတ္ေတာ္အမတ္သည္ စစ္ေထာက္လွမ္းေရးအႀကီးအကဲ ဒု ဗိုလ္ခ်ဳပ္ႀကီး ခင္ညႊန္႔ႏွင့္လည္း
ေတြ႕ဆံုသည္။ ဘန္ေကာက္ၿမိဳ႕တြင္က်င္းပေသာ သတင္းစာရွင္းလင္းပြဲတြင္ ျမန္မာႏုိင္ငံ၏အနာဂတ္အား ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္ႏွင့္ ဒု ဗိုလ္ခ်ဳပ္ႀကီး ခင္ညႊန္႔ ႏွစ္ဦးတည္းကသာ အဆံုးအျဖတ္ေပးမည္ဟု သူက ေျပာဆိုသည္။
၁၉၉၅ ခုႏွစ္ ။ ။ စက္တင္ဘာလတြင္ ကမၻာ့ကုလသမဂၢ ဆိုင္ရာ အေမရိကန္သံအမတ္ႀကီး ေနာက္တြင္ ႏုိင္ငံျခားေရး၀န္ႀကီးျဖစ္ လာသူ မက္ဒ္လင္း ေအာလ္ဘရိုက္ ျမန္မာႏုိင္ငံသို႔ လာေရာက္လည္ပတ္ၿပီး ဒု ဗိုလ္ခ်ဳပ္ႀကီး ခင္ညႊန္႔ ႏွင့္ေတြ႕ဆံုသည္။ ဒု ဗိုလ္ခ်ဳပ္ႀကီး ခင္ညႊန္႔ က ၎တို႔ အစိုးရသည္ လူထုေထာက္ခံမႈအမ်ားအျပားရရိွေနသည္ဟု ေအာလ္ဘရိုက္ကို ေျပာဆုိသည္။ ေနာက္တေန႔တြင္ မစၥ ေအာလ္ဘရိုက္သည္ ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္ႏွင့္ေတြ႕ဆံုသည္။
၁၉၉၇ ခုႏွစ္ ။ ။ ျမန္မာႏိုင္ငံကို အေရွ႕ေတာင္အာရွ ႏိုင္ငံမ်ား အသင္းတြင္ ၀င္ခြင့္ျပဳခဲ့ျခင္းအေပၚ အေမရိကန္အစိုးရက ျပင္းျပင္း ထန္ထန္ ကန္႔ကြက္သည္။
၁၉၉၇ ခုႏွစ္ ။ ။ အေမရိကန္ ႏိုုင္ငံသားမ်ား အေနျဖင့္ေသာ္လည္းေကာင္း၊ အဖြဲ႕အစည္းအေနျဖင့္ေသာ္လည္းေကာင္း ျမန္မာႏုိင္ငံတြင္ ရင္းႏွီးျမဳပ္ႏွံမႈအသစ္မ်ား ျပဳလုပ္ျခင္းကို သမၼတ ကလင္တန္က တားျမစ္ပိတ္ပင္သည္။ ျမန္မာႏုိင္ငံတြင္ ေငြခ၀ါခ်ျခင္း အား ထိထိေရာက္ေရာက္ အေရးယူေဆာင္ရြက္ႏုိင္ျခင္းမရိွေသာေၾကာင့္ အေမရိကန္ျပည္ေထာင္စုက တားျမစ္ပိတ္ပင္မႈခ်မွတ္ လိုက္သည့္အျပင္ တခ်ိဳ႕ေသာ ျမန္မာစစ္တပ္အရာရိွမ်ားႏွင့္ မိသားစု၀င္မ်ားကိုလည္း ျပည္၀င္ခြင့္ဗီဇာ ကန္႔သတ္ပိတ္ပင္သည္။
၂၀၀၃ ခုႏွစ္ ။ ။ ေမလ ၃၀ ရက္ ျမန္မာႏိုင္ငံအလယ္ပိုင္း ဒီပဲယင္းအရပ္တြင္ NLD ယာဥ္တန္းအား အၾကမ္းဖက္ တိုက္ခိုက္မႈအၿပီး ဇူလိုင္လတြင္ သမၼတ ေဂ်ာ့ရွ္ ဒဗလ်ဴ ဘုရွ္အစိုးရက ျမန္မာႏိုင္ငံအေပၚ ဒဏ္ခတ္ပိတ္ဆို႔မႈအသစ္ ခ်မွတ္သည္။ ျမန္မာႏိုင္ငံ လြတ္ေျမာက္မႈႏွင့္ ဒီမိုကေရစီ အက္ဥပေဒ ႏွင့္ အမိန္႔စာ အမွတ္ ၁၃၃၁၀ အရ ျမန္မာႏိုင္ငံမွ ထုတ္ကုန္ တင္သြင္းျခင္းကို တားျမစ္ျခင္း၊ ျမန္မာႏုိင္ငံအတြင္းသို႔ ဘ႑ာေရးဆိုင္ရာ ရင္းႏွီးျမွဳပ္ႏွံမႈမ်ားကို တားျမစ္ျခင္း၊ စစ္အစိုးရႏွင့္ ျမန္မာႏိုင္ငံျခား ကူး သန္းေရာင္း၀ယ္မႈ အဖြဲ႕သံုးဖြဲ႕၏ ဘ႑ာေရးဆိုင္ရာ ပိုင္ဆုိင္မႈမ်ားကို သိမ္းဆည္းသည္။ ထိုဒဏ္ခတ္ပိတ္ဆို႔မႈမ်ားအရ အေမရိ ကန္ အစိုးရက ႏိုင္ငံတကာ ေငြေၾကးအဖြဲ႕အစည္းမ်ား၏ ျမန္မာႏုိင္ငံသုိ႔ ဘ႑ာေရးဆိုင္ရာေထာက္ပံ့ကူညီမႈတိုင္းကို ကန္႔ကြက္သြားမည္ ျဖစ္သည္။
၂၀၀၅ ခုႏွစ္ ။ ။ သမၼတ ဘုရွ္က ႏိုင္ငံျခားေရး၀န္ႀကီးအျဖစ္ လ်ာထားေသာ ကြန္ဒိုလီဇာ ႐ုိက္စ္က ျမန္မာႏိုင္ငံကို“ကမၻာတ၀န္း အာဏာရွင္မ်ား၏ ခံကတုတ္ ေျခာက္ခုအနက္”တခုျဖစ္သည္ဟု ေျပာဆိုသည္။
၂၀၀၇ ခုႏွစ္ ။ ။ အစိုးရက ေလာင္စာဆီေစ်း ႐ုတ္တရက္ျမွင့္တင္လိုက္သျဖင့္ ရန္ကုန္ႏွင့္ ေနရာ အႏွံ႔အျပားတြင္ လူထုဆႏၵျပပြဲမ်ားျဖစ္ေပၚလာသည္။ ဆႏၵျပပြဲမ်ားကို စစ္အစိုးရက အၾကမ္းဖက္ၿဖိဳခြင္းလုိက္သည့္အတြက္ သမၼတ ဘုရွ္က လူ႔ အခြင့္အေရးခ်ိဳးေဖာက္မႈမ်ားႏွင့္ ျပည္သူ႔ဘ႑ာမ်ားကို အလြဲသံုးစားလုပ္မႈအတြက္ တာ၀န္ရိွသူဟု သတ္မွတ္ခံရသူ တဦးခ်င္းစီ၏ ပိုင္ဆိုင္မႈမ်ားကို သိမ္းဆည္းသည့္ အမိန္႔ ေၾကညာခ်က္ အမွတ္ ၁၃၃၄၈ ကို ထုတ္ျပန္သည္။ ထို႔အျပင္ ၎တာ၀န္ရိွသူမ်ားအား ဘ႑ာ ေရးႏွင့္ ရုပ္၀ထၳဳပစၥည္း အေထာက္အပံ့ေပးေသာ လူပုဂၢိဳလ္ တဦးခ်င္းႏွင့္ အဖြဲ႕အစည္းမ်ား၏ ပိုင္ဆုိင္မႈကိုလည္း သိမ္းဆည္း ရန္ ယင္း အမိန္႔တြင္ပါ၀င္သည္။ ယခင္ျပစ္ဒဏ္ခတ္မႈအား တိုးခ်ဲ႕ထားေသာ အမိန္႔စာျဖစ္သည္။
၂၀၀၈ ခုႏွစ္ ။ ။ သမၼတ ဘုရွ္သည္ ျမန္မာႏိုင္ငံမွထြက္ေသာ ေက်ာက္မ်က္ ရတနာမ်ား တင္သြင္းျခင္းကို ကန္႔သတ္ျခင္းႏွင့္ ျမန္မာႏုိင္ငံအေပၚ ခ်မွတ္ထားေသာလက္ရိွ သြင္းကုန္ကန္႔သတ္မႈအား တိုးခ်ဲ႕ေသာ Burma Jade Act ကို လက္မွတ္ေရး ထိုး ထုတ္ျပန္သည္။ ျမန္မာကုမၸဏီ ၁၀ ခုထက္မနည္း အဆိုပါ ျပစ္ဒဏ္ခတ္ပိတ္ဆို႔မႈစာရင္းတြင္ ထည့္သြင္းခံရသည္။၂၀၀၈ ခုႏွစ္ ။ ။ ေမလတြင္ ရဟတ္ယဥ္မ်ား၊ ေရ ႏွင့္အစားအစာ တန္ေပါင္းမ်ားစြာ တင္ေဆာင္လာေသာ အေမရိကန္ ေလ ယာဥ္တင္ သေဘာၤ(US Aircraft Carrier Essex)သည္ ဧရာ၀တီတိုင္းတြင္ နာဂစ္မုန္တုိင္းသင့္ျပည္သူမ်ားကို ကူညီရန္ ျမန္မာ အစိုးရထံမွ ခြင့္ျပဳခ်က္ကို ကမ္းလြန္ပင္လယ္ျပင္တြင္ ရက္သတၱပတ္ ၃ ပတ္ၾကာေစာင့္ဆိုင္းသည္။ ျမန္မာအစိုးရက ကယ္ ဆယ္ေရး အစီအစဥ္ကို ပယ္ခ်လိုက္သည္။ သို႔ေသာ္ အေမရိကန္အစိုးရကို အေမရိကန္ေဒၚလာ ၁ ဒႆမ၂ သန္းတန္ဖိုးနီးပါးရိွအစားအစာႏွင့္ေနထုိင္စရာအကူအညီမ်ား 185 DOD C-130 ကုန္တင္ေလယာဥ္မ်ားျဖင့္ ရန္ကုန္သို႔ သယ္ေဆာင္ခြင့္ျပဳသည္။
၂၀၀၈ ခုႏွစ္ ။ ။ ၾသဂုတ္လတြင္ အေမရိကန္ သမၼတ ေဂ်ာ့ ဘုရွ္ႏွင့္ ျပည္ပေရာက္ ျမန္မာ အတိုက္အခံမ်ား ထိုင္းႏုိင္ငံ ဘန္ေကာက္ၿမိဳ႕တြင္ ေတြ႕ဆုံသည္။ သမၼတ ကေတာ္ ေလာ္ရာ ဘုရွ္ က ထိုင္း-ျမန္မာ နယ္စပ္ရွိ မယ္ေတာ္ေဆးခန္းႏွင့္ ဒုကၡသည္ စခန္းမ်ားကို သြားေရာက္သည္။
၂၀၀၉ ခုႏွစ္ ။ ။ ၾသဂုတ္လတြင္ အေမရိကန္ အထက္လႊတ္ေတာ္အမတ္ ဂ်င္မ္ ဝက္ဘ္သည္ ဗိုလ္ခ်ဳပ္မႉးႀကီး သန္းေရႊႏွင့္ ေတြ႕ဆံုခြင့္ရသျဖင့္ ဆယ္စုႏွစ္မ်ားစြာအတြင္း ျမန္မာ စစ္ေခါင္းေဆာင္ႏွင့္တိုက္ရိုက္ထိေတြ႕ခြင့္ရခဲ့ေသာ အဆင့္ျမင့္ဆံုးအရာရိွျဖစ္ သည္။ ျမန္မာႏိုင္ငံအတြင္း တရုတ္ၾသဇာလႊမ္းမိုးမႈ ႀကီးထြားလာေနျခင္းကို ေထာက္ျပၿပီး အေမရိကန္အစိုးရအား ျမန္မာအစိုးရႏွင့္ ထိေတြ႕ဆက္ဆံရန္ ဂ်င္မ္ ၀က္ဘ္က အျပင္းအထန္ စည္းရံုးသည္။၂၀၀၉ ခုႏွစ္ ။ ။ စက္တင္ဘာလတြင္ အေမရိကန္ သမၼတ ဘားရက္ အိုဘားမား အစိုးရက ျမန္မာႏိုင္ငံအေပၚခ်မွတ္ထားေသာ ဒဏ္ခတ္ပိတ္ဆို႔မႈမ်ားကို ရုပ္သိမ္းျခင္းမရိွဘဲ ျမန္မာအစိုးရ စစ္ေခါင္းေဆာင္မ်ားႏွင့္ တိုက္ရိုက္ထိေတြ႕မႈလုပ္ေဆာင္ရန္ ႀကိဳးပမ္း သြားမည္ဟု ဆိုသည္။
၂၀၀၉ ခုႏွစ္ ။ ။ ႏုိ၀င္ဘာလက စင္ကာပူႏိုင္ငံတြင္ က်င္းပေသာ အေမရိကန္-အာဆီယံ ထိပ္သိီးအစည္းအေ၀းတြင္ သမၼတ အိုဘားမား က ျမန္မာ၀န္ႀကီးခ်ဳပ္ ဗုိလ္ခ်ဳပ္ႀကီး သိန္းစိန္အား လက္ဆြဲႏႈတ္ဆက္သည္။
ျမန္မာအစိုးရသည္ ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္ အပါအ၀င္ ႏိုင္ငံေရး အက်ဥ္းသားမ်ားကို လႊတ္ေပးျခင္းႏွင့္ ဒီမိုကေရစီျပဳျပင္ေျပာင္းလဲမႈမ်ားလုပ္ေဆာင္မည္ဆိုပါက ႏွစ္ႏုိင္ငံဆက္ဆံေရး ပိုမိုေကာင္းမြန္မည္ဟု သမၼတ အိုဘားမားက ေျပာဆိုသည္။ ၁၄ ႏွစ္ အတြင္း အဆင့္ျမင့္ဆံုး အေမရိကန္အရာရိွအျဖစ္ အေမရိကန္အစိုးရ လက္ေထာက္ႏုိင္ငံျခားေရး၀န္ႀကီး ကာ့တ္ ကမ္းဘဲလ္ ျမန္မာႏိုင္ငံသို႔ လာေရာက္လည္ပတ္သည္။ ထိုခရီးစဥ္သည္ အိုဘားမားအစိုးရ၏ ျမန္မာႏုိင္ငံအေပၚခ်မွတ္ေသာ မူ၀ါဒအသစ္ တိုက္႐ိုက္ ထိေတြ႕ဆက္ဆံေရး၏ တစိတ္တေဒသျဖစ္သည္။
၂၀၁၀ ျပည့္ႏွစ္ ။ ။ ႏို၀င္ဘာလ ၇ ရက္ေန႔က အႏွစ္၂၀အတြင္း ပထမဆံုးအႀကိမ္ က်င္းပေသာ ျမန္မာႏုိင္ငံ၏ ေရြးေကာက္ပြဲ
အား “လြတ္လပ္မႈ ႏွင့္ တရားမွ်တမႈမရိွေသာ ေရြးေကာက္ပြဲ”ဟု သမၼတ အိုဘားမားက ႐ႈတ္ခ်သည္။ ေရြးေကာက္ပြဲမွတဆင့္ စစ္အရာရိွေဟာင္းမ်ား ဦးေဆာင္ေသာ အမည္ခံအရပ္သားအစိုးရထံသို႔ စစ္အစိုးရက အာဏာလႊဲေျပာင္းေပးသည္။
၂၀၁၁ ခုႏွစ္ ။ ။ ဧၿပီလတြင္ အေမရိကန္အစိုးရႏွင့္ ျမန္မာအစိုးရ ေခါင္းေဆာင္မ်ားအၾကား ဆက္သြယ္ေဆာင္ရြက္သူအျဖစ္ ဒဲရစ္ မစ္ခ်ယ္ကို ျမန္မာႏိုင္ငံ အထူးကိုယ္စားလွယ္အျဖစ္ သမၼတ အိုဘားမားက ခန္႔အပ္သည္။
၂၀၁၁ ခုႏွစ္ ။ ။ စက္တင္ဘာ၂၉ ရက္ေန႔တြင္ ျမန္မာႏုိင္ငံျခားေရး၀န္ႀကီး ဦးဝဏၰေမာင္လြင္သည္ အေမရိကန္ႏိုင္ငံျခားေရး ထိပ္တန္းအရာရိွမ်ားႏွင့္ ၀ါရွင္တန္ၿမိဳ႕ ႏိုင္ငံျခားေရး၀န္ႀကီးဌာနတြင္ သြားေရာက္ေတြ႕ဆံုသည္။ ေနာက္တေန႔တြင္ သမၼတ ဦး သိန္းစိန္က ျမန္မာႏုိင္ငံေျမာက္ဘက္ျခမ္းတြင္ တရုတ္ႏုိင္ငံ၏ အကူအညီျဖင့္ တည္ေဆာက္ေနေသာ ျမစ္ဆုံ ေရအားလွ်ပ္စစ္ စီမံကိန္းအား ယာယီရပ္ဆိုင္းလိုက္သည္ဟု ထုတ္ျပန္ေၾကညာသည္။ ၀ါရွင္တန္က အေရးပါၿပီး အျပဳသေဘာေဆာင္ေသာ လုပ္ရပ္တခုအျဖစ္ ႀကိဳဆိုလုိက္သည္။
၂၀၁၁ ခုႏွစ္ ။ ။ ႏို၀င္ဘာတြင္ ျမန္မာႏုိင္ငံဆိုင္ရာ အထူးကိုယ္စားလွယ္ မစ္ခ်ယ္သည္ သက္တမ္းႏွစ္လ မျပည့္ေသးသည့္ အခ်ိန္တြင္ တတိယအႀကိမ္ေျမာက္ခရီးစဥ္အျဖစ္ ျမန္မာႏိုင္ငံသို႔သြားေရာက္ၿပီး ျမန္မာအစိုးရေခါင္းေဆာင္မ်ားအပါအ၀င္ ေဒၚေအာင္ ဆန္းစုၾကည္ႏွင့္ပါ ေတြ႕ဆံုသည္။ ျမန္မာႏုိင္ငံမွ ေနာက္ထပ္ျဖစ္ေပၚလာမည့္ အျပဳသေဘာေဆာင္ေသာ အေျပာင္း အလဲ မ်ားႏွင့္အတူ အေမရိကန္အစိုးရကလည္း အျပန္အလွန္ေဆာင္ရြက္သြားမည္ဟု အေမရိကန္အစိုးရက ထုတ္ျပန္ေၾကညာ သည္။
၂၀၁၁ ခုႏွစ္ ။ ။ ႏို၀င္ဘာ ၁၈ ရက္တြင္ သမၼတ အိုဘားမားက ျမန္မာႏုိင္ငံတြင္ “တိုးတက္ေျပာင္းလဲမႈ အရိပ္အေယာင္မ်ား” ျဖစ္ ေပၚေနသည္ဟု ေျပာဆိုလိုက္ၿပီး “ႏိုင္ငံေရးျပဳျပင္ေျပာင္းလဲမႈမ်ား၊ တဦးခ်င္းအခြင့္အေရးႏွင့္ အမ်ိဳးသားျပန္လည္သင့္ျမတ္ေရး လုပ္ ငန္း မ်ား ပိုမိုတိုးတက္လာေစရန္ အေမရိကန္အေနျဖင့္ ကူညီေပးႏုိင္မႈမ်ား” ရွာေဖြေလ့လာရန္ ႏိုင္ငံျခားေရး၀န္ႀကီး မစၥ ဟီလာရီ ကလင္တန္ကို ဒီဇင္ဘာလတြင္ ျမန္မာႏိုင္ငံသို႔ေစလႊတ္မည္ဟု ထုတ္ျပန္ေၾကညာသည္ျမန္မာအစိုးရက အေမရိကန္သည္ ျမန္မာႏုိင္ငံအတြင္း ျဖစ္ေပၚေနေသာ အျပဳသေဘာေဆာင္သည့္ အေျပာင္းအလဲမ်ားကို အသိအမွတ္ျပဳျခင္းျဖစ္သည္ဟု ေျပာဆိုလိုက္ၿပီး သမၼတ အိုဘားမား၏ ေၾကညာခ်က္ကို ႀကိဳဆိုလိုက္သည္။
၂၀၁၁ ခုႏွစ္ ။ ။ ဒီဇင္ဘာ ၁ ရက္တြင္ သမၼတ ဦးသိန္းစိန္ႏွင့္ အေမရိကန္ ႏုိင္ငံျခားေရး၀န္ႀကီး မစၥ ဟီလာရီ ကလင္တန္ ေနျပည္ေတာ္၌ ေတြ႕ဆုံသည္။ အေမရိကန္-ျမန္မာ ဆက္ဆံေရး အခန္းက႑ တခုကို ေရာက္ရွိၿပီ ျဖစ္ေၾကာင္း ဦးသိန္းစိန္က ေျပာ သည္။
http://burma.irrawaddy.org/archives/3111
01 December, 2011
20 October, 2011
တရုတ္ကဖိ၊ကုလားကအိ (ဧရာ)
တရုတ္ကဖိ၊ကုလားကအိ
ျမန္မာ့တပ္မေတာ္ရဲ ့ကာကြယ္ေရးဦးစီးခ်ဳပ္ေဟာင္းလည္းျဖစ္သူ၊လက္ရွိအမ်ဳိးသားဒီမိုကေရစီအဖဲြ ့ခ်ဳပ္ ရဲ ့ ဒုဥကၠဌလည္းျဖစ္သူ ဦးတင္ဦး ရဲ ့ဘ၀ျဖတ္သန္းမွဳေတြကို အာအက္ဖ္ေအ ျမန္မာပိုင္းေရဒီယိုကေန ျပည္သူ ့ဖက္ကဗိုလ္ခ်ဳပ္ႀကီးတေယာက္ အစီအစဥ္အေနနဲ ့ထုတ္လႊင့္ေနပါတယ္။ ၃၊၁၀၊၂၀၁၁ေန ့က ထုတ္လႊင့္ခဲ့တဲ့ အစီအစဥ္မွာ ဦးတင္ဦး က ရိုဟင္ဂ်ာလို ့မေခၚပဲ ဘဂၤါလီ လို ့ေခၚတာကိုမေက်နပ္လို ့ ဆိုၿပီးေျမာက္အေမရိကတိုက္မွာ ဖဲြ ့စည္းထားတဲ့ BRANA ဘဂၤါလီ(ရိုဟင္ဂ်ာ)အစည္းအရုံးဥကၠဌ ေဒါက္တာ၀ါကာအူဒင္းမွကန္ ့ကြက္တာကို ၁၄၊၁၀၊၂၀၁၁ေန ့က အာအက္ဖ္ေအေရဒီယို အစီအစဥ္ မွာၾကားလိုက္ရတယ္။ ဒါေၾကာင့္ စစ္တေကာင္းအႏြယ္၀င္ ဘဂၤါလီေတြ မဟုတ္မမွန္ေဖာ္ထုတ္ေနတဲ့ ရိုဟင္ဂ်ာဆိုတဲ့ တိုင္းရင္းသားအလိမ္ကိစၥကို အမ်ားျပည္သူေတြသိေစဖို ့ ဒီေဆာင္းပါးကို ေရးသားလိုက္ ရျခင္းျဖစ္တယ္။
ရိုဟင္ဂ်ာဆိုတဲ့ တိုင္းရင္းသားရွိျခင္းမရွိျခင္း
ျမန္မာႏိုင္ငံမွာ ရိုဟင္ဂ်ာဆိုတဲ့ တိုင္းရင္းသားဆိုတာကို ေျမာက္ဦးေခတ္၊ဓည၀တီေခတ္တို ့မွာပဲရွာရွာ၊ ကိုလိုနီေခတ္မွာ အဂၤလိပ္အစိုးရထုတ္ျပန္ခဲ့တဲ့ (၁၈၇၂ခုမွ ၁၉၁၁ခု) စတဲ့သန္းေကာင္စာရင္း (census) ေတြမွာပဲရွာရွာ ရွာေတြ ့ႏိုင္မွာမဟုတ္ပါ။ ရိုဟင္ဂ်ာဆိုတဲ့ တိုင္းရင္းသားအလိမ္ပဲျဖစ္ျဖစ္၊ အတုပဲ ျဖစ္ျဖစ္ ဆိုတာဟာ အရင္ကလည္းမရွိခဲ့ဘူး။ အခုလည္းရွိမေနဘူး။ ေနာက္လည္းရွိလာမွာ မဟုတ္ဘူး။ ဒီအေၾကာင္းကိုပဲ သမိုင္းနဲ ့ခ်ီၿပီး ရခိုင္တိုင္းရင္းသားအဖဲြ ့အစည္းေတြ၊ပညာရွင္ေတြရွင္းျပတာ ထုတ္ျပန္ ထားတာေတြကလည္း ဒုနဲ ့ေဒးရွိေနတယ္။ ဒါေပမယ့္ ဘဂၤါလီေတြျဖစ္တဲ့ ရိုဟင္ဂ်ာလွဳပ္ရွားမွဳဟာ ယခုအထိ ျမန္မာႏိုင္ငံရဲ ့ ဌာေနတိုင္းရင္းသားအခြင့္အေရးကို လူ ့အခြင့္အေရးထက္ ေက်ာ္လြန္ၿပီး လုပ္ေနတယ္။
တိုင္းရင္းသားဆိုတာဘာလဲ
ပထ၀ီအေနအထားအရ ခိုင္လုံတဲ့သမိုင္းေၾကာင္းနဲ ့ကိုယ္ပိုင္ယဥ္ေက်းမွဳ၊ကိုယ္ပိုင္ဘာသာစကား၊ကိုယ္ ပိုင္ဓေလ့ထုံးတမ္းအစဥ္အလာရွိသူမ်ားကို တိုင္းရင္းသားလို ့ေခၚတယ္။ ျမန္မာ့နိုင္ငံရဲ ့တိုင္းရင္းသား ေတြဟာ မေန ့တေန ့ကမွ ရုတ္တရက္ေကာက္ကာငင္ကာ ျဖစ္ေပၚလာျခင္းမဟုတ္ပါ။ ရာဇ၀င္နဲ ့ခ်ီတဲ့ သမိုင္းအေထာက္အထားေတြနဲ ့ ရွင္သန္ၾကတာျဖစ္တယ္။ ရခိုင္၊မြန္၊ဗမာ၊ရွမ္း၊ကရင္၊ကယား(ကရင္နီ)၊ ကခ်င္၊ခ်င္းစတဲ့ အဓိကတိုင္းရင္းသားအင္အားစုႀကီးေတြမွာ ခိုင္မာတဲ့ သမိုင္းေၾကာင္းေတြကို ေက်ာက္ စာနဲ ့ေပ၊ပုရပိုက္တို ့မွာေတြ ့ရတယ္။ ျမန္မာႏိုင္ငံမွ တိုင္းရင္းသားေတြဟာ ဘာသာေရးကို အေျခခံၿပီး တိုင္းရင္းသားျဖစ္လာသူမ်ားလည္းမဟုတ္ပါ။ ရွိရင္းစဲြဓေလ့ထုံးစံအတိုင္းသာ ေရွးပေ၀ဏီကပင္ ေနထိုင္ သူမ်ားျဖစ္တယ္။
သမိုင္းလိမ္ရင္ အမွန္တရားမဟုတ္
အာရပ္လူမ်ဳိးေတြက အေရွ ့ေတာင္အာရွကို ဟင္းခတ္အေမႊးအႀကိဳင္လာေရာင္းကာ ရမ္းၿဗဲကြ်န္းနားက သေဘၤာပ်က္ပုံျပင္နဲ ့ရိုဟင္ဂ်ာလူမ်ဳိးဆိုတာျဖစ္ေပၚလာတာကို ရိုးမယ္ဖဲြ ့ၿပီး သမိုင္းကိုလုပ္ႀကံဖန္တီးလို ့ မရပါ။ျမန္မာႏိုင္ငံလြတ္လပ္ေရးရခါစမွာပင္မူဂ်ာဟစ္သူပုန္မ်ားထႂကြခဲ့တာသမိုင္းအမွန္ပါ။ဗမာ့ေသနတ္ ကိုင္ တပ္ရင္း(၅) က မူဂ်ာဟစ္ေတြကို ေတာင္ၿပိဳတိုက္ပဲြနဲ ့အၿပီးသတ္တိုက္ထုတ္ခဲ့တယ္။အဲ့ဒီအခ်ိန္က ရန္ကုန္-အင္းစိန္တိုက္ပဲြေတာင္ မျဖစ္ေသးတဲ့အခ်ိန္ပါ။ ဘဂၤလားေဒ့ရွ္ႏိုင္ငံ(အေရွ ့ပါကစၥတန္)ဆိုတာ လည္း မေပၚေသးပါ။ ပါကစၥတန္ႏိုင္ငံပဲျဖစ္တယ္။ မူဂ်ာဟစ္ေသနတ္သံေတြနဲ ့အၿပိဳင္ ဘူးသီးေတာင္ ေမာင္းေတာအမတ္ျဖစ္တဲ့ မစၥတာဂါးဖါးရ္က ဂါးဒီယန္း သတင္းစာကေန ရိုဟင္ဂ်ာ အမည္ေပးထားတဲ့ မူဆလင္လူမ်ဳိးသစ္ကိုဖန္တီးအသက္သြင္းခဲ့တယ္။ ဒီရိုဟင္ဂ်ာကိစၥဟာလိမ္ညာမွဳတခုသာျဖစ္ေၾကာင္း၊ မူဆလင္ျပည္နယ္ထူေထာင္ေရးဆိုတဲ့ ႏိုင္ငံေရးရည္ရြယ္ခ်က္ပါေၾကာင္း ဦးေဖာ္ဇံ ဆိုသူက ဂါးဒီယန္း သတင္းစာမွာပဲ ခ်က္ခ်င္းတုန္ ့ျပန္ေရးသားခဲ့တယ္။ ျမန္မာႏိုင္ငံရဲ ့ အိမ္နီးခ်င္းႏိုင္ငံျဖစ္တဲ့ ထိုင္းႏိုင္ငံ၊ ေတာင္ပိုင္းမွ ပတၱနီ၊ယာလာနဲ ့နာရာသီ၀ပ္ေဒသေတြမွာျဖစ္ေနတဲ့ မူဆလင္ခဲြထြက္ေရးလွဳပ္ရွားမွဳနဲ ့ ဘဂၤါလီရိုဟင္ဂ်ာလွဳပ္ရွားမွဳေတြဟာတပုံစံတည္းပဲျဖစ္တယ္။ ထိုင္းေတာင္ပိုင္းမူဆလင္သမိုင္းကလည္း အာရပ္ေတြရဲ ့ဟင္းခပ္အေမႊးအႀကိဳင္နဲ ့ဇာတ္လမ္းဆင္တယ္။
အရင္းစစ္လ်ွင္ အျမစ္ေျမ
၁၉၅၀ပတ္၀န္းက်င္ႏွစ္မ်ားက မူဂ်ာဟစ္သူပုန္နဲ ့ရိုဟင္ဂ်ာဟာ ဆက္စပ္ေနတယ္။ဒီအရင္က မရွိခဲ့ပါ။ ျမစ္ဖ်ားခံမွဳက ၿဗိတိသ်ွနယ္ခ်ဲ ့ရဲ ့ တံခါးမရွိ၊ဓါးမရွိ လူ၀င္မွဳ၀ါဒမွ စတင္ခဲ့တယ္။ ၿဗိတိသ်ွတို ့သိမ္းပိုက္ ခါစ (၁၈၂၅)ခုႏွစ္က ရခိုင္ျပည္မွာ မူဆလင္လူဦးေရ သုံးေသာင္း(၃၀၀၀၀)သာရွိခဲ့ရာမွ ၁၉၃၀ခုႏွစ္မွာ ေတာ့ မူဆလင္ဦးေရ ႏွစ္သိန္းတေသာင္းခုႏွစ္ေထာင္ရွစ္ရာ (၂၁၇၈၀၀) အထိတိုးပြားခဲ့တယ္။ ၁၉၃၉ ခုႏွစ္မွာ ၿဗိတိသ်ွအစိုးရက စုံစမ္းေရးေကာ္မရွင္တခုဖဲြ ့စည္းခဲ့တယ္။ေကာ္မရွင္က မူဆလင္ဦးေရ အဆီး အတားမရွိ တိုးလာမွဳကို မဟန္ ့တားပါက လူမ်ဳိးေရးပဋိပကၡမ်ားျဖစ္လာႏိုင္တယ္လို ့အစီရင္ခံခဲ့ေပမယ့္ ဒုတိယကမၻာစစ္ျဖစ္လာလို ့လုပ္ငန္းရပ္ဆိုင္းခဲ့တယ္။ ၁၉၄၂ခုႏွစ္မွာကုလား-ရခိုင္အဓိကရုဏ္းေပၚထြက္ ခဲ့တယ္။ ကိုလိုနီေခတ္က အိႏိၵယမွ သြင္းလာတဲ့ လယ္ကူလီ နဲ ့ဘဂၤါလီလူမ်ဳိး ရိုဟင္ဂ်ာဟာ အသြင္ သ႑ာန္အရကို မတူညီပါ။ အိႏိၵယလယ္ကူလီေတြက နယ္ခ်ဲ ့စံနစ္ နဲ ့စီးပြားေရးအေပၚ အေျခခံလို ့ ဒုတိယကမၻာစစ္ျဖစ္ခ်ိန္မွာ ျပန္ထြက္သြားၾကတယ္။ရိုဟင္ဂ်ာဆိုတဲ့ဘဂၤါလီလူမ်ဳိးေတြကေတာ့ ေျခကုတ္ ယူနယ္ပယ္ခ်ဲ ့ဖို ့နဲ ့ႏိုင္ငံေရးအာဏာအထိတက္လွမ္းဖို ့အစီအစဥ္တက် ရည္ရြယ္ခ်က္ရွိတယ္။
ျမန္မာမူဆလင္တိုင္း ရိုဟင္ဂ်ာ(တိုင္းရင္းသားအလိမ္) မဟုတ္
အာဇာနည္ေခါင္းေဆာင္ေတြျဖစ္တဲ့ ဆရာႀကီးဦးရာဇတ္နဲ ့ရဲေဘာ္ကိုေထြးတို ့၊ပါကစၥတန္ႏိုင္ငံရဲ ့ ပထမ ဆုံးျမန္မာသံအမတ္ႀကီးဦးေဖခင္တို ့ဟာ ျမန္မာအမ်ဳိးသားေရးစိတ္ရွိ တဲ့ ျမန္မာမူဆလင္ေတြျဖစ္တယ္။ သူတို ့ဟာ အညာမွာရွိတဲ့ ျမန္မာမူဆလင္မိသားစုေတြက ေမြးဖြားခဲ့သူေတြျဖစ္တယ္။ ျမန္မာရာဇ၀င္မွာ ဘုရင္ကခ်ီးေျမာက္ခဲ့တဲ့ ဗ်၀ိ၊ဗ်တၱဆိုတဲ့ သူရဲေကာင္းညီအကို ရွိပါတယ္။ ဒီညီအကိုလည္း သေဘၤာပ်က္ ၿပီး ယခုျမန္မာႏိုင္ငံလို ့ေခၚတဲ့အရပ္ကိုေရာက္လာသူေတြျဖစ္တယ္။ဒီလိုရာဇ၀င္ေတြက်ေတာ့ ရိုဟင္ဂ်ာ ဆိုၿပီးလိမ္ညာ၀ါဒျဖန္ ့ေနသူေတြမသိသလိုေနၾကတယ္။ ျမန္မာႏိုင္ငံမွာရိုဟင္ဂ်ာ(တိုင္းရင္းသားအလိမ္) မေပၚထြက္မွီကတည္းက ျမန္မာတိုင္းရင္းသားေတြနဲ ့အိမ္ေထာင္ရက္သားက်ေနၾကတဲ့ မူဆလင္ေတြ သားစဥ္၊ေျမးဆက္ရွိၾကတယ္။ ရိုဟင္ဂ်ာဟာစစ္တေကာင္းကဘဂၤါလီေလာက္ကိုေတာင္အမ်ဳိးမေတာ္ပဲ၊ ခုန္ေက်ာ္ၿပီး အာရပ္ေတြနဲ ့အမ်ဳိးစပ္ထားပုံကဇာတ္နိမ့္၊ဇာတ္ျမင့္ဆိုတာကိုေမ်ာ္ျမင္လို ့လား၊တမန္ေတာ္ ရဲ ့သာကီမ်ဳိးေတြျဖစ္ခ်င္လို ့လား ေမးရမလိုျဖစ္ေနတယ္။
တိတ္တဆိတ္မေကာင္းႀကံမွဳ (Conspiracy Theory)
ျမန္မာစကားမွာရွိတဲ့အရိပ္ေနေန၊အခက္ခ်ဳိးခ်ဳိးဆိုတာနဲ ့အာရပ္ကုလားအုပ္ပုံျပင္တို ့ဟာ ဆင္တူရိုးမွား ျဖစ္တယ္္။၁၉၈၀ႏွစ္မ်ား၀န္းက်င္မွာ ရန္ကုန္တကၠသိုလ္္ပတ္၀န္းက်င္ကိုအေျခခံၿပီး ရန္ကုန္ၿမိဳ ့မွာပါျပန္ ့ ခဲ့တဲ့စာကေတာ့ ဗုဒၶဘာသာအမ်ဳိးသၼီးကိုယူရင္ ေငြဘယ္ေလာက္၊ ဘဲြ ့ရတို ့၊ ဗိုလ္မွဴးသမီးတို ့ယူရင္ေငြ ဘယ္ေလာက္ခ်ီးေျမာက္မယ္ဆိုတဲ့စာျဖစ္တယ္။အဲ့ဒီအခ်ိ္န္က ရန္ကုန္တကၠသိုလ္မွာ ရခိုင္ေက်ာင္းသား အမ်ားအျပားေနတာက ပင္းယေဆာင္ျဖစ္တယ္။ ပင္းယေဆာင္မွာ ဘူးသီးေတာင္၊ေမာင္းေတာဘက္က ေက်ာင္းလာတက္တဲ့ ကုလားေက်ာင္းသားေလး၊ငါးဦးကိုေထာက္လွမ္းေရးကစာကိစၥနဲ ့ဖမ္းဆီးသြားတာ ကိုလည္းတေဆာင္တည္းေနရခိုင္ေက်ာင္းသားေတြေတာင္မသိရွိပါ။အေဆာင္မွဴး၊ကထိက၊ပါေမာကၡ နဲ ့ ပါေမာကၡခ်ဳပ္တုိ ့ေတာ့ သိရွိႏိုင္ပါတယ္။ ဖမ္းခံသြားရတဲ့ ဘူးသီးေတာင္၊ေမာင္းေတာေက်ာင္းသား ေလး၊ ငါးဦးဟာ လစ္ဗ်ားႏိုင္ငံေထာက္ပံေၾကး(stipend) နဲ ့ေက်ာင္းတက္ေနတာလို ့ ႏွစ္မ်ားစြာၾကာၿပီးမွဆက္ စပ္ တဲ့ အသိုင္းအ၀ိုင္းေတြအရသိရပါတယ္။
၁၉၉၀၀န္းက်င္ႏွစ္မ်ားကကရင္ျပည္နယ္မွာ ထီးပါ၀ိက်ဳိးတိုက္ပဲြေတြနဲ ့စစ္သံၿမိဳင္ေနခ်ိန္မွာကုလားေတြ (မဆလေရြ ့ေျပာင္းမွဳ၊ေမွာင္ခိုေခတ္ေၾကာင့္ေရာက္လာသူမ်ား)စုေနၾကတဲ့ရြာတရြာမွာ ကုလားတဦးေသ ဆုံးတယ္။ သူတို ့ဘာသာေရး အရ သၤခ်ဳိင္းသတ္မွတ္ေပးရမယ္ ဆိုၿပီး ေတာင္းလာတယ္။ အဲ့ဒီေဒသ တာ၀န္က်တဲ့ KNLA ကရင္စစ္ေၾကာင္းမွဴးျပန္ေျပာတာရွင္းပါတယ္။ ငါတို ့ တသက္လုံး ဒီမွာေနလာတာ ဘာသၤခ်ဳိင္းမွမရွိဘူး။ ဒီတိုင္းျမဳတ္တာ၊အပုပ္နံမထြက္ေစနဲ ့တဲ့။ ထိုင္း-ျမန္မာနယ္စပ္ရွိ ဒီေအဘီထဲပါဖို ့ ကိုလည္း ဘဂၤလားေဒ့ရွ္ အေျခစိုက္ ရိုဟင္ဂ်ာ(အာအက္စ္အို)အဖဲြ ့ကႀကိဳးစားခဲ့ေသးတယ္။ တိုင္းရင္း သားအဖဲြ ့အားလုံးကလက္မခံေတာ့ ဒီမိုကေရစီမရွိဘူး၊လူ ့အခြင့္အေရးမရွိဘူးလို ့သမုတ္ခဲ့ေသးတယ္။ ဘာသာေရးအလံေထာင္ၿပီး ရိုဟင္ဂ်ာ(တိုင္းရင္းသားအလိပ္)မွဳိင္းတိုက္ေနမွဳမ်ားကို မလုပ္သင့္ပါဘူး။ ရခိုင္ျပည္ စစ္ေတြေတာင္မေရာက္ဘူးတဲ့သူေတြ၊ ရန္ကုန္မွာပညာသင္ႀကီးျပင္းခဲ့တဲ့ မူဆလင္ဆိုသူေတြ က စစ္တေကာင္းဇာတိလား၊ အာရပ္ဇာတိလားမကဲြျပားပဲ ရိုဟင္ဂ်ာဇာတ္လမ္းကို ယူေကတို ့၊ ေျမာက္ အေမရိကား တို ့ကေန ထုတ္လုပ္ေနၾကတာ ကို ့ရို ့ကားယား ျဖစ္ေနတယ္။ ေရႊသမင္ ဘယ္ကထြက္ ေဆာ္ဒီအာေရဗ်က ထြက္သလို ျဖစ္ေနတယ္။
ေညာင္ျမစ္တူး ပုတ္သင္ဥေပၚ
ရိုဟင္ဂ်ာအေရးရဲ ့ေနာက္မွာ ေဆာ္ဒီလို အာရပ္ေငြတြင္းေတြ လိုက္ပါလာေတာ့ ေခတ္မွီတဲ့ ေရာင္း၀ယ္ မွဳေတြေပၚေပါက္လာတယ္။ျမန္မာ့ႏိုင္ငံရဲ ့ပထမဆုံးသမတႀကီးသားတာမဟုတ္၊ ဆဌမသံဃာယနာတင္ ခဲ့တဲ့၀န္ႀကီးခ်ဳပ္ရဲ ့သားလည္း ၁၉၉၄-၅ခုႏွစ္မ်ားအတြင္းမွာ ျမန္မာႏိုင္ငံမူဆလင္အက်ဳိးေဆာင္မ်ားအဖဲြ ့ ဆိုၿပီး ေဆာ္ဒီအာရပ္ကမၻာမွ ေငြဂြင္ဖန္ဖို ့လုပ္ခဲ့တယ္။ ဒီလူေတြဟာ တိုင္းရင္းသားစစ္ရုံတင္ မကဘူး။ ျမန္မာ့အဓိပတိအႏြယ္၀င္ေတြျဖစ္ပါတယ္။တဖက္မွာလည္း ျမန္မာအမ်ဳိးသားေရးစိတ္ရွိတဲ့ ေလးစားရတဲ့ ဟာဂ်ီေတြလည္းရွိပါတယ္။ ဒီဟာဂ်ီႀကီးေတြဟာ ဟိုအရင္ကတည္းက ႏွစ္စဥ္ မကၠာကို ဘုရားဖူးသြား သူမ်ားျဖစ္လို ့ ေဆာ္ဒီက ေငြအေထာက္အပံ့ရဖို ့နည္းေတြကို ေျပာဆိုဖူးေပမယ့္ တိုင္းျပည္အတြက္ မလုပ္သင့္မလုပ္အပ္တာကိုသိလို ့၊ႏိုင္ငံေရးအျမင္္လည္းရွိလို ့ေသတပန္သက္တဆုံး ျမန္မာအမ်ဳိးသား ေရး စိတ္ဓါတ္နဲ ့ရပ္တည္သြားၾကပါတယ္။
သမိုင္းရဲ ့့ေလာဂ်စ္
ႏိုင္ငံေတြရဲ ့နယ္စပ္စည္းမ်ဥ္းေတြနဲ ့နီးစပ္တဲ့ေဒသတိုင္းမွာ တိုင္းရင္းသားေတြ ျပန္ ့ႏွံ ့ခဲ့ရတယ္။အိႏိၵယ -ျမန္မာနယ္စပ္မွာ ခ်င္းလူမ်ဳိးဆို အိႏိၵယ၊ မီဇိုရမ္ျပည္နယ္ထဲမွာလည္း ရွိတယ္။ နာဂနဲ ့ကသည္းလူမ်ဳိး လည္း ဟိုဘက္နဲ ့ဒီဘက္မွာရွိၾကတယ္။ ခ်င္းတိုင္းရင္းသားဆိုရင္ ခရစ္ယာန္ကိုးကြယ္သူမ်ား ျဖစ္တယ္။ ၀လူမ်ဳိးဆို တရုတ္-ျမန္မာ ႏွစ္ႏိုင္ငံမွာရွိတယ္။ ေျမာင္-ေမ်ာ့လူမ်ဳိးဆို ထိုင္း-ျမန္မာနယ္စပ္တို ့မွာျပန္ ့ႏွံ ့ ေနတယ္။ဒါေတြဟာ ကိုလိုနီသိမ္းယူမွဳရဲ ့ ေျမပုံအရ grid line ဆဲြမွဳေတြေၾကာင့္ ျဖစ္သြားရတယ္။ တျခားမၾကည့္ပါနဲ ့ တခ်ိန္က ျမန္မာပိုင္ ကပၸလီကၽြန္း (adaman island) ဟာ ယခုအခါမွာ အိႏိၵယပိုင္ ပို ့ဘလဲယားကၽြန္း ျဖစ္ေနတယ္။ အဲ့ဒီကၽြန္းမွာရွိတဲ့ ျမန္မာျပည္က ကရင္တိုင္းရင္းသားေတြဟာ အိႏိၵယ ႏိုင္ငံသားေတြျဖစ္သြားတယ္။ ရိုဟင္ဂ်ာဆိုတဲ့ကိစၥကေတာ့ဘာသာကဲြျပားမွဳနဲ ့မဆိုင္ သမိုင္းရဲ ့ေလာဂ်စ္ မက်တာနဲ ့ဆိုင္တယ္။ ျမန္မာႏိုင္ငံမွာမရွိတဲ့လူမ်ဳိးကို တိုင္းရင္းသားအျဖစ္ အတင္းသြပ္သြင္းကာ သမိုင္း ကို လိမ္ေနတဲ့ ကိစၥျဖစ္တယ္။ သမိုင္းမွာ က်ဆုံးရမွာ ေသခ်ာတယ္။ ။
ဧရာ
၁၉၊၁၀၊၂၀၁၁
ကိုးကား။ ။ ၁၊လူ ့အခြင့္အေရးအေရၿခဳံ ရိုဟင္ဂ်ာအမည္ခံစစ္တေကာင္းအႏြယ္၀င္ဘဂၤါလီတို ့၏နယ္ သစ္ခ်ဲ ့ထြင္ေရးသမိုင္းလိမ္ကိုေ၀ဖန္ျခင္း၊ ခိုင္ျမ၀ါ၊ ရခိုင္အမ်ဳိးသားအသင္းဂ်ပန္၊ ၂၀၀၃ခုႏွစ္-ဇြန္လ
၂၊ထိုင္းႏိုင္ငံေတာင္ပိုင္းေဒသပဋိပကၡႏွင့္အၾကမ္းဖက္မွဳျပႆနာ၊ ကိုကိုလႈိင္၊ျပည္စုံစာအုပ္တိုက္၊၂၀၀၈- ဇူလိုင္လ
၃။က်ေနာ္က်င္လည္ခဲ့ရေသာျမန္မာႏွင့္ကမၻာ၊ သူရထြန္းတင္၊ ျပည့္စုံစာအုပ္တိုက္၊ ၂၀၀၈-ဧၿပီလ
၄။Census of Burma 1911၊ Government printing၊ Rangoon၊ (Reprinted) 1986
19 October, 2011
ေခါင္းစဥ္မရွိေသာ ကဗ်ာ
ေခါင္းစိုင္မဟိ
လမ္းမျမင္ကမ္းမျမင္ ခီးေတာက္အက်ဳိး
အၾကားအာရုံကမရ ေျပာေရစကားက မပီ
ယပိုင္ျဖစ္နီေက စိတ္ကူးတိက
အိမ္မက္မွာထက္ အျပင္မွာ ဇာလုပ္ရဖို႔ေလ စိုင္စားကတ္ပါ
ငါကမွာေတာ့ ဝမ္းပါေရ
ျပႆနာက စားဖို႔ပစပ္ကဟလို႔မရ
ငါမွကသူမ်ားနဲ႔မတူ ေအာ္ရဖို႔
ျပႆနာက ေအာ္ဖို႔ပစပ္က ဟလို႔မရ
သူေတာ္ေကာင္း သီလေစာင့္ေရပိုင္
တစ္ခုလည္း မလုပ္တယ္လူကိုလည္း သူေတာ္ေကာင္းလို႔ေျပာႏိုင္ဖို႔လား
မျပည့္ေရအိုးေဘာင္ဘင္ခတ္လတ္
မဟိေရအိုးလည္းေဘာင္ဘင္မခတ္ ဇာပိုင္လည္း စိုင္စားကတ္ပါ..
မင္းက ဆရာ၀န္ ၀မ္းသာပါေရ သူငယ္ခ်င္း . ..
မင္းက အင္ဂ်င္နီယာ ၀မ္းသာပါေရ သူငယ္ခ်င္း ..
မင္းက ေက်ာင္းဆရာ ၀မ္းသာပါေရ ....
မင္းက ေတာ္လွန္ေရးသမား
မ်ဳိးရကၡဖြားအတြက္ အသက္ကိုပင္ပဓာနမထား
ရိုးေတာင္ထိပ္ဖ်ားမွာ သဇင္တစ္ခက္နန္႕
ရကၡအလံကို စိုက္ထူဖို႕လူ ျမင့္ျမတ္ေတ ေလးစားေရ ဂုဏ္ယူေရ .. ..
ငါက ဇာေလ ေယေက .. ငါက လ၀ါရာ.. ထီြး .. ၀မ္းရီဆာေရ . . . ......
ေမာင္မိုး (ဥရာဇ္)
လမ္းမျမင္ကမ္းမျမင္ ခီးေတာက္အက်ဳိး
အၾကားအာရုံကမရ ေျပာေရစကားက မပီ
ယပိုင္ျဖစ္နီေက စိတ္ကူးတိက
အိမ္မက္မွာထက္ အျပင္မွာ ဇာလုပ္ရဖို႔ေလ စိုင္စားကတ္ပါ
ငါကမွာေတာ့ ဝမ္းပါေရ
ျပႆနာက စားဖို႔ပစပ္ကဟလို႔မရ
ငါမွကသူမ်ားနဲ႔မတူ ေအာ္ရဖို႔
ျပႆနာက ေအာ္ဖို႔ပစပ္က ဟလို႔မရ
သူေတာ္ေကာင္း သီလေစာင့္ေရပိုင္
တစ္ခုလည္း မလုပ္တယ္လူကိုလည္း သူေတာ္ေကာင္းလို႔ေျပာႏိုင္ဖို႔လား
မျပည့္ေရအိုးေဘာင္ဘင္ခတ္လတ္
မဟိေရအိုးလည္းေဘာင္ဘင္မခတ္ ဇာပိုင္လည္း စိုင္စားကတ္ပါ..
မင္းက ဆရာ၀န္ ၀မ္းသာပါေရ သူငယ္ခ်င္း . ..
မင္းက အင္ဂ်င္နီယာ ၀မ္းသာပါေရ သူငယ္ခ်င္း ..
မင္းက ေက်ာင္းဆရာ ၀မ္းသာပါေရ ....
မင္းက ေတာ္လွန္ေရးသမား
မ်ဳိးရကၡဖြားအတြက္ အသက္ကိုပင္ပဓာနမထား
ရိုးေတာင္ထိပ္ဖ်ားမွာ သဇင္တစ္ခက္နန္႕
ရကၡအလံကို စိုက္ထူဖို႕လူ ျမင့္ျမတ္ေတ ေလးစားေရ ဂုဏ္ယူေရ .. ..
ငါက ဇာေလ ေယေက .. ငါက လ၀ါရာ.. ထီြး .. ၀မ္းရီဆာေရ . . . ......
ေမာင္မိုး (ဥရာဇ္)
18 October, 2011
16 October, 2011
အညၾတသူရဲေကာင္း ကိုသန္႔ေဇာ္(ေခၚ)သန္႕ေဇာ္ မွတ္တမ္းျပဳစုသူ -ခြန္ဆိုင္း
ကိုသန္းေဇာ္ကြြ်န္ေတာ္အနားကပ္လာတယ္။ အတူတူအၾကာၾကီးေနလာျပီး ရုတ္တရက္ ခြဲၾကရမယ္။ ဘယ္ေတာ႔မွျပန္ေတြ႔ၾကမယ္ဆုိတာမသိ။အားလုံးနားလည္တဲ႔ကိစၥ။ ကြ်န္ေတာ္ ဘာမွ စကားမေျပာႏိုင္ဘူး။ သူကြ်န္ေတာ္ကို က်စ္က်စ္ပါေအာင္ဖက္တယ္။ ေနာက္ ပါးစပ္ကအကို- ကြ်န္ေတာ္႔အမွဳကုိ ကမာၻက သိေအာင္ လုပ္ေပးပါ- အထပ္ထပ္-မွာတယ္- အထပ္ထပ္-မွာလိုက္တယ္။
အပိုင္း-၁)
အညၾတ သူရဲေကာင္းဆု စာရင္းမွာ ကိုသန္းေဇာ္ ပါတယ္ၾကားလို႔ ကြ်န္ေတာ္ အတိုင္းမသိ ၀မ္းသာမိတယ္။ ခုအခ်ိန္ဗမာျပည္မွာ ၈၈က စေရတြက္လိုက္ၾက လို႔ ေထာင္က်သက္အၾကာဆုံး ႏိုင္ငံေရးအက်ဥ္းသား ၃ေယာက္ကုိ ျပပါဆုိရင္ ကိုသန္းေဇာ္ ဟာ အဲဒီထဲကတေယာက္ပါ။အခုဆိုသူ႕ ေထာင္သက္ ၂၃ႏွစ္ ရွိျပီေပါ႔ဗ်ာ။ ရင္နာစရာေကာင္းတဲ႔ကိစၥကသူဟာ ႏိုင္ငံေရးနဲ႔ အမွဳအလုပ္မခံရပဲ မဆီမဆိုင္ အမ်ိဳးသား ဒီမိုကေရစီအဖြဲ႔ခ်ဳပ္ကို ႏိုင္ငံေရးလုပ္ၾကံမွဳေတြဖန္တီး- ေဖါက္ခြဲေရးကိစၥေတြနဲ႔ အတင္းဆြဲဆက္စပ္ခဲ႔တဲ႔ ၈၈-၈၉ ကာလတ၀ုိက္ မွာ အမိ်ဳးသားဒီမိုကေရစီအဖြဲ႔ခ်ဳပ္အတြက္ တန္ဆာ၀င္ခံံခဲ႔ရ၊ တစ္တရားခံအလုပ္ခံခဲ႔ရလုိ႔ပါပဲ။
သူ႕ကုိ ကြ်န္ေတာ္စေတြ႔ဘူး တဲ႔အခ်ိန္က ၁၉၈၉ ၾသဂုတ္လ ဒုတိယပတ္ေလာက္မွာ။ ေရၾကည္အိုင္ ငရဲခန္းမွာ ကြ်န္ေတာ္႔ကို အျပင္းအထန္ သုံးပတ္ေက်ာ္ေလာက္ ငါးဖယ္ေတေတျပီးအမွဳတည္ေဆာက္အျပီး အင္းစိန္ၾကိဳးတုိက္ကို ပုိ႔လုိက္တဲ႔အခ်ိန္ သူ႔ကို စေတြ႔ပါတယ္။ ၾကိဳးတိုက္ေရာက္လို႔ ေနာက္တေန႔ ကိုသန္းေဇာ္ေရခ်ိဳးထြက္ရတဲ႔အလွည္႔မွာ ကြ်န္ေတာ္ရွိတဲ႔ အခန္းကို သူ ေျပးလာျပီး သူ႔ကိုယ္သူမိတ္ဆက္ ပါတယ္။ သူ႔တုိ႔အမွု႔ကုိ ဇူလိုင္လဒုတိယပတ္သတင္းစာတီဗြီေတြကေန ဟုိးေလးတေက်ာ္ တပိုင္းတစ-ကြ်န္ေတာ္သိခဲ႔တယ္။ တကိုယ္လုံးအညိဳအမဲစြဲေနတဲ႔ သူ႕ဒဏ္ရာေတြ။ ေက်ာမွာ ေပါင္ ပတ္ပတ္လည္ မွာ ။ ဦးေခါင္းမွာ။ သူတုိ႔အဖြဲ႔ ကို အတင္းထုႏွက္ ၀န္ခံခုိင္းျပီး ေထာင္ခ်လိုက္တဲ႔အေၾကာင္း။ ဒီအမွုကုိ သူတို႔ဘာမွ မသိခဲ႔ေၾကာင္း။ သူေျပာေနပုံ က အကိုၾကီးတေယာက္ကို ညီတေယာက္က အားကိုးတၾကီး တိုင္တည္ေနတဲ႔ပုံ။ သူ႔တုိ႔ကို စဖမ္းတဲ႔ေန႔က ၈၉ ဇူလုိင္၁၃ရက္ ။ကြ်န္ေတာ္က်ေတာ႔ ဇူလုိင္ ၁၅ရက္။ အာဇာနည္ေန႔ ခ်ီတက္ပြဲကိစၥအစည္းအေ၀း အစီအစဥ္ေတြ သြားနားေထာင္ ေဆြးေႏြးတဲ႔ပြဲအျပီး ၅၄အင္းယားလမ္း NLD ရုံး ကအျပန္-လမ္းမွာ အဖမ္းခံရတာ။
ေျပာခ်င္တာက ဇူလုိင္လ ၁၃ရက္ ၁၄ရက္ေလာက္က ထုႏွက္ ထားတဲ႔ ဒဏ္ရာေတြဟာ ၾသဂုတ္လအထိ တလေက်ာ္ အညိဳအမဲစြဲေနေသးတာေထာက္ရင္ ဘယ္ေလာက္အထိျပင္းထန္မလဲ ကြ်န္ေတာ္ခန္႔မွန္း ေနမိတာပါ။ သူနဲ႔ေနာက္ထပ္ NLD လူငယ္ ၂ဦး( ညီညီဦးနဲ႔ မိုးေက်ာ္သူ)တုိ႔ကို၈၉ခုႏွစ္ ဇူလိုင္၇ရက္ေန႔ သံလ်င္ေရနံခ်က္စက္ရုံမွာကြဲတဲ႔ ဗုံးေပါက္မွဳတရားခံေတြဆုိျပီး ၀န္မခံမခ်င္း အတင္းထုေထာင္းရုိက္ႏွက္ မရရေအာင္ ၀န္ခံခိုင္း။ တီဗြီရုိက္။ေနာက္ ရုပ္သံလႊင္႔ကေန အက်ယ္တ၀န္႔ရွင္းလင္း။ တပတ္အတြင္း ေသဒဏ္နဲ႔ ေနာက္တမွဳက ႏိုင္ငံေတာ္ပုန္ကန္မွဳတပ္ျပီး တသက္တကြ်န္း အျပစ္ဒဏ္ေတြတပုံၾကီးနဲ႔ ေထာင္ထဲ ထည္႔လိုက္ၾကတာ။ တကယ္က အဲဒီဗုံးကြဲတဲ႔ေန႔က သူတို႔ဟာ သံလ်င္ ဒီခ်ဳပ္ ရုံးမွာ ဆဲဗင္းဇူလိုင္အခန္းအနားဦးေဆာင္ က်င္းပေနခဲ႔ၾကတဲ႔လူငယ္ေတြ။ ဒါေပမယ္႔ ဗိုလ္ခ်ဳပ္ခင္ညြန္႕ ေထာက္လွမ္း ေရး ေတြက ဒီခ်ဳပ္ကိုလူထုထင္ေယာင္ထင္မွားျဖစ္လာေအာင္။ ၀ုိင္း မေထာက္ခံရဲေအာင္ ျဖိဳခြဲဘို႔ မျဖစ္ျဖစ္ ေအာင္ အမွဳဆင္သူတို႔ကိုတရားခံလုပ္လိုက္ၾကတာပဲ။ ေနာက္ထပ္ဖါးကူးရြာမွာ ေဆးခန္းဖြင္႔္ထားတဲ႔ ဒီခ်ဳပ္တာ၀န္ခံ ေဒါက္တာထြန္းသူ အပါအ၀င္ ဒီခ်ဳပ္လူငယ္ ၁၆ ေယာက္ ကို ပါ ေနာက္ထပ္တမွဳဖြင္႔ ေထာင္ဒဏ္ အႏွစ္ ၂၀ စီ ထပ္ခ်လုိက္ၾကတာ။အခ်ိဳးမေျပပုံက သဘာ၀ယုတၱိမတန္ အမွဳဆင္ လိုက္တဲ႔ ေထာက္လွမ္းေရးေတြက အေလာတၾကီးကိုသန္းေဇာ္ တို႔ကို တရားခံလုပ္ေျဖာင္႔ခ်က္ယူ၊ ေသဒဏ္ခ် ။ ရုပ္သံလႊင္႔အစီအစဥ္ကေန ကိုသန္းေဇာ္တို႔ေျဖာင႔္ခ်က္ေပးပါတယ္ဆိုျပီး လုပ္ၾကံေၾကျငာလိုက္လို႕ တလအျပည္႔မွာတင္ တကယ္႔ေဖါက္ခြဲေရးတရားခံအစစ္ဗုိလ္မွဴး ကိုကုိႏိုင္ (KNU)ကို ေကာ႔ကရိတ္မွာဖမ္းမိ။ ဗုိလ္မွဴး ကိုကိုႏိုင္ကလည္းသူခြဲတာကို ၀န္ခံ။ သံလ်င္ေရနံခ်က္စက္ရုံနဲ႔ တခ်ိန္ထဲ ျမိဳ႕ေတာ္ခန္းမ ကိုပါ ပါဆယ္ဗုံးေတြ ပုိ႔တဲ႔အေၾကာင္း၀န္ခံ ။ ဒါေပမယ္႔တိုင္းသိျပည္သိ လိမ္လိုက္ၾကျပီးျပီဆုိေတာ႔ဗိုလ္မွဴးကိုကိုႏိုင္နဲ႔ အဖြဲ႕ ကို ျမိဳ႕ေတာ္ခန္းမဗုံးခြဲမွဳနဲ႔ သက္သက္ေသဒဏ္ ခ်ျပီးကိုသန္းေဇာ္တုိ႔အမွဳကုိ ျပန္မျပင္ေပးတာ ဒီေန႔အထိေပါ႔ ။
ကုိသန္းေဇာ္ ကုိညီညီဦးတို႔ နဲ႔ ကြ်န္ေတာ္ အင္းစိန္္ ၾကိဳးတုိက္မွာ ကာလတခုအထိ ေရခ်ိဳးဆင္းခ်ိန္ေလးေတြမွာ အေျပးအလႊားတေယာက္နဲ႔တေယာက္ ေတြ႕ၾက ။ အေတြးအျမင္ေတြဖလွယ္ၾက ျဖတ္သန္းရမယ္ေထာင္သက္ေတြအတြက္ ျပင္ဆင္အားေမြးၾကပါတယ္။အဲဒီအခ်ိန္က အဘေတာ္ဘုရားေလး ၊ ဆရာဦး၀င္းတင္ဗိုလ္ၾကီး၀င္းထိန္ ေဒါက္တာဦးတင္မ်ိဳး၀င္း။ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္ျခံထဲကလူငယ္ေတြ၊သုံးေရာင္ျခယ္လူငယ္ေတြအျပံဳလိုက္နဲ႔ ၈၈အေရးအခင္းကာလအျပီးသိမ္းၾကံဳးဆြဲထည္႔ထားတဲ႔ေရာေကာေသာေကာ ေသဒဏ္က် ၾကိဳးသမား ၁၀၀ေက်ာ္(ေရာေကာေသာေကာလို႔ေျပာရတာက ကိုယ္႔အိမ္ေရွ႕မွာလာေသတဲ႔ အေလာင္းျပာကို တံမ်က္လွဲမိတဲ႔လူလည္းေသဒဏ္ပဲ) ေလာက္နဲ႔ ကြ်န္ေတာ္တုိ႔ ေနခဲ႔ရတဲ႔ ၾကိဳးတုိက္ဟာ လူေတြျပည္႔ညွပ္စည္ကားေနခဲ႔တဲ႔အခ်ိန္ေပါ႔။တိုက္၀င္းထဲက တိုက္ ၆တိုက္စလုံး စုစုေပါင္းလူ ၇၀၀ေက်ာ္အထိရွိခဲ႔တဲ႔ကာလ။ ဒါေပမယ္႔ေထာင္ဆုိတာ ဘာကိုမွ အစိုးမရတဲ႔ေနရာ။ ဆိုေတာ႔ ကြ်န္ေတာ္ကို ၈၉ ႏို၀င္ဘာမွာ အမိန္႔ခ်ျပီးၾကိဳးတိုက္ကေန တိုက္နံပါတ္- ၄ ကို ေရြ႕လိုက္တဲ႔အခါကိုသန္းေဇာ္ ကိုညီညီဦးတို႔နဲ႔ ေ၀းသြားပါတယ္။
၁၉၉၀ ေမေရြးေကာက္ပြဲမွာ အမ်ိဳးသားဒီမိုကေရစီအဖြဲ႔ခ်ဳပ္က အျပတ္အသတ္ႏိုင္လိုက္တဲ႔အခါမွာေတာ႔ ေထာင္မွဴးေထာင္ပိုင္ ေထာင္၀န္ထမ္းေတြရဲ႕ ဆက္ဆံပုံက ကြ်န္ေတာ္တုိ႔အေပၚခ်ိဳသာလာပါတယ္။ ကြ်န္ေတာ္တို႔လည္း မၾကာခင္လြတ္ေကာင္းရဲ႔လို႔ မသိမသာေလးတြက္ၾကပါတယ္။ ေမွ်ာ္လင္႔ခ်က္ေလးေတြနဲ႔ ေပ်ာ္ေနၾကတာေပါ႔ေလ။ ဒါေပမယ္႔ဒီအေပ်ာ္က ၾကာၾကာမခံပါဘူး။ တလေက်ာ္ၾကာလာလို႔ လည္း ဘာအေၾကာင္း မွ မထူး။ ဒီခ်ဳပ္ကိုလည္း လႊတ္ေတာ္ေခၚမေပး၊ အာဏာလႊဲေပးဘို႕ဆိုတာ ေ၀လာေ၀း။ ဒါကိုသိလာတဲ႔ ေထာင္၀န္ထမ္းတခ်ိဳႈကြ်န္ေတာ္တုိ႔အေပၚမာေရေက်ာေရ ျပန္စိမ္းစိမ္းကားကား ျဖစ္လာ ၾကျပန္ပါတယ္။
၁၉၉၀ စက္တင္ဘာေနာက္ဆုံးပတ္ ၂၅ရက္ေန႔ မွာ ကြ်န္ေတာ္တုိ႔ ေထာင္ထဲကေန လႊတ္ေတာ္ေခၚေရး အာဏာလႊဲေျပာင္းေပးေရးေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္ လြတ္ေျမာက္ေရး- ေၾကြးေၾကာ္သံေတြနဲ႔ မိုက္မိုက္ကန္းကန္း သပိတ္ တိုက္ပြဲႏြဲၾကပါတယ္။ အဲဒီမွာေထာင္ထဲကို ဗိုလ္မွဴးေက်ာ္ဆန္း ေခါင္းေဆာင္တဲ႔ စစ္တပ္ ။ လုံထိန္းတပ္ေတြ႔အလုံးအရင္း ၀င္လာျပီး ကြ်န္ေတာ္တုိ႔ကို တုိက္ေတြအသီးသီးကေန ဆြဲထုတ္ ရုိက္ႏွက္ၾကပါေတာ႔တယ္။ ကမာၻပ်က္သလိုပဲ။ အဲဒီတုန္းကအသံေတြကိုျပန္ ေတြးလိုက္ရင္ ဒီေန႔အထိ ကြ်န္ေတာ္ျပန္ၾကားေနႏိုင္တုန္း။ ကြ်န္ေတာ္တုိ႔ကို မ်က္ႏွာအ၀တ္စည္း( ေခါင္းစြပ္ေတြက မေလာက္ေတာ႔ လို႔) ေခါင္းကို ပုဆုိးနဲ႔ အုပ္ျပီးလိမ္က်စ္စုခ်ည္လိုက္တာ။ေနာက္ လက္ထိပ္ေနာက္ျပန္ခတ္ ေျမၾကီးေပၚတြန္းလွဲ ၀ိုင္းကန္ၾက တက္ခုန္ၾက နံပါတ္တုတ္ေတြနဲ႔ အသားကုန္ေတၾကပါေတာ႔တယ္။ နားထဲမွာေတာ႔ ငယ္သံပါေအာင္ေအာ္ဟစ္ေနတဲ႔အသံေပါင္းစုံ နံပါတ္တုတ္သံ စက္တီးတာရာကို တ၀ွီး၀ွီးလႊဲရုိက္ေနတဲ႔အသံ။မခ်ိမဆန္႔ေအာ္ဟစ္ေနတဲ႔အသံေတြပဲ ၾကားေနရပါတယ္။ ကိုယ္လည္းပါတာေပါ႔။ အားရေအာင္ရုိက္ျပီး အေတာ္ၾကာေတာ႔ ေနပူထဲမွာပစ္ထားလိုက္ပါတယ္။ ရုိက္ရတဲ႔လူေတြက အေတာ္မ်ားေတာ႔ေတာ္ေတာ္နဲ႔မျပီးပါ။ အားရတဲ႔အခါကြ်န္ေတာ္တို႔ကို ေနရာေတာ္ေတာ္ေ၀းေ၀းဆီ တရြတ္ဆြဲသြားပါတယ္။ ေနာက္မွသိတာေတာ႔ေခြးတိုက္ေပါ႔။
ကြ်န္ေတာ္႔ကိုအခန္းတခုထဲေဆာင္႔ကန္ထည္႔၊ တံခါးျပန္ပိတ္။ ျပီးမွအျပင္ကေန လက္ေနာက္ျပန္ခတ္ထားတဲ႔ လက္ထိပ္ကို ျဖဳတ္ေပးပါတယ္။ တံခါးျပန္ပိတ္သံ။ ျပန္ထြက္သြားတဲ႔အသံ။ အသံေတြျငိမ္သြားလို႔ အားသြားတဲ႔လက္နဲ႔ ကြ်န္ေတာ္႕မ်က္ႏွာမွာလုံးေထြးစည္းေႏွာင္ထားတဲ႔ ပုဆုိးကို ဖယ္လုိက္တဲ႔အခ်ိန္မွာ ကိုသန္းေဇာ္ကို ေသြးအိုင္ထဲလဲေနတာေတြ႕ပါတယ္။သူ႕ တကိုယ္လုံး ေခါင္းေပၚက ႏွာေခါင္းေတြထဲက စီးက်ေနတဲ႔ေသြးေတြနဲ႔ သူ႕အျဖဴေရာင္ေထာင္၀တ္စုံဟာ ခ်င္းခ်င္းနီေနပါတယ္။
ကြ်န္ေတာ္ ကိုယ္႔ညီေလးတေယာက္လုိသူ႔ကို ေပြ႔ထားမိပါတယ္။ ႏွာေခါင္းေသြးေတြကမတိတ္ပဲ အေတာ္ၾကာေအာင္ က်ေနတုန္း။ ကြ်န္ေတာ္တို႔ဘာစကားမွမေျပာႏိုင္ပဲတေယာက္ကို တေယာက္အၾကာၾကီး ဖက္ထားၾကပါတယ္။ျဖစ္ရေလကြာ။
ေနာက္ႏွစ္ဦးသား တေယာက္္ဒဏ္ရာတေယာက္ စစ္ၾကပါတယ္။ သူက ေခါင္းက ၃ေနရာေလာက္ ကြဲသြားတယ္။ ႏွာေခါင္းကေတာ႔ အတြင္းက ထိထားပံုရတယ္။ ကြ်န္ေတာ္က်ေတာ႔ သူ႔လုိေခါင္းမကြဲပါ။ နဖူးမွာနဲနဲကြဲသြားတာတခု ပဲ။ ေခါင္းအႏွ႔ံအာလူးသီးၾကီးၾကီးေတြေတာ႔အေတာ္မ်ားမ်ားစမ္းမိတယ္။ ။ ၂ေယာက္လုံးေက်ာ တင္ပါးေတြတျပင္လုံး မဲမဲညိဳလုိ႔ သေျပသီးေရာင္ဖူးဖူးထေနပါေတာ႔တယ္။
မၾကာခင္ ေထာင္၀န္ထမ္းေတြေရာက္လာျပီး အက်ီလုံခ်ည္ အသစ္ တစုံစီ ေပး။ ကြ်န္ေတာ္တို႔ဆီက ေသြးစြန္းေနတဲ႔ လုံျခည္အက်ီေတြကို သိမ္းသြားၾကပါတယ္။ သေဘာေကာင္းတယ္လုိ႔ ပထမထင္လိုက္တယ္။ ေနာက္မွ ဒါ ေထာင္ေျပာင္းမလို႔ စီစဥ္တာဆုိတာျပန္စဥ္းစားမိလာတယ္။
ေသခ်ာတယ္။ ည ၁၀နာရီေလာက္က်ေတာ႔ တေယာက္ခ်င္းထုတ္ျပီးလူကိုလည္း နဲနဲပါးပါးထပ္ထုႏွက္ ။ေျခေထာက္ေတြမွာ ေျခက်င္းေတြ ရုိက္ပါတယ္။ ေျခက်င္းရုိက္တယ္ဆိုတာ ေျခက်င္း၀တ္ႏွစ္ဘက္ ကို သံေျခက်င္းစြပ္လုိက္ျပီး ေပေပၚတင္ သံမွိဳစုိ႔ သြင္း ထုႏွက္ျပားလိုက္တာေပါ႔။ ေပေပၚတင္ စုိ႔နဲ႔ျပန္ရုိက္ျဖဳတ္မွ သံမွိဳက ျပန္ျပဳတ္ျပီး အဟေၾကာင္းေပၚ။ ဒါကိုျပဳတ္တူနဲ႔ွသံေျခကြင္းကို ျဖဲထုတ္မွ ေျခက်င္းျဖဳတ္လို႔ရတဲ႔စနစ္။
မနက္ေလးနာရီေလာက္မွာ တ၀ုတ္၀ုတ္ေဟာင္ေနတဲ႔ စစ္ေခြးေတြျခံရံျပီးကြ်န္ေတာ္တို႔ကို ေထာင္ဗူး၀နားအထိိထုတ္ လူစစ္။ ေနာက္ အခ်ဳပ္ကားေပၚတင္။ မနက္ေမွာင္မဲမဲမွာ ခရီးတခုကို စၾကရတယ္။ ေနရစ္ေတာ႔အင္းစိန္ေထာင္။
ဘယ္ေရာက္မယ္မသိဘူး။ အခ်ဳပ္ကားျပာထဲမွာေတာ႔ အင္းစိန္ေထာင္ကမထားခ်င္ဆုံး တကယ္႔ ဆိုးေပ႔ေတေပ႔ ဆိုတဲ႔ ေသဒဏ္ က် လူဆိုးလူမိုက္ ၁၀ေယာက္ကို ႏိုင္ငံေရး နဲ႔ ပတ္သက္တဲ႔ ကြ်န္ေတာ္တို႔ ၁၀ေယာက္နဲ႔ တြဲ။ စုစုေပါင္းအေယာက္၂၀ ပါလာၾကတယ္။ သကၤန္းကြ်န္းကေခါင္း၆ေခါင္းျဖတ္တယ္ဆိုတဲ႔ေခြးဘီလူး ေခၚ တင္ေမာင္လတ္ဆိုတာလည္းပါရဲ႕။
အားလုံး ဒဏ္ရာေတြကိုယ္စီ။ တခ်ိဳ႔ ၾကိဳးသမားေတြက မ်က္လုံးေတြမွာပါ ေသြးေျခဥေနတာေၾကာက္စရာ။ ေနာက္ေတာ႔ ၾကိဳးသမား သိန္းေအးနဲ႔ ညီညီေထြးလုိ႔ သိလာ။အခ်ဳပ္ကား အခန္းအလယ္ေကာင္မွာက အခ်ိန္ ၅၀-၀င္ စဥ္႔အိုးၾကီးတလုံးခ်ထားတယ္။ အေလးအေပါ႔ လုပ္ၾက။ ကားကသြားေနတုန္း လူ ၁၉ေယာက္ ေရွ႕ေမွာက္မွာအေလးအေပါ႔ဆုိတာကို သံေျခက်င္းကိုးယို႕ကားယားနဲ႔ သြားရတာ ဘယ္လိုရွိမလဲ။ ေခ်ာင္းၾကည္႔ေပါက္က ျမင္သေလာက္ေတာ႔ကားက ျပည္ဘက္ကိုဦးတည္ေန။ ဒါေပမယ္႔ သာယာ၀တျမိဳ႕ီကို ေက်ာ္လာတယ္ ။ သာယာ၀တီေထာင္ကိုေျပာင္းတာမဟုတ္။
ျပည္ျမိဳ႔ကို ၀င္ေတာ႔ ဧရာ၀တီျမစ္ၾကီးနဲ႔ယွဥ္ျပီး ကား ကိုေမာင္းေနတာမွတ္မိတယ္။ စက္တင္ဘာလဆိုေတာ႔ ဧရာ၀တီေရက တိုးေနတာ လမ္းေပၚကိုေရစပ္စပ္ေရာက္ေနတယ္ ။ အေကြ႔အေကာက္ျဖစ္ေနတဲ႔လမ္းကို ေနရာေတာ္ေတာ္မ်ားမ်ားမွာေရေက်ာ္ေနတာ ေခ်ာင္းၾကည္႔ေပါက္ကျမင္ရတယ္။ ကားက လမ္းအူေၾကာင္းကို ယူေမာင္းေနေပမယ္႔ ကြ်န္ေတာ္႔စိတ္ထဲမွာမ်က္စိတဆုံးျမစ္ေရျပင္ၾကီးကို ျမင္ေနေတာ႔ေက်ာထဲအထိ ိေၾကာက္စိတ္က ၀င္လာတယ္။မျမင္ရတဲ႔တေနရာမွာ လမ္းေခ်ာ္ျပီး ကား ေရထဲဆင္းသြားရင္ဆိုတဲ႔အေတြး။ ေလာကၾကီးကိုတာတာ႔ျပရုံပဲ။ သံတခါး ၂ထပ္ကိုျဖတ္၀င္ရတဲ႔ အခ်ဳပ္ကားထဲမွာလူက ေျခက်င္း၀တ္နဲ႔ ဆိုေတာ႔ ေရနစ္ခဲ႔ရင္ ဆိုတဲ႔အေတြး။
ျပည္ေရာက္ေတာ႕ ျပည္ေထာင္ထဲ ၀င္ရတယ္ ။ ျပည္ေထာင္ကိုမ်ားေျပာင္းလိုက္တာလား။
မဟုတ္ေသးဘူး။ဆက္ထြက္ၾကရတယ္။
ၾကိဳးတိုက္ထဲမွာ၂၃ႏွစ္ၾကာ
အပိုင္း (၂)
ထိပ္ဆုံးက မာဇဒါဂ်စ္တစီး ဦးေဆာင္ ၊လက္နက္အျပည္႔အစုံနဲ႔ တိုင္းရဲကား ၂စီးေရွ႕ေနာက္ ညွပ္ ၊ မနက္ ၄နာရီေလာက္ကတည္းက ခရီးစလာတဲ႔ ကြ်န္ေတာ္တို႔ အခ်ဳပ္ကားျပာၾကီးဟာ ျပည္ေထာင္က ထြက္လာေတာ႔ ေန႔လည္ ၁နာရီေလာက္ရွိျပီ။ လမ္းမွာ ကားခုန္တိုင္း တခ်ိဳ႕တင္ပါးဒဏ္ရာေတြကပို နာလို႔ထင္တယ္။ ကုန္းကုန္းကြကြ မတ္တပ္ရပ္လိုက္ျပန္ထုိင္လိုက္လုပ္ေနတာဦးေဇာ္ေဖ၀င္း။ ဦးေဇာ္ေဖ၀င္း( ျမန္ညီဒီပါတီ) တင္ပါးကညိဳပုတ္ေနရုံမက။သူ႕အသားကပိုႏုသလားမသိဘူး။မီးေလာင္ဖုလို အေရၾကည္ ဖုေတြထျပီး ထိုင္ရတာပုိနာပုံရတယ္။ထုိင္လိုက္ထလိုက္နဲ႔။ေနာင္ ရာသီဥတုေအးတာနဲ႔ ေျခေထာက္တဖက္က ဒဏ္ျဖစ္ျပီး ခတ္ဆြဲဆြဲ လမ္းေလွ်ာက္ရတာေတြ႕တယ္။ ပန္းပဲတန္းျမိဳ႕နယ္က လူေကာင္ေသးေသးေရွ႔ေနဦးသိန္းဟန္ကေတာ႔ သူ႔ကိုယ္ေပၚ ေထာင္၀န္ထမ္းေတြ တက္ခုန္တဲ႔အေၾကာင္း ခဏခဏမေၾကမခ်မ္းစျမံဳ႕ျပန္။ ဗိုလ္ၾကီးစုိင္း၀င္းေက်ာ္ ကခတ္တည္တည္။ ကြ်န္ေတာ္လည္းအေတြးနဲ႕ ဘာမွ စကားသိတ္မေျပာျဖစ္ဘူး။ ေထာင္၀င္စာေတြ႕ခြင္႔မရသေရြ႕႔စိတ္ပူေနမယ္႔အေမေတြအေၾကာင္း။ဘယ္ေရာက္လို႔ ဘယ္ေပါက္။ ဘာေတြ ဆက္ျဖစ္ၾကမလဲ။
မြန္အမ်ိဳးသား မကသ - ဥကၠဌကိုမင္းေဇယ်ကအသဲေကာင္းတဲ႔လူ။ သူ႔ေက်ာကုန္းနဲ႔တင္ပါးဒဏ္ရာ အနာေတြက ပုိမ်ားတယ္။ ရုပ္ပ်က္ဆင္းပ်က္္။ ေထာင္က သူ႕ကိုေတာ္ေတာ္အညွိဳးတၾကီးထားတယ္။ -ရုိက္ေနတာကြ်န္ေတာ္႔ မ်က္ႏွာကို အ၀တ္စီးထားေပမယ္႔ အၾကာၾကီး-နားထဲမွာ ၾကားေနခဲ႔တယ္။ အညာသားမလွိဳင္နယ္က ဗကသ ကိုညိဳထြန္းက စစ္ေၾကာေရးက ကန္တဲ႔ေနရာကို ျပန္ထိတယ္ေျပာတယ္ ။တိုက္ထဲမွာ ေထာ႕နဲ႔ေထာ႔နဲ႔ လမ္းေလွ်ာက္တယ္။ ကိုသန္းေဇာ္ ကိုျမင္႔ေဆြ(ေက်ာင္းသား၊ေအဘီ အက္စ္ဒီအဖ္ကေသဒဏ္က်ၾကိဳးသမား၊ေနာင္အရူးတေယာက္လက္ခ်က္နဲ႔ သရက္ေထာင္ထဲမွာ ကြယ္လြန္)ကိုဆက္ေအာင္ႏိုင္(တကသ ဦးလွေရႊသား) ကိုေအာင္ေဇာ္ရွား(ပဲခူးေက်ာင္းသား)တို႔က လူငယ္ပုိင္းေတြလို႔ေျပာရင္ရမယ္။ အားလုံး ၁၀ေယာက္။
ေထာင္သဘာရင္႔ေနတဲ႔ၾကိဳးသမားတေယာက္ကတျခားေထာင္တခုေရာက္ရင္အ၀င္မွာထပ္ အရုိက္ခံရႏိုင္ေသးတယ္လို႔ဆုိလိုက္တဲ႔အခ်ိန္မွာအားလုံးငုိင္သြားတယ္။ေထာင္အ၀င္ ဦးခ်ိဳးတာဆုိပဲ။ ပက္ပက္စက္စက္ရုိက္တတ္တဲ႔အက်င္႔ရွိတဲ႔အေၾကာင္းေျပာေတာ႔အားလုံး ေတြကုန္တယ္။ ရထားတဲ႔ဒဏ္ရာေတြကနာက်င္ေနၾကျပီ။ေသြးေအးေနျပီ။ ထပ္တြယ္ခံရရင္မလြယ္ဘူးဆုိတဲ႔စုိးရိမ္စိတ္ေတြနဲ႔ေပါ႔။
လက္ပံတန္းကိုေက်ာ္၊ေအာင္လံျမိဳ႕အေရာက္ကားကဧရာ၀တီကမ္းစပ္ကုိေတာက္ေလွ်ာက္ ထုိးေမာင္းခ်သြားေတာ႔သိလိုက္ၾကျပီ။ ေအာင္လံတဖက္ကမ္းမွာ သရက္ရွိတယ္။ အဲဒီမွာသရက္ေထာင္ေလ။
ကြ်န္ေတာ္တို႔ကို ကားေပၚက ခ်ေတာ႔ ေအာင္လံစခန္းတခုလုံးက ရဲေတြေခၚထားသလားမသိဘူး။ လူေတြကိုေဘးတဖက္တခ်က္ကေနကိုက္နဲနဲစီျခား ျခံရံျပီး ဒုတိယကမာၻစစ္လက္က်န္ ငါးေတာင္႔ထုိး အေမရိကန္ရုိင္ဖယ္ၾကီးေတြနဲ႔၀ိုင္းခ်ိန္ထားၾကတာ။ စကားေျပာစက္နဲ႔ အရပ္၀တ္ေထာက္လွမ္းေရးေတြ အလုပ္ေတြရွဳပ္လုိ႔္။
အခ်ိန္သိတ္မၾကာလိုက္ခင္ ေအာင္လံျမိဳ႕လူထုက ျမင္ကြင္းကို အထူးအဆန္းနဲ႔ ရုန္းစုရုန္းစု ျဖစ္ျပီး လာၾကည္႔ၾကတာရုပ္ရွင္ရုိက္သလိုပဲ။ ေထာင္၀န္ထမ္းေတြက ကြ်န္ေတာ္တို႔ကုိ ဘယ္မွလွမ္းမၾကည္႔နဲ႔ ေခါင္းေတြငုံ႔ထားလုိ႔ဟိန္းေဟာက္ျခိမ္းေျခာက္ေနတယ္။ ေမာ္ေတာ္ ထဲကိုဆင္းေတာ႔ ေမာ္ေတာ္က ခတ္ေသးေသးေလး။လူ၂၀-၀မ္းေခါင္းထဲထုိင္လိုက္ေတာ႔ျပည္႔သြားတယ္ ။မသိမသာခုိးၾကည္႔ေတာ႕ ေမာ္ေတာ္ ႏွုတ္ခမ္းက ေရျပင္နဲ႕ နီးေနသလိုလို။ ရဲေတြကလက္ရမ္းေဘာင္ေတြေပၚကေနလက္နက္ ကိုယ္စီ အသင္႔အေနအထားမွာ။ ဒီေကာင္ေတြေရထဲခုန္ခ်ထြက္ေျပးသြားႏုိင္တယ္ဆိုတဲ႔ပုံစံမ်ိဳး။တကယ္ ကိုယ္႔အေတြးမွာက ေဘာင္းေဘာင္းထေနတဲ႔ ဧရာ၀တီျမစ္ျပင္ၾကီးကိုၾကည္႔ျပီး ဒီေမာ္ေတာ္ေမွာက္လုိ႔ကေတာ႔ သံေျခက်င္းေတြနဲ႔ ငါတို႔အားလုံး ခဏေလးျမဳတ္သြားမွာလို႔ ေတြးေၾကာက္ေနခဲ႔တာ။
သရက္ဆိပ္ကမ္းကိုတက္လာၾကေတာ႔လည္း ကမ္းညႊတ္ေအာင္လူေတြၾကည္႔ၾကတယ္။ ရဲေတြက စီတန္းျပီးတဖက္တခ်က္ကေနေသနတ္ေတြခ်ိန္ထားတဲ႔ ဒီေထာင္သားေတြဟာ အေတာ္ဆုိးတဲ႔ ရာဇ၀တ္သားေတြျဖစ္မယ္ဆိုတဲ႔အေတြးေတြရွိမလားမသိ။အနီးကပ္လာၾကည္႔ရင္ဒဏ္ရာေတြလည္းကိုယ္စီ။
သရက္ေထာင္၀င္ေတာ႔ကြ်န္ေတာ္တို႔ ကံေကာင္းပါတယ္။ ေထာင္ပုိင္ က လုပ္သက္ရင္႔အရပ္သားေထာင္ပိုင္ အဖုိးၾကီး။ပင္စင္သြားလုဆဲဆဲ။သတင္းေတြအစုံရထားျပီးျပီ။ ေနာက္မွသိတာ ႏိုင္ငံျခားသတင္းဌါနေတြ အားလုံးက အင္းစိန္ေထာင္ ဆႏၵျပပြဲကုိ ညတြင္းခ်င္းလႊင္႔ထုတ္ႏုိုင္ခဲ႔ၾကတယ္။ သူထပ္ထုလိုက္ ေထာင္းလိုက္ လို႔ပါ လာျပီးသား အတြင္းေက် ဒဏ္ရာေတြနဲ႔ တခုခုျဖစ္ရင္သူ႔ ေခါင္းကိုပုံလာႏိုင္တယ္လို႔တြက္ပုံရတယ္။ လိုက္ပုိ႔တဲ႔ ေထာင္မွဴးကိုယ္တုိင္ကေဆးမွဴး ။ ဒီလူေတြ လမ္းမွာတခုခုျဖစ္ရင္ဆိုတဲ႔အေတြးနဲ႔ အင္းစိန္က ထည္႔ေပးလိုက္တာ။။ေထာင္ပုိင္ၾကီးက ထပ္မထုမေထာင္းလိုက္တာ ခုထိေက်းဇူးတင္တယ္။ ကြ်န္ေတာ္တို႔သရက္ေထာင္ေရာက္ျပီးေနာက္မွေျပာင္းလာတဲ႔သာယာ၀တီက ကိုေဂ်ာ္လီထြန္း ။ အင္းစိန္က ၅ည နဲ႔ လူ ၁၀၀ ေရာက္လာခ်ိန္မွာေနာက္ေထာင္ပုိင္အသစ္- အထုခံၾကရတယ္။
ကြ်န္ေတာ္တို႕ကို တိုက္ထဲတန္းပုိ႔တယ္။ တေယာက္တခန္း ။ ၀မ္းသာလိုက္တာ။ တိုက္ခန္းထဲ၀င္လုိ႔တံခါးေသာ႔ခတ္လိုက္တာနဲ႔ လူကစိတ္ခ်မ္းသာသြားတယ္။ လုံျခံဳသြားျပီ္။လူ႕ အသိစိတ္က အေတာ္ဆန္းတယ္။ ဒီေလာက္တိုက္ခန္းက်ဥ္းက်ဥ္းေလးထဲ အပိတ္ခံလိုက္ရတာကိုစိတ္မမြန္းၾကပ္သြားပဲ စိတ္ေအးခ်မ္းလုံျခံဳသြားတယ္ဆိုတာ ေထာင္က်တိုက္ပိတ္ေနဘူးသူမွနားလည္ႏိုင္မယ္။ ဒါေထာင္ကေပးတဲ႔အသိတခု။
တုိက္တံခါးဖြင္႔ထားရင္လူဟာအခ်ိန္မေရြးအရုိက္ခံရအသတ္ခံရႏိုင္တယ္။(ေနာင္ကြ်န္ေတာ္တို႔နဲ႔ပါလာတဲ႔ကုိျမင္႔ေဆြကတိုက္ခန္းအျပင္ထြက္မ်က္ႏွာအသစ္မွာရုိက္အသတ္ခံ လိုက္ရ တာ။) တိုက္ခန္းတံခါးေသာ႔ခတ္ထားတဲ႔အခိုက္ဟာကိုယ္႔ကိုယ္ဘယ္သူမွ ရုတ္တရက္ အႏၱရာယ္ျပဳဘို႔မလြယ္ဘူး။ ဘ၀ကအခုိက္အတန္႔ လုံျခဳံသြားတယ္ဆိုတဲ႔အသိ္။
အဲဒီအေတြး၀င္လာရင္သူငယ္ခ်င္းတေယာက္ဆီကျခံေလွာင္ေမြးတဲ႔ ဥစားၾကက္ေတြကို ေျပးေျပးျမင္တယ္။ ျခံေလွာင္ျပီးေမြးတဲ႔ဥစားၾကက္ေတြကို ျခံျပင္ထုတ္လိုက္ရင္ သူတို႔မေနတတ္ဘူး။ ခ်က္ျခင္းျခံထဲ ျပန္ေျပး ၀င္တာ ေတြ႔ဘူးတယ္။ ကိုယ္လည္း ျခံေလွာင္ၾကက္ေတြလိုခံစားခ်က္ျဖစ္ေနတယ္လို႔ မၾကာခဏ ေတြးျဖစ္တယ္။
သရက္ေထာင္က်မွွ အ၀တ္တထည္ကိုယ္တခုနဲ႔တကယ္ အေျခအေနမဲ႔ျဖစ္ေတာ႔တယ္ ။ ေထာင္သာေျပာင္းေပးလိုက္တာ။ဘာပစၥည္းမွ ပါမလာဘူး။ အင္းစိန္တိုက္နံပါတ္ေလး ကေန စစ္ေခြးတိုက္။ စစ္ေခြးတုိက္ကေနအခုုသရက္ေထာင္တုိက္နံပါတ္၂။ ေထာင္ပုိင္ကတေယာက္ခ်င္းဒဏ္ရာေတြလိုက္စစ္တယ္။ ဒါေပမယ္႔ဘာေဆးမွေတာ႔ မေပးဘူး။ အထက္ညႊန္ၾကားခ်က္လည္းျဖစ္ႏိုင္တယ္။
ကိုသန္းေဇာ္နဲ႔ ကြ်န္ေတာ္အတူတူ သရင္ေထာင္တုိက္နံပါတ္ ၂ မွာ ေနခဲ႔ၾကတယ္။ သရက္ေထာင္က အဂၤလိပ္ ျမန္မာ ဒုတိယစစ္ပြဲအျပီးမွာေဆာက္တာဆိုေတာ႔ တိုက္ေတြက အိုလွျပီ။မ်က္ႏွာက်က္မွာ လင္းႏို႕ေတြ တြဲလြဲဆြဲ အုပ္ဖြဲ႕ေနၾကတယ္။ ကြ်န္ေတာ္အတြက္ေတာ႕ စိတ္၀င္စားစရာ တခုရတယ္ေအာက္ေမ႔တယ္။ လင္းႏုိ႕အေမေတြကလင္းႏို႕သား ကေလးေတြခ်ီပုိးထားတာ။ ႏို႔တိုက္တာ။
ေျခက်င္းတခြ်င္းခြ်င္းနဲ႔၂ပတ္ေလာက္ေနေတာ႔ ေရစခ်ိဳးခြင္႔ေပးတယ္။ ေျခက်င္းေတြလာျဖဳတ္တယ္။ အခ်ဳပ္အေႏွာင္ဘ၀မွာ ေနာက္ထပ္အခ်ဳပ္အေႏွာင္တခု နဲ႔ေနရျပီး အဲဒီအခ်ဳပ္အေႏွာင္ကေန ျပန္လြတ္တဲ႔အရသာ။ အဲဒီမွာခံစားလို႔ရတယ္။ လြတ္လပ္မွဳေသးေသးေလးတခုျပန္ရတာ။
ကြ်န္ေတာ္အင္းစိန္က ပါလာတဲ႔ဒဏ္ရာေတြမွာမထင္မွတ္တဲ႔ လည္ပင္းက ဒဏ္ရာက ခံေနရတယ္။ ၀န္ထမ္းေတြမ်က္ႏွာကို ပုဆိုးအုပ္ျပီးလည္ပင္းကေနလိမ္အရစ္မွာအေတာ္ၾကပ္သြားတယ္။ ေနာက္- ေဆာင္႔ဆြဲေဆာင္႔တြန္းလုပ္ၾကေတာ႔လည္ပင္းအစ္ျပီးလည္ေခ်ာင္းက အသံအိုးကိုထိခိုက္သြားပုံပဲ။ စကားေျပာရင္လည္ပင္းကနာေနျပီးအသံကသိတ္မထြက္ဘူး။ ေက်ာနဲ႔တင္ပါးေတြကဒဏ္ရာေတြက ခ်က္ခ်င္း မေပ်ာက္ပဲတလေလာက္အထိညိဳမဲေနျပီး။ ဒဏ္ရာေတြ တလေက်ာ္ေတာ႔ ေပ်ာက္ျပီ။ ေထာင္၀င္စာစေတြ႕ခြင္႔ေပးတယ္။
အဲဒီမွာ မိဘေတြနဲ႔ျပန္ေတြ႕ခြင္႕ရၾက။ အိမ္ေတြက အသင္႔ယူလာတဲ႔ ေစာင္အ၀တ္အစား စားစရာေလးေတြနဲ႔ ဘ၀က ျပန္စုိစိုေျပေျပျဖစ္လာၾက။ ေနာင္ေတာ႔ အျပင္က မိသားစုေတြလည္း ရင္းႏွီးကုန္ၾကပါတယ္။ သတ္မွတ္ထားတဲ႔ရက္ကိုလာေတြ႔ရတာဆိုေတာ႔ ေထာင္၀င္စာလာေတြ႕ရင္း အျပင္မွာအတူတူေစာင္႕ရင္း အကြ်မ္းတ၀င္ျဖစ္သြားၾကတာေပါ႔။
ရန္ကုန္ကေန သရက္ေထာင္လစဥ္လာေတြ႔ရတဲ႔ဒုကၡက မိဘေတြအတြက္ အေတာ္ၾကီးရွာၾကပါတယ္။ ကုန္းတတန္ေရတတန္။မိုးတြင္းမွာၾကံဳရာကူးတို႕စီး။ ေရျပင္ၾကီးကိုျဖတ္မ ွေရာက္တယ္။ေအာင္လံဘက္ကမ္းမွာတညအိပ္ျပီးမနက္ေစာေစာထမွ သရက္ေထာင္၀င္စာကို ေန႔လည္ေလာက္ေတြ႔ရတယ္။ ျပည္ရန္ကုန္ရထားအမွီကားအမွီ ျပန္ဘို႔ဧရာ၀တီျမစ္ကို ၾကံဳရာျပန္စီး။ ေႏြေရာက္ျပီဆုိရင္ ေထာင္၀င္စာတနင္႔တပိုးထမ္းျပီး ေနပူပူမွာသဲေသာင္ပူပူရွည္ၾကီးေတြကိုျဖတ္လာ ေတြ႔ရတဲ႔ ဒုကၡ။ မိဘေတြညည္းၾကတယ္။
ဒီလုိနဲ႔ တႏွစ္ေလာက္ရွိေတာ႔ ကိုသန္းေဇာ္အေဖေလျဖတ္ျပီးဆုံးတယ္။ အသက္သိတ္မၾကီးေသးဘူး ။ တပ္ၾကပ္ၾကီးေဟာင္းတေယာက္။ ဒီသတင္းကို သူ႔အေမက ကြ်န္ေတာ္တို႔ကို တိုးတိုးတိတ္တိတ္ေပးသြားတာ။ သူ႔သားကို ေျပာမထြက္ဘူးေလ။
သူက သူ႕အေမကို ေထာင္၀င္စာေတြ႕ျပီးျပန္လာေပမယ္႔အမွဳမဲ႔အမွတ္မဲ႔။ ကြ်န္ေတာ္တို႔က သတင္းကိုသိေနျပီ။ သူ႕မ်က္ႏွာကို ၾကည္႕ျပီး ဘယ္လုိေျပာရမလဲ။ ကြ်န္ေတာ္တို႔အခ်င္းခ်င္းတိုင္ပင္ၾကပါတယ္။ ေသဒဏ္က်ထားတဲ႔သူတေယာက္ကို ထပ္စိတ္ဖိစီးေစတဲ႔-ကိစၥ။ ဒါေပမယ္႔ဒါက ၾကာၾကာဖုံးထားလို႔မျဖစ္ဘူး။သူ႕အေမျပန္သြား။ ၃ရက္ေလာက္ရွိေတာ႔ ကြ်န္ေတာ္တို႔ ေရခ်ိဳးဖြင္႔ခ်ိန္တခန္းမွာစုျပီးသူ႔ကုိ အားလုံးအလယ္မွာထားျပီးကြ်န္ေတာ္ပဲေျပာရတယ္။ သူ႔အေဖဆုံးပါးသြားျပီလို႔ -သူ႔အေမေထာင္၀င္ထမ္းေတြကတဆင္႔ေျပာခိုင္းလိုက္တဲ႔ အေၾကာင္း။
သူမ်က္ႏွာတခ်က္ပ်က္တယ္။ေနာက္ဘာမွေထြေထြထူးထူးမေျပာပါဘူး။ေယာက်ၤားေတြ။ ဒီလုိပဲၾကိတ္ခံတာေပါ႔။ ကြ်န္ေတာ္လည္း စိတ္ထိခုိက္တယ္။ ေနာင္ ၁၀ႏွစ္ၾကာ ေတာ႔ ဒီလုိအျဖစ္ကို ကြ်န္ေတာ္ကိုယ္တုိင္ေရႊဘိုေထာင္မွာၾကံဳရတယ္။
ကံဆိုးျပန္တာကသေဘာေကာင္းတဲ႔ အရပ္သားေထာင္ပိုင္ၾကီးကသရက္ေထာင္မွာသိတ္မၾကာလိုက္ဘူး။
ေထာင္ပုိင္အသစ္ဗိုလ္ၾကီးေသာင္းညြန္႕ဆိုတာျပည္ထဲေရး၀န္ၾကီးဗိုလ္ခ်ဳပ္ဘုန္းျမင္႔တုိက္ရုိက္ခန္႔။စစ္တပ္ကေျပာင္းျပီးေရာက္လာတယ္။ အဲဒီမွာကြ်န္ေတာ္တို႔ျဂိဳလ္၀င္တာေပါ႔။ အေတာ္အေနၾကပ္အစားၾကပ္ျဖစ္တယ္။ သူကေထာင္အေတြ႔အၾကံဳလုံး၀မရွိ။ ဘယ္လုိအုပ္ခ်ဳပ္တယ္ဆိုတာမသိဘူး။ သူ႔စိတ္ထဲ ကြ်န္ေတာ္တို႔ကို စစ္ေျမျပင္က ဖမ္းမိထားတဲ႔ စစ္သုံပန္းလိုထင္ပုံရတယ္။ ပုံစံအျပတ္ကိုင္တယ္။
ကြ်န္ေတာ္တို႔မွာ ေန႔စဥ္ ၾကိဳးသမားေတြနဲ႔ စရုိက္မတူပဲေနရတဲ႔ဒုကၡ။ ေထာင္က ပုံစံကိုင္တဲ႔ဒုကၡနဲ႔ အေတာ္ ငရဲၾကီးေနၾကတာေပါ႔။ရာဇ၀တ္မွဳနဲ႔ ၾကိဳးသမားေတြကအခ်င္းခ်င္း မၾကာခဏ ရန္သတ္ၾကတယ္။ သူတို႔ရန္သတ္ရင္အေသအေၾကလုပ္တတ္ေတာ႔ ကိုယ္ေတြက ၀င္ထိန္းရတယ္။ၾကမ္းၾကမ္းတမ္းတမ္း ဆဲဆုိၾကတယ္။
လုပ္လုိက္လို႔ ေသာက္ခြက္- ရာသီလာသြားမယ္တို႔။ နံနိမ္႔သြားမယ္တို႔။ ပုံစံကို ၀ေအာင္စားထား တို႔ ။ မင္းကို သနားလို႔ႏို႔ေပးကိုင္-( ---) ---ရန္မရွာနဲ႔ဆိုတာေတြ႔က ေန႔တိုင္းတခ်ိဳ႕၀န္ထမ္းေတြနဲ႕သူတို႕႔ဆီကေနၾကားရတယ္။
ဒါေပမယ္႔ ရာဇ၀တ္မွဳနဲ႔ၾကိဳးသမားေတြအမ်ားစုက ေထာင္၀င္စာလာေတြ႔တာမရွိေတာ႔ အေနအစားမွာကြ်န္ေတာ္တို႔ကိုမွီခုိရတယ္။ကြ်န္ေတာ္တို႔ကလည္းဘ၀တူအက်ဥ္းသားေတြဆုိျပီးေမတၱာနဲ႔ဆက္ဆံ။ ႏိုင္ငံေရးအမွဳ ရာဇ၀တ္မွဳ မခြဲပဲ အတူတူ မွ်စားေတာ႔ သူတုိ႔ကလည္း ခင္မင္ေလးစားရွိၾကပါတယ္။ သူတို႔အေပၚအထုိက္အေလွ်ာက္ေျပာလို႔ဆိုလုိ႔ဆုံးမလို႔နာခံၾကပါတယ္။
ႏိုင္ငံတကာလူ႕အခြင္႔အေရးအဖြဲ႔လို။ Amnesty International လိုအဖြဲ႕မ်ိဳးက စာတခ်ိဳ႕ ကိုသန္းေဇာ္အေမအိမ္ကိုေရာက္။ေနာက္စကားေတြျပန္႔။ဘယ္လိုသတင္းရသလဲမသိဘူး။ သက္ဆိုင္ရာက စာေတြလာသိမ္းသြားတယ္လုိ႕သူ႔အေမကေျပာတယ္တဲ႕
ကိုသန္းေဇာ္က သူ႔အမွဳွနဲ႔ပတ္သက္ျပီးတကယ္႕အျဖစ္မွန္ကို သူခံစားရသလို စာေရးတယ္။ စာရြက္ေဘာပင္ဆုိတာကေတာ႔ ကြ်န္ေတာ္တို႔တေတြအသက္။ကြ်န္ေတာ္တို႔လက္နက္ေလ။ ရသလို ရင္းျပီး ရွာေဖြေလ႔ရွိတယ္။ ေဘာပင္တေခ်ာင္းေၾကာင္႔ ေနာက္မွေျပာင္းလာတဲ႔၅ညတခ်ိဳ႕ ေထာင္ပိုင္ ဦးေသာင္းညြန္႔ရုိက္တာ ေသလုေမ်ာပါးခံရတဲ႔အေၾကာင္း ကို၀င္းႏိုင္ဦးက တခ်ိန္မွာအညၾတတေယာက္ရဲ႕ မွတ္တမ္းမဲ႔ မွတ္တမ္း စာအုပ္မွာျပန္ေရးတာဖတ္ရမယ္။ မဂၢင္ဆရာေတာ္ၾကီးပါ သိမ္းၾကံဳးအရုိက္ခံခဲ႔ရတာေပါ႔။
သူေရးထားေတြးထားတာေလးေတြ ကိုသန္းေဇာ္ ကြ်န္ေတာ္ကုိျပတယ္။ အင္းစိန္မွာ သူ႔အမွဳမွန္ကို ေရးျပီးအျပင္အထုတ္မွာေထာင္က မိသြားျပီး သူေသလုေမ်ာပါးအရုိက္ခံခဲ႔ရျပီးျပီ။ ၀ါယာၾကိဳးေတြနဲ႔ လူကို ခ်ည္ျပီးရိုက္တာ။ ဒါကိုမမွတ္ဘူး။ သရက္ေထာင္မွာထပ္ေရးတယ္ ။
ကြ်န္ေတာ္က သရက္ေထာင္မွာ ၃ႏွစ္ပဲေနရတယ္။ ၁၉၉၃ ၾသဂုတ္လေရာက္ေတာ႔လြတ္ရက္ေစ႔တယ္။ ဘယ္ေန႔လြတ္မယ္ဆိုတာ ေထာင္ပိုင္က ၾကိဳမေျပာဘူး။ လြတ္မယ္႔ေန႔က်မွ နာရီ၀တ္ေလာက္အလုိမွာ ေရခ်ိဳးအ၀တ္အစားလဲ။ လႊတ္မယ္လာေျပာတာ။
ကိုသန္းေဇာ္ကြြ်န္ေတာ္အနားကပ္လာတယ္။ အတူတူအၾကာၾကီးေနလာျပီး ရုတ္တရက္ ခြဲၾကရမယ္။ ဘယ္ေတာ႔မွျပန္ေတြ႔ၾကမယ္ဆုိတာမသိ။အားလုံးနားလည္တဲ႔ကိစၥ။ ကြ်န္ေတာ္ ဘာမွ စကားမေျပာႏိုင္ဘူး။ သူကြ်န္ေတာ္ကို က်စ္က်စ္ပါေအာင္ဖက္တယ္။ ေနာက္ ပါးစပ္ကအကို- ကြ်န္ေတာ္႔အမွဳကုိ ကမာၻက သိေအာင္ လုပ္ေပးပါ- အထပ္ထပ္-မွာတယ္- အထပ္ထပ္-မွာလိုက္တယ္။
-အပိုင္း- ၃
ကြ်န္ေတာ္႔ကိုေထာင္ကလႊတ္လိုက္ေတာ႔သရက္ေထာင္ပိုင္ကနယ္ေျမခံေထာက္လွမ္းေရးလက္ထဲထည္႔။ သူက မွတ္တမ္းနဲနဲ ယူ။ ေနာက္ရဲစခန္းအပ္ ။ ရဲက ေမာ္ေတာ္ဆိပ္လိုက္ပုိ႔။ ေအာင္လံဘက္ကမ္းကူးတဲ႔ ကူးတုိ႔ေပၚ တင္ေပး။ ဘ၀တခုျပန္စကူးခတ္ရျပန္တာေပါ႔။ ေနာက္ေန႔မနက္ အိမ္ျပန္ေရာက္ေတာ႔ လင္းအားၾကီး။ ဘယ္သူမွအိပ္ယာမႏိုးခင္။ အေမဆိုတာ၀မ္းသာအယ္လဲ။
ေထာင္လြတ္စမွာ တိုက္ထဲအတူေနခဲ႔တဲ႔ လူေတြ မွာလိုက္သမွ် ကိုယ္ မွတ္မိသမွ် လိပ္စာေတြအတိုင္း လိုက္ေတြ႔။ သူတို႔အေမမိဘေဆြမ်ိဳးေတြနဲ႔ စကားေျပာရတာ တလကုန္သြားတယ္။ ကြ်န္ေတာ္ေထာင္ထဲ ေရာက္ေနတဲ႔ေလးႏွစ္တာကာလမွာ တိုးခ်ဲ႔လာတဲ႔ရပ္ကြက္ေတြ၊ ရပ္ကြက္အေရြ႕အေျပာင္းေတြမ်ားလြန္းတဲ႔ မဟာရန္ကုန္။ သကၤန္းကြ်န္း သာေကတ ေျမာက္ဥကၠလာ စတဲ႔ ျမိဳ႔နယ္ေတြမွာေနတဲ႔လူေတြကို ျပန္အစ ေကာက္ရတာ မလြယ္ဘူး။ တခ်ိဳ႕ကတရပ္ကြက္လုံး ဖယ္ရ တျခားေျပာင္းရတာဆိုေတာ႔ ဘယ္ေရာက္လုိ႔ ဘယ္ေပါက္ သြားၾကတယ္မသိႏုိင္ေတာ႔။ ေထာင္ထဲကၾကိဳးသမားေတြဘ၀မွာ သူတုိ႔မိသားစုေတြက သူတုိ႔ ရွိတဲ႔ နယ္ေထာင္၀င္စာကိုလိုက္လာ ျပီး ေတြ႔ဘို႔ အင္အားမရွိတာနဲ႔ တခါမွမေတြ႕ႏိုင္ၾက။ က်န္ခဲ႔တဲ႔သူတုိ႔ ရပ္ကြက္ေတြကလည္းေ၀းေ၀းလံလံေရႊ႕သြားဆိုေတာ႔ေနာင္ တခ်ိန္ဒီၾကိဳးသမားေတြ လြတ္မယ႔္၁၅ႏွစ္။ ႏွစ္ ၂၀ မွာမိသားစုကို ျပန္အစေကက္ဘို႔ွ ျပန္ဆုံႏိုင္ဘို႔ ဘယ္လိုမွ လြယ္မွာမဟုတ္ေတာ႔ဘူး။ အားလုံး သုံည ကေန- တကိုယ္ေတာ္ျပန္စၾကဘုိ႔သာရွိမလား ။ ကြ်န္ေတာ္သူတို႔မိဘေတြကို လိုက္ရွာမေတြ႕ေတာ႔တဲ႔အခါ အဲဒီလိုအေတြးျဖစ္တယ္။
ကိုုသန္းေဇာ္အေမနဲ႔အမရယ္ ။ သူ႔ဖတဆိုး တူမေလးကိုေတာ႔ သူမွာလိုက္တဲ႔ တညင္ ဘက္မွာ ရွာလုိ႔ေတြ႕တယ္။ကုိသန္းေဇာ္အေမနဲ႔တေနကုန္စကားေျပာတယ္။ရုိးရိုးဗြင္းဗြင္းၾကီး။ ေယာက်ၤားကဆုံး။ ကိုသန္းေဇာ္ကမရွိ။ကိုသန္းေဇာ္ရွိတုန္းက-ဒီသားက မိသားစုစီးပြါးေရး မွာဦးေဆာင္တာ-ခုသူမရွိေတာ႔မိသားစုခက္ခဲတဲ႔အေၾကာင္း။ သမီးမူလတန္းျပ ဆရာမလစာနဲ႔ေနရတယ္ဆုိတဲ႔အေၾကာင္း အိမ္ကို ေရာင္းျပီးနဲနဲေစ်းသက္သာတဲ႔ဘက္ေရႊ႕ဘို႕ စဥ္းစားေနတဲ႔အေၾကာင္း။
ေနာက္ေတာ႔တကယ္လည္းသူတို႔အိမ္ေရာင္းေနရာေျပာင္းရရွာတယ္။ သြားလည္တိုင္းတေခါက္ထက္ တေခါက္အေျခပ်က္ေနတာေတြ႕တယ္။ ကိုယ္ကလည္း ဘ၀ကို အသစ္တခုျပန္စရ ရုန္းကန္ရဆိုေတာ႔ ဘယ္မွာအခ်ိန္ျပည္႔ ကူႏိုင္မလဲ။ လၻက္ရည္ဆုိင္မွာမိုးလင္းမိုးခ်ဳပ္အလုပ္ရွဳပ္ေနခဲ႔တာ။ သရက္ေထာင္သူတို႔သြားတဲ႔ အခါမွာေတာ႔ ၅၁လမ္းစိတ္တိုင္းက်-ကို သူတို႔၀င္လာတတ္တယ္။ ကိုယ္ကလည္း ၀မ္းသာအားရအမွတ္တရ ၾကာၾကာခံတဲ႔ ပလာတာေလးေတြ ကိုသန္းေဇာ္တုိ႔စားဘို႔ထည္႔ေပး။ လမ္းစားရိတ္ေလးနဲနဲေထာက္။
ကိုယ္႔လၻက္ရည္ဆုိင္ကေရာင္းေကာင္းသလို ေထာက္လွမ္းေရးကလည္းေန႔တုိင္း လူလဲနဲ႔ ကိုယ္႔ကို လာေစာင္႔ေရွာက္ေပးပါတယ္။ ကြ်န္ေတာ႔္ဆိုင္က ဒီမိုကေရစီသမားေတြနဲ႔ ေထာက္လွမ္းေရးေတြ- ရ၀တေတြ-သတင္းေပးေတြ နဲ႔ ေထာင္ထြက္ေက်ာင္းသားေဟာင္းေတြ ခုံခ်င္းကပ္ေက်ာေပးထုိင္ရင္း အားေပးၾကတဲ႔ ဆုံမွတ္တခုေပါ႔။အဲဒီမွာ လူထုကတကယ္ခ်စ္စရာေကာင္းတာသိခဲ႔တယ္။ တခ်ိဳ႕က ေထာင္ထြက္မွန္းသိလုိ႔ သက္သက္လာအားေပးတာလုိ႔ ေျပာျပီးမွ လၻက္ရည္မွာတယ္။
ဒါေပမယ္႔ႏုိင္ငံေရးကိစၥက ကြ်န္ေတာ္ေသြးထဲသားထဲကိစၥဆုိေတာ႔ၾကာၾကာမေနရဘူး။ ၉၈အစကြ်န္ေတာ္ အထူးကုေဆးခန္းတခုကိုတြဲ အလုပ္လုပ္ေနတုန္း ေက်ာင္းသားလွဳပ္ရွားမွဳသမိုင္း စာအုပ္ထုတ္တဲ႔အမွဳေပၚျပီး ေထာင္ထဲထပ္၀င္ရတဲ႔အခါ ကိုသန္းေဇာ္ မိသားစုနဲ႔အဆက္အသြယ္ျပတ္သြားျပီ။ ဒီတခါက ၇ႏွစ္ၾကာသြားတယ္။ ျပန္ထြက္လာေတာ႔ ကိုသန္းေဇာ္အေမေကာအမပါဆုံးပါးသြားၾကျပီ။မရိွၾကေတာ႔ဘူး။ သူ႔တူမေလးက ဘယ္ေဆြမ်ိဳးလက္ထဲပါသြားသလဲ။ဘယ္ေရာက္သြားျပီလဲကြ်န္ေတာ္မသိေတာ႔ဘူး။
၉၃တုန္းကေတာ႔-ဘဘဦးေဇာ္ဘယ္ေတာ႔လြတ္လာမွာလဲဆိုတဲ႔၅ႏွစ္သမီး- သူ႔တူမေလး အေမးကို ကြ်န္ေတာ္ မၾကာခင္လြတ္မွာပါဆိုျပီးျဖီးျဖန္းခဲ႔တယ္။ ၂၀၀၄ ေရာက္တဲ႔အခါ သူ၅ႏွစ္သမီး မဟုတ္ေတာ႔ဘူး။မၾကာခင္ဆုိတဲ႔ စကားနဲ႔ထပ္ ေျပာလုိ႔ႏွစ္သိမ္႔လုိ႔ ရတဲ႔အရြယ္မဟုတ္ေတာ႔ဘူး။
ကြ်န္ေတာ္လည္းခုတေခါက္ေထာင္သက္ ၇ႏွစ္အတြင္းအေဖဆုံးပါး။ အေမကလည္း အသက္ ၇၀ေက်ာ္သြားျပီ္ဆုိေတာ႔ လြတ္လာတဲ႔အခါ အေမက အားေလ်ာ႔တဲ႔ေလသံနဲ႔ -"သားကို ေနာက္ထပ္အေမလိုက္ေတြ႕ဘုိ႔အားမရိွေတာ႔ဘူး။သားႏိုင္ငံေရးကိုစိတ္မျပတ္ႏိုင္္ရင္ တိုင္းျပည္ကထြက္သြား။ အေမစိတ္ခ်လက္ခ် သားကိုအေ၀းကလြမ္းရင္းေနသြားခ်င္ျပီ""လို႔ မေျပာစဖူးေျပာတယ္။ကြ်န္ေတာ္ရင္နင္႔တယ္။
ခက္တာကႏိုင္ငံျခားတရား၀င္ထြက္ၾကည္႔ဘို႔ပတ္စ္ပို႔ရုံးကသုံးပြင္႔တတ္ထားတဲ႔သူငယ္ခ်င္းနဲ႔တဆင္႔တီးေခါက္းၾကိဳးစားတာေတာင္္ သူငယ္ခ်င္းက မလုပ္ေပးႏိုင္ဘူး။ခင္ဗ်ားတုိ႔ကို စိစစ္ေနတုန္းတဲ႔။ ေလွ်ာက္လုိ႔မရ။ ဘယ္ေလာက္ၾကာမယ္မသိ။ ၂၀၀၆ဧျပီမွာကြ်န္ေတာ္နယ္စပ္ကိုထြက္လာခဲ႔ျပီ။
ကြ်န္ေတာ္အိပ္မေပ်ာ္တဲ႔ကိစၥေတြမွာကိုသန္းေဇာ္တို႔အေၾကာင္းေတြအမ်ားၾကီးစုိးမိုးတယ္။ကိုသန္းေဇာ္ ေခါင္းမၾကာခဏကိုက္တဲ႔ဒဏ္က ပုိဆိုးေနျပီလား ။ သူ႕ကို ဘယ္သူသြားေတြ႕ဘို႕ ရွိသလဲ။ သူတို႔အတြက္ ဘာလုပ္ေပးႏိုင္သလဲ။
သူကိုယ္တိုင္ေရးထားတဲ႔ သူ႔အမွဳျဖစ္စဥ္ကို ေတာ႔ သက္ဆုိင္တဲ႔ဥပေဒဌါနတခုကို ပုိ႔ေပးခဲ႔တယ္။ ဒါေပမယ္႔လည္း ဥပေဒဆုိတာ စစ္အစိုးရက ၾကိဳက္သလိုလုပ္ေနတဲ႔တုိင္းျပည္မွာ ဘယ္အခ်ိန္က်မွ ဥပေဒအကာအကြယ္ ဥပေဒအေထာက္ အပန္႔သူတုိ႔ရမွာလဲ။
သူနဲ႔ညီညီဦးကို ေသဒဏ္နဲ႔ တကြ်န္းခ်ထားတာဆိုေတာ႔ လြတ္ျငိမ္းသက္သာအမိန္႔လာတဲ႔အခါ ေသဒဏ္က ႏွစ္ ၂၀ ျဖစ္ပါတယ္။ တကြ်န္းက ၁၀ႏွစ္ျဖစ္တယ္။ ဒီေတာ႔ သူတို႔ ၂ေယာက္က ႏွစ္ ၃၀ အခုဆက္ခံစားေနရတာေပါ႔။ မိုးေက်ာ္သူေလးက ေသဒဏ္က ေန တကြ်န္းေျပာင္းေတာ႔ ႏွစ္ ၂၀ ။ အခုသူလြတ္သြားျပီ။
ေဒါက္တာ ထြန္းသူတို႔ ၁၆ေယာက္လည္း တကြ်န္းက်ေနရာက လြတ္ျငိမ္းသက္သာလာေတာ႔ ၁၀ ႏွစ္ျဖစ္ကုန္ျပီး အခုအကုန္လြတ္သြားၾကျပီ။
ညီညီဦးကေတာင္ငူေထာင္မွာေလျဖတ္ခံရတယ္ၾကားတယ္။ စိတ္ဘယ္ေလာက္ဆင္းရဲဖိစီးျပီး အသက္ငယ္ငယ္မွာေလျဖတ္ခံရႏိုင္သလဲ။ သရက္ေထာင္က လြတ္လာသူတိုင္းကိုၾကံဳရင္ ကိုသန္းေဇာ္အေၾကာင္းေမးျဖစ္တယ္။သူကကြ်န္ေတာ္႔ရင္ထဲကလြမ္းဆြတ္ေနတဲ႔ညီေလးတေယာက္။ သိတ္စိတ္ေကာင္းရွိတယ္။ အနစ္နာခံခ်င္တယ္။။ တာ၀န္ခံတတ္တယ္။ စြန္႕စားခ်င္တဲ႔လူငယ္တေယာက္။ သူနဲ႔ ကြ်န္ေတာ္ မီးျပင္းထဲကိုျဖတ္တဲ႔ စမ္းသတ္ပြဲေတြကေန သူကိုကြ်န္ေတာ္ဖတ္ခဲ႔တယ္။
ကိုသန္းေဇာ္ဘယ္လိုေနလဲေမးရင္စိတ္ထိခုိက္ေနတယ္ေျဖတဲ႔လူမ်ားတယ္။ေရဒီယိုမိလို႔ ေထာင္၆လ ထပ္ခ်ထားေသးသတဲ႔။ကြ်န္ေတာ္ခန္႔မွန္းမိတယ္။ကြ်န္ေတာ္ဆုိရင္လည္းစိတ္ထိခုိက္မွာပဲ။ရူးခ်င္လည္းရူးသြားႏိုင္တယ္။ အဂၤလန္က ကိုယ္ေနတဲ႔ ျမိဳ႕ ေကာလိပ္ညေန COURSE ေတြမွာ COUNSELLING COURSE ေတြတက္ျဖစ္ေတာ႔ အတန္းေဖၚေတြက ဘ၀ျပသနာေတြတင္လာတာကို နားေထာင္ရတဲ႔အခါ ကြ်န္ေတာ္ ခံစားလို႔မရတာေတြျဖစ္တယ္။ပုရြက္ဆိတ္တန္ဆာအနာလုပ္တယ္ေနတယ္လို႔ မေကာင္းတဲ႔အေတြးေတြ ၀င္လာတတ္တယ္။ ငါလည္း ေဆးကုဘို႔လိုတယ္။ ငါ႔ညီက်ေတာ႔ ဘယ္လိုျပန္ကုမလဲ။ ၂၃ႏွစ္သား ဘ၀တခုကို အခု ၂၃ႏွစ္ေပါင္းလိုက္တဲ႔အခါ အဲဒီဆုံးရွံးမွဳကာလၾကီးဟာ ဘာနဲ႔ ျပန္အစားထိုးမလဲ။ ဘာနဲ႔ဆက္ တန္ဖိုးျဖတ္မလဲ။
ေထာင္က်တာမဆန္းပါဘူး ဘာမွမျဖစ္ပါဘူးေျပာတဲ႔လူေတြ။ မထိတထိေကာ္မင္႔ေတြတခါတေလ ဖတ္မိတဲ႔အခါ ကြ်န္ေတာ္ကေတာ႔ ေထာင္ထဲတလွည္႔ျပန္ေရာက္သြားတဲ႔ ေထာက္လွမ္းေရးေတြရယ္ က်န္ခဲ႔တဲ႔ သူတို႔ မိသားစုဘ၀ေတြကို ေျပးေျပးျမင္လိုက္တယ္။
၂၀၀၄ ႏို၀င္ဘာ ကြ်န္ေတာ္႔ကို ေရႊဘိုေထာင္က လႊတ္ေပးေတာ႔ ၇ ႏွစ္ခ်ထားတာ ျပည္႔ဘို႔ ၂လအလုိမွာေပါ႔။ေထာင္သက္၅ႏွစ္ေလာက္အရမွာလက္မွတ္ထိုးထြက္ဘုိ႔ဆိုျပီးေထာက္လွမ္းေရးကလာၾကိဳးစားတယ္။နယ္ေျမခံအရာခံဗိုလ္ကကိုယ္ေျဖလုိက္တဲ႔အေျဖကိုစိတ္ဆုိးျပီးေထာင္ထဲမွာေသသြားခ်င္သလားလို႔ေျပာတယ္။မၾကာခင္မွာကြ်န္ေတာ္တီဘီေရာဂါရတယ္။ တီဘီအတြက္ေဆးကုဘို႔ေထာက္လွမ္းေရးကလာေတြ႕ေတာ႕လည္းသူပဲ။လူကိုေထာင္အၾကိမ္ၾကိမ္က်ျပီးေထာင္မွာေသမယ္႔လူလို႔ေျပာတယ္။
ကြ်န္ေတာ္လြတ္တဲ႔အခ်ိန္က-သူေထာင္ထဲျပန္၀င္ရတဲ႔အခ်ိန္ေပါ႔။သူတို႔ေထာက္လွမ္းေရး တဖြဲ႔လုံးေထာင္ထဲေရာက္ၾက။ အလုပ္ေတြအနားေပးခံရခ်ိန္မွာ ဗိုလ္ခ်ဳပ္ၾကီးခင္ညြန္႔လည္း ထိပ္ကပါတယ္။ဗိုလ္ခ်ဳပ္ခင္ညြန္႔လက္ထက္ မွားယြင္းစစ္ေဆးမိခဲ႔တဲ႔အမွဳေတြ စိစစ္ျပန္လႊတ္ေပးမယ္လုိ႔ သတင္းစာက ေဖၚျပတယ္။ကိုသန္းေဇာ္ ကိုညီညီဦးတို႔ကို ျပန္လႊတ္လိုက္မလား မသိမသာ ေတြးမိေသးတယ္။ ေရႊဘုိေထာင္ကကြ်န္ေတာ္နဲ႔အတူ- ၈၁ေယာက္လုိ႔ထင္တယ္။ လႊတ္ေပးတာ။ ကြ်န္ေတာ္႔ကို လႊတ္တဲ႔အခ်ိန္မွာတျခားဘယ္၅ညမွ မပါဘူး။ လြတ္ခါနီး ၂လအလိုေရာက္ေနတဲ႔ကြ်န္ေတာ္တေယာက္ပဲလြတ္တယ္။
ျပီးခဲ႔တဲ႔သကၠရာဇ္၂၀၁၀ ႏွစ္ထဲ ဗုိလ္ခ်ဳပ္ခင္ညြန္႔ကို အိမ္ကေနလာေခၚတဲ႔ ဗီဒီယိုအပိုင္းတခု ေဖ႔စ္ဘြတ္စာမ်က္ႏွာေပၚကိုေထာက္လွမ္းေရးေတြ လွစ္ထုတ္လုိက္တယ္။ ဘာကိုေျပာခ်င္တာလဲေတာ႔ မသိဘူး။ ေရြးေကာက္ပြဲမစခင္ေလးဆုိေတာ႔ လူေတြအာရုံျပားေအာင္ဖန္တီးခ်က္တခုလည္းျဖစ္ႏိုင္တယ္။ အဲဒီမွာအိမ္ကခြါကာနီး။ ေျမးကေလးေတြမိသားစုေတြကို ႏွဳတ္ဆက္တဲ႔အခန္း။ ၀မ္းနဲစရာေကာင္းတယ္။ ကြ်န္ေတာ္လည္းစိတ္မေကာင္းဘူး။ မိသားစုနဲ႔ ခြဲခါနီးကိစၥ ကြ်န္ေတာ္တုိ႔ အၾကိမ္ၾကိမ္ခံစားခဲ႔ရတာေပါ႔။
သားေတြ သားမက္ေတြနဲ႔ ကြဲေနတဲ႔အေၾကာင္းဦးခင္ညြန္႔ထည္႔ေျပာတဲ႔အခန္းေလး။ သူကအပုံၾကီး ေတာ္ေသးတာသူမသိဘူး။ေဒၚခင္၀င္းေရႊလုိက္ခြင္႔ရတာကံေကာင္းတာေပါ႔။ သူ႔ဘ၀မွာ သူမ်ားေတြ အေၾကာင္းတခါမွထည္႔စဥ္းစားခဲ႔ဘူးပုံမရဘူး။ ကြ်န္ေတာ္ကေတာ႔ ဗုဒၶဘာသာ၀င္တေယာက္။ ကံကံရဲ႕အက်ိဳးကိုယုံတယ္။ ၀ဋ္ဆုိတာရိွ္တယ္။
ဦးခင္ညြန္႔အေခြကို ၾကည္႔ျပီးသနားပါတယ္လို႔ ကြန္မင္႔ေပးတဲ႔လူေတြ- ကိုသန္းေဇာ္တို႔အတြက္လည္း ကြန္မင္႔၀င္ေပးေစခ်င္တယ္။တခ်ိဳ႕ကမ်က္ႏွာၾကီးမွ သနား တတ္ၾကစိတ္၀င္စားၾကတာလား။ ကိုသန္းေဇာ္တုိ႔အမွဳစစ္တုန္းကေထာက္လွမ္းေရးေတြ ခုဆိုအားလုံးအလုပ္ျပဳတ္ေထာင္က်ျဖစ္ေနၾကတယ္ီ။ အမွဳတခုကို သူတို႔ ကိုင္ရင္အနည္းဆုံး ၆ေယာက္ကိုင္ေလ႔ရွိတယ္ ။ သမတလူၾကမ္းလို ထုိးၾကိတ္ သတ္ပုတ္တာ၀ါသနာပါသူ၃ေယာက္။ ေခ်ာ႔ေမာ႔ေျပာတတ္သူ ၃ေယာက္ တလွည္႔စီ ။ အမွဳစစ္ျပီးအခ်က္အလက္ရွာတည္ေဆာက္ၾကတယ္။ သူတို႔အထက္မွာသူတုိ႔ေရးတဲ႔အမွဳကိုဖတ္ျပီး ရက္စ္-ႏိုး-အိုေကနဲ႔ေမးခြန္းေတြခ်ေပးတဲ႔ အရာရွိလူၾကီးေတြရွိတယ္။ ကိုသန္းေဇာ္တုိ႔ကို လုပ္ၾကံတာ တေယာက္ထဲမဟုတ္ဘူး။ အမွဳအမွန္ကို သိတဲ႔လူေတြအမ်ားၾကီး။ ဘယ္ေတာ႔အမွန္ကိုေဖၚထုတ္မလဲ။ ဘယ္သူေဖၚမလဲ။အဲဒါဟာကြ်န္ေတာ္ဘ၀မွာသိတ္အေရးၾကီးတဲ႔ ထာ၀ရ ေစာင္႔ၾကည္႔ေနတဲ႔ အလုပ္တခု ျဖစ္ပါတယ္။
ဗိုလ္မွဴးကိုကိုႏိုင္အမွဳကို စစ္တဲ႔ဘက္မွာလည္း ဗိုလ္မွဴးကိုကိုႏုိင္နဲ႔အတူေထာင္က်တာ အမွဳတြဲ၃ေယာက္ ရိွတယ္လုိ႔ သိထားတယ္။ ဗုံးေထာင္ဘို႔စီစဥ္သူ။ လုပ္သူ။ သြားပုိ႔သူ။ ။သူတို႔တဦးခ်င္းကုိစစ္ရတဲ႔ ေထာက္လွမ္းေရးအဖြဲ႔ေတြအမ်ားၾကီး။သူတုိ႔အထက္က အမွန္ကိုသိတဲ႔ တပ္မွဴးေတြအမ်ားၾကီး။ဘယ္အခ်ိန္ထိ ႏွဳတ္ပိတ္သြားမွာလဲ။ ဘာလုိ႔အျပစ္မဲ႔သူေတြကို လုပ္ၾကံခဲ႔ ရက္စက္ခဲ႔တာ- သိသိနဲ႔ ေနခဲ႔ၾကတာလဲ ။
အခု( ၁၂.၁၀.၂၀၁၁) ေထာင္ကေန အသုတ္လုိက္လႊတ္ေပးေနျပီလို႔ ၾကားတယ္။ ကိုဇာဂနာလြတ္ျပီ။ ကိုမင္းကုိနိုင္ လကုန္ကာနီးအသုတ္မွာပါမယ္။ ေရႊဘိုက ကိုၾကည္သာထြန္း ကိုေက်ာ္မင္းသန္း ဘုန္းဘုန္းဦးသု ဘုန္းဘုန္းျမင္႔ေဇာ္ တုိ႔ကို စာရင္းမွာေတြ႕တယ္။
ကြ်န္ေတာ္ ကိုသန္းေဇာ္နဲ႔ ကိုညီညီဦးကိုေမွ်ာ္ေနတယ္ဗ်ာ။ လုပ္ၾကဦး။
ခြန္ဆုိင္း ( ၁၂.၁၀ . ၂၀၁၁)
10 October, 2011
Multi level marketing ကြန္ရက္စနစ္ျဖင့္ ေစ်းကြက္ျဖန္႔ခ်ိျခင္းစနစ္ အသံုးျပဳခဲ့သည့္ အမည္ပ်က္စာရင္း၀င္ သိမ္းငွက္ကမၻာ ကုမၸဏီအား တရားရံုးအမိန္႔အရ စာရင္းရွင္းလင္း ဖ်က္သိမ္း ဆင့္ပြားနည္းျဖင့္ (Multi level marketing) အေၾကာင္းျပ စည္းရံုးဆြဲေဆာင္မႈမ်ား သတိျပဳစရာ ျဖစ္လာ
http://www.weeklyeleven.com/index.php?option=com_content&view=article&id=10440:-multi-level-marketing-&catid=42:2009-11-10-07-36-59&Itemid=112
(Multi level marketing)ကြန္ရက္စနစ္ (သို႔မဟုတ္) ဆင့္ပြားနည္းျဖင့္ ေစ်းကြက္ျဖန္႔ခ်ိ ျခင္းစနစ္ Network Marketing (or) Multi-Level-Marketing စနစ္ ကိုအသံုးျပဳ၍ မမွန္မကန္ေသာနည္း လမ္းမ်ားျဖင့္ ေငြေၾကးလိမ္လည္မႈမ်ား ျပဳလုပ္ခဲ့ေသာေၾကာင့္ အမည္ပ်က္ စာရင္းသြင္း ေၾကညာျခင္းခံခဲ့ရသည့္ သိမ္းငွက္ကမၻာကုမၸဏီ (Falcon Global Co., Ltd.) အား တရား႐ံုး အမိန္႔အရ စာရင္းရွင္းလင္း ဖ်က္သိမ္းမည္ျဖစ္၍ နစ္နာခဲ့ရသည့္ အဆိုပါ ကုမၸဏီမွ အဖြဲ႔၀င္မ်ား အေနျဖင့္ ဦး၀င္းႏုိင္ (စာရင္းရွင္းလင္း ဖ်က္သိမ္းေရး အရာရွိ၊ အခန္းအမွတ္ ၀၀၇၊ အင္းလ်ားလိတ္ ဟိုတယ္)သို႔ ဆက္သြယ္ႏုိင္ေၾကာင္း သတင္းရရွိသည္။
မူမမွန္ေသာ စီးပြားေရးလုပ္ငန္းမ်ားျဖင့္ ေငြေၾကးလိမ္လည္ ေဆာင္ရြက္ေနသည္မ်ား ရွိေနေသာေၾကာင့္ သတိျပဳစရာမ်ားျဖစ္လာၿပီး လူတစ္ဦး ႏွင့္တစ္ဦး ခ်ိတ္ဆက္ဆင့္ပြားျခင္းျဖင့္ ကုန္ပစၥည္းျဖန္႔ျဖဴး ေရာင္းခ် သည့္စနစ္ကို အသံုးျပဳကာ ေငြေၾကး လိမ္လည္ခဲ့မႈမ်ားလည္း ရွိခဲ့သည္။ စီးပြားေရး လုပ္ေဆာင္လိုေသာ လူငယ္လူရြယ္မ်ားကို မ်က္လွည့္ဆန္ဆန္ လွည့္စားထားေသာေၾကာင့္ သတိ မမူမိဘဲ ဆံုး႐ႈံးနစ္နာႏိုင္ေသာေၾကာင့္ ပိုမိုသတိျပဳလာရမည္ဟု ပညာရွင္ မ်ားက အႀကံျပဳၾကသည္။
ဒီေဆးေတြက ဒီႏိုင္ငံ FDA ရဲ႕ ခြင့္ျပဳခ်က္ရထားလား မရထားဘူးလား ဆိုတာ မသိဘူး။ ဒီေဆးေတြထဲမွာပါတဲ႔ ကုန္ၾကမ္းေတြက ျမန္မာ တုိင္းရင္းေဆးေတြမွာ သံုးတဲ့ ကုန္ၾကမ္းပစၥည္းေတြနဲ႔ အေျခခံအားျဖင့္ အတူတူပါပဲ။ ဒါေပ မယ့္ ျမန္မာ့တိုင္းရင္းေဆး ဆိုရင္ ေထာင္ဂဏန္းနဲ႔ ေရာင္းလို႔ရတယ္။ ဒါေပမယ့္ ဒီေဆးေတြက အရမ္းေစ်းႀကီးေနတယ္။ သံုးစြဲတဲ့သူကေတာ့ ေပးရတဲ့ တန္ဖိုးေလာက္ ဘယ္ေလာက္ အက်ဳိးအျမတ္ရတယ္ ဆိုတာ မသိေပမယ့္ ေရာင္းတဲ့သူကေတာ့ အမ်ားႀကီး အက်ဳိးအျမတ္ ရသြားတယ္
ရန္ကုန္ၿမိဳ႕ေန ဆင့္ပြားေရာင္းခ်ျခင္းစနစ္ကို စိတ္၀င္စား၍ ၀င္ေရာက္ လုပ္ကိုင္ရန္ ေလ့လာခဲ့သူတစ္ဦးက “သူတို႔ကအဖြဲ႕၀င္အျဖစ္ ၀င္ခ်င္ေအာင္ ဆြဲေဆာင္တယ္။ သင္တန္းေတြေပးတယ္။ ဆုေၾကးေငြ ခ်ီးျမႇင့္တာေတြ ျပတယ္။ ကုမၸဏီ႐ံုးခ်ဳပ္ရွိရာ ျပည္ပႏိုင္ငံရဲ႕အေၾကာင္း၊ ဘယ္လိုလုပ္ ေဆာင္ေပးေနတယ္ဆိုတဲ့ အေၾကာင္းေျပာတယ္။ ကိုယ္၀င္လိုက္ရင္ အဲဒီ အက်ဳိးအျမတ္ေတြကို ခံစားရမယ္လို႔ ထင္လာေအာင္ ေျပာတယ္။ အမွန္ေတာ့ အဲဒီအက်ဳိးအျမတ္ေတြကို အဆင့္သတ္မွတ္ခ်က္ ျမင့္တဲ့သူေတြပဲ ခံစားရမွာ။ စနစ္ကိုက ေအာက္လူက ရွာေပးတာကို အထက္လူက ေအးေအးေဆးေဆး ထိုင္စားရတဲ့ စနစ္။ အဆင့္ျမင့္တဲ့အထိ ေရာက္ဖု႔ိ ဆိုတာကလည္း ရွိတယ္ဆိုေပမယ့္ မလြယ္ပါဘူး။ သူတို႔ကေတာ့ ေရရွည္လို႔ ေျပာၾကတယ္။ ဒါေပမယ့္ ဒီႏိုင္ငံက အဆင့္သတ္မွတ္ခ်က္ နိမ့္ေသးတဲ့အဖြဲ႕၀င္ေတြရဲ႕လုပ္ေဆာင္ခ်က္ ေတြေၾကာင့္ ရလာတဲ့ အက်ဳိးအျမတ္ေတြကို ျပည္ပႏိုင္ငံမွာရွိတဲ့ အဆင့္ သတ္မွတ္ခ်က္ျမင့္တဲ့ အဖြဲ႕၀င္ေတြက ရတာ။ ဒါေၾကာင့္မို႔ ၀င္မယ္လို႔စိတ္ကူးမိရင္ ဒီအခ်က္ေတြအျပင္ ေရာင္းတဲ့ ပစၥည္းေတြက တရား၀င္ ဟုတ္ရဲ႕လား၊ ဒီႏိုင္ငံရဲ႕ေထာက္ခံခ်က္ေတြေကာ ရွိရဲ႕လား စတဲ့ အျခား အေၾကာင္းအရာ ေတြကိုပါ ထည့္သြင္း စဥ္းစားသင့္တယ္လို႔ ထင္ပါတယ္”ဟု ဆိုသည္။
ျမန္မာႏိုင္ငံေဆးႏွင့္ ေဆးပစၥည္း ကုန္သည္မ်ားႏွင့္ လုပ္ငန္းရွင္မ်ား အသင္းတြင္ အၾကံေပးအျဖစ္ ေဆာင္ရြက္ခဲ့ဖူးသူ ေဒါက္တာေမာင္ေမာင္ေလးက “ Multi Level Marketing ဆိုတာ ႏုိင္ငံတကာမွာ ရွိပါတယ္။ အေမရိကန္က စတာေပါ့။ တစ္ဆင့္ ျပန္ယူၿပီး ေရာင္းခ်တဲ့သူေတြနဲ႔ မသမာသူေတြရဲ႕ အျမတ္ႀကီးစားမႈေၾကာင့္ ေစ်းႏႈန္းက အဆမတန္ျမင့္တက္တာေတြ ျဖစ္ႏုိင္ပါတယ္။ သူတို႔အေနနဲ႔ကလည္း ေဆး၀ါးရဲ႕အက်ဳိးအာနိသင္ ေကာင္းတဲ့အေပၚမွာ အခြင့္ေကာင္းယူၿပီး ေစ်းကစားေကာင္း ကစားႏိုင္ပါတယ္။ ဒီေစ်းကြက္က စနစ္တက် ကုိင္တြယ္ လုပ္ေဆာင္မယ္ဆိုရင္ ေကာင္းပါတယ္။ ကုမၸဏီအေနနဲ႔ မ႐ိုးမသားနဲ႔ စီမံခန္႔ခြဲမႈကလည္း ညံ့ဖ်င္းမႈမ်ဳိးလည္း မျဖစ္သင့္ပါဘူး။ ႏုိင္ငံေတာ္ကလည္း ႀကီးၾကပ္မႈ မွန္ကန္ရပါမယ္။ ေဆး၀ါးသံုးစြဲခ်င္တဲ့ သူေတြအေနနဲ႔ကလည္း ကုိယ့္ကုိလာ ေရာင္းတိုင္း မ၀ယ္မိေစဖို႔နဲ႔ အာမခံခ်က္ရွိတဲ့ ကုမၸဏီႀကီးေတြဆီကပဲ ၀ယ္ယူသင့္ပါတယ္။ Multi Level Marketing နဲ႔ေရာင္းခ်မယ္ဆိုရင္ ေတာ့ ေဆး၀ါးဆိုရင္ ႏိုင္ငံအလိုက္ သက္ဆိုင္ရာ က်န္းမာေရး၀န္ႀကီးဌာန မွာ မွတ္ပံုတင္ရပါတယ္။ မွတ္ပံုတင္ ၿပီးမွ ေရာင္းခ်ခြင့္ရွိပါတယ္။ ဒါေပမယ့္ မွတ္ပံုတင္ထားတဲ့ ေဆး၀ါးကုိ အေၾကာင္းျပၿပီး တစ္ျခားစီက တရား မ၀င္တဲ့ေဆးေတြကုိ ေရာၿပီးေတာ့ မေရာင္းသင့္ပါဘူး” ဟုရွင္းျပပါသည္။
ဆင့္ပြားေရာင္းခ်ရျခင္းႏွင့္ အထက္မွေအာက္ အဆင့္ဆင့္ အျမတ္ယူၾကျခင္းေၾကာင့္ ၎တို႔ကုမၸဏီမွ ထုတ္ေသာ ေဆး၀ါးပစၥည္းမ်ားသည္ အဆမတန္ ေစ်းျမင့္ေနေၾကာင္းကိုလည္း စံုစမ္းသိရွိရသည္။
“ကြၽန္မရဲ႕ အစ္မက ရန္ကုန္ စီးပြားေရးတကၠသိုလ္မွာ တက္ဖို႔ ပဲခူးတိုင္းေဒသႀကီး ပ်ဥ္ပံုႀကီးကေန ရန္ကုန္မွာ အေဆာင္လာေနတာပါ။ အဲဒီမွာ သူ႕သူငယ္ခ်င္းက စည္း႐ံုးတာ ေကာင္းလို႔ယံုၾကည္ၿပီး နယ္မွာ႐ွိတဲ့ လယ္ယာေတြကို ေရာင္းၿပီး က်ပ္သိန္း ၁၀၀ ေက်ာ္ကို ဆင့္ပြားနည္းျဖင့္ ေစ်းကြက္ျဖန္႔ခ်ိျခင္း စနစ္သံုးလုပ္ငန္းတစ္ခု မွာ ရင္းႏွီးျမႇဳပ္ႏွံလိုက္တယ္။ ရနံ႔ ကုထံုးနဲ႔ ပတ္သက္တဲ့ အေမႊးနံ႔ပစၥည္း အခ်ဳိ႕သာ ရလိုက္တယ္။ ေနာက္မွ အဲဒီလုပ္ငန္းက လိမ္လည္တာျဖစ္လို႔ သက္ဆိုင္ရာက အေရးယူလိုက္တယ္ ေျပာပါတယ္”ဟု ပဲခူးတိုင္းေဒသႀကီး ပ်ဥ္ပံုႀကီးေက်းရြာတြင္ ေနထိုင္ခဲ့သူ မသဲသဲက ရွင္းျပသည္။
ထို႔ျပင္ က်ပ္သိန္း ၁၀၀ ထည့္၀င္သူတစ္ဦး အေနျဖင့္ ေနာက္ထပ္ က်ပ္သိန္း ၁၀၀ ထည့္၀င္ႏိုင္မည့္သူ ငါးဦးေခၚလာႏိုင္ပါက ထုိရွယ္ယာ ၀င္အားလစဥ္ပံုမွန္ စင္ကာပူေဒၚလာ သံုးေထာင္ ထုတ္ေပးမည္ဟု ဆိုကာ စည္း႐ံုးေျပာဆိုၾကၿပီး အသစ္၀င္လာေသာ လက္ေအာက္အဖြဲ႔၀င္မ်ားအေပၚ အဆင့္ဆင့္ ခံစားခြင့္မ်ား ရယူၾက၍ မမွန္မကန္ ျပဳလုပ္ခဲ့ၾကသည္။ ယခုအခါ ယင္းသို႔ေဆာင္ရြက္ခဲ့သည့္ ကုမၸဏီအား လိမ္လည္မႈျဖင့္ သက္ဆိုင္ရာ၏ အမည္ပ်က္စာရင္းသြင္း အေရးယူျခင္းကို ခံထားရၿပီျဖစ္ၿပီး ကုမၸဏီ ကို စာရင္းရွင္းလင္း ဖ်က္သိမ္းရန္ အမိန္႔ခ်မွတ္ခဲ့ၿပီး ျဖစ္သည္။
Falcon Global Co., Ltd ဒါ႐ိုက္တာအဖြဲ႕၀င္မ်ား၏ Multi Level Marketing စနစ္သံုး လိမ္လည္မႈတြင္ ပါ၀င္သည့္ တစ္ဦးခ်င္း အျမတ္မ်ားကို လူဦးေရႏွင့္ အုပ္စုခဲြမ်ားအလိုက္ ျပဳစုထားရာတြင္ ေငြပမာဏမွာ သန္း ၁၈၀၀ နီးပါးရွိေနေၾကာင္း၊ ယင္းကုမၸဏီႏွင့္ ဒါ႐ိုက္တာ အဖဲြ႕၀င္သံုးဦးအား black list ေၾကညာထားၿပီး ျဖစ္ေၾကာင္း တရား၀င္ ထုတ္ျပန္ထားသည့္ အမိန္႔ေၾကာ္ျငာ စာႏွင့္ တစ္ဦးခ်င္းအျမတ္မ်ားကို လူဦးေရႏွင့္ အုပ္စုခဲြမ်ားအလိုက္ ျပဳစုထားသည့္ စာရင္းဇယားမ်ား အရ သိရသည္။
ျပည္ေထာင္စု ျမန္မာႏုိင္ငံေတာ္ အစုိးရ၊ အမ်ဳိးသားစီမံကိန္းႏွင့္ စီးပြားေရးဖြံ႕ၿဖိဳးတိုးတက္မႈ ၀န္ႀကီးဌာန႐ံုးက အမိန္႔ေၾကာ္ျငာစာအမွတ္ ၃၀/၀၉ ျဖင့္ သိမ္းငွက္ကမၻာ ကုမၸဏီႏွင့္ ဒါ႐ိုက္တာအဖြဲ႕၀င္ သံုးဦးတုိ႔အား အမည္ပ်က္စာရင္း ေၾကညာခဲ့သည္။ အဆုိပါ ကုမၸဏီသည္ ဆင့္ပြားနည္းျဖင့္ ေစ်းကြက္ျဖန္႔ခ်ိျခင္း စနစ္ကို အသံုးျပဳကာ လူငယ္လူရြယ္မ်ား၊ လူအမ်ားအျပားကို ဖ်ားေယာင္းေသြးေဆာင္ စည္း႐ံုးေခၚဆိုၿပီး ေငြက်ပ္သိန္းေပါင္းမ်ားစြာ လိမ္လည္ရယူ၍ မမွန္မကန္ေသာ နည္းလမ္းမ်ားျဖင့္ ေငြေၾကးရယူေနျခင္းအေပၚ ေဖာ္ထုတ္ အေရးယူေပးပါရန္ ေဖာ္ျပထားသည့္ တုိင္ၾကားစာမ်ားႏွင့္ ပတ္သက္၍ အထူးစံုစမ္းစစ္ေဆးေရး ဦးစီးဌာန ေပၚ ေပါက္ခ်က္မ်ားအရ အမိန္႔ေၾကညာစာ ထုတ္ျပန္သည့္ေန႔မွစ၍ ကုမၸဏီအား ဖ်က္သိမ္းၿပီး လူပုဂၢိဳလ္ႏွင့္ ကုမၸဏီအား အမည္ပ်က္စာရင္းတြင္ ထည့္သြင္းသတ္မွတ္လိုက္ေၾကာင္း အမိန္႔ ေၾကာ္ျငာစာတြင္ ေဖာ္ျပထားသည္။
အဆိုပါအမႈအား ေဖာ္ထုတ္စစ္ေဆးခဲ့ၿပီး အထက္ပါ ကုမၸဏီအား စာရင္းရွင္းလင္း ဖ်က္သိမ္းရန္အတြက္ ရန္ကုန္ အေနာက္ပိုင္းခ႐ိုင္ တရား႐ံုးေတာ္က ၂၀၁၁ ခုႏွစ္ ဇန္န၀ါရီလ ၃၁ ရက္ေန႔တြင္ အမိန္႔ခ်မွတ္ခဲ့ၿပီး စာရင္းရွင္းလင္း ဖ်က္သိမ္းေရး အရာရွိအျဖစ္ ဦး၀င္ႏုိင္အား တာ၀န္ေပးအပ္ကာ အဆိုပါကုမၸဏီတြင္ နစ္နာ ဆံုး႐ႈံးခဲ့သူ အဖြဲ႕၀င္မ်ား၏ နစ္နာမႈမ်ား အေပၚ ျပန္လည္ ရွင္းလင္းေပးမည္ ျဖစ္သည္။ အဖြဲ႕၀င္မ်ားအေနျဖင့္ စာရင္းရွင္းလင္း ဖ်က္သိမ္းေရး အရာရွိကို ဆက္သြယ္ကာ က်မ္းက်ိန္ ကတိသစၥာ ျပဳျခင္း၊ အေထာက္အထား အခ်က္အလက္မ်ား စစ္ေဆးျခင္း၊ အမွန္တကယ္ နစ္နာခဲ့ျခင္းရွိ မရွိ သံုးသပ္စစ္ေဆးမႈမ်ားျပဳလုပ္ၿပီး နစ္နာမႈမ်ားကို ျပန္လည္ရွင္းလင္းေဆာင္ရြက္ေပးမည္ ျဖစ္သျဖင့္ ၂၀၁၁ ခုႏွစ္ စက္တင္ဘာလ ၄ ရက္ေန႔မွစတင္ကာ စာရင္းျပဳစု လ်က္ရွိၿပီး အျမန္ဆံုးဆက္သြယ္ရန္ လိုအပ္ေၾကာင္း သတင္းရရွိသည္။
“နစ္နာမႈေတြ ျပန္ရွင္းေပးမယ္ ဆိုတာေတာ့ ၀မ္းသာပါတယ္။ အဆံုး လို႔ သတ္မွတ္ထားတာကေန ျပန္ရမွာေပါ့။ ဒါေပမယ့္ ၾကားရတာက ပမာဏနည္းနည္းစီေလာက္ပဲ ရမယ္လို႔ ၾကားပါတယ္။ အဖြဲ႕၀င္ေတြနဲ႔ ေပးသြင္းခဲ့ရတဲ့ ေငြပမာဏကမနည္း ပါဘူး။ တကယ္တမ္း ျပန္ရွင္းေပးမွာက ဘယ္ေလာက္လဲဆိုတာ မသိေပမယ့္ ေငြထက္အခ်ိန္ေတြ၊ စိတ္ဓာတ္ ေတြ ဆံုး႐ႈံးခဲ့ရတာပါပဲ။ သူငယ္ခ်င္း အခ်င္းခ်င္း ယံုၾကည္မႈေတြနဲ႔ ၀င္လုပ္ခဲ့ၿပီးမွ ဘာမွ တိက်ေရရာတဲ့ စာခ်ဳပ္ စာတမ္း၊ အခ်က္အလက္ ျပန္မေပးခဲ့ဘဲ၊ တာ၀န္ယူမႈမရွိဘဲ ယံုၾကည္မႈ ကို အလြဲသံုးစားလုပ္ အျမတ္ထုတ္ အက်ဳိးအျမတ္ေတြ ယူၾကတယ္။ အခုလည္း ျပန္ရွင္းေပးမယ္ ဆိုတဲ့အခါမွာ အေပၚက လူေတြအေနဲ႔ တကယ္နစ္နာသူေတြကို မွန္မွန္ကန္ကန္ရပ္တည္ေပးၿပီး တာ၀န္ယူေပးသင့္ပါတယ္။ သက္ဆုိင္ရာအေနနဲ႔ အဆင့္ဆင့္ေတြကိုပါ စစ္ေဆးသင့္ပါတယ္”ဟု ယင္းလုပ္ငန္းတြင္ ေငြေၾကးထည့္၀င္ခဲ့သူ တစ္ဦးက ဆုိသည္။
အဆုိပါကုမၸဏီသည္ စင္ကာပူ ႏိုင္ငံမွ ျမန္မာႏုိင္ငံအတြင္းသို႔ လုပ္ငန္းခြဲတစ္ခုအေနျဖင့္ ေဆာင္ရြက္ခဲ့သည့္ လုပ္ငန္းမ်ဳိးျဖစ္ၿပီး တင္သြင္းလာေသာ ပစၥည္းမွာ Bel'air အမွတ္တံဆိပ္ အေမႊးရနံ႔ကုထံုး ေဆးပုလင္း ရည္မ်ားျဖစ္သည္။ ပစၥည္းတန္ဖိုး ေစ်းႏႈန္း ကီးျမင့္ၿပီး အဖြဲ႔၀င္ေၾကး အဆမတန္ ေပးသြင္းခဲ့ရသည့္ လုပ္ငန္းတစ္ခုျဖစ္ၿပီး လူငယ္အမ်ားအျပား ပါ၀င္ပတ္သက္မႈရွိခဲ့၍ နစ္နာမႈမ်ား ၾကံဳေတြ႕ခဲ့ရသည္ဟု သိရသည္။ ယင္းေၾကာင့္ သက္ဆုိင္ရာမွ ေဖာ္ထုတ္အေရးယူ ေဆာင္ရြက္ကာ နစ္နာမႈမ်ားကို ျပန္လည္ရွင္းလင္း ေဆာင္ရြက္ေပးမည္ျဖစ္သည္။
အဆိုပါစနစ္ျဖင့္ ေစ်းကြက္ ျဖန္႔ခ်ိျခင္းစနစ္သည္ လြန္ခဲ့သည့္ ဆယ္စုႏွစ္ေပါင္းမ်ားစြာ ကတည္းက အေမရိကန္ႏိုင္ငံတြင္ စတင္ေပၚေပါက္ခဲ့ၿပီး ဥေရာပႏိုင္ငံမ်ားတြင္ ေခတ္စားခဲ့သည္။ လူကိုဦးတည္ကာ စည္း႐ံုးလိမ္လည္ခဲ့ေသာေၾကာင့္ အခ်ဳိ႔ႏိုင္ငံမ်ားတြင္ ယင္းစနစ္ကို ပိတ္ပင္ထားၿပီး ေနာက္ပိုင္းတြင္ ဖြဲ႔ၿဖိဳးဆဲႏိုင္ငံႏွင့္ မဖြံ႕ၿဖိဳးေသးေသာ ႏိုင္ငံမ်ား၊ အထူးသျဖင့္အေရွ႕ေတာင္ အာရွေဒသမ်ားအား ပစ္မွတ္ထား လာၾကသည္။ ထိုင္၀မ္မွ စတင္ အေျချပဳသည့္ လုပ္ငန္းမ်ား ျမန္မာ ႏိုင္ငံတြင္းသို႔ ထုိးေဖာက္၀င္ေရာက္ လာၿပီး အလွကုန္၊ လူသံုးကုန္အျပင္ ေဆး၀ါးမ်ားကိုပါ ယင္းစနစ္ျဖင့္ျဖန္႔ ခ်ိလာၾကေၾကာင္း၊ မွန္မွန္ကန္ကန္ လုပ္ေဆာင္ၿပီး ေအာင္ျမင္ေနသည့္ လုပ္ငန္းမ်ားရွိေသာ္လည္း ေရာေယာင္ တုပမႈမ်ား ရွိေနျခင္းေၾကာင့္ သတိျပဳ စရာျဖစ္ေနသည္။ ယင္းစနစ္ျဖင့္ ေရာင္းခ်သည့္ကုန္ပစၥည္းမ်ားသည္ အရည္အေသြးေကာင္းၿပီး ေစ်းႏႈန္း သက္သာရမည္ျဖစ္ေသာ္လည္း အဆမတန္ ေစ်းျမင့္တက္ေနသည္ကို ေတြ႕ရ ေၾကာင္း၊ ေၾကာ္ျငာစရိတ္ႏွင့္ ၀န္ထမ္း မရွိဘဲ တစ္ဦးႏွင့္တစ္ဦး ခ်ိတ္ဆက္ကာ ကြန္ရက္သဖြယ္ ျဖန္႔ၾကက္သြားျခင္းေၾကာင့္ ေစ်းႏႈန္းသက္သာသင့္ေၾကာင္း ယင္းစနစ္ကို ေလ့လာထားသူ စီးပြားေရးပညာရွင္တစ္ဦးက ဆိုပါသည္။
ယင္းလုပ္ငန္းကဲ့သုိ႔ သေဘာတရား၊ နည္းစနစ္မ်ား တူညီေသာ စီးပြားေရးလုပ္ငန္းမ်ား ရွိေနဆဲျဖစ္ ၿပီး ယင္းစနစ္ကုိ အသံုးျပဳ၍ ေဆး၀ါးမ်ားကိုလည္း ျဖန္႔ျဖဴးေနၾကေသာေၾကာင့္ ေဘးအႏၲရာယ္ ကင္းရွင္းၿပီး အမ်ားျပည္သူ သံုးစြဲႏုိင္သည့္ ေဆး၀ါးမ်ားျဖစ္ရန္လည္း လိုအပ္သည္။
ေဆး၀ါးမ်ားအား အသံုးျပဳမည္ဆိုပါက ဆရာ၀န္၏ ညႊန္ၾကားခ်က္ျဖင့္ ေသာက္သံုးျခင္းသည္ အသင့္ေတာ္ဆံုးျဖစ္ေၾကာင္း လက္ရွိတြင္ ဆင့္ပြားနည္းျဖင့္ ျဖန္႔ခ်ိျခင္း (Multi lelvel marketing) စနစ္ကို အသံုးျပဳေရာင္းခ်ေနေသာ ဓာတ္စာ ဟုဆိုသည့္ ႏိုင္ငံရပ္ျခားမွ တိုင္းရင္းေဆးမ်ားရွိေနေၾကာင္း၊ ယင္းေဆးမ်ားတြင္ ပါ၀င္သည့္ပစၥည္းမ်ား စနစ္တက် ေဖာ္ျပထားျခင္းမရွိဘဲ ေသာက္သံုးသူမ်ား အေနျဖင့္လည္း ဆရာ၀န္ညႊန္ၾကားခ်က္ မပါဘဲ ယင္းကုမၸဏီ၏ ညႊန္ၾကားခ်က္ျဖင့္ ေသာက္သံုးေနျခင္းကို ေတြ႕ရေၾကာင္း၊ ယင္းစနစ္ေၾကာင့္ ေဆးမ်ားသည္သံုးစြဲသူ လက္ထဲသို႔ ေရာက္ရွိခ်ိန္တြင္ အဆမတန္ေစ်းႀကီးေနေၾကာင္း၊ ထို႔ေၾကာင့္ သက္ဆိုင္ရာအေနျဖင့္ စနစ္တက် ၾကပ္မတ္ေဆာင္ရြက္ရန္ လိုအပ္လာၿပီ ျဖစ္ေၾကာင္း အေထြေထြေရာဂါကု ဆရာ၀န္တစ္ဦးက ဆိုပါသည္။
ဂရိတ္ေ၀ါလ္ တိုင္းရင္းေဆး၀ါး ထုတ္လုပ္ေရး လုပ္ငန္းပိုင္ရွင္ ဦးေမာင္ေမာင္ဦးက “ဒီေဆးေတြက ဒီႏိုင္ငံ FDA ရဲ႕ ခြင့္ျပဳခ်က္ရထားလား မရထားဘူးလား ဆိုတာ မသိဘူး။ ဒီေဆးေတြထဲမွာပါတဲ႔ ကုန္ၾကမ္းေတြက ျမန္မာတုိင္းရင္းေဆးေတြမွာ သံုးတဲ့ ကုန္ၾကမ္းပစၥည္းေတြနဲ႔ အေျခခံအားျဖင့္ အတူတူပါပဲ။ ဒါေပ မယ့္ ျမန္မာ့တိုင္းရင္းေဆး ဆိုရင္ ေထာင္ဂဏန္းနဲ႔ ေရာင္းလို႔ရတယ္။ ဒါေပမယ့္ ဒီေဆးေတြက အရမ္းေစ်းႀကီးေနတယ္။ သံုးစြဲတဲ့သူကေတာ့ ေပးရတဲ့ တန္ဖိုးေလာက ္ဘယ္ေလာက္ အက်ဳိးအျမတ္ရတယ္ ဆိုတာ မသိေပမယ့္ ေရာင္းတဲ့သူကေတာ့ အမ်ားႀကီး အက်ဳိးအျမတ္ရသြားတယ္။ ဒီလို ဆင့္ပြားနည္းျဖင့္ ျဖန္႔ခ်ိျခင္း (Multi lelvel marketing) စနစ္ကို စင္ကာပူ၊ တ႐ုတ္စတဲ့ ႏိုင္ငံေတြမွာ တားျမစ္ေန ၿပီလို႔လည္း သိရတယ္” ဟုဆိုပါသည္။
(Multi level marketing)ကြန္ရက္စနစ္ (သို႔မဟုတ္) ဆင့္ပြားနည္းျဖင့္ ေစ်းကြက္ျဖန္႔ခ်ိ ျခင္းစနစ္ Network Marketing (or) Multi-Level-Marketing စနစ္ ကိုအသံုးျပဳ၍ မမွန္မကန္ေသာနည္း လမ္းမ်ားျဖင့္ ေငြေၾကးလိမ္လည္မႈမ်ား ျပဳလုပ္ခဲ့ေသာေၾကာင့္ အမည္ပ်က္ စာရင္းသြင္း ေၾကညာျခင္းခံခဲ့ရသည့္ သိမ္းငွက္ကမၻာကုမၸဏီ (Falcon Global Co., Ltd.) အား တရား႐ံုး အမိန္႔အရ စာရင္းရွင္းလင္း ဖ်က္သိမ္းမည္ျဖစ္၍ နစ္နာခဲ့ရသည့္ အဆိုပါ ကုမၸဏီမွ အဖြဲ႔၀င္မ်ား အေနျဖင့္ ဦး၀င္းႏုိင္ (စာရင္းရွင္းလင္း ဖ်က္သိမ္းေရး အရာရွိ၊ အခန္းအမွတ္ ၀၀၇၊ အင္းလ်ားလိတ္ ဟိုတယ္)သို႔ ဆက္သြယ္ႏုိင္ေၾကာင္း သတင္းရရွိသည္။
မူမမွန္ေသာ စီးပြားေရးလုပ္ငန္းမ်ားျဖင့္ ေငြေၾကးလိမ္လည္ ေဆာင္ရြက္ေနသည္မ်ား ရွိေနေသာေၾကာင့္ သတိျပဳစရာမ်ားျဖစ္လာၿပီး လူတစ္ဦး ႏွင့္တစ္ဦး ခ်ိတ္ဆက္ဆင့္ပြားျခင္းျဖင့္ ကုန္ပစၥည္းျဖန္႔ျဖဴး ေရာင္းခ် သည့္စနစ္ကို အသံုးျပဳကာ ေငြေၾကး လိမ္လည္ခဲ့မႈမ်ားလည္း ရွိခဲ့သည္။ စီးပြားေရး လုပ္ေဆာင္လိုေသာ လူငယ္လူရြယ္မ်ားကို မ်က္လွည့္ဆန္ဆန္ လွည့္စားထားေသာေၾကာင့္ သတိ မမူမိဘဲ ဆံုး႐ႈံးနစ္နာႏိုင္ေသာေၾကာင့္ ပိုမိုသတိျပဳလာရမည္ဟု ပညာရွင္ မ်ားက အႀကံျပဳၾကသည္။
ဒီေဆးေတြက ဒီႏိုင္ငံ FDA ရဲ႕ ခြင့္ျပဳခ်က္ရထားလား မရထားဘူးလား ဆိုတာ မသိဘူး။ ဒီေဆးေတြထဲမွာပါတဲ႔ ကုန္ၾကမ္းေတြက ျမန္မာ တုိင္းရင္းေဆးေတြမွာ သံုးတဲ့ ကုန္ၾကမ္းပစၥည္းေတြနဲ႔ အေျခခံအားျဖင့္ အတူတူပါပဲ။ ဒါေပ မယ့္ ျမန္မာ့တိုင္းရင္းေဆး ဆိုရင္ ေထာင္ဂဏန္းနဲ႔ ေရာင္းလို႔ရတယ္။ ဒါေပမယ့္ ဒီေဆးေတြက အရမ္းေစ်းႀကီးေနတယ္။ သံုးစြဲတဲ့သူကေတာ့ ေပးရတဲ့ တန္ဖိုးေလာက္ ဘယ္ေလာက္ အက်ဳိးအျမတ္ရတယ္ ဆိုတာ မသိေပမယ့္ ေရာင္းတဲ့သူကေတာ့ အမ်ားႀကီး အက်ဳိးအျမတ္ ရသြားတယ္
ရန္ကုန္ၿမိဳ႕ေန ဆင့္ပြားေရာင္းခ်ျခင္းစနစ္ကို စိတ္၀င္စား၍ ၀င္ေရာက္ လုပ္ကိုင္ရန္ ေလ့လာခဲ့သူတစ္ဦးက “သူတို႔ကအဖြဲ႕၀င္အျဖစ္ ၀င္ခ်င္ေအာင္ ဆြဲေဆာင္တယ္။ သင္တန္းေတြေပးတယ္။ ဆုေၾကးေငြ ခ်ီးျမႇင့္တာေတြ ျပတယ္။ ကုမၸဏီ႐ံုးခ်ဳပ္ရွိရာ ျပည္ပႏိုင္ငံရဲ႕အေၾကာင္း၊ ဘယ္လိုလုပ္ ေဆာင္ေပးေနတယ္ဆိုတဲ့ အေၾကာင္းေျပာတယ္။ ကိုယ္၀င္လိုက္ရင္ အဲဒီ အက်ဳိးအျမတ္ေတြကို ခံစားရမယ္လို႔ ထင္လာေအာင္ ေျပာတယ္။ အမွန္ေတာ့ အဲဒီအက်ဳိးအျမတ္ေတြကို အဆင့္သတ္မွတ္ခ်က္ ျမင့္တဲ့သူေတြပဲ ခံစားရမွာ။ စနစ္ကိုက ေအာက္လူက ရွာေပးတာကို အထက္လူက ေအးေအးေဆးေဆး ထိုင္စားရတဲ့ စနစ္။ အဆင့္ျမင့္တဲ့အထိ ေရာက္ဖု႔ိ ဆိုတာကလည္း ရွိတယ္ဆိုေပမယ့္ မလြယ္ပါဘူး။ သူတို႔ကေတာ့ ေရရွည္လို႔ ေျပာၾကတယ္။ ဒါေပမယ့္ ဒီႏိုင္ငံက အဆင့္သတ္မွတ္ခ်က္ နိမ့္ေသးတဲ့အဖြဲ႕၀င္ေတြရဲ႕လုပ္ေဆာင္ခ်က္ ေတြေၾကာင့္ ရလာတဲ့ အက်ဳိးအျမတ္ေတြကို ျပည္ပႏိုင္ငံမွာရွိတဲ့ အဆင့္ သတ္မွတ္ခ်က္ျမင့္တဲ့ အဖြဲ႕၀င္ေတြက ရတာ။ ဒါေၾကာင့္မို႔ ၀င္မယ္လို႔စိတ္ကူးမိရင္ ဒီအခ်က္ေတြအျပင္ ေရာင္းတဲ့ ပစၥည္းေတြက တရား၀င္ ဟုတ္ရဲ႕လား၊ ဒီႏိုင္ငံရဲ႕ေထာက္ခံခ်က္ေတြေကာ ရွိရဲ႕လား စတဲ့ အျခား အေၾကာင္းအရာ ေတြကိုပါ ထည့္သြင္း စဥ္းစားသင့္တယ္လို႔ ထင္ပါတယ္”ဟု ဆိုသည္။
ျမန္မာႏိုင္ငံေဆးႏွင့္ ေဆးပစၥည္း ကုန္သည္မ်ားႏွင့္ လုပ္ငန္းရွင္မ်ား အသင္းတြင္ အၾကံေပးအျဖစ္ ေဆာင္ရြက္ခဲ့ဖူးသူ ေဒါက္တာေမာင္ေမာင္ေလးက “ Multi Level Marketing ဆိုတာ ႏုိင္ငံတကာမွာ ရွိပါတယ္။ အေမရိကန္က စတာေပါ့။ တစ္ဆင့္ ျပန္ယူၿပီး ေရာင္းခ်တဲ့သူေတြနဲ႔ မသမာသူေတြရဲ႕ အျမတ္ႀကီးစားမႈေၾကာင့္ ေစ်းႏႈန္းက အဆမတန္ျမင့္တက္တာေတြ ျဖစ္ႏုိင္ပါတယ္။ သူတို႔အေနနဲ႔ကလည္း ေဆး၀ါးရဲ႕အက်ဳိးအာနိသင္ ေကာင္းတဲ့အေပၚမွာ အခြင့္ေကာင္းယူၿပီး ေစ်းကစားေကာင္း ကစားႏိုင္ပါတယ္။ ဒီေစ်းကြက္က စနစ္တက် ကုိင္တြယ္ လုပ္ေဆာင္မယ္ဆိုရင္ ေကာင္းပါတယ္။ ကုမၸဏီအေနနဲ႔ မ႐ိုးမသားနဲ႔ စီမံခန္႔ခြဲမႈကလည္း ညံ့ဖ်င္းမႈမ်ဳိးလည္း မျဖစ္သင့္ပါဘူး။ ႏုိင္ငံေတာ္ကလည္း ႀကီးၾကပ္မႈ မွန္ကန္ရပါမယ္။ ေဆး၀ါးသံုးစြဲခ်င္တဲ့ သူေတြအေနနဲ႔ကလည္း ကုိယ့္ကုိလာ ေရာင္းတိုင္း မ၀ယ္မိေစဖို႔နဲ႔ အာမခံခ်က္ရွိတဲ့ ကုမၸဏီႀကီးေတြဆီကပဲ ၀ယ္ယူသင့္ပါတယ္။ Multi Level Marketing နဲ႔ေရာင္းခ်မယ္ဆိုရင္ ေတာ့ ေဆး၀ါးဆိုရင္ ႏိုင္ငံအလိုက္ သက္ဆိုင္ရာ က်န္းမာေရး၀န္ႀကီးဌာန မွာ မွတ္ပံုတင္ရပါတယ္။ မွတ္ပံုတင္ ၿပီးမွ ေရာင္းခ်ခြင့္ရွိပါတယ္။ ဒါေပမယ့္ မွတ္ပံုတင္ထားတဲ့ ေဆး၀ါးကုိ အေၾကာင္းျပၿပီး တစ္ျခားစီက တရား မ၀င္တဲ့ေဆးေတြကုိ ေရာၿပီးေတာ့ မေရာင္းသင့္ပါဘူး” ဟုရွင္းျပပါသည္။
ဆင့္ပြားေရာင္းခ်ရျခင္းႏွင့္ အထက္မွေအာက္ အဆင့္ဆင့္ အျမတ္ယူၾကျခင္းေၾကာင့္ ၎တို႔ကုမၸဏီမွ ထုတ္ေသာ ေဆး၀ါးပစၥည္းမ်ားသည္ အဆမတန္ ေစ်းျမင့္ေနေၾကာင္းကိုလည္း စံုစမ္းသိရွိရသည္။
“ကြၽန္မရဲ႕ အစ္မက ရန္ကုန္ စီးပြားေရးတကၠသိုလ္မွာ တက္ဖို႔ ပဲခူးတိုင္းေဒသႀကီး ပ်ဥ္ပံုႀကီးကေန ရန္ကုန္မွာ အေဆာင္လာေနတာပါ။ အဲဒီမွာ သူ႕သူငယ္ခ်င္းက စည္း႐ံုးတာ ေကာင္းလို႔ယံုၾကည္ၿပီး နယ္မွာ႐ွိတဲ့ လယ္ယာေတြကို ေရာင္းၿပီး က်ပ္သိန္း ၁၀၀ ေက်ာ္ကို ဆင့္ပြားနည္းျဖင့္ ေစ်းကြက္ျဖန္႔ခ်ိျခင္း စနစ္သံုးလုပ္ငန္းတစ္ခု မွာ ရင္းႏွီးျမႇဳပ္ႏွံလိုက္တယ္။ ရနံ႔ ကုထံုးနဲ႔ ပတ္သက္တဲ့ အေမႊးနံ႔ပစၥည္း အခ်ဳိ႕သာ ရလိုက္တယ္။ ေနာက္မွ အဲဒီလုပ္ငန္းက လိမ္လည္တာျဖစ္လို႔ သက္ဆိုင္ရာက အေရးယူလိုက္တယ္ ေျပာပါတယ္”ဟု ပဲခူးတိုင္းေဒသႀကီး ပ်ဥ္ပံုႀကီးေက်းရြာတြင္ ေနထိုင္ခဲ့သူ မသဲသဲက ရွင္းျပသည္။
ထို႔ျပင္ က်ပ္သိန္း ၁၀၀ ထည့္၀င္သူတစ္ဦး အေနျဖင့္ ေနာက္ထပ္ က်ပ္သိန္း ၁၀၀ ထည့္၀င္ႏိုင္မည့္သူ ငါးဦးေခၚလာႏိုင္ပါက ထုိရွယ္ယာ ၀င္အားလစဥ္ပံုမွန္ စင္ကာပူေဒၚလာ သံုးေထာင္ ထုတ္ေပးမည္ဟု ဆိုကာ စည္း႐ံုးေျပာဆိုၾကၿပီး အသစ္၀င္လာေသာ လက္ေအာက္အဖြဲ႔၀င္မ်ားအေပၚ အဆင့္ဆင့္ ခံစားခြင့္မ်ား ရယူၾက၍ မမွန္မကန္ ျပဳလုပ္ခဲ့ၾကသည္။ ယခုအခါ ယင္းသို႔ေဆာင္ရြက္ခဲ့သည့္ ကုမၸဏီအား လိမ္လည္မႈျဖင့္ သက္ဆိုင္ရာ၏ အမည္ပ်က္စာရင္းသြင္း အေရးယူျခင္းကို ခံထားရၿပီျဖစ္ၿပီး ကုမၸဏီ ကို စာရင္းရွင္းလင္း ဖ်က္သိမ္းရန္ အမိန္႔ခ်မွတ္ခဲ့ၿပီး ျဖစ္သည္။
Falcon Global Co., Ltd ဒါ႐ိုက္တာအဖြဲ႕၀င္မ်ား၏ Multi Level Marketing စနစ္သံုး လိမ္လည္မႈတြင္ ပါ၀င္သည့္ တစ္ဦးခ်င္း အျမတ္မ်ားကို လူဦးေရႏွင့္ အုပ္စုခဲြမ်ားအလိုက္ ျပဳစုထားရာတြင္ ေငြပမာဏမွာ သန္း ၁၈၀၀ နီးပါးရွိေနေၾကာင္း၊ ယင္းကုမၸဏီႏွင့္ ဒါ႐ိုက္တာ အဖဲြ႕၀င္သံုးဦးအား black list ေၾကညာထားၿပီး ျဖစ္ေၾကာင္း တရား၀င္ ထုတ္ျပန္ထားသည့္ အမိန္႔ေၾကာ္ျငာ စာႏွင့္ တစ္ဦးခ်င္းအျမတ္မ်ားကို လူဦးေရႏွင့္ အုပ္စုခဲြမ်ားအလိုက္ ျပဳစုထားသည့္ စာရင္းဇယားမ်ား အရ သိရသည္။
ျပည္ေထာင္စု ျမန္မာႏုိင္ငံေတာ္ အစုိးရ၊ အမ်ဳိးသားစီမံကိန္းႏွင့္ စီးပြားေရးဖြံ႕ၿဖိဳးတိုးတက္မႈ ၀န္ႀကီးဌာန႐ံုးက အမိန္႔ေၾကာ္ျငာစာအမွတ္ ၃၀/၀၉ ျဖင့္ သိမ္းငွက္ကမၻာ ကုမၸဏီႏွင့္ ဒါ႐ိုက္တာအဖြဲ႕၀င္ သံုးဦးတုိ႔အား အမည္ပ်က္စာရင္း ေၾကညာခဲ့သည္။ အဆုိပါ ကုမၸဏီသည္ ဆင့္ပြားနည္းျဖင့္ ေစ်းကြက္ျဖန္႔ခ်ိျခင္း စနစ္ကို အသံုးျပဳကာ လူငယ္လူရြယ္မ်ား၊ လူအမ်ားအျပားကို ဖ်ားေယာင္းေသြးေဆာင္ စည္း႐ံုးေခၚဆိုၿပီး ေငြက်ပ္သိန္းေပါင္းမ်ားစြာ လိမ္လည္ရယူ၍ မမွန္မကန္ေသာ နည္းလမ္းမ်ားျဖင့္ ေငြေၾကးရယူေနျခင္းအေပၚ ေဖာ္ထုတ္ အေရးယူေပးပါရန္ ေဖာ္ျပထားသည့္ တုိင္ၾကားစာမ်ားႏွင့္ ပတ္သက္၍ အထူးစံုစမ္းစစ္ေဆးေရး ဦးစီးဌာန ေပၚ ေပါက္ခ်က္မ်ားအရ အမိန္႔ေၾကညာစာ ထုတ္ျပန္သည့္ေန႔မွစ၍ ကုမၸဏီအား ဖ်က္သိမ္းၿပီး လူပုဂၢိဳလ္ႏွင့္ ကုမၸဏီအား အမည္ပ်က္စာရင္းတြင္ ထည့္သြင္းသတ္မွတ္လိုက္ေၾကာင္း အမိန္႔ ေၾကာ္ျငာစာတြင္ ေဖာ္ျပထားသည္။
အဆိုပါအမႈအား ေဖာ္ထုတ္စစ္ေဆးခဲ့ၿပီး အထက္ပါ ကုမၸဏီအား စာရင္းရွင္းလင္း ဖ်က္သိမ္းရန္အတြက္ ရန္ကုန္ အေနာက္ပိုင္းခ႐ိုင္ တရား႐ံုးေတာ္က ၂၀၁၁ ခုႏွစ္ ဇန္န၀ါရီလ ၃၁ ရက္ေန႔တြင္ အမိန္႔ခ်မွတ္ခဲ့ၿပီး စာရင္းရွင္းလင္း ဖ်က္သိမ္းေရး အရာရွိအျဖစ္ ဦး၀င္ႏုိင္အား တာ၀န္ေပးအပ္ကာ အဆိုပါကုမၸဏီတြင္ နစ္နာ ဆံုး႐ႈံးခဲ့သူ အဖြဲ႕၀င္မ်ား၏ နစ္နာမႈမ်ား အေပၚ ျပန္လည္ ရွင္းလင္းေပးမည္ ျဖစ္သည္။ အဖြဲ႕၀င္မ်ားအေနျဖင့္ စာရင္းရွင္းလင္း ဖ်က္သိမ္းေရး အရာရွိကို ဆက္သြယ္ကာ က်မ္းက်ိန္ ကတိသစၥာ ျပဳျခင္း၊ အေထာက္အထား အခ်က္အလက္မ်ား စစ္ေဆးျခင္း၊ အမွန္တကယ္ နစ္နာခဲ့ျခင္းရွိ မရွိ သံုးသပ္စစ္ေဆးမႈမ်ားျပဳလုပ္ၿပီး နစ္နာမႈမ်ားကို ျပန္လည္ရွင္းလင္းေဆာင္ရြက္ေပးမည္ ျဖစ္သျဖင့္ ၂၀၁၁ ခုႏွစ္ စက္တင္ဘာလ ၄ ရက္ေန႔မွစတင္ကာ စာရင္းျပဳစု လ်က္ရွိၿပီး အျမန္ဆံုးဆက္သြယ္ရန္ လိုအပ္ေၾကာင္း သတင္းရရွိသည္။
“နစ္နာမႈေတြ ျပန္ရွင္းေပးမယ္ ဆိုတာေတာ့ ၀မ္းသာပါတယ္။ အဆံုး လို႔ သတ္မွတ္ထားတာကေန ျပန္ရမွာေပါ့။ ဒါေပမယ့္ ၾကားရတာက ပမာဏနည္းနည္းစီေလာက္ပဲ ရမယ္လို႔ ၾကားပါတယ္။ အဖြဲ႕၀င္ေတြနဲ႔ ေပးသြင္းခဲ့ရတဲ့ ေငြပမာဏကမနည္း ပါဘူး။ တကယ္တမ္း ျပန္ရွင္းေပးမွာက ဘယ္ေလာက္လဲဆိုတာ မသိေပမယ့္ ေငြထက္အခ်ိန္ေတြ၊ စိတ္ဓာတ္ ေတြ ဆံုး႐ႈံးခဲ့ရတာပါပဲ။ သူငယ္ခ်င္း အခ်င္းခ်င္း ယံုၾကည္မႈေတြနဲ႔ ၀င္လုပ္ခဲ့ၿပီးမွ ဘာမွ တိက်ေရရာတဲ့ စာခ်ဳပ္ စာတမ္း၊ အခ်က္အလက္ ျပန္မေပးခဲ့ဘဲ၊ တာ၀န္ယူမႈမရွိဘဲ ယံုၾကည္မႈ ကို အလြဲသံုးစားလုပ္ အျမတ္ထုတ္ အက်ဳိးအျမတ္ေတြ ယူၾကတယ္။ အခုလည္း ျပန္ရွင္းေပးမယ္ ဆိုတဲ့အခါမွာ အေပၚက လူေတြအေနဲ႔ တကယ္နစ္နာသူေတြကို မွန္မွန္ကန္ကန္ရပ္တည္ေပးၿပီး တာ၀န္ယူေပးသင့္ပါတယ္။ သက္ဆုိင္ရာအေနနဲ႔ အဆင့္ဆင့္ေတြကိုပါ စစ္ေဆးသင့္ပါတယ္”ဟု ယင္းလုပ္ငန္းတြင္ ေငြေၾကးထည့္၀င္ခဲ့သူ တစ္ဦးက ဆုိသည္။
အဆုိပါကုမၸဏီသည္ စင္ကာပူ ႏိုင္ငံမွ ျမန္မာႏုိင္ငံအတြင္းသို႔ လုပ္ငန္းခြဲတစ္ခုအေနျဖင့္ ေဆာင္ရြက္ခဲ့သည့္ လုပ္ငန္းမ်ဳိးျဖစ္ၿပီး တင္သြင္းလာေသာ ပစၥည္းမွာ Bel'air အမွတ္တံဆိပ္ အေမႊးရနံ႔ကုထံုး ေဆးပုလင္း ရည္မ်ားျဖစ္သည္။ ပစၥည္းတန္ဖိုး ေစ်းႏႈန္း ကီးျမင့္ၿပီး အဖြဲ႔၀င္ေၾကး အဆမတန္ ေပးသြင္းခဲ့ရသည့္ လုပ္ငန္းတစ္ခုျဖစ္ၿပီး လူငယ္အမ်ားအျပား ပါ၀င္ပတ္သက္မႈရွိခဲ့၍ နစ္နာမႈမ်ား ၾကံဳေတြ႕ခဲ့ရသည္ဟု သိရသည္။ ယင္းေၾကာင့္ သက္ဆုိင္ရာမွ ေဖာ္ထုတ္အေရးယူ ေဆာင္ရြက္ကာ နစ္နာမႈမ်ားကို ျပန္လည္ရွင္းလင္း ေဆာင္ရြက္ေပးမည္ျဖစ္သည္။
အဆိုပါစနစ္ျဖင့္ ေစ်းကြက္ ျဖန္႔ခ်ိျခင္းစနစ္သည္ လြန္ခဲ့သည့္ ဆယ္စုႏွစ္ေပါင္းမ်ားစြာ ကတည္းက အေမရိကန္ႏိုင္ငံတြင္ စတင္ေပၚေပါက္ခဲ့ၿပီး ဥေရာပႏိုင္ငံမ်ားတြင္ ေခတ္စားခဲ့သည္။ လူကိုဦးတည္ကာ စည္း႐ံုးလိမ္လည္ခဲ့ေသာေၾကာင့္ အခ်ဳိ႔ႏိုင္ငံမ်ားတြင္ ယင္းစနစ္ကို ပိတ္ပင္ထားၿပီး ေနာက္ပိုင္းတြင္ ဖြဲ႔ၿဖိဳးဆဲႏိုင္ငံႏွင့္ မဖြံ႕ၿဖိဳးေသးေသာ ႏိုင္ငံမ်ား၊ အထူးသျဖင့္အေရွ႕ေတာင္ အာရွေဒသမ်ားအား ပစ္မွတ္ထား လာၾကသည္။ ထိုင္၀မ္မွ စတင္ အေျချပဳသည့္ လုပ္ငန္းမ်ား ျမန္မာ ႏိုင္ငံတြင္းသို႔ ထုိးေဖာက္၀င္ေရာက္ လာၿပီး အလွကုန္၊ လူသံုးကုန္အျပင္ ေဆး၀ါးမ်ားကိုပါ ယင္းစနစ္ျဖင့္ျဖန္႔ ခ်ိလာၾကေၾကာင္း၊ မွန္မွန္ကန္ကန္ လုပ္ေဆာင္ၿပီး ေအာင္ျမင္ေနသည့္ လုပ္ငန္းမ်ားရွိေသာ္လည္း ေရာေယာင္ တုပမႈမ်ား ရွိေနျခင္းေၾကာင့္ သတိျပဳ စရာျဖစ္ေနသည္။ ယင္းစနစ္ျဖင့္ ေရာင္းခ်သည့္ကုန္ပစၥည္းမ်ားသည္ အရည္အေသြးေကာင္းၿပီး ေစ်းႏႈန္း သက္သာရမည္ျဖစ္ေသာ္လည္း အဆမတန္ ေစ်းျမင့္တက္ေနသည္ကို ေတြ႕ရ ေၾကာင္း၊ ေၾကာ္ျငာစရိတ္ႏွင့္ ၀န္ထမ္း မရွိဘဲ တစ္ဦးႏွင့္တစ္ဦး ခ်ိတ္ဆက္ကာ ကြန္ရက္သဖြယ္ ျဖန္႔ၾကက္သြားျခင္းေၾကာင့္ ေစ်းႏႈန္းသက္သာသင့္ေၾကာင္း ယင္းစနစ္ကို ေလ့လာထားသူ စီးပြားေရးပညာရွင္တစ္ဦးက ဆိုပါသည္။
ယင္းလုပ္ငန္းကဲ့သုိ႔ သေဘာတရား၊ နည္းစနစ္မ်ား တူညီေသာ စီးပြားေရးလုပ္ငန္းမ်ား ရွိေနဆဲျဖစ္ ၿပီး ယင္းစနစ္ကုိ အသံုးျပဳ၍ ေဆး၀ါးမ်ားကိုလည္း ျဖန္႔ျဖဴးေနၾကေသာေၾကာင့္ ေဘးအႏၲရာယ္ ကင္းရွင္းၿပီး အမ်ားျပည္သူ သံုးစြဲႏုိင္သည့္ ေဆး၀ါးမ်ားျဖစ္ရန္လည္း လိုအပ္သည္။
ေဆး၀ါးမ်ားအား အသံုးျပဳမည္ဆိုပါက ဆရာ၀န္၏ ညႊန္ၾကားခ်က္ျဖင့္ ေသာက္သံုးျခင္းသည္ အသင့္ေတာ္ဆံုးျဖစ္ေၾကာင္း လက္ရွိတြင္ ဆင့္ပြားနည္းျဖင့္ ျဖန္႔ခ်ိျခင္း (Multi lelvel marketing) စနစ္ကို အသံုးျပဳေရာင္းခ်ေနေသာ ဓာတ္စာ ဟုဆိုသည့္ ႏိုင္ငံရပ္ျခားမွ တိုင္းရင္းေဆးမ်ားရွိေနေၾကာင္း၊ ယင္းေဆးမ်ားတြင္ ပါ၀င္သည့္ပစၥည္းမ်ား စနစ္တက် ေဖာ္ျပထားျခင္းမရွိဘဲ ေသာက္သံုးသူမ်ား အေနျဖင့္လည္း ဆရာ၀န္ညႊန္ၾကားခ်က္ မပါဘဲ ယင္းကုမၸဏီ၏ ညႊန္ၾကားခ်က္ျဖင့္ ေသာက္သံုးေနျခင္းကို ေတြ႕ရေၾကာင္း၊ ယင္းစနစ္ေၾကာင့္ ေဆးမ်ားသည္သံုးစြဲသူ လက္ထဲသို႔ ေရာက္ရွိခ်ိန္တြင္ အဆမတန္ေစ်းႀကီးေနေၾကာင္း၊ ထို႔ေၾကာင့္ သက္ဆိုင္ရာအေနျဖင့္ စနစ္တက် ၾကပ္မတ္ေဆာင္ရြက္ရန္ လိုအပ္လာၿပီ ျဖစ္ေၾကာင္း အေထြေထြေရာဂါကု ဆရာ၀န္တစ္ဦးက ဆိုပါသည္။
ဂရိတ္ေ၀ါလ္ တိုင္းရင္းေဆး၀ါး ထုတ္လုပ္ေရး လုပ္ငန္းပိုင္ရွင္ ဦးေမာင္ေမာင္ဦးက “ဒီေဆးေတြက ဒီႏိုင္ငံ FDA ရဲ႕ ခြင့္ျပဳခ်က္ရထားလား မရထားဘူးလား ဆိုတာ မသိဘူး။ ဒီေဆးေတြထဲမွာပါတဲ႔ ကုန္ၾကမ္းေတြက ျမန္မာတုိင္းရင္းေဆးေတြမွာ သံုးတဲ့ ကုန္ၾကမ္းပစၥည္းေတြနဲ႔ အေျခခံအားျဖင့္ အတူတူပါပဲ။ ဒါေပ မယ့္ ျမန္မာ့တိုင္းရင္းေဆး ဆိုရင္ ေထာင္ဂဏန္းနဲ႔ ေရာင္းလို႔ရတယ္။ ဒါေပမယ့္ ဒီေဆးေတြက အရမ္းေစ်းႀကီးေနတယ္။ သံုးစြဲတဲ့သူကေတာ့ ေပးရတဲ့ တန္ဖိုးေလာက ္ဘယ္ေလာက္ အက်ဳိးအျမတ္ရတယ္ ဆိုတာ မသိေပမယ့္ ေရာင္းတဲ့သူကေတာ့ အမ်ားႀကီး အက်ဳိးအျမတ္ရသြားတယ္။ ဒီလို ဆင့္ပြားနည္းျဖင့္ ျဖန္႔ခ်ိျခင္း (Multi lelvel marketing) စနစ္ကို စင္ကာပူ၊ တ႐ုတ္စတဲ့ ႏိုင္ငံေတြမွာ တားျမစ္ေန ၿပီလို႔လည္း သိရတယ္” ဟုဆိုပါသည္။
ေဒၚစုေစတနာကို ၾကည့္တတ္ ျမင္တတ္ရင္ ေက်းဇူးတင္ၾကမွာပါဘိုဘိုေက်ာ္ၿငိမ္း | ဗုဒၶဟူးေန႔၊ ေအာက္တုိဘာလ ၀၅ ရက္ ၂၀၁၁ ခုႏွစ္ ၁၄ နာရီ ၀၂ မိနစ္
http://www.mizzimaburmese.com/edop/songpa/8433-2011-10-05-07-52-27.html
ရာဇဝင္ဘီး တပတ္ျပန္လည္သည္လား
ျမန္မာျပည္ေခတ္သစ္ ရာဇဝင္မွာ ဗိုလ္ခ်ဳပ္ေအာင္ဆန္း ကို မွီသည့္လူ တဦးတေယာက္မွ မရွိပါ။ ငယ္ရြယ္စဥ္ ႏုိင္ငံေရး သမားေပါက္စဘဝမွာ အဂၤလိပ္ကို လက္နက္ကိုင္ တိုက္မွရမည္ဟု သႏၷိ႒ာန္ခ်ခဲ့စဥ္က ဂ်ပန္ေတြဆီမွ စစ္ေရး ပညာသင္ကာ ရဲေဘာ္သံုးက်ိပ္ကို ဦးေဆာင္ခဲ့သည္။ ဂ်ပန္ကို လက္နက္ကိုင္ေတာ္လွန္ရမည့္ အခိ်န္မွာ မေၾကာက္မရြံ႕ေတာ္လွန္ေရးကို ဦးေဆာင္ခဲ့သည္။
ျမန္မာႏုိင္ငံႏွင့္ ျပည္သူမ်ားသည္ အဂၤလိပ္ႏွင့္ ဂ်ပန္စစ္တပ္တို႔အၾကား ေၾကမြေအာင္ အဖ်က္စီးခံ၊ အႏွိပ္အစက္ခံ ခဲ့ၾကရသည္။ စစ္ဦးဘီးလူး ဆိုသလိုဂ်ပန္ေတြ အတက္မွာ စစ္ႏုိင္ေရး သက္သက္အတြက္ ဗံုးမိုးရြာခဲ့ၾကသည္။ အဂၤလိပ္ေတြက ရွိသမွ်အားလံုး မီး႐ႈိ႕ၿပီး ဆုတ္ခြာသြားၾကသည္။ ေျမဇာပင္အျဖစ္ ထီးထီး ပ်က္စီးက်န္ရစ္ခဲ့တာက
ျမန္မာျပည္ ၿမိဳ႕အသီးသီး။
ထို႔ေၾကာင့္ ပ်က္စီးေနေသာ တိုင္းျပည္ကို ငွဲ႔၍ တုိင္းျပည္ကို စစ္မီးအတြင္းသို႔ ဆြဲမခ်လိုၾကေတာ့။ ဗိုလ္ခ်ဳပ္တို႔လူစု
သည္ အသက္ပင္ ငယ္ၾကေသာ္လည္း ဂ်ပန္ေခတ္တြင္ ႏုိင္ငံ အုပ္ခ်ဳပ္မႈ အေၾကာင္းကို နားလည္ခဲ့ၾကသည္။ တုိင္းျပည္ေခါင္းေဆာင္ဆိုတာက တုိင္းျပည္အတြက္ တာဝန္ယူရမည္ ဆိုတာကို သိရွိလာၾကသည္။
ဤေစတနာကို ေရွ႕ထား၍ စစ္ႀကီးအၿပီးတြင္ ျမန္မာႏုိင္ငံ လြတ္လပ္ေရးကို အဂၤလိပ္ထံမွ ေဆြးေႏြးျခင္းျဖင့္ ရယူရန္ ဆံုးျဖတ္ၾကသည္။ မရမွ၊ ေနာက္ဆံုး လက္နက္ကိုင္လမ္းစဥ္ကို ကိုင္ဆြဲရန္ ဆံုးျဖတ္ၾကသည္။ ဤနည္းျဖင့္ (ရရင္ရ မရရင္ခ်) ဟူေသာ (မူ) ေပၚေပါက္ခဲ့ရသည္။ ဗိုလ္ခ်ဳပ္ေအာင္ဆန္းသည္ ေတာ္လွန္ေရး သမားလည္း ဟုတ္သည္၊ ပညာတတ္ ႏိုင္ငံေရးသမားလည္းဟုတ္သည္၊ သည္မွတဆင့္ ေနာက္ဆံုး အမ်ိဳးသား ေခါင္းေဆာင္ဘဝ ထိုမွ လြတ္လပ္ေရး ဗိသုကာအထိ ျမင့္တက္ခဲ့ရသည္။
ေတာင္ေျခမွ အျမင္ႏွင့္ ေတာင္ထိပ္မွ အျမင္သည္ မတူ ႏုိင္ၾက။
ထို႔ေၾကာင့္ ပါတီအက်ိဳးကုိသာ ကြက္ၾကည့္ေသာအျမင္ႏွင့္ တိုင္းျပည္တခုလံုးအတြက္ ၿခံဳၾကည့္ပံုခ်င္း ျခားနားရေပၿပီ။ ဗိုလ္ခ်ဳပ္ကို ဉာဏ္မမွီေသာ လူစုက တိုင္းျပည္အက်ိဳးကိုၾကည့္၍ ဗိုလ္ခ်ဳပ္ အဂၤလိပ္ႏွင့္ လြပ္လပ္ေရးအတြက္ ေဆြးေႏြး သည္ကို နားမလည္ႏုိင္ၾက၊ မနာလိုၾက။ အဂၤလိပ္ အလိုေတာ္ႀကီး ေအာင္ဆန္း၊ ေအာင္ဆန္း ဘယ္လဲ၊ ေအာင္ဆန္း ဘာလဲ စသည္ျဖင့္ တိုက္ခိုက္လာၾကသည္။
ဗိုလ္ခ်ဳပ္၏ေစတနာကို မျမင္္ႏုိင္ၾက။ ႏုိင္ငံေရး အသာရမႈကိုပဲ ျမင္ၾကသည္။ ပုဂၢိဳလ္ေရး တိုက္ခိုက္မႈေတြ လြန္လာေတာ့ ဗိုလ္ခ်ဳပ္က ေဂ်ာင္းဆိုၿပီး ေမာင္းထုတ္လိုက္သည္။
ေဟာ အခုလည္း လာၾကျပန္ၿပီ။ ေဒၚစု၏ ေစတနာကို နားမလည္ ႏုိင္ၾကသူေတြ ေပၚလာၾကျပန္ၿပီ။ ေမးခြန္း ထုတ္ခ်င္ၾကသည္။ ႏုိင္ငံေရးမွာ ေဝဖန္တာ အသစ္အဆန္းမဟုတ္။ ဒီမိုကေရစီမွာ ေမးျမန္းျခင္း၊ ဆန္းစစ္ျခင္းဟာ အင္အားတခုပဲ မဟုတ္ပါလား။ တခ်ိန္တည္းမွာ အမ်ားအတြက္ ႏုိင္ငံေရးဆိုတာ ခံစားမႈ (emotions) အေပၚ အေျခခံၾကသည္။ ခ်စ္တယ္၊ မုန္းတယ္၊ ေထာက္ခံတယ္၊ မေထာက္ခံဘူး ဆိုတာေတြ အားလံုး လိုလိုသည္ မိမိ၏ ခံစားခ်က္ႏွင့္ ဆံုးျဖတ္ၾကသည္က မ်ားသည္။ တိုင္းျပည္ကို ရာစုႏွစ္တဝက္ေက်ာ္ေက်ာ္ ဓါးမိုးအုပ္ခ်ဳပ္လာသူ မ်ား ကို မုန္းတာ သဘာဝက်ပါသည္။ မဆန္း။
သို႔ေသာ္ “ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္ဟာ မာသာထရီဇာလုိ ျဖစ္သြားၿပီ”၊ ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္သို႔ “စစ္ေၾကျငာခ်က္” ဆိုသည့္ ေရးသားမႈေတြသည္ ေဒၚစု၏ ေစတနာကို နားမလည္ၾကလို႔ မိမိခံစားမႈအရ ေရးသား မႈေတြလို႔ နားလည္မိရင္း စိတ္မေကာင္း ျဖစ္မိသည္။ ေဒၚစု၏ ေစတနာကိုသာ ၾကည့္တတ္ျမင္တတ္ရင္ ဒီလို အထင္မွားမႈေတြ ပေပ်ာက္ သြားႏိုင္သည္ဆိုသည့္ ယံုၾကည္ခ်က္ေၾကာင့္ ဒီေဆာင္းပါးကို ေရးမိျခင္း ျဖစ္ပါသည္။
ေလာကတြင္ ဘယ္အရာမဆို တဖက္သပ္ တလမ္းသြားအျမင္ တခုတည္း မၾကည့္သင့္ပါ။ ေထာင့္ေပါင္းစံု ဘက္ေပါင္းစံုမွ ၾကည့္ၿပီး ျဖစ္စဥ္တခု၏ ျဖစ္ႏုိင္ေျခကို မွ်မွ်တတ သံုးသပ္မွ ျဖစ္ရပ္မွန္ႏွင့္ ပိုနီးစပ္ႏုိင္သလို၊ ခံစားမႈလည္း အနည္းဆံုး ျဖစ္လိမ့္မည္ဟု ယံုၾကည္မိပါသည္။
ဖေအတူသမီး
ဗိုလ္ခ်ဳပ္ေလာက္ ေခတ္သစ္ျမန္မာႏုိင္ငံ၏ ရာဇဝင္မွာ ႏွလံုးရည္ျပည့္သူမရွိ။ ကာယစြမ္းအား၊ ဉာဏစြမ္းအား ႏွစ္ဘက္ စလံုး အစြမ္းထက္သည္။ တိုင္းျပည္အေပၚ ထားေသာေစတနာမွာလည္း ေျပာစရာ မရွိ၊ ေနာက္ဆံုး တိုင္းျပည္အတြက္ အသက္ကိုပါ ေပးလႉခဲ့ရွာသည္။ ဖေအတူသမီးမို႔ တိုင္းျပည္အတြက္ မိမိအႏၲရာယ္ကိုမမႈ၊ ဒီပဲရင္းျဖစ္ရပ္က သက္ေသ ထူခဲ့ၿပီ။
ေဒၚစုႏွင့္ သတင္းအင္တာဗ်ဳးေတြကို နားေထာင္ၾကည့္ၾကပါ။ ေဒၚစုသည္ ယံုၾကည္ခ်က္ ျပင္းသူဆိုသည္ကို မည္သူမွ် မျငင္းႏုိင္။ ထို႔ျပင္ ေဒၚစုတြင္ အေတြးအေခၚ ျပည့္သည္ကို ေဒၚစု၏ အေျဖေတြမွ သက္ေသထူလ်က္။
လူထုေခါင္းေဆာင္
ႏိုင္ငံေရးရဲ႕ “အင္အား” ဆိုသည္ ေနာက္ဆံုးေတာ့ လူအမ်ားစု ေထာက္ခံမႈပဲ။ တတိုင္း တျပည္လံုး အတိုင္းအတာႏွင့္ေထာက္ခံမႈရလာေတာ့ “လူထုေထာက္ခံမႈရၿပီ” လို႔ ဆိုႏုိင္သလို ေခါင္းေဆာင္သည္လည္း “လူထုေခါင္းေဆာင္” ဟု အသိအမွတ္ျပဳ ခံႏုိင္ၿပီ။
ဤသို႔ “လူထုေခါင္းေဆာင္္” အဆင့္ေရာက္ရန္ မလြယ္ပါ။ ပထမ မိမိ၏ ရည္မွန္းခ်က္ ထင္ေပၚရမည္။ ဗိုလ္ခ်ဳပ္က တိုင္းျပည္ လြတ္လပ္ေရး၊ ေဒၚစုက ဒီမိုကေရစီ လြပ္လပ္ေရး။ ဒုတိယ ယံုၾကည္မႈ ထင္ရွားရမည္။ ဗိုလ္ခ်ဳပ္က ဆိုရွယ္လစ္ႏွင့္ ပါလီမန္ဒီမိုကေရစီ၊ ေဒၚစုက လစ္ဘရယ္ ဒီမိုကေရစီ။ ေဖၚေဆာင္မႈမွာ ရပ္တည္ခ်က္ ျပတ္သား
ရမည္။
ဗိုလ္ခ်ဳပ္က အစြဲမရွိ၊ ရရင္ရ မရရင္ခ်။ မရမွခ်မွာ။ မလုိဘဲ အသက္ေတြကို မစေတးလို။ မွားမွားမွန္မွန္ ေဒၚစု က အၾကမ္းမဖက္ေသာ လမ္းစဥ္ကိုစြဲကိုင္ထားသည္။ သတၱိရွိမႈမွာ ေျပာစရာမရွိ။ ဗိုလ္ခ်ဳပ္က ဂ်ပန္ လက္ထဲက
ေတာ္လွန္ေရးကိုရေအာင္ ဦးေဆာင္သြားသည္။ ေနမဝင္ အင္ပါရာ အရွင္သခင္ေတြကို ဉာဏ္ခ်င္းယွဥ္ရဲသည္။
ေဒၚစုက အာဏာရွင္ လက္ေအာက္မွာ ရင္ေကာ့၍ ဒီမိုကေရစီ ကို ေတာင္းဆိုရဲသည္။ ဦးမက်ိဳး။ ထို႔ေၾကာင့္ ႏုိဘယ္ဆု ခ်ီးျမႇင့္ခံရကာ လူထုေခါင္းေဆာင္ထက္ ေက်ာ္၍ “ကမၻာ့ ဒီမိုကေရစီအုိင္ကြန္” အျဖစ္ အသိအမွတ္ အျပဳခံရသည္။ ကမၻာေပၚရွိ ဒီမိုကေရစီ တိုက္ပြဲဝင္သူမ်ားအတြက္ အားက်စရာ အတုယူစရာ မီးတိုင္ျဖစ္ခဲ့ရၿပီ။
ေဒၚစုလို ႏိုင္ငံ့ေခါင္းေဆာင္ အဆင့္၊ ကမၻာ့ အဆင့္ ေရာက္လာေတာ့ “တာဝန္” ဆိုသည့္ ဝန္က ပိလာျပန္သည္။ စိတ္ထင္တိုင္း လုပ္၍ မရေတာ့။ ေဒၚစု စကားတခြန္းကို ဂ႐ုျပဳ၊ နားစြင့္ေနသူေတြက တပံုတေခါင္း။ ေဒၚစု၏ လႈပ္ ရွားမႈကို ေစာင့္ၾကည့္ေနသူ ေတြက မနည္းလွ။ စစ္အစိုးရႏွင့္ စစ္ေထာက္လွမ္းေရးေတြက ေရွ႕ဆံုးက။ ထို႔ေၾကာင့္ ေခါင္းေဆာင္ စစ္စစ္သမား ဘဝကမလြယ္။ သြားသတိ၊ လာသတိ၊ ေျပာသတိ ရွိရၿပီ။
ေဒၚစုသည္ ေတာ္လွန္ေရးသမားမဟုတ္။ အေျပာင္းအလဲကို ေသြးထြက္သံယိုမႈ လမ္းလိုက္၍ မေလွ်ာက္လို။ အၾကမ္းမဖက္ေသာ နည္းျဖင့္သာ ရယူလိုသည္။ စာေရးသူက ဗိုလ္ခ်ဳပ္လမ္းစဥ္ကို ပိုႏွစ္ၿခိဳက္သည္။ အၾကမ္း မဖက္ သက္သက္ကို ဘဝင္မက်။ သို႔ေသာ္ ေဒၚစု ကိုနားလည္ေပးသည္။ နားလည္ပံုက သည္လိုပါ။
လူထုေထာက္ခံမႈ ရွိလာပါက ေခါင္းေဆာင္တဦးဟာ သူႀကိဳက္ရာလမ္းကို ေရြးခ်ယ္ခြင့္ရွိသည္။ ကနဦးအစ ကတည္းက သူ၏လမ္းေၾကာင္းကို သိသိႏွင့္ ေထာက္ခံခဲ့ၾကသည္ပဲ မဟုတ္လား။ ေဒၚစုက အၾကမ္းမဖက္ေသာ လမ္းစဥ္ကို ယံုၾကည္သူ။
စီးပြားေရးပိတ္ဆို႔မႈျပဳၿပီး လာေဆြးေႏြးဆိုေတာ့ လွ်ာေပၚျမက္ေပါက္ပါေစ စစ္ဗိုလ္ေတြက မလာ။ အာဏာ လက္မ လႊတ္ခ်င္တဲ့ ဘက္ကလည္း ပိုမည္ထင္သည္။
တဘက္က တ႐ုတ္ႀကီးကိုအားကိုးရင္ အိႏၵိယ၊ အာဆီယံ၊ ႐ုရွား အားလံုးကို လွည့္စားသည္။ ၾကည့္ေတာ့ အညာသား ႐ိုး႐ိုးအအနဲ႔ ဗိုလ္ခ်ဳပ္သန္းေရႊက ႏိုင္ငံေရး လူလည္။ စိတ္ရွည္သည္။ အာဏာအေၾကာင္း ေကာင္းေကာင္း ေနာေၾက သည္။
အာဏာရွင္၏ ထြက္ေပါက္
ဗိုလ္ခ်ဳပ္သန္းေရႊ၏ အားသာခ်က္မွာ ေရွာင္ရန္၊ ေဆာင္ရန္ကို အတုယူတတ္သည္။ ဦးေနဝင္းထံမွ အာဏာ က်မ္း ကို သင္ယူၿပီး ဦးေနဝင္း၏အမွားမ်ဳိး ဘယ္ေသာအခါမွ မလုပ္။ သက္တန္းရွည္ေသာ အာဏာရွင္တိုင္းသည္ အာဏာ ကို လက္မလႊတ္ရဲေသာ္လည္း နိစၥဓူဝ မင္းလုပ္အုပ္ခ်ဳဳပ္ရသည္မွာ ၎တို႔ အလုပ္မဟုတ္ေတာ့။ မိမိထံမွ အာဏာ မသိမ္းႏုိင္ရန္ အစီအမံေတြျပဳၿပီး မိမိတို႔က အေပၚက အသာၾကည့္ေန႐ုံ။
ဥပမာ ကက္စထ႐ိုက သူ႔ညီကို အာဏာလႊဲေပးၿပီး အခု သက္ေတာင့္သက္သာ ဇိမ္ရစ္ေန႐ုံ။ က်န္တဲ့သူေတြက သူ႔လူေတြခ်ည္း။ ပို၍ဉာဏ္ရွိတဲ့ တိန္ေရွာင္ပိန္တို႔က်ေတာ့ အာဏာ အေျပာင္းအလြဲကို စနစ္တက် Institutionalized လုပ္၊ စနစ္ကို ေဖၚေဆာင္ၿပီးမွ သူ႔ထက္ ငယ္သူေတြကို ေနရာေပးၿပီး သူက ထိန္းေက်ာင္း ေပးကာ လူႀကီး (၆) ေယာက္မွ ပဲ့ကိုင္ေပးသြားသည္။
ဦးေနဝင္းသည္ သူ႔၏ တပ္ရင္း (၄) က လူေတြနဲ႔ အာဏာတည္ေဆာက္ခဲ့ေသာ္လည္း၊ သူ႔ကိုယွဥ္ေျပာႏုိင္သည့္ စစ္ဗိုလ္ေတြ အားလံုးကို ဖယ္ထုတ္ၿပီး ဟိုးေအာက္ တပ္ၾကပ္အဆင့္က လူေတြကို ဆြဲတင္လာၿပီး ေနာက္ဆံုး ဗိုလ္ခ်ဳပ္ အပြင့္ေတြ တင္ေပးလိုက္က သစၥာေစာင့္တည္မႈကို ရာထူးႏွင့္ ဝယ္ယူလိုက္သည္။ ၿပီးမွ ဗိုလ္ခ်ဳပ္ ေက်ာ္ထင္၊ ေအးကို၊ စိန္လြင္တို႔က တဆင့္ၾကားခံၿပီး Proxy နဲ႔ ဗိုလ္ခ်ဳပ္ေစာေမာင္၊ ဗိုလ္ခ်ဳပ္ သန္းေရႊတို႔ကို ကိုင္ထားၿပီး ဗိုလ္ခ်ဳပ္တင္ဦး (တြင္း(၃))၊ ခင္ၫြန္႔တို႔က တဆင့္ တိုက္႐ိုက္ အာဏာမ႑ိဳင္ေတြကို ကိုင္ ထားခဲ့သည္။
ဗိုလ္ခ်ဳပ္သန္းေရႊ၏ ေရႊ႔ကြက္ေတြကို ျပန္သံုးသပ္ေသာ္ သူနဲ႔အတူ အာဏာယူခဲ့ၾကတဲ့ ဗိုလ္ခ်ဳပ္ေတြအားလံုးကို (မ) ထုတ္သြားသည္။ အာဏာ၏ အတြင္းစည္းဝိုင္း ျဖစ္သည့္ (တပ္) ထဲမွာမထားခဲ့။ ရည္မွန္းခ်က္ႀကီးပံု ရွိၾကသည့္ ဦးေရႊမန္းႏွင့္ ဦးတင္ေအာင္ျမင္ဦးတို႔ကို တည္ေပးထားသည္။ ဒီႏွစ္ေယာက္ ၿပိဳင္ေနၾကမွ တပ္ကို စည္း႐ုံးရန္ အခ်ိန္မရ၊ ဒီေတာ့မွ အသာေလးတပ္ကို အခ်ိန္ေပးၿပီး စိတ္ခ်လက္ခ် ကိုင္ႏိုင္သည္။ စစ္တပ္က အာမခံ ေပၚလစီပင္။
ဦးေနဝင္းရဲ႕ အဓိက မွားတဲ့ အခ်က္က သူရဲ႕တဆင့္ခံ (Proxy) အုပ္ခ်ဳဳပ္တဲ့ သူ႔တပည့္ေတြက သူ႔အရင္ ဘဝတပါး
ေျပာင္းကုန္ၾကသည္။ အသက္ႀကီးေတာ့ ဘာသာေရးဘက္ ေရာက္သြားပံုရၿပီး သတိလက္လြတ္ ျဖစ္သြား ပံု ရသည္။ ဗိုလ္ခ်ဳပ္သန္းေရႊသည္ ဦးေနဝင္းအမွားမ်ိဳး ဘယ္ေတာ့မွ မလုပ္ခဲ့။
တိန္ေရွာက္ပိန္သည္ စနစ္တက် အာဏာအေျပာင္းအလဲကို Institutionalized လုပ္ၿပီးမွ စိတ္ခ်လက္ခ် ေသသြားျခင္း ျဖစ္သည္။ ဒါကို ဗိုလ္ခ်ဳပ္သန္းေရႊလည္း ျမင္ႏိုင္သည္။ ၂ဝ၁ဝ ေရြးေကာက္ပြဲသည္ ဘယ္ေလာက္ အ႐ုပ္ ဆိုးဆိုးျပည္ေထာင္စု လႊတ္ေတာ္၊ လူမ်ိဳးစု လႊတ္ေတာ္၊ ျပည္နယ္ အစိုးရဟူသည့္ Institution အေပၚထပ္ အေဆာက္အအုံ ေတြ ေပၚလာသည္။
လက္ရွိမွာ ဒါေတြသည္ ႐ုပ္ပစၥည္း အားျဖင့္္သာ တည္ရွိေနေသးသည္။ ဒီမုိကေရစီ စစ္စစ္ ေအာက္မွာကဲ့သို႔
အသက္ဝင္ လႈပ္ရွားႏုိင္ျခင္းမရွိေသး။ လႊတ္ေတာ္အမတ္အမ်ားစုက မိမိတို႔ႏိုင္ငံေရးလုပ္ငန္းစဥ္ကို ပီပီျပင္ျပင္ သေဘာမေပါက္ၾကေသး။ ျပည္ေထာင္စု အစိုးရႏွင့္ျပည္နယ္ အစိုးရေတြဘယ္လို အာဏာခြဲေဝ အုပ္ခ်ဳပ္ရမယ္ ဆိုသည္ကိုေတာင္ တိတိက်က် သိၾကေသးတာ မဟုတ္။ သို႔ေသာ္ စစ္အုပ္ေရးထက္ေတာ့ တဆင္ျမင့္လာၿပီ။ စစ္အုပ္ခ်ဳပ္ေရးေအာက္မွာ အဆင့္ဆင့္ စစ္ဗိုလ္ေတြ၏ အမိန္႔သည္ ဥပေဒပင္။ စာေရးသူ၏ အေတြးတြင္ ၂ဝ၁ဝ
ေရြးေကာက္ပြဲသည္ ဗိုလ္ခ်ဳပ္သန္းေရႊ၏ ထြက္ေပါက္ပင္။
က်န္ခဲ့မယ့္ ႏုိင္ငံေရးသမိုင္း
ႏုိင္ငံကို ဦးေဆာင္ခြင့္ရသည့္ လူအမ်ားသည္ မိမိ၏ သမိုင္း Legacy ကိုထားခဲ့ခ်င္ၾကသည္ပင္။ ဗိုလ္ခ်ဳပ္သန္းေရႊ လည္းမစဥ္းစားဟု မေျပာႏုိင္။ စပိန္မွာ ဖရန္ကိုဟာ အာဏါရွင္အျဖစ္ ေက်နပ္ေအာင္ အုပ္ခ်ဳပ္ၿပီး သမိုင္းေကာင္း ရန္ ဘုရင္စနစ္ကို ျပန္ေထာင္၊ ပါလီမန္စနစ္ကို ျပန္ေဖၚထုတ္ေပးသြားသည့္ ရာဇဝင္ သာဓကေတြရွိေနသည္။ ဒီမိုကေရစီ၏ အဂၤါရပ္ေတြျဖစ္သည့္ လႊတ္ေတာ္မ်ား၊ ျပည္နယ္အစိုးရမ်ား ျပန္ေပၚလာသည္ကို အသိမွတ္ျပဳ၊ တိုးတက္ရန္ မႀကိဳးစား သင့္ဘူးလား။
အင္ဒိုနီးရွားတြင္ ဆူဟာတို ျပႆနာေပၚေတာ့ သူတို႔လြတ္လပ္ေရးဖခင္ ဆူကာႏုိ၏ သမီး မီဂါဝါဒီဟာ ပါလီမန္အထဲ တြင္ ရွိေနၿပီ။ သူတို႔သည္လည္း စစ္သားတမတ္ႏွင့္ (စ) ၾကသည္ပင္။ သူတို႔လည္း အေရးေပၚေတာ့ ဆူကာႏုိရဲ႕ သမီး မီဂါဝါဒီကို ဝိုင္းေထာက္ခံၾကၿပီး တျဖည္းျဖည္းေျပာင္းလဲ လာသည္မွာ ယခုေတာ့ အင္ဒီုနီးရွား သည္ အာစီယံတြင္ စီးပြားေရးအရ GDP (ျပည္တြင္းထုတ္ကုန္ ပမာဏ) အႀကီးဆံုးႏိုင္ငံ၊ G20 ႏုိင္ငံ၊ ဒီမိုကေရစီ တြန္းကားသည့္ ႏုိင္ငံအျဖစ္ ေအာင္ျမင္မႈ လမ္းေၾကာင္းအေပၚ ေရာက္ေနခဲ့ၿပီ။ (မွတ္ခ်က္၊ တခ်ိန္က ျမန္မာႏိုင္ငံ သည္ အင္ဒိုနီးရွားေတာ္လွန္ေရးတြင္ သခင္သာခင္ကို ေစလႊတ္ၿပီး လက္နက္အကူအညီ ေပးခဲ့ဖူးသည္။)
ေဒၚစုက Oxford ေက်ာင္းထြက္၊ ကမၻာေက်ာ္ ဒီမိုကေရစီ အုိင္ကြန္။ ေဒၚစုသာ အခြင့္ရေသာ္ တိုင္းျပည္အတြက္ အမ်ားႀကီး အက်ိဳးျပဳႏုိင္ပါသည္။ ဘာအေၾကာင္းေၾကာင့္ပဲ ျဖစ္ေစ တုိင္းျပည္ ဒီမိုကေရစီ လမ္းေၾကာင္းေပၚ ေရာက္ လာၿပီ၊ အေပၚထပ္ အေဆာက္အအံုေတြ ေပၚလာၿပီ။ ဤသည္ကို အသက္ဝင္ရန္ စြမ္းေဆာင္ လာႏုိင္ ေသာ္ တိုင္းျပည္အတြက္ မေကာင္းဘူးလား။ အမ်ားႀကီးလိုေသးသည္။ သို႔ေသာ္ စစ္အုပ္ခ်ဳပ္ေရးေတာ့ မဟုတ္ ေတာ့။ ထို႔ေၾကာင့္ ေဒၚစုက သူ႔မိန္႔ခြန္းမွာ အေကာင္းျဖစ္လာစရာအေၾကာင္းေျပာၾကားသြားသည္ဟု ထင္မိသည္။
အစိုးရ အေျပာင္းအလဲ
မိမိ မလိုလားသည့္ အစိုးရကို လံုးလံုးေျပာင္းလဲေစခ်င္ေသာ္ေတာ္လွန္ျခင္း Revolution နည္းႏွင့္ ေျပာင္းလဲ ႏုိင္သည္။ေတာ္လွန္ေရးတြင္ လက္နက္ကိုင္ေတာ္လွန္ေရးႏွင့္ လူထုအံုႂကြမႈ ေတာ္လွန္ေရး ႏွစ္နည္းႏွင့္ ေျပာင္း၍ရသည္။ လက္နက္ကိုင္ ေတာ္လွန္ေရးကုိ ေအာင္ျမင္ေအာင္ ဆင္ႏႊဲႏိုင္မွ မိမိစိတ္ႀကိဳက္ အစိုးရႏွင့္ စနစ္ကို ခ်က္ခ်င္း ေျပာင္းလဲ ႏုိင္မည္။ လူထုအံုႂကြမႈ ေတာ္လွန္ေရးနည္းႏွင့္ ေျပာင္းလွ်င္ေတာင္ မိမိစိတ္ႀကိဳက္ အစိုးရျဖစ္လာေလ့ မရွိပါ။ အေၾကာင္းက ပ်ားအံုကို တုတ္နဲ႔ထိုးသလို ဖ႐ိုဖရဲ ျဖစ္ၿပီးမွ ျပန္စုရေတာ့ မိမိလုိခ်င္တဲ့ အစိုးရ ျဖစ္ခ်င္မွျဖစ္လာမည္။
ဥပမာ ယူကရိန္းကို ၾကည့္။ ေလာေလာဆယ္ အီဂ်စ္ကို ၾကည့္။ ဆာဘီးယား (Serbia) ကိုၾကည့္။ ႏုိင္ငံအမ်ားစုမွာ ေရြးေကာက္ပြဲ အလီလီလုပ္ၿပီးမွ အေျခက်လာႏုိင္သည္။ေတာ္လွန္ေရး အျပင္ ေနာက္တနည္းမွာ ျဖည္းျဖည္းခ်င္း ေျပာင္းလဲသည့္ Evolution နည္းပဲ။ အၾကမ္းမဖက္တဲ့နည္း ကေတာ့ ဤနည္းပင္။ ဗိုလ္ခ်ဳပ္ေအာင္ဆန္းႏွင့္ ဖဆပလ အဖြဲ႔ႀကီး ေနာက္ဆံုး တိုင္း ျပည္လြတ္လပ္ေရးကို အရယူေပးသြားတာလည္း ဤနည္းပင္။ ယင္းနည္းက ဉာဏ္ကစား တတ္ရန္လိုသည္။ အေပးအယူ လုပ္ရသည့္အတြက္ မိမိလိုခ်င္တာအားလံုး မရႏုိင္။ စိတ္ရွည္ရမည္။
ျမန္မာေတြရဲ႕ ျပႆနာက
က်ေနာ္တို႔၏ ျပႆနာသည္ အေၾကာင္းေၾကာင္းေၾကာင့္ ေတာ္လွန္သည့္နည္းႏွင့္ စစ္အစိုးရကို မဖယ္ရွားႏုိင္ၾကပါ။
ႏိုင္ငံေရးတြင္ စုစည္းမႈရွိမွ၊ ဖြဲ႔စည္းမႈ ရွိမည္။ ဖြဲ႔စည္းမႈရွိမွ ဦးေဆာင္မႈရွိလာၿပီး ေဆာင္ရြက္ခ်က္ ရွိႏုိင္ပါသည္။
ေဆာင္ရြက္မႈရွိမွ တိုးတက္တက္မႈ၊ ဒီကမွ အရွိန္ရလာၿပီး လူေတြယခုထက္ စု႐ုံးလာၾကၿပီး “အင္အား” ဆိုသည္
ေပၚလာႏုိင္ပါသည္။ ဒါလူမ်ိဳးတိုင္း တုိင္းျပည္တိုင္း မလြဲမေသြ ျဖတ္ေက်ာ္ၾကရပါသည္။ တေယာက္တေပါက္ ဦးတည္ခ်က္ ေပါင္းစံုႏွင့္ ေျခဦးတည့္ရာ လြန္ဆြဲေနၾကေသာ္ ေတာ္လွန္ေရး မေအာင္ႏုိင္ပါ။ ေဒၚစုက သူ၏ ယံုၾကည္ခ်က္သည္ အၾကမ္းမဲ့ ျဖစ္ေသာ္လည္း ေတာ္လွန္ေရးကိုသာ စြဲစြဲၿမဲၿမဲ ယံုၾကည္သူေတြကို မကန္႔ကြက္ပါ။
၈၈၈၈ ေခါင္းေဆာင္ေတြသည္ မ႑ိုင္တခုအျဖစ္ ရပ္တည္ႏုိင္ၾကသည္အျပင္ ေဒၚစုကို ပံ့ပိုးခဲ့ၾကျခင္းေၾကာင့္
ေဒၚစုႏွင့္ အတိုက္အခံေတြ ပိုအားမရွိခဲ့ဘူးလား။ အားျဖည့္သည့္သေဘာ။ ထို႔နည္းတူစြာပင္ ေတာ္လွန္ေရးႏွင့္မွ ဆိုသည့္သူေတြ ဖြဲ႔စည္းမႈ ေခါင္းေဆာင္မႈ ျပသၾကၿပီး မိမိလိုအပ္ခ်က္ေတြကို ျဖည့္စည္းထားၾကေသာ္ တိုင္းျပည္
အတြက္ ပိုအက်ိဳး မျပဳႏုိင္ဘူးလား။
ေလာကတြင္ ျဖစ္ခ်င္တာ၊ ျဖစ္ႏုိင္တာ၊ ျဖစ္လာတာ မတူတတ္ၾကပါ။ ျဖစ္လာသည္ကို အေျခခံၿပီး ျဖစ္ခ်င္သည့္ ဘက္ကို ျဖစ္ႏုိင္သေလာက္ အေရာက္ဖန္တီး ႏုိင္သူေတြ၊ ေအာင္ျမင္သည့္သူေတြသည္ လက္ေတြ႔ အေကာင္ အထည္ ေဖၚႏုိင္သူေတြျဖစ္လာၾကၿပီး၊ က်န္သူေတြကေတာ့ စိတ္ကူးယဥ္ ကမၻာမွာ က်န္ခဲ့ၾကတာပါပဲ။ အေတြး
မတူရင္ အျမင္ခ်င္း မတူႏုိင္ၾကပါ။
က်ေနာ္တို႔ ျမန္မာေတြကို ေသြးဆူလြယ္တယ္ဟု စြပ္စြဲၾကတယ္။ ေသခ်ာသည္မွာ စိတ္လႈပ္ရွားမႈ (Emotions)
ေပၚမူတည္ၿပီး ႏုိင္ငံေရးမွာ ဆံုးျဖတ္ၾကတာမ်ားသည္။ ခံစားမႈကိုေက်ာ္ၿပီး ေခါင္းေအးေအးႏွင့္ ခ်င့္ခ်ိန္ၿပီး လုပ္သင့္ လုပ္ထိုက္သည္ကို အစီအစဥ္ဆြဲၿပီး လုပ္ၾကသူေတြ နည္းေသးသည္ဟု ျမင္မိသည္။ အႏုိင္ တိုက္ရမည္၊ ရန္သူ ကိုရန္သူ မွန္းသိပါေစဆိုသည့္ တဘက္စြန္း အေတြးအေခၚေတြမွ ႐ုန္းထြက္ႏုိင္ၾကရန္ အခ်ိန္တန္ပါၿပီ။
ခုေခတ္ အေနာက္ႏိုင္ငံေတြတြင္ IQ အသိဉာဏ္ တင္မဟုတ္ EIQ လို႔ေခၚတဲ့ Emotional IQ စိတ္လႈပ္ရွားမႈကို ဘယ္ေလာက္ထိန္းႏိုင္၊ မထိန္းႏိုင္ဆိုသည္ကိုပါ သတိျပဳလာၾကၿပီ။ အသိဉာဏ္ရွိမွ၊ သတိရွိမွ စိတ္လႈပ္ရွားမႈကို ထိန္းႏိုင္ပါမည္။
တာဝန္မတူရင္ အေတြးမတူပါ
ရာဇဝင္ ႐ုပ္သံလိုင္း (History Channel) တြင္ ေမာ္၏ ေနာက္ဆံုးေတာ္လွန္ေရး လႊင့္သြားပါတယ္။ ယဥ္ေက်းမႈ
ေတာ္လွန္ေရး အေၾကာင္းပါ။ တ႐ုတ္ကြန္ျမဴနစ္ေတြ အၿမဲဆဲဆိုေနၾကတဲ့ အေမရိကန္သမၼတ နစ္ဆင္တ႐ုတ္ျပည္ ကို အလည္လာေတာ့ အစိုးရက လူေတြကို လမ္းေပၚေမာင္းခ်ၿပီး ႀကိဳဆိုခိုင္းသည္။
ထိုစဥ္က စိတ္ဓါတ္ အလြန္တက္ေနတဲ့ တပ္နီလူငယ္၊ ခုေတာ့ ရင့္က်က္ေနၿပီျဖစ္သည့္ တ႐ုတ္မ တေယာက္က
ျပန္ေျပာရာမွာ တခ်ိန္လံုး ပစ္မွတ္အျဖစ္ အသံုးျပဳခဲ့ရသည့္ နစ္ဆင္ကို အလံေတြကိုင္ၿပီး ႀကိဳဆိုရေတာ့ စိတ္ထဲမွာ ဘဝင္မက်လိုက္တာတဲ့။ ဒါကလမ္းေပၚက လူတဦး၊ ရန္စိတ္ ျပင္းထန္ေနသည့္ တပ္နီ လူငယ္တဦး၏ အျမင္။
သို႔ေသာ္ တိုင္းျပည္အုပ္ခ်ဳပ္ေနရသည့္ ေမာ္ႏွင့္ ခ်ဴအင္လိုင္းတို႔ အျမင္က်ေတာ့ ဆိုဗီယက္႐ုရွားတို႔၏ ရန္ကမေသး။ ဝင္တိုက္ရင္ ခုခံဖို႔ ျပင္ေနရၿပီ။ ဘံုရန္သူကို ကစားဖို႔ အေမရိကန္ ဖဲကို လွည့္ကိုင္ရသည္။ လမ္းေပၚက အျမင္၊ေတာင္ေျခက အျမင္အရ ‘မုန္း မုန္း မုန္း - တိုက္ တိုက္ တိုက္’ တိုက္ေပၚက အျမင္၊ ေတာင္ထိပ္ကအျမင္က ရမ္းလို႔မရ။ တိုင္းျပည္တာဝန္က ရွိေသးတာကိုး။
ဉာဏ္ခ်င္းမတူရင္လည္း အေတြးမတူပါ
ယဥ္ေက်းမႈ ေတာ္လွန္ေရးကာလမွာ ေမာ္က ပါတီဗဟိုကို အေျမာက္နဲ႔ ပစ္ၿပီး အာဏာ ျပန္လုရတာေၾကာင့္ ဉာဏ္
နည္းတဲ့၊ အာဏါမက္တဲ့ ၎၏ဇနီးေဟာင္း ခ်န္ခ်င္းႏွင့္ေလးဦးဂိုဏ္းကို အားထားခဲ့ရသည္။ ေတာ္လွန္ေရးတြင္ ပါခဲ့ၾကသည့္ ေတာ္လွန္ေရး ရဲေဘာ္ေဟာင္း အမ်ားစုသည္ ခ်န္ခ်င္းတို႔၏ ရမ္းကားမႈ၊ ႏွိပ္စက္မႈကို ခံခဲ့ၾကရသည္။
ဒီအခ်ိန္တြင္ ခ်ဴအင္လိုင္းသည္ ေမာ္ကို အမႊန္းတင္ထားသည့္ စာအုပ္နီ ကေလးကို ေဝ့ကာရမ္းကာ တပ္နီမ်ား
အႀကိဳက္ လိုက္ေအာ္ခဲ့ရရွာသည္။ တဘက္ကၾကည့္ေသာ္ ခ်ဴအင္လိုင္း အာဏာ႐ူးသည္။ ရာထူးမစြန္႔ႏုိင္ဘူးဟု
ထင္စရာ ရွိသည္။ သို႔ေသာ္ ခ်ဳအင္လိုင္းဘက္မွ ျပန္ၾကည့္ေသာ္ ဒီလို ရပ္တည္ႏုိင္လို႔ အျပစ္မရွိသည့္သူေတြ အမ်ားႀကီးကို ကယ္တင္ႏုိင္ခဲ့သည္။ ပါတီ ေဂ်ာက္ထဲမက်ရန္ ထိန္းႏုိင္ခဲ့သည္။
လင္ေျပာင္ႏွင့္ ခ်န္ခ်င္းတို႔ ဝန္ႀကီးခ်ဳပ္ကို ပက္ပက္စက္စက္ ေစာ္ကားၾကသည္။ ကမၻာေက်ာ္ စာေရးဆရာမႀကီး ဟန္ဆုရင္၏ အႀကီးဆံုးသား (Eldest Son) ဆိုသည္ကို ဖတ္ၾကည့္ၾကပါ။ ခ်ဴအင္လိုင္း၏ တိုင္းျပည္အေပၚ ထားသည့္ ေစတနာႏွင့္ ခံစားမႈကို သိျမင္ၾကရပါမည္။ သုိ႔ေသာ္ ခ်ဴအင္လိုင္းသည္ တိုင္းျပည္အက်ိဳးအတြက္ ပုဂၢိဳလ္ေရး ေစာ္ကားမႈေတြကို လ်စ္လ်ဴ႐ႈႏုိင္ခဲ့သည္။
ေဒၚစုလည္း ဒီပဲရင္းတြင္ ၎ရဲ႕ အသက္ကို ထိပါး႐ုံမက လူရင္းေတြ ေသကုန္ၾက၊ စိတ္ခံစားမႈ မရွိဘဲေနပါ့မလား။ တေယာက္တည္း အံၾကိတ္ၿပီး ခံစားခဲ့ရတာေတြ ရွိႏုိင္သည္။ ဒါေပမဲ့ တိုင္းျပည္အက်ိဳးကိုေရွ႕႐ႈၿပီးတိုင္းျပည္ အတြက္ အေျဖရွာၾကရန္ အၿပံဳးမပ်က္ ဖိတ္ေခၚလ်က္ပင္။ ဒါျပည္သူ႔ေခါင္းေဆာင္ စစ္စစ္ဆိုသည္ကို သက္ေသ ထူ လိုက္ျခင္းပင္။
ခ်ဴအင္လိုင္းနဲ႔ တိန္႔ေရွာက္ပိန္တို႔ေတာင္ မတူၾကဘူး
ေမာ္က သူမေသခင္တြင္ legacy သမိုင္း အတြက္ ယဥ္ေက်းမႈေတာ္လွန္ေရး မွန္သည္ဟု ပါတီလိုင္းခ်ေပးသည္။ တိန္ကေခါင္းမာသည္။ ခ်ဴအင္လိုင္း ေသကာနီးတြင္ မင္းသေဘာတူသလားဟု တိန္ကိုေမး၏။ တိန္က “NEVER” လို႔ေျဖရာ၊ ခ်ဴအင္လိုင္းက ေအးအခုမွငါ ေအးေအးေဆးေဆး ေသႏုိင္ၿပီလို႔ျပန္ေျဖသည္တဲ့။
တ႐ုတ္ျပည္ စီးပြားေရး ေအာင္ျမင္မႈအတြက္ တိန္ေရွာက္ပိန္သည္ နံမည္ေက်ာ္ခဲ့ေသာ္လည္း တကယ္က Four Modernization Programs ေခတ္မွီတိုးတက္မႈ အစီအစဥ္ ေလးရပ္က စတာပါ။ ခ်ဴအင္လိုင္း၏ ေက်းဇူးေတြပါ။ ခ်ဴအင္လိုင္းသာ အတြင္းက တင္းမခံထားေသာ္ ေတာ္လွန္ေရးရဲေဘာ္ ေဟာင္းႀကီးမ်ား က်န္မည္မဟုတ္။ ခ်န္ခ်င္း
တို႔ ရမ္းတာႏွင့္ အားလံုးေသကုန္ၾကမည္။ ခ်ဴအင္လိုင္းေသၿပီး ေမာ္ေသေတာ့ ေတာ္လွန္ ေရးသမားႀကီးမ်ားေၾကာင့္ တိန္ေရွာက္ပိန္ ျပန္အာဏါထူေထာင္ႏုိင္ခဲ့သည္။
အေပၚယံအျဖစ္ပ်က္ကိုၾကည့္ၿပီး ေတြးလွ်င္ ခ်ဴအင္လိုင္းလိုလူမ်ိဳးသည္ သစၥာေဖါက္။ အေတြးနက္သူေတြ အတြက္ခ်ဴအင္လိုင္းလို လူမ်ဳိးသည္ သူရဲေကာင္း။
တစ္လမ္းသြားမ်ား၏ ေတာင္းဆိုခ်က္
စစ္အစိုးရ အလိုမရွိ၊ သိန္းစိန္အစိုးရ ဒီမိုကေရစီအတု၊ တမတ္သားလႊတ္ေတာ္ ခုခ်က္ခ်င္းဖ်က္၊ ၾကားျဖတ္ အစိုးရ
ေထာင္ေပး စသည့္ ခံစားခ်က္ႏွင့္ ျပည့္လႊမ္းေနသည့္ေတာင္းဆို ခ်က္ကိုေတာင္းရင္း က်ေနာ္တို႔ပတ္ဝန္းက်င္တြင္ တလမ္းသြားအေတြး ဝကၤဘာက မထြက္ႏုိင္တတ္တာျဖစ္ေလ့ရွိသည္။ မိမိဆႏၵ မိမိျဖစ္လိုမႈ ေတြခ်ည္း။ ျဖစ္ႏုိင္/ မျဖစ္ႏုိင္ စဥ္းစားဖုိ႔ ေမ့ေလ်ာ့သြားတာျဖစ္တတ္ၾကသည္။
မီးလွ်ံ ဘယ္လႊတ္မယ္မွန္း မသိရတဲ့ တ႐ုတ္နဂါး ႏိုးထလာျခင္း
၁၉၈၈၊ ၈၉ ခုႏွစ္အတြင္း တ႐ုတ္ႀကီးက စစ္အစိုးရ၏ ထြက္ေပါက္။ အႏွစ္ (၂ဝ) ၾကာေတာ့ ျမန္မာျပည္က တ႐ုတ္ႀကီး အတြက္ ထြက္ေပါက္ ျဖစ္လာရၿပီ။ ေက်ာက္ျဖဴတြင္ ေရနက္ဆိပ္ကမ္းကို တ႐ုတ္က ေဆာက္ေပးခဲ့ၿပီး အခု ေရနံ၊ဓါတ္ေငြ႔ ပိုက္လိုင္း၊ ကားလမ္း၊ ေနာက္ အျမန္ရထားလမ္း ပါလာေတာ့မည္။
စစ္ျဖစ္ခဲ့ေသာ္ ျမန္မာျပည္သည္ ေရွ႕တန္းစခန္း လာျဖစ္စရာ ရွိသည္။ တ႐ုတ္ေလာင္စာ လံုၿခံဳေရးအတြက္
ျမန္မာႏုိင္ငံ၏ ပထဝီအေနအထားမွာ မဟာဗ်ဴဟာေျမာက္ အေရးပါလာေနပါၿပီ။
စီးပြားေရးအရလည္း ေတာင္အာရွေဒသ အခ်ဳိ႕ႏွင့္ သန္း ၆ဝဝ ရွိသည့္ အာဆီယံ ေစ်းကြက္ကို လႊမ္းမိုးရန္ (ျမန္မာျပည္လုပ္) တံဆိပ္ကပ္ၿပီး ေရာင္းဖုိ႔ပင္။ တ႐ုတ္ပိုက္ဆံ တ႐ုတ္ အတတ္ပညာ၊ တ႐ုတ္ပညာရွင္ႏွင့္ တ႐ုတ္စက္႐ုံမ်ား ျမန္မာျပည္တြင္တည္ေထာင္။ ျမန္မာျပည္လုပ္ဆိုလွ်င္ အာစီယံ လြပ္လပ္စြာ ေရာင္းဝယ္ခြင့္
စာခ်ဳပ္ (AFTA) အရ အာစီယံေစ်းကြက္တြင္ေရာင္း။
ေတာင္အာရွဟုေခၚသည့္ သန္း ၁,ဝဝဝ ေက်ာ္သည့္ အိႏိၵယ ၊ သီဟို႒္ တို႔၏ေစ်းကြက္မ်ားကိုလည္း ဟိုးအရင္က ကုန္ကူးခဲ့ၾကသည့္ (ပိုးလမ္းမႀကီး) “Silk Road” ကတဆင့္ ျပန္ျဖန္႔။ ျမန္မာႏုိင္ငံသည္ အမည္မခံသည့္ ေရွ႕တန္း တ႐ုတ္ျပည္နယ္ Proxy Province၊ ျဖစ္သြားႏုိင္သည္။ လူဦးေရႀကီးမားသည့္ ဟန္တ႐ုတ္ေတြသည္ တိဘက္၊ ဆင္က်င္းျပည္နယ္တြင္ပါ စီးပြားေရး ထူေထာင္ရန္ လွိမ့္ဆင္းလာၾကသလိုမ်ဳိး ျမန္မာျပည္ ျဖစ္လာခဲ့သည္ ရွိေသာ္။
...
ရာဇဝင္ဘီး တပတ္ျပန္လည္သည္လား
ျမန္မာျပည္ေခတ္သစ္ ရာဇဝင္မွာ ဗိုလ္ခ်ဳပ္ေအာင္ဆန္း ကို မွီသည့္လူ တဦးတေယာက္မွ မရွိပါ။ ငယ္ရြယ္စဥ္ ႏုိင္ငံေရး သမားေပါက္စဘဝမွာ အဂၤလိပ္ကို လက္နက္ကိုင္ တိုက္မွရမည္ဟု သႏၷိ႒ာန္ခ်ခဲ့စဥ္က ဂ်ပန္ေတြဆီမွ စစ္ေရး ပညာသင္ကာ ရဲေဘာ္သံုးက်ိပ္ကို ဦးေဆာင္ခဲ့သည္။ ဂ်ပန္ကို လက္နက္ကိုင္ေတာ္လွန္ရမည့္ အခိ်န္မွာ မေၾကာက္မရြံ႕ေတာ္လွန္ေရးကို ဦးေဆာင္ခဲ့သည္။
ျမန္မာႏုိင္ငံႏွင့္ ျပည္သူမ်ားသည္ အဂၤလိပ္ႏွင့္ ဂ်ပန္စစ္တပ္တို႔အၾကား ေၾကမြေအာင္ အဖ်က္စီးခံ၊ အႏွိပ္အစက္ခံ ခဲ့ၾကရသည္။ စစ္ဦးဘီးလူး ဆိုသလိုဂ်ပန္ေတြ အတက္မွာ စစ္ႏုိင္ေရး သက္သက္အတြက္ ဗံုးမိုးရြာခဲ့ၾကသည္။ အဂၤလိပ္ေတြက ရွိသမွ်အားလံုး မီး႐ႈိ႕ၿပီး ဆုတ္ခြာသြားၾကသည္။ ေျမဇာပင္အျဖစ္ ထီးထီး ပ်က္စီးက်န္ရစ္ခဲ့တာက
ျမန္မာျပည္ ၿမိဳ႕အသီးသီး။
ထို႔ေၾကာင့္ ပ်က္စီးေနေသာ တိုင္းျပည္ကို ငွဲ႔၍ တုိင္းျပည္ကို စစ္မီးအတြင္းသို႔ ဆြဲမခ်လိုၾကေတာ့။ ဗိုလ္ခ်ဳပ္တို႔လူစု
သည္ အသက္ပင္ ငယ္ၾကေသာ္လည္း ဂ်ပန္ေခတ္တြင္ ႏုိင္ငံ အုပ္ခ်ဳပ္မႈ အေၾကာင္းကို နားလည္ခဲ့ၾကသည္။ တုိင္းျပည္ေခါင္းေဆာင္ဆိုတာက တုိင္းျပည္အတြက္ တာဝန္ယူရမည္ ဆိုတာကို သိရွိလာၾကသည္။
ဤေစတနာကို ေရွ႕ထား၍ စစ္ႀကီးအၿပီးတြင္ ျမန္မာႏုိင္ငံ လြတ္လပ္ေရးကို အဂၤလိပ္ထံမွ ေဆြးေႏြးျခင္းျဖင့္ ရယူရန္ ဆံုးျဖတ္ၾကသည္။ မရမွ၊ ေနာက္ဆံုး လက္နက္ကိုင္လမ္းစဥ္ကို ကိုင္ဆြဲရန္ ဆံုးျဖတ္ၾကသည္။ ဤနည္းျဖင့္ (ရရင္ရ မရရင္ခ်) ဟူေသာ (မူ) ေပၚေပါက္ခဲ့ရသည္။ ဗိုလ္ခ်ဳပ္ေအာင္ဆန္းသည္ ေတာ္လွန္ေရး သမားလည္း ဟုတ္သည္၊ ပညာတတ္ ႏိုင္ငံေရးသမားလည္းဟုတ္သည္၊ သည္မွတဆင့္ ေနာက္ဆံုး အမ်ိဳးသား ေခါင္းေဆာင္ဘဝ ထိုမွ လြတ္လပ္ေရး ဗိသုကာအထိ ျမင့္တက္ခဲ့ရသည္။
ေတာင္ေျခမွ အျမင္ႏွင့္ ေတာင္ထိပ္မွ အျမင္သည္ မတူ ႏုိင္ၾက။
ထို႔ေၾကာင့္ ပါတီအက်ိဳးကုိသာ ကြက္ၾကည့္ေသာအျမင္ႏွင့္ တိုင္းျပည္တခုလံုးအတြက္ ၿခံဳၾကည့္ပံုခ်င္း ျခားနားရေပၿပီ။ ဗိုလ္ခ်ဳပ္ကို ဉာဏ္မမွီေသာ လူစုက တိုင္းျပည္အက်ိဳးကိုၾကည့္၍ ဗိုလ္ခ်ဳပ္ အဂၤလိပ္ႏွင့္ လြပ္လပ္ေရးအတြက္ ေဆြးေႏြး သည္ကို နားမလည္ႏုိင္ၾက၊ မနာလိုၾက။ အဂၤလိပ္ အလိုေတာ္ႀကီး ေအာင္ဆန္း၊ ေအာင္ဆန္း ဘယ္လဲ၊ ေအာင္ဆန္း ဘာလဲ စသည္ျဖင့္ တိုက္ခိုက္လာၾကသည္။
ဗိုလ္ခ်ဳပ္၏ေစတနာကို မျမင္္ႏုိင္ၾက။ ႏုိင္ငံေရး အသာရမႈကိုပဲ ျမင္ၾကသည္။ ပုဂၢိဳလ္ေရး တိုက္ခိုက္မႈေတြ လြန္လာေတာ့ ဗိုလ္ခ်ဳပ္က ေဂ်ာင္းဆိုၿပီး ေမာင္းထုတ္လိုက္သည္။
ေဟာ အခုလည္း လာၾကျပန္ၿပီ။ ေဒၚစု၏ ေစတနာကို နားမလည္ ႏုိင္ၾကသူေတြ ေပၚလာၾကျပန္ၿပီ။ ေမးခြန္း ထုတ္ခ်င္ၾကသည္။ ႏုိင္ငံေရးမွာ ေဝဖန္တာ အသစ္အဆန္းမဟုတ္။ ဒီမိုကေရစီမွာ ေမးျမန္းျခင္း၊ ဆန္းစစ္ျခင္းဟာ အင္အားတခုပဲ မဟုတ္ပါလား။ တခ်ိန္တည္းမွာ အမ်ားအတြက္ ႏုိင္ငံေရးဆိုတာ ခံစားမႈ (emotions) အေပၚ အေျခခံၾကသည္။ ခ်စ္တယ္၊ မုန္းတယ္၊ ေထာက္ခံတယ္၊ မေထာက္ခံဘူး ဆိုတာေတြ အားလံုး လိုလိုသည္ မိမိ၏ ခံစားခ်က္ႏွင့္ ဆံုးျဖတ္ၾကသည္က မ်ားသည္။ တိုင္းျပည္ကို ရာစုႏွစ္တဝက္ေက်ာ္ေက်ာ္ ဓါးမိုးအုပ္ခ်ဳပ္လာသူ မ်ား ကို မုန္းတာ သဘာဝက်ပါသည္။ မဆန္း။
သို႔ေသာ္ “ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္ဟာ မာသာထရီဇာလုိ ျဖစ္သြားၿပီ”၊ ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္သို႔ “စစ္ေၾကျငာခ်က္” ဆိုသည့္ ေရးသားမႈေတြသည္ ေဒၚစု၏ ေစတနာကို နားမလည္ၾကလို႔ မိမိခံစားမႈအရ ေရးသား မႈေတြလို႔ နားလည္မိရင္း စိတ္မေကာင္း ျဖစ္မိသည္။ ေဒၚစု၏ ေစတနာကိုသာ ၾကည့္တတ္ျမင္တတ္ရင္ ဒီလို အထင္မွားမႈေတြ ပေပ်ာက္ သြားႏိုင္သည္ဆိုသည့္ ယံုၾကည္ခ်က္ေၾကာင့္ ဒီေဆာင္းပါးကို ေရးမိျခင္း ျဖစ္ပါသည္။
ေလာကတြင္ ဘယ္အရာမဆို တဖက္သပ္ တလမ္းသြားအျမင္ တခုတည္း မၾကည့္သင့္ပါ။ ေထာင့္ေပါင္းစံု ဘက္ေပါင္းစံုမွ ၾကည့္ၿပီး ျဖစ္စဥ္တခု၏ ျဖစ္ႏုိင္ေျခကို မွ်မွ်တတ သံုးသပ္မွ ျဖစ္ရပ္မွန္ႏွင့္ ပိုနီးစပ္ႏုိင္သလို၊ ခံစားမႈလည္း အနည္းဆံုး ျဖစ္လိမ့္မည္ဟု ယံုၾကည္မိပါသည္။
ဖေအတူသမီး
ဗိုလ္ခ်ဳပ္ေလာက္ ေခတ္သစ္ျမန္မာႏုိင္ငံ၏ ရာဇဝင္မွာ ႏွလံုးရည္ျပည့္သူမရွိ။ ကာယစြမ္းအား၊ ဉာဏစြမ္းအား ႏွစ္ဘက္ စလံုး အစြမ္းထက္သည္။ တိုင္းျပည္အေပၚ ထားေသာေစတနာမွာလည္း ေျပာစရာ မရွိ၊ ေနာက္ဆံုး တိုင္းျပည္အတြက္ အသက္ကိုပါ ေပးလႉခဲ့ရွာသည္။ ဖေအတူသမီးမို႔ တိုင္းျပည္အတြက္ မိမိအႏၲရာယ္ကိုမမႈ၊ ဒီပဲရင္းျဖစ္ရပ္က သက္ေသ ထူခဲ့ၿပီ။
ေဒၚစုႏွင့္ သတင္းအင္တာဗ်ဳးေတြကို နားေထာင္ၾကည့္ၾကပါ။ ေဒၚစုသည္ ယံုၾကည္ခ်က္ ျပင္းသူဆိုသည္ကို မည္သူမွ် မျငင္းႏုိင္။ ထို႔ျပင္ ေဒၚစုတြင္ အေတြးအေခၚ ျပည့္သည္ကို ေဒၚစု၏ အေျဖေတြမွ သက္ေသထူလ်က္။
လူထုေခါင္းေဆာင္
ႏိုင္ငံေရးရဲ႕ “အင္အား” ဆိုသည္ ေနာက္ဆံုးေတာ့ လူအမ်ားစု ေထာက္ခံမႈပဲ။ တတိုင္း တျပည္လံုး အတိုင္းအတာႏွင့္ေထာက္ခံမႈရလာေတာ့ “လူထုေထာက္ခံမႈရၿပီ” လို႔ ဆိုႏုိင္သလို ေခါင္းေဆာင္သည္လည္း “လူထုေခါင္းေဆာင္” ဟု အသိအမွတ္ျပဳ ခံႏုိင္ၿပီ။
ဤသို႔ “လူထုေခါင္းေဆာင္္” အဆင့္ေရာက္ရန္ မလြယ္ပါ။ ပထမ မိမိ၏ ရည္မွန္းခ်က္ ထင္ေပၚရမည္။ ဗိုလ္ခ်ဳပ္က တိုင္းျပည္ လြတ္လပ္ေရး၊ ေဒၚစုက ဒီမိုကေရစီ လြပ္လပ္ေရး။ ဒုတိယ ယံုၾကည္မႈ ထင္ရွားရမည္။ ဗိုလ္ခ်ဳပ္က ဆိုရွယ္လစ္ႏွင့္ ပါလီမန္ဒီမိုကေရစီ၊ ေဒၚစုက လစ္ဘရယ္ ဒီမိုကေရစီ။ ေဖၚေဆာင္မႈမွာ ရပ္တည္ခ်က္ ျပတ္သား
ရမည္။
ဗိုလ္ခ်ဳပ္က အစြဲမရွိ၊ ရရင္ရ မရရင္ခ်။ မရမွခ်မွာ။ မလုိဘဲ အသက္ေတြကို မစေတးလို။ မွားမွားမွန္မွန္ ေဒၚစု က အၾကမ္းမဖက္ေသာ လမ္းစဥ္ကိုစြဲကိုင္ထားသည္။ သတၱိရွိမႈမွာ ေျပာစရာမရွိ။ ဗိုလ္ခ်ဳပ္က ဂ်ပန္ လက္ထဲက
ေတာ္လွန္ေရးကိုရေအာင္ ဦးေဆာင္သြားသည္။ ေနမဝင္ အင္ပါရာ အရွင္သခင္ေတြကို ဉာဏ္ခ်င္းယွဥ္ရဲသည္။
ေဒၚစုက အာဏာရွင္ လက္ေအာက္မွာ ရင္ေကာ့၍ ဒီမိုကေရစီ ကို ေတာင္းဆိုရဲသည္။ ဦးမက်ိဳး။ ထို႔ေၾကာင့္ ႏုိဘယ္ဆု ခ်ီးျမႇင့္ခံရကာ လူထုေခါင္းေဆာင္ထက္ ေက်ာ္၍ “ကမၻာ့ ဒီမိုကေရစီအုိင္ကြန္” အျဖစ္ အသိအမွတ္ အျပဳခံရသည္။ ကမၻာေပၚရွိ ဒီမိုကေရစီ တိုက္ပြဲဝင္သူမ်ားအတြက္ အားက်စရာ အတုယူစရာ မီးတိုင္ျဖစ္ခဲ့ရၿပီ။
ေဒၚစုလို ႏိုင္ငံ့ေခါင္းေဆာင္ အဆင့္၊ ကမၻာ့ အဆင့္ ေရာက္လာေတာ့ “တာဝန္” ဆိုသည့္ ဝန္က ပိလာျပန္သည္။ စိတ္ထင္တိုင္း လုပ္၍ မရေတာ့။ ေဒၚစု စကားတခြန္းကို ဂ႐ုျပဳ၊ နားစြင့္ေနသူေတြက တပံုတေခါင္း။ ေဒၚစု၏ လႈပ္ ရွားမႈကို ေစာင့္ၾကည့္ေနသူ ေတြက မနည္းလွ။ စစ္အစိုးရႏွင့္ စစ္ေထာက္လွမ္းေရးေတြက ေရွ႕ဆံုးက။ ထို႔ေၾကာင့္ ေခါင္းေဆာင္ စစ္စစ္သမား ဘဝကမလြယ္။ သြားသတိ၊ လာသတိ၊ ေျပာသတိ ရွိရၿပီ။
ေဒၚစုသည္ ေတာ္လွန္ေရးသမားမဟုတ္။ အေျပာင္းအလဲကို ေသြးထြက္သံယိုမႈ လမ္းလိုက္၍ မေလွ်ာက္လို။ အၾကမ္းမဖက္ေသာ နည္းျဖင့္သာ ရယူလိုသည္။ စာေရးသူက ဗိုလ္ခ်ဳပ္လမ္းစဥ္ကို ပိုႏွစ္ၿခိဳက္သည္။ အၾကမ္း မဖက္ သက္သက္ကို ဘဝင္မက်။ သို႔ေသာ္ ေဒၚစု ကိုနားလည္ေပးသည္။ နားလည္ပံုက သည္လိုပါ။
လူထုေထာက္ခံမႈ ရွိလာပါက ေခါင္းေဆာင္တဦးဟာ သူႀကိဳက္ရာလမ္းကို ေရြးခ်ယ္ခြင့္ရွိသည္။ ကနဦးအစ ကတည္းက သူ၏လမ္းေၾကာင္းကို သိသိႏွင့္ ေထာက္ခံခဲ့ၾကသည္ပဲ မဟုတ္လား။ ေဒၚစုက အၾကမ္းမဖက္ေသာ လမ္းစဥ္ကို ယံုၾကည္သူ။
စီးပြားေရးပိတ္ဆို႔မႈျပဳၿပီး လာေဆြးေႏြးဆိုေတာ့ လွ်ာေပၚျမက္ေပါက္ပါေစ စစ္ဗိုလ္ေတြက မလာ။ အာဏာ လက္မ လႊတ္ခ်င္တဲ့ ဘက္ကလည္း ပိုမည္ထင္သည္။
တဘက္က တ႐ုတ္ႀကီးကိုအားကိုးရင္ အိႏၵိယ၊ အာဆီယံ၊ ႐ုရွား အားလံုးကို လွည့္စားသည္။ ၾကည့္ေတာ့ အညာသား ႐ိုး႐ိုးအအနဲ႔ ဗိုလ္ခ်ဳပ္သန္းေရႊက ႏိုင္ငံေရး လူလည္။ စိတ္ရွည္သည္။ အာဏာအေၾကာင္း ေကာင္းေကာင္း ေနာေၾက သည္။
အာဏာရွင္၏ ထြက္ေပါက္
ဗိုလ္ခ်ဳပ္သန္းေရႊ၏ အားသာခ်က္မွာ ေရွာင္ရန္၊ ေဆာင္ရန္ကို အတုယူတတ္သည္။ ဦးေနဝင္းထံမွ အာဏာ က်မ္း ကို သင္ယူၿပီး ဦးေနဝင္း၏အမွားမ်ဳိး ဘယ္ေသာအခါမွ မလုပ္။ သက္တန္းရွည္ေသာ အာဏာရွင္တိုင္းသည္ အာဏာ ကို လက္မလႊတ္ရဲေသာ္လည္း နိစၥဓူဝ မင္းလုပ္အုပ္ခ်ဳဳပ္ရသည္မွာ ၎တို႔ အလုပ္မဟုတ္ေတာ့။ မိမိထံမွ အာဏာ မသိမ္းႏုိင္ရန္ အစီအမံေတြျပဳၿပီး မိမိတို႔က အေပၚက အသာၾကည့္ေန႐ုံ။
ဥပမာ ကက္စထ႐ိုက သူ႔ညီကို အာဏာလႊဲေပးၿပီး အခု သက္ေတာင့္သက္သာ ဇိမ္ရစ္ေန႐ုံ။ က်န္တဲ့သူေတြက သူ႔လူေတြခ်ည္း။ ပို၍ဉာဏ္ရွိတဲ့ တိန္ေရွာင္ပိန္တို႔က်ေတာ့ အာဏာ အေျပာင္းအလြဲကို စနစ္တက် Institutionalized လုပ္၊ စနစ္ကို ေဖၚေဆာင္ၿပီးမွ သူ႔ထက္ ငယ္သူေတြကို ေနရာေပးၿပီး သူက ထိန္းေက်ာင္း ေပးကာ လူႀကီး (၆) ေယာက္မွ ပဲ့ကိုင္ေပးသြားသည္။
ဦးေနဝင္းသည္ သူ႔၏ တပ္ရင္း (၄) က လူေတြနဲ႔ အာဏာတည္ေဆာက္ခဲ့ေသာ္လည္း၊ သူ႔ကိုယွဥ္ေျပာႏုိင္သည့္ စစ္ဗိုလ္ေတြ အားလံုးကို ဖယ္ထုတ္ၿပီး ဟိုးေအာက္ တပ္ၾကပ္အဆင့္က လူေတြကို ဆြဲတင္လာၿပီး ေနာက္ဆံုး ဗိုလ္ခ်ဳပ္ အပြင့္ေတြ တင္ေပးလိုက္က သစၥာေစာင့္တည္မႈကို ရာထူးႏွင့္ ဝယ္ယူလိုက္သည္။ ၿပီးမွ ဗိုလ္ခ်ဳပ္ ေက်ာ္ထင္၊ ေအးကို၊ စိန္လြင္တို႔က တဆင့္ၾကားခံၿပီး Proxy နဲ႔ ဗိုလ္ခ်ဳပ္ေစာေမာင္၊ ဗိုလ္ခ်ဳပ္ သန္းေရႊတို႔ကို ကိုင္ထားၿပီး ဗိုလ္ခ်ဳပ္တင္ဦး (တြင္း(၃))၊ ခင္ၫြန္႔တို႔က တဆင့္ တိုက္႐ိုက္ အာဏာမ႑ိဳင္ေတြကို ကိုင္ ထားခဲ့သည္။
ဗိုလ္ခ်ဳပ္သန္းေရႊ၏ ေရႊ႔ကြက္ေတြကို ျပန္သံုးသပ္ေသာ္ သူနဲ႔အတူ အာဏာယူခဲ့ၾကတဲ့ ဗိုလ္ခ်ဳပ္ေတြအားလံုးကို (မ) ထုတ္သြားသည္။ အာဏာ၏ အတြင္းစည္းဝိုင္း ျဖစ္သည့္ (တပ္) ထဲမွာမထားခဲ့။ ရည္မွန္းခ်က္ႀကီးပံု ရွိၾကသည့္ ဦးေရႊမန္းႏွင့္ ဦးတင္ေအာင္ျမင္ဦးတို႔ကို တည္ေပးထားသည္။ ဒီႏွစ္ေယာက္ ၿပိဳင္ေနၾကမွ တပ္ကို စည္း႐ုံးရန္ အခ်ိန္မရ၊ ဒီေတာ့မွ အသာေလးတပ္ကို အခ်ိန္ေပးၿပီး စိတ္ခ်လက္ခ် ကိုင္ႏိုင္သည္။ စစ္တပ္က အာမခံ ေပၚလစီပင္။
ဦးေနဝင္းရဲ႕ အဓိက မွားတဲ့ အခ်က္က သူရဲ႕တဆင့္ခံ (Proxy) အုပ္ခ်ဳဳပ္တဲ့ သူ႔တပည့္ေတြက သူ႔အရင္ ဘဝတပါး
ေျပာင္းကုန္ၾကသည္။ အသက္ႀကီးေတာ့ ဘာသာေရးဘက္ ေရာက္သြားပံုရၿပီး သတိလက္လြတ္ ျဖစ္သြား ပံု ရသည္။ ဗိုလ္ခ်ဳပ္သန္းေရႊသည္ ဦးေနဝင္းအမွားမ်ိဳး ဘယ္ေတာ့မွ မလုပ္ခဲ့။
တိန္ေရွာက္ပိန္သည္ စနစ္တက် အာဏာအေျပာင္းအလဲကို Institutionalized လုပ္ၿပီးမွ စိတ္ခ်လက္ခ် ေသသြားျခင္း ျဖစ္သည္။ ဒါကို ဗိုလ္ခ်ဳပ္သန္းေရႊလည္း ျမင္ႏိုင္သည္။ ၂ဝ၁ဝ ေရြးေကာက္ပြဲသည္ ဘယ္ေလာက္ အ႐ုပ္ ဆိုးဆိုးျပည္ေထာင္စု လႊတ္ေတာ္၊ လူမ်ိဳးစု လႊတ္ေတာ္၊ ျပည္နယ္ အစိုးရဟူသည့္ Institution အေပၚထပ္ အေဆာက္အအုံ ေတြ ေပၚလာသည္။
လက္ရွိမွာ ဒါေတြသည္ ႐ုပ္ပစၥည္း အားျဖင့္္သာ တည္ရွိေနေသးသည္။ ဒီမုိကေရစီ စစ္စစ္ ေအာက္မွာကဲ့သို႔
အသက္ဝင္ လႈပ္ရွားႏုိင္ျခင္းမရွိေသး။ လႊတ္ေတာ္အမတ္အမ်ားစုက မိမိတို႔ႏိုင္ငံေရးလုပ္ငန္းစဥ္ကို ပီပီျပင္ျပင္ သေဘာမေပါက္ၾကေသး။ ျပည္ေထာင္စု အစိုးရႏွင့္ျပည္နယ္ အစိုးရေတြဘယ္လို အာဏာခြဲေဝ အုပ္ခ်ဳပ္ရမယ္ ဆိုသည္ကိုေတာင္ တိတိက်က် သိၾကေသးတာ မဟုတ္။ သို႔ေသာ္ စစ္အုပ္ေရးထက္ေတာ့ တဆင္ျမင့္လာၿပီ။ စစ္အုပ္ခ်ဳပ္ေရးေအာက္မွာ အဆင့္ဆင့္ စစ္ဗိုလ္ေတြ၏ အမိန္႔သည္ ဥပေဒပင္။ စာေရးသူ၏ အေတြးတြင္ ၂ဝ၁ဝ
ေရြးေကာက္ပြဲသည္ ဗိုလ္ခ်ဳပ္သန္းေရႊ၏ ထြက္ေပါက္ပင္။
က်န္ခဲ့မယ့္ ႏုိင္ငံေရးသမိုင္း
ႏုိင္ငံကို ဦးေဆာင္ခြင့္ရသည့္ လူအမ်ားသည္ မိမိ၏ သမိုင္း Legacy ကိုထားခဲ့ခ်င္ၾကသည္ပင္။ ဗိုလ္ခ်ဳပ္သန္းေရႊ လည္းမစဥ္းစားဟု မေျပာႏုိင္။ စပိန္မွာ ဖရန္ကိုဟာ အာဏါရွင္အျဖစ္ ေက်နပ္ေအာင္ အုပ္ခ်ဳပ္ၿပီး သမိုင္းေကာင္း ရန္ ဘုရင္စနစ္ကို ျပန္ေထာင္၊ ပါလီမန္စနစ္ကို ျပန္ေဖၚထုတ္ေပးသြားသည့္ ရာဇဝင္ သာဓကေတြရွိေနသည္။ ဒီမိုကေရစီ၏ အဂၤါရပ္ေတြျဖစ္သည့္ လႊတ္ေတာ္မ်ား၊ ျပည္နယ္အစိုးရမ်ား ျပန္ေပၚလာသည္ကို အသိမွတ္ျပဳ၊ တိုးတက္ရန္ မႀကိဳးစား သင့္ဘူးလား။
အင္ဒိုနီးရွားတြင္ ဆူဟာတို ျပႆနာေပၚေတာ့ သူတို႔လြတ္လပ္ေရးဖခင္ ဆူကာႏုိ၏ သမီး မီဂါဝါဒီဟာ ပါလီမန္အထဲ တြင္ ရွိေနၿပီ။ သူတို႔သည္လည္း စစ္သားတမတ္ႏွင့္ (စ) ၾကသည္ပင္။ သူတို႔လည္း အေရးေပၚေတာ့ ဆူကာႏုိရဲ႕ သမီး မီဂါဝါဒီကို ဝိုင္းေထာက္ခံၾကၿပီး တျဖည္းျဖည္းေျပာင္းလဲ လာသည္မွာ ယခုေတာ့ အင္ဒီုနီးရွား သည္ အာစီယံတြင္ စီးပြားေရးအရ GDP (ျပည္တြင္းထုတ္ကုန္ ပမာဏ) အႀကီးဆံုးႏိုင္ငံ၊ G20 ႏုိင္ငံ၊ ဒီမိုကေရစီ တြန္းကားသည့္ ႏုိင္ငံအျဖစ္ ေအာင္ျမင္မႈ လမ္းေၾကာင္းအေပၚ ေရာက္ေနခဲ့ၿပီ။ (မွတ္ခ်က္၊ တခ်ိန္က ျမန္မာႏိုင္ငံ သည္ အင္ဒိုနီးရွားေတာ္လွန္ေရးတြင္ သခင္သာခင္ကို ေစလႊတ္ၿပီး လက္နက္အကူအညီ ေပးခဲ့ဖူးသည္။)
ေဒၚစုက Oxford ေက်ာင္းထြက္၊ ကမၻာေက်ာ္ ဒီမိုကေရစီ အုိင္ကြန္။ ေဒၚစုသာ အခြင့္ရေသာ္ တိုင္းျပည္အတြက္ အမ်ားႀကီး အက်ိဳးျပဳႏုိင္ပါသည္။ ဘာအေၾကာင္းေၾကာင့္ပဲ ျဖစ္ေစ တုိင္းျပည္ ဒီမိုကေရစီ လမ္းေၾကာင္းေပၚ ေရာက္ လာၿပီ၊ အေပၚထပ္ အေဆာက္အအံုေတြ ေပၚလာၿပီ။ ဤသည္ကို အသက္ဝင္ရန္ စြမ္းေဆာင္ လာႏုိင္ ေသာ္ တိုင္းျပည္အတြက္ မေကာင္းဘူးလား။ အမ်ားႀကီးလိုေသးသည္။ သို႔ေသာ္ စစ္အုပ္ခ်ဳပ္ေရးေတာ့ မဟုတ္ ေတာ့။ ထို႔ေၾကာင့္ ေဒၚစုက သူ႔မိန္႔ခြန္းမွာ အေကာင္းျဖစ္လာစရာအေၾကာင္းေျပာၾကားသြားသည္ဟု ထင္မိသည္။
အစိုးရ အေျပာင္းအလဲ
မိမိ မလိုလားသည့္ အစိုးရကို လံုးလံုးေျပာင္းလဲေစခ်င္ေသာ္ေတာ္လွန္ျခင္း Revolution နည္းႏွင့္ ေျပာင္းလဲ ႏုိင္သည္။ေတာ္လွန္ေရးတြင္ လက္နက္ကိုင္ေတာ္လွန္ေရးႏွင့္ လူထုအံုႂကြမႈ ေတာ္လွန္ေရး ႏွစ္နည္းႏွင့္ ေျပာင္း၍ရသည္။ လက္နက္ကိုင္ ေတာ္လွန္ေရးကုိ ေအာင္ျမင္ေအာင္ ဆင္ႏႊဲႏိုင္မွ မိမိစိတ္ႀကိဳက္ အစိုးရႏွင့္ စနစ္ကို ခ်က္ခ်င္း ေျပာင္းလဲ ႏုိင္မည္။ လူထုအံုႂကြမႈ ေတာ္လွန္ေရးနည္းႏွင့္ ေျပာင္းလွ်င္ေတာင္ မိမိစိတ္ႀကိဳက္ အစိုးရျဖစ္လာေလ့ မရွိပါ။ အေၾကာင္းက ပ်ားအံုကို တုတ္နဲ႔ထိုးသလို ဖ႐ိုဖရဲ ျဖစ္ၿပီးမွ ျပန္စုရေတာ့ မိမိလုိခ်င္တဲ့ အစိုးရ ျဖစ္ခ်င္မွျဖစ္လာမည္။
ဥပမာ ယူကရိန္းကို ၾကည့္။ ေလာေလာဆယ္ အီဂ်စ္ကို ၾကည့္။ ဆာဘီးယား (Serbia) ကိုၾကည့္။ ႏုိင္ငံအမ်ားစုမွာ ေရြးေကာက္ပြဲ အလီလီလုပ္ၿပီးမွ အေျခက်လာႏုိင္သည္။ေတာ္လွန္ေရး အျပင္ ေနာက္တနည္းမွာ ျဖည္းျဖည္းခ်င္း ေျပာင္းလဲသည့္ Evolution နည္းပဲ။ အၾကမ္းမဖက္တဲ့နည္း ကေတာ့ ဤနည္းပင္။ ဗိုလ္ခ်ဳပ္ေအာင္ဆန္းႏွင့္ ဖဆပလ အဖြဲ႔ႀကီး ေနာက္ဆံုး တိုင္း ျပည္လြတ္လပ္ေရးကို အရယူေပးသြားတာလည္း ဤနည္းပင္။ ယင္းနည္းက ဉာဏ္ကစား တတ္ရန္လိုသည္။ အေပးအယူ လုပ္ရသည့္အတြက္ မိမိလိုခ်င္တာအားလံုး မရႏုိင္။ စိတ္ရွည္ရမည္။
ျမန္မာေတြရဲ႕ ျပႆနာက
က်ေနာ္တို႔၏ ျပႆနာသည္ အေၾကာင္းေၾကာင္းေၾကာင့္ ေတာ္လွန္သည့္နည္းႏွင့္ စစ္အစိုးရကို မဖယ္ရွားႏုိင္ၾကပါ။
ႏိုင္ငံေရးတြင္ စုစည္းမႈရွိမွ၊ ဖြဲ႔စည္းမႈ ရွိမည္။ ဖြဲ႔စည္းမႈရွိမွ ဦးေဆာင္မႈရွိလာၿပီး ေဆာင္ရြက္ခ်က္ ရွိႏုိင္ပါသည္။
ေဆာင္ရြက္မႈရွိမွ တိုးတက္တက္မႈ၊ ဒီကမွ အရွိန္ရလာၿပီး လူေတြယခုထက္ စု႐ုံးလာၾကၿပီး “အင္အား” ဆိုသည္
ေပၚလာႏုိင္ပါသည္။ ဒါလူမ်ိဳးတိုင္း တုိင္းျပည္တိုင္း မလြဲမေသြ ျဖတ္ေက်ာ္ၾကရပါသည္။ တေယာက္တေပါက္ ဦးတည္ခ်က္ ေပါင္းစံုႏွင့္ ေျခဦးတည့္ရာ လြန္ဆြဲေနၾကေသာ္ ေတာ္လွန္ေရး မေအာင္ႏုိင္ပါ။ ေဒၚစုက သူ၏ ယံုၾကည္ခ်က္သည္ အၾကမ္းမဲ့ ျဖစ္ေသာ္လည္း ေတာ္လွန္ေရးကိုသာ စြဲစြဲၿမဲၿမဲ ယံုၾကည္သူေတြကို မကန္႔ကြက္ပါ။
၈၈၈၈ ေခါင္းေဆာင္ေတြသည္ မ႑ိုင္တခုအျဖစ္ ရပ္တည္ႏုိင္ၾကသည္အျပင္ ေဒၚစုကို ပံ့ပိုးခဲ့ၾကျခင္းေၾကာင့္
ေဒၚစုႏွင့္ အတိုက္အခံေတြ ပိုအားမရွိခဲ့ဘူးလား။ အားျဖည့္သည့္သေဘာ။ ထို႔နည္းတူစြာပင္ ေတာ္လွန္ေရးႏွင့္မွ ဆိုသည့္သူေတြ ဖြဲ႔စည္းမႈ ေခါင္းေဆာင္မႈ ျပသၾကၿပီး မိမိလိုအပ္ခ်က္ေတြကို ျဖည့္စည္းထားၾကေသာ္ တိုင္းျပည္
အတြက္ ပိုအက်ိဳး မျပဳႏုိင္ဘူးလား။
ေလာကတြင္ ျဖစ္ခ်င္တာ၊ ျဖစ္ႏုိင္တာ၊ ျဖစ္လာတာ မတူတတ္ၾကပါ။ ျဖစ္လာသည္ကို အေျခခံၿပီး ျဖစ္ခ်င္သည့္ ဘက္ကို ျဖစ္ႏုိင္သေလာက္ အေရာက္ဖန္တီး ႏုိင္သူေတြ၊ ေအာင္ျမင္သည့္သူေတြသည္ လက္ေတြ႔ အေကာင္ အထည္ ေဖၚႏုိင္သူေတြျဖစ္လာၾကၿပီး၊ က်န္သူေတြကေတာ့ စိတ္ကူးယဥ္ ကမၻာမွာ က်န္ခဲ့ၾကတာပါပဲ။ အေတြး
မတူရင္ အျမင္ခ်င္း မတူႏုိင္ၾကပါ။
က်ေနာ္တို႔ ျမန္မာေတြကို ေသြးဆူလြယ္တယ္ဟု စြပ္စြဲၾကတယ္။ ေသခ်ာသည္မွာ စိတ္လႈပ္ရွားမႈ (Emotions)
ေပၚမူတည္ၿပီး ႏုိင္ငံေရးမွာ ဆံုးျဖတ္ၾကတာမ်ားသည္။ ခံစားမႈကိုေက်ာ္ၿပီး ေခါင္းေအးေအးႏွင့္ ခ်င့္ခ်ိန္ၿပီး လုပ္သင့္ လုပ္ထိုက္သည္ကို အစီအစဥ္ဆြဲၿပီး လုပ္ၾကသူေတြ နည္းေသးသည္ဟု ျမင္မိသည္။ အႏုိင္ တိုက္ရမည္၊ ရန္သူ ကိုရန္သူ မွန္းသိပါေစဆိုသည့္ တဘက္စြန္း အေတြးအေခၚေတြမွ ႐ုန္းထြက္ႏုိင္ၾကရန္ အခ်ိန္တန္ပါၿပီ။
ခုေခတ္ အေနာက္ႏိုင္ငံေတြတြင္ IQ အသိဉာဏ္ တင္မဟုတ္ EIQ လို႔ေခၚတဲ့ Emotional IQ စိတ္လႈပ္ရွားမႈကို ဘယ္ေလာက္ထိန္းႏိုင္၊ မထိန္းႏိုင္ဆိုသည္ကိုပါ သတိျပဳလာၾကၿပီ။ အသိဉာဏ္ရွိမွ၊ သတိရွိမွ စိတ္လႈပ္ရွားမႈကို ထိန္းႏိုင္ပါမည္။
တာဝန္မတူရင္ အေတြးမတူပါ
ရာဇဝင္ ႐ုပ္သံလိုင္း (History Channel) တြင္ ေမာ္၏ ေနာက္ဆံုးေတာ္လွန္ေရး လႊင့္သြားပါတယ္။ ယဥ္ေက်းမႈ
ေတာ္လွန္ေရး အေၾကာင္းပါ။ တ႐ုတ္ကြန္ျမဴနစ္ေတြ အၿမဲဆဲဆိုေနၾကတဲ့ အေမရိကန္သမၼတ နစ္ဆင္တ႐ုတ္ျပည္ ကို အလည္လာေတာ့ အစိုးရက လူေတြကို လမ္းေပၚေမာင္းခ်ၿပီး ႀကိဳဆိုခိုင္းသည္။
ထိုစဥ္က စိတ္ဓါတ္ အလြန္တက္ေနတဲ့ တပ္နီလူငယ္၊ ခုေတာ့ ရင့္က်က္ေနၿပီျဖစ္သည့္ တ႐ုတ္မ တေယာက္က
ျပန္ေျပာရာမွာ တခ်ိန္လံုး ပစ္မွတ္အျဖစ္ အသံုးျပဳခဲ့ရသည့္ နစ္ဆင္ကို အလံေတြကိုင္ၿပီး ႀကိဳဆိုရေတာ့ စိတ္ထဲမွာ ဘဝင္မက်လိုက္တာတဲ့။ ဒါကလမ္းေပၚက လူတဦး၊ ရန္စိတ္ ျပင္းထန္ေနသည့္ တပ္နီ လူငယ္တဦး၏ အျမင္။
သို႔ေသာ္ တိုင္းျပည္အုပ္ခ်ဳပ္ေနရသည့္ ေမာ္ႏွင့္ ခ်ဴအင္လိုင္းတို႔ အျမင္က်ေတာ့ ဆိုဗီယက္႐ုရွားတို႔၏ ရန္ကမေသး။ ဝင္တိုက္ရင္ ခုခံဖို႔ ျပင္ေနရၿပီ။ ဘံုရန္သူကို ကစားဖို႔ အေမရိကန္ ဖဲကို လွည့္ကိုင္ရသည္။ လမ္းေပၚက အျမင္၊ေတာင္ေျခက အျမင္အရ ‘မုန္း မုန္း မုန္း - တိုက္ တိုက္ တိုက္’ တိုက္ေပၚက အျမင္၊ ေတာင္ထိပ္ကအျမင္က ရမ္းလို႔မရ။ တိုင္းျပည္တာဝန္က ရွိေသးတာကိုး။
ဉာဏ္ခ်င္းမတူရင္လည္း အေတြးမတူပါ
ယဥ္ေက်းမႈ ေတာ္လွန္ေရးကာလမွာ ေမာ္က ပါတီဗဟိုကို အေျမာက္နဲ႔ ပစ္ၿပီး အာဏာ ျပန္လုရတာေၾကာင့္ ဉာဏ္
နည္းတဲ့၊ အာဏါမက္တဲ့ ၎၏ဇနီးေဟာင္း ခ်န္ခ်င္းႏွင့္ေလးဦးဂိုဏ္းကို အားထားခဲ့ရသည္။ ေတာ္လွန္ေရးတြင္ ပါခဲ့ၾကသည့္ ေတာ္လွန္ေရး ရဲေဘာ္ေဟာင္း အမ်ားစုသည္ ခ်န္ခ်င္းတို႔၏ ရမ္းကားမႈ၊ ႏွိပ္စက္မႈကို ခံခဲ့ၾကရသည္။
ဒီအခ်ိန္တြင္ ခ်ဴအင္လိုင္းသည္ ေမာ္ကို အမႊန္းတင္ထားသည့္ စာအုပ္နီ ကေလးကို ေဝ့ကာရမ္းကာ တပ္နီမ်ား
အႀကိဳက္ လိုက္ေအာ္ခဲ့ရရွာသည္။ တဘက္ကၾကည့္ေသာ္ ခ်ဴအင္လိုင္း အာဏာ႐ူးသည္။ ရာထူးမစြန္႔ႏုိင္ဘူးဟု
ထင္စရာ ရွိသည္။ သို႔ေသာ္ ခ်ဳအင္လိုင္းဘက္မွ ျပန္ၾကည့္ေသာ္ ဒီလို ရပ္တည္ႏုိင္လို႔ အျပစ္မရွိသည့္သူေတြ အမ်ားႀကီးကို ကယ္တင္ႏုိင္ခဲ့သည္။ ပါတီ ေဂ်ာက္ထဲမက်ရန္ ထိန္းႏုိင္ခဲ့သည္။
လင္ေျပာင္ႏွင့္ ခ်န္ခ်င္းတို႔ ဝန္ႀကီးခ်ဳပ္ကို ပက္ပက္စက္စက္ ေစာ္ကားၾကသည္။ ကမၻာေက်ာ္ စာေရးဆရာမႀကီး ဟန္ဆုရင္၏ အႀကီးဆံုးသား (Eldest Son) ဆိုသည္ကို ဖတ္ၾကည့္ၾကပါ။ ခ်ဴအင္လိုင္း၏ တိုင္းျပည္အေပၚ ထားသည့္ ေစတနာႏွင့္ ခံစားမႈကို သိျမင္ၾကရပါမည္။ သုိ႔ေသာ္ ခ်ဴအင္လိုင္းသည္ တိုင္းျပည္အက်ိဳးအတြက္ ပုဂၢိဳလ္ေရး ေစာ္ကားမႈေတြကို လ်စ္လ်ဴ႐ႈႏုိင္ခဲ့သည္။
ေဒၚစုလည္း ဒီပဲရင္းတြင္ ၎ရဲ႕ အသက္ကို ထိပါး႐ုံမက လူရင္းေတြ ေသကုန္ၾက၊ စိတ္ခံစားမႈ မရွိဘဲေနပါ့မလား။ တေယာက္တည္း အံၾကိတ္ၿပီး ခံစားခဲ့ရတာေတြ ရွိႏုိင္သည္။ ဒါေပမဲ့ တိုင္းျပည္အက်ိဳးကိုေရွ႕႐ႈၿပီးတိုင္းျပည္ အတြက္ အေျဖရွာၾကရန္ အၿပံဳးမပ်က္ ဖိတ္ေခၚလ်က္ပင္။ ဒါျပည္သူ႔ေခါင္းေဆာင္ စစ္စစ္ဆိုသည္ကို သက္ေသ ထူ လိုက္ျခင္းပင္။
ခ်ဴအင္လိုင္းနဲ႔ တိန္႔ေရွာက္ပိန္တို႔ေတာင္ မတူၾကဘူး
ေမာ္က သူမေသခင္တြင္ legacy သမိုင္း အတြက္ ယဥ္ေက်းမႈေတာ္လွန္ေရး မွန္သည္ဟု ပါတီလိုင္းခ်ေပးသည္။ တိန္ကေခါင္းမာသည္။ ခ်ဴအင္လိုင္း ေသကာနီးတြင္ မင္းသေဘာတူသလားဟု တိန္ကိုေမး၏။ တိန္က “NEVER” လို႔ေျဖရာ၊ ခ်ဴအင္လိုင္းက ေအးအခုမွငါ ေအးေအးေဆးေဆး ေသႏုိင္ၿပီလို႔ျပန္ေျဖသည္တဲ့။
တ႐ုတ္ျပည္ စီးပြားေရး ေအာင္ျမင္မႈအတြက္ တိန္ေရွာက္ပိန္သည္ နံမည္ေက်ာ္ခဲ့ေသာ္လည္း တကယ္က Four Modernization Programs ေခတ္မွီတိုးတက္မႈ အစီအစဥ္ ေလးရပ္က စတာပါ။ ခ်ဴအင္လိုင္း၏ ေက်းဇူးေတြပါ။ ခ်ဴအင္လိုင္းသာ အတြင္းက တင္းမခံထားေသာ္ ေတာ္လွန္ေရးရဲေဘာ္ ေဟာင္းႀကီးမ်ား က်န္မည္မဟုတ္။ ခ်န္ခ်င္း
တို႔ ရမ္းတာႏွင့္ အားလံုးေသကုန္ၾကမည္။ ခ်ဴအင္လိုင္းေသၿပီး ေမာ္ေသေတာ့ ေတာ္လွန္ ေရးသမားႀကီးမ်ားေၾကာင့္ တိန္ေရွာက္ပိန္ ျပန္အာဏါထူေထာင္ႏုိင္ခဲ့သည္။
အေပၚယံအျဖစ္ပ်က္ကိုၾကည့္ၿပီး ေတြးလွ်င္ ခ်ဴအင္လိုင္းလိုလူမ်ိဳးသည္ သစၥာေဖါက္။ အေတြးနက္သူေတြ အတြက္ခ်ဴအင္လိုင္းလို လူမ်ဳိးသည္ သူရဲေကာင္း။
တစ္လမ္းသြားမ်ား၏ ေတာင္းဆိုခ်က္
စစ္အစိုးရ အလိုမရွိ၊ သိန္းစိန္အစိုးရ ဒီမိုကေရစီအတု၊ တမတ္သားလႊတ္ေတာ္ ခုခ်က္ခ်င္းဖ်က္၊ ၾကားျဖတ္ အစိုးရ
ေထာင္ေပး စသည့္ ခံစားခ်က္ႏွင့္ ျပည့္လႊမ္းေနသည့္ေတာင္းဆို ခ်က္ကိုေတာင္းရင္း က်ေနာ္တို႔ပတ္ဝန္းက်င္တြင္ တလမ္းသြားအေတြး ဝကၤဘာက မထြက္ႏုိင္တတ္တာျဖစ္ေလ့ရွိသည္။ မိမိဆႏၵ မိမိျဖစ္လိုမႈ ေတြခ်ည္း။ ျဖစ္ႏုိင္/ မျဖစ္ႏုိင္ စဥ္းစားဖုိ႔ ေမ့ေလ်ာ့သြားတာျဖစ္တတ္ၾကသည္။
မီးလွ်ံ ဘယ္လႊတ္မယ္မွန္း မသိရတဲ့ တ႐ုတ္နဂါး ႏိုးထလာျခင္း
၁၉၈၈၊ ၈၉ ခုႏွစ္အတြင္း တ႐ုတ္ႀကီးက စစ္အစိုးရ၏ ထြက္ေပါက္။ အႏွစ္ (၂ဝ) ၾကာေတာ့ ျမန္မာျပည္က တ႐ုတ္ႀကီး အတြက္ ထြက္ေပါက္ ျဖစ္လာရၿပီ။ ေက်ာက္ျဖဴတြင္ ေရနက္ဆိပ္ကမ္းကို တ႐ုတ္က ေဆာက္ေပးခဲ့ၿပီး အခု ေရနံ၊ဓါတ္ေငြ႔ ပိုက္လိုင္း၊ ကားလမ္း၊ ေနာက္ အျမန္ရထားလမ္း ပါလာေတာ့မည္။
စစ္ျဖစ္ခဲ့ေသာ္ ျမန္မာျပည္သည္ ေရွ႕တန္းစခန္း လာျဖစ္စရာ ရွိသည္။ တ႐ုတ္ေလာင္စာ လံုၿခံဳေရးအတြက္
ျမန္မာႏုိင္ငံ၏ ပထဝီအေနအထားမွာ မဟာဗ်ဴဟာေျမာက္ အေရးပါလာေနပါၿပီ။
စီးပြားေရးအရလည္း ေတာင္အာရွေဒသ အခ်ဳိ႕ႏွင့္ သန္း ၆ဝဝ ရွိသည့္ အာဆီယံ ေစ်းကြက္ကို လႊမ္းမိုးရန္ (ျမန္မာျပည္လုပ္) တံဆိပ္ကပ္ၿပီး ေရာင္းဖုိ႔ပင္။ တ႐ုတ္ပိုက္ဆံ တ႐ုတ္ အတတ္ပညာ၊ တ႐ုတ္ပညာရွင္ႏွင့္ တ႐ုတ္စက္႐ုံမ်ား ျမန္မာျပည္တြင္တည္ေထာင္။ ျမန္မာျပည္လုပ္ဆိုလွ်င္ အာစီယံ လြပ္လပ္စြာ ေရာင္းဝယ္ခြင့္
စာခ်ဳပ္ (AFTA) အရ အာစီယံေစ်းကြက္တြင္ေရာင္း။
ေတာင္အာရွဟုေခၚသည့္ သန္း ၁,ဝဝဝ ေက်ာ္သည့္ အိႏိၵယ ၊ သီဟို႒္ တို႔၏ေစ်းကြက္မ်ားကိုလည္း ဟိုးအရင္က ကုန္ကူးခဲ့ၾကသည့္ (ပိုးလမ္းမႀကီး) “Silk Road” ကတဆင့္ ျပန္ျဖန္႔။ ျမန္မာႏုိင္ငံသည္ အမည္မခံသည့္ ေရွ႕တန္း တ႐ုတ္ျပည္နယ္ Proxy Province၊ ျဖစ္သြားႏုိင္သည္။ လူဦးေရႀကီးမားသည့္ ဟန္တ႐ုတ္ေတြသည္ တိဘက္၊ ဆင္က်င္းျပည္နယ္တြင္ပါ စီးပြားေရး ထူေထာင္ရန္ လွိမ့္ဆင္းလာၾကသလိုမ်ဳိး ျမန္မာျပည္ ျဖစ္လာခဲ့သည္ ရွိေသာ္။
...
28 September, 2011
အေရးပါေသာ အေျပာင္းအလဲမ်ား ျဖစ္ေပၚေနသည့္ ျမန္မာႏိုင္ငံ
အေရးပါေသာ အေျပာင္းအလဲမ်ား ျဖစ္ေပၚေနသည့္ ျမန္မာႏိုင္ငံ
အရပ္သား တစ္ဝက္ပါေသာ အစိုးရသစ္သို႕ အသြင္ကူးေျပာင္းေရး ေျခာက္လၾကာျပီးေနာက္ ျမန္မာႏိုင္ငံတြင္ အဓိက
ေျပာင္းလဲမႈမ်ား ျဖစ္ေပၚေနျပီ ျဖစ္ပါသည္။ သမၼတ ဦးသိန္းစိန္သည္ ၂၀၁၁ခုႏွစ္ မတ္လတြင္ ၎၏ အဖြင့္ မိန္႕ခြန္းတြင္
ေျပာၾကားခဲ့သည့္ ရည္ရြယ္ခ်က္ ၾကီးမားေသာ ျပဳျပင္ေျပာင္းလဲေရး အစီအစဥ္မ်ားကို လွ်င္ျမန္စြာ စတင္
အေကာင္အထည္ ေဖာ္ေနျပီ ျဖစ္ပါသည္။ အစိုးရေဟာင္းကို ႏွစ္ရွည္လမ်ား ေဝဖန္ခဲ့သူမ်ား အားလည္း
အျမင္မတူသည္မ်ား ေဘးဖယ္၍ တိုင္းျပည္ ေကာင္းက်ိဳးအတြက္ အတူလက္တြဲ အလုပ္လုပ္ရန္ အဆိုျပဳျပီး
လက္လွမ္းမီေအာင္ ၾကိဳးစားခဲ့ပါသည္။ ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္ သည္ ထိုအခြင့္ အေရးကို အရယူျပီး ေနျပည္ေတာ္တြင္
ေခါင္းေဆာင္သစ္ႏွင့္ ေတြ႕ဆံုခဲ့ပါသည္။ ထို႕ေနာက္ သမၼတသည္ တကယ့္ အေပါင္း လကၡဏာ ေဆာင္ေသာ
ေျပာင္းလဲမႈကို လိုခ်င္ေၾကာင္း သူမက ေျပာပါသည္။ အေရွ႕ေတာင္ အာရွ အသင္းၾကီးကလည္း ျမန္မာႏိုင္ငံသည္
လမ္းေၾကာင္းမွန္ေပၚ ေရာက္ရွိေနျပီဟု ယံုၾကည္ျပီး၊ မၾကာမီ္ ၂၀၁၄ တြင္ အဖြဲ႕ၾကီး၏ ဥကၠဌ ေနရာကို ျမန္မာႏိုင္ငံအား
ေပးအပ္ေရး အတြက္ ေဆြးေႏြး ၾကမည္ ျဖစ္ပါသည္။ ထိုအခ်က္သည္ ျပည္တြင္းရွိ ျပဳျပင္ေျပာင္းလဲေရး ဝါဒီမ်ားကို
စြမ္းအားမ်ား ျဖစ္ေစျပီး ၎တို႕ တိုက္တြန္းထားေသာ ႏိုင္ငံေရးႏွင့္ စီးပြားေရး ျပန္လည္ တည္ေဆာက္ေရးကို
လုပ္ေဆာင္ရန္ အခ်ိန္ သတ္မွတ္ ေပးလိုက္ သကဲ့သို႕ ရွိေနပါသည္။ ယခုလို အခ်ိန္ မ်ိဳးတြင္ အေနာက္ႏိုင္ငံ မူဝါဒ ခ်မွတ္
သူမ်ားသည္ တိုးတက္ လာေသာ အေျခ အေန အေပၚ တုန္႕ျပန္ ေျခလွမ္း လွမ္းသင့္ ပါသည္။ ႏိုင္ငံေရး
အက်ဥ္းသားမ်ားအား လႊတ္ခဲ့ပါက အဓိက ေျခလွမ္း မ်ားျဖင့္ တုန္႕ျပန္ရန္ ျပင္ဆင္ ထားသင့္ ပါသည္။
ၾသဂုတ္လ (၁၉)ရက္ေန႕ မိန္႕ခြန္းတြင္ သမၼတသည္ ၎၏ အျမင္ကို ရွင္းရွင္း လင္းလင္း ေျပာၾကား ခဲ့ရာ ၎၏
ရည္မွန္းခ်က္မွာ ႏိုင္ငံကို ေခတ္မီ၍ ဖြ႕ံျဖိဳး တိုးတက္ေသာ ဒီမိုကေရစီႏိုင္ငံ တည္ ေဆာက္ရန္ ျဖစ္သည္ဟု ဆိုပါသည္။
ထိုသို႕ တည္ေဆာက္ရန္ အတြက္ မည္သည့္ ေျခလွမ္းမ်ား လွမ္းရမည္ ဆိုသည္ကို လြန္ခဲ့ေသာ (၆) လက ၎၏
ရိုးသားျပီး လတ္ဆတ္ေသာ အဖြင့္ မိန္႕ခြန္း တြင္ ေျပာၾကားခဲ့ျပီး ျဖစ္ပါသည္။ အခ်ိဳ႕ ေစာင့္ၾကည့္ ေလ့လာသူမ်ားက
အဆိုပါ မိန္႕ခြန္းကို ‘အေျပာ’ သာ ျဖစ္ေၾကာင္း ေျပာဆိုျပီး လက္မခံ ခဲ့ေပ။ သို႕ေသာ္ ႏွစ္ေပါင္း မ်ားစြာ ႏိုင္ငံေရး အရ
လည္းေကာင္း၊ စီးပြားေရး အရ လည္းေကာင္း၊ တိုးတက္မႈ မရွိဘဲ တန္႕ေနျခင္းထက္ စာလွ်င္ မ်ားစြာ အဓိပၸါယ္ ရွိပါသည္။
ႏွစ္ေပါင္း (၅၀)ခန္႕ အာဏာရွင္ အုပ္ခ်ဳပ္ေရး စနစ္ ျပီးေနာက္၊ ယခု အစိုးရသည္ ျမန္မာႏိုင္ငံတြင္ ႏိုင္ငံေရး ေခါင္းေဆာင္မႈ
ပံုစံသစ္ ျဖစ္ျပီး၊ လံုးဝ ျခားနားေသာ အုပ္ခ်ဳပ္မႈ ဆက္တင္ အသစ္ ျဖစ္ပါသည္။ ယခင္လ အနည္းငယ္က လံုးဝ
မေတြးဝံ့ခဲ့ေသာ ေဆြးေႏြးမႈ မ်ားႏွင့္ အစျပဳ လုပ္ေဆာင္မႈမ်ားကို ခြင့္ျပဳ လာခဲ့သည္ကို ေတြ႕ရပါသည္။
သမၼတၾကီး ေျပာခဲ့ေသာ စကားမ်ားကို ယခုအခါ လက္ေတြ႕ လုပ္ေဆာင္ ေနျပီ ျဖစ္ပါသည္။ ျပီးခဲ့ေသာ ရက္သတၱပတ္
မ်ားအတြင္း သမၼတ၏ ျပဳျပင္ ေျပာင္းလဲေရး အစီအစဥ္ အတြက္ အေကာင္ အထည္ ေဖာ္ရန္ ခိုင္မာေသာ ေျခလွမ္းမ်ား
စတင္ခဲ့ရာ၊ ရည္ရြယ္ ခ်က္မ်ား ျဖစ္ေသာ စီးပြားေရး အတြက္ အင္အား သစ္မ်ား ေပးရန္၊ အမ်ိဳးသား ႏိုင္ငံေရးကို ျပဳျပင္
ေျပာင္းလဲရန္ႏွင့္ လူ႕အခြင့္အေရး အေျခ အေနမ်ား တိုးတက္ရန္မ်ား ပါဝင္ပါသည္။ တိုင္းျပည္တြင္ အေျခခံ က်ေသာ
ေျပာင္းလဲမႈမ်ား ေဖာ္ေဆာင္ရန္ ႏိုင္ငံေရးႏွင့္ ပတ္သက္မႈမွာ ရွိေန လိမ့္မည္ ဆိုသည္မွာ ထင္ရွားပါသည္။ ထိုသို႕ေသာ
ခက္ခဲေသာ ၾကိဳးပမ္း မႈမ်ား၏ ေအာင္ျမင္မႈသည္ ဆံုးျဖတ္ခ်က္ ခိုင္မာေသာ ေခါင္းေဆာင္ထက္ ပိုမို လိုအပ္ ပါသည္။
ယခင္ မေျပာင္းလဲ ႏိုင္ေသာ အေျခအေနေဟာင္း (Status quo) တြင္ အသာစီး ရေနသူမ်ား၏ ခုခံ ဆန္႕က်င္ မႈကိုလည္း
ေမွ်ာ္လင့္ ထားရမည္ ျဖစ္ပါသည္။ ဆယ္စုႏွစ္ မ်ားစြာ အထီးက်န္ ျဖစ္ျပီး အာဏာရွင္ စနစ္ လက္ေအာက္မွ ရုန္းထြက္
လာရေသာ ႏိုင္ငံ တစ္ႏိုင္ငံ အေနျဖင့္ နည္းပညာ အရ၊ အဖြဲ႕ အစည္းမ်ား ဆိုင္ရာ စြမ္းေဆာင္မႈ အားနည္းမႈ မ်ားသည္
Myanmar: Major Reform Underway
Crisis Group Asia Briefing N°127, 27 September 2011 Page 2
ၾကီးမားေသာ အကန္႕အသတ္မ်ား ျဖစ္ေနပါသည္။ ထို႕ေၾကာင့္ အေနာက္ ႏိုင္ငံမ်ားမွ အၾကံဥာဏ္မ်ားႏွင့္ ႏိုင္ငံစံု
အဖြဲ႕အစည္းမ်ား၏ အကူအညီမ်ားကို ေနရာတက် ျဖည့္ဆည္းေပးရန္ အလ်င္ အျမန္ လိုအပ္ေနျခင္းေၾကာင့္ ခြင့္ျပဳ
ၾကရလိမ့္မည္ ျဖစ္ပါသည္။
အခ်ိဳ႕ ေစာင့္ၾကည့္ ေလ့လာသူမ်ား သတိထားၾကရန္ တိုက္တြန္း ေနဆဲ ျဖစ္ျပီး၊ ၎တို႕သည္ မည္မွ် ေျပာင္းလဲခဲ့ျပီ
ဆိုသည္ကို အာရံု မျပဳဘဲ၊ မေျပာင္းလဲဘဲ က်န္ေနသည္ မ်ားကိုသာ လက္ညႈိုးထိုး လ်က္ ရွိပါသည္။ ေသခ်ာေအာင္
ေျပာရလွ်င္ ေအာင္ျမင္ေသာ ျပဳျပင္ ေျပာင္းလဲေရး လုပ္ငန္း စဥ္မ်ားသည္၊ အာမခံျခင္းႏွင့္ သီးျခားစီ ျဖစ္သည္ ဆိုသည္ပင္
ျဖစ္ပါသည္။ အေျခခံက်ေသာ ေျခလွမ္းမ်ား လွမ္းရန္ လိုေနပါေသးသည္။ တိုင္းရင္းသားမ်ားအား ခြဲျခားထားျခင္းကို
ကုစားရန္၊ ဆယ္စုႏွစ္ မ်ားစြာ ၾကာေနေသာ လက္နက္ကိုင္ ပဋိပကၡမ်ား၏ အေမြဆိုးမ်ား ေက်ာ္လႊားရန္၊ စစ္တပ္၏
ေသြးထြက္သံယို ႏွိပ္စက္မႈမ်ား အေပၚ လက္ရွိ စြပ္စြဲ ထားမႈမ်ားကို ေျဖရွင္းရန္၊ ႏိုင္ငံေရး အက်ဥ္းသားမ်ား လႊတ္ေပးရန္၊
အေျခခံ အရပ္သား ရပိုင္ခြင့္မ်ား ျပန္လည္ ရရွိရန္ႏွင့္ မီဒီယာ ဆင္ဆာမ်ား ေရွ႕ဆက္၍ ေျဖေလ်ာ့ရန္မ်ား ျဖစ္ပါသည္။
အေနာက္ ႏိုင္ငံမ်ားက ျမန္မာႏိုင္ငံမွ အေပါင္း လကၡဏာ ေဆာင္ေသာ တိုးတက္ မႈမ်ားကို တုန္႕ျပန္ရန္ အသင့္ ရွိေၾကာင္း
အခ်က္ ျပခဲ့ျပီး ျဖစ္ပါသည္။ အနည္းဆံုးေတာ့ျဖင့္ ၎တို႕သည္ အနည္းငယ္ မျပင္းထန္ေသာ ႏိုင္ငံေရး အရ
ရပ္တည္မႈေတာ့ ရွိသင့္ ပါသည္။ ႏိုင္ငံတကာ ေငြေၾကး အဖြဲ႕ မ်ားႏွင့္ UNDP ကဲ့သို႔ေသာ ႏိုင္ငံစံု ေအဂ်င္စီမ်ားကို ၎တို႕
လက္ရွိ လုပ္ပိုင္ခြင့္ အတြင္းမွာပင္ ျဖစ္ႏိုင္သမွ် လုပ္ေဆာင္ ႏိုင္ရန္ အားေပး ၾကရမည္ ျဖစ္ပါသည္။ ထိုနည္း တူစြာပင္
အီးယူ အဖြဲ႕ဝင္ မ်ားသည္ ျမန္မာႏိုင္ငံ အေပၚ သတိ ၾကီးစြာ ထားျခင္းထက္ စာလွ်င္ အီးယူ ေကာင္စီ၏ ျမန္မာႏိုင္ငံ
အေပၚ ခ်မွတ္ ထားေသာ ဆံုးျဖတ္ခ်က္မ်ား အေပၚတြင္ အျမင္က်ယ္က်ယ္ အဓိပၸါယ္ ဖြင့္ဆိုရန္ ေထာက္ခံ ကူညီသင့္လွ
ေပသည္။ ေနျပည္ေတာ္ ကလည္း လမ္းေၾကာင္းသစ္ကို သြားေနသည္ ျဖစ္ရာ၊ အထက္က ဆိုခဲ့ေသာ ႏိုင္ငံေရး ေျခလွမ္း
ေလးမ်ားသည္ ယခု လုပ္ေဆာင္ေနေသာ ျပဳျပင္ ေျပာင္းလဲေရးမ်ား ဟန္ခ်က္ ညီရန္ ပံ့ပိုး ေပးသလို ျဖစ္ေပသည္။
အေနာက္ ႏိုင္ငံမွ အမ်ားစုက အဓိက စံအျဖစ္ သတ္မွတ္ ထားမႈမ်ား မၾကာမီ လုပ္ေဆာင္ ႏိုင္ေတာ့မည္ ဆိုေသာ
ျပဆိုမႈမ်ား ရွိေနျပီ ျဖစ္ပါသည္။ ဥပမာ အားျဖင့္ ေအာက္လႊတ္ေတာ္တြင္ အတိုက္ အခံ၏ တင္ျပခ်က္ ျဖစ္ေသာ
သမၼတအား ႏိုင္ငံေရး အက်ဥ္းသားမ်ား လြတ္ျငိမ္း ခ်မ္းသာခြင့္ ျပဳေရး တင္ျပရန္ အဆိုကို တပ္မေတာ္သား အမတ္မ်ားက
ေထာက္ခံ ခဲ့ျခင္းမ်ား ျဖစ္ပါသည္။ ထိုသို႕ အံ့ၾသဖြယ္ မူဝါဒမ်ား ေျပာင္းလဲမႈမ်ား နည္းတူ ယခင္က အေရးယူ ပိတ္ဆို႕မႈ
ျပဳခဲ့သူ မ်ားကလည္း မူဝါဒ ေျပာင္းလဲရန္ လိုအပ္ပါသည္။ ထိုသို႕ ေျပာင္းလဲရန္ မျပဳလုပ္ ႏိုင္ျခင္း သို႕မဟုတ္ ယခင္
ေတာင္းဆိုမႈ အေဟာင္းမ်ား ေနရာတြင္ အသစ္မ်ားႏွင့္ အစားထိုး ေျပာင္းလဲမႈ မျပဳႏိုင္ခဲ့လွ်င္၊ မူဝါဒမ်ား၏ စြမ္းအား
ေလ်ာ့နည္း သြားေစမည္ ျဖစ္ျပီး၊ အေနာက္ ႏိုင္ငံတြင္ ရွိေသာ အားနည္းေသာ ၾသဇာ လႊမ္းမိုးမႈကို ပိုမို အားနည္း
သြားေစမည္ ျဖစ္ပါသည္။ တိုင္းသူ ျပည္သားမ်ားကို အက်ိဳးရွိေစမည့္ ျပည္တြင္းရွိ လူ႕အခြင့္ အေရးႏွင့္ စီးပြားေရး ျပဳျပင္
ေျပာင္းလဲ မႈမ်ားကို ႏိုင္ငံတကာ အသိုင္း အဝိုင္း အေနျဖင့္ အသိ အမွတ္ ျပဳျပီး ေထာက္ခံ သင့္လွ ေပသည္။
Crisis Group အေနျဖင့္ ျမန္မာႏုငိ ္ငံ အေပၚ ခ်မွတ္ ထားေသာ အေရးယူ ပိတ္ဆို႕ မႈမ်ားသည္ ပစ္မွတ္ ထားသည္ ျဖစ္ေစ၊
ပစ္မွတ္ မထားသည္ ျဖစ္ေစ၊ ရလဒ္ မရွိေၾကာင္း ယခင္ ကတည္းက ရႈျမင္ ခဲ့ျပီး ေခါင္းေဆာင္မ်ား ၾကားတြင္ ရန္သူမ်ား
ဝိုင္းေန၍ မိမိ ကိုယ္ကို ကာကြယ္ ရမည္ ဆိုေသာ စိတ္ဓာတ္ မ်ိဳးကိုသာ ျဖစ္ေစျပီး၊ ဆင္းရဲေသာ လူမ်ားအား ထိခိုက္
ပါသည္။ ေျပာင္းလဲမႈ အရွိန္ ေကာင္းလာေလေလ၊ အေရးယူ ပိတ္ဆို႕မႈမ်ား ဆက္ထားရန္ သို႕မဟုတ္ ထပ္တိုးရန္
အေၾကာင္းျပခ်က္မ်ား အားနည္း လာေလေလ ျဖစ္ေပမည္။
စစ္တပ္သည္ သူပုန္ထ မႈမ်ားကို ေသြးထြက္ သံယို ႏွိမ္နင္းရန္ မဟာဗ်ဴဟာကို ဆက္လက္ ကိုင္စြဲ ထားေၾကာင္း
လံုေလာက္ေသာ အေထာက္ အထားမ်ား ရွိေနျပီး၊ ျပည္တြင္းတြင္ တာဝန္ယူ လုပ္ေဆာင္ ႏိုင္မႈ မရွိ မျခင္း၊ ႏိုင္ငံတကာ
ေကာ္မရွင္ ဖြဲ႕စည္းရန္ ေတာင္းဆို ေနမႈမ်ား ရွိေနဦးမည္သာ ျဖစ္ေပသည္။ သို႕ေသာ္ မရွင္းလင္းေသာ အခ်က္မွာ၊
ႏိုင္ငံတကာ ေကာ္မရွင္ တစ္ခုကို ဖြဲ႕စည္း ႏိုင္ခဲ့သည္ ထားဦး၊ ထိုအဖြဲ႕သည္ ထိုစဥ္က က်ဴးလြန္ ခဲ့မႈမ်ားကို ထိေရာက္စြာ
Myanmar: Major Reform Underway
Crisis Group Asia Briefing N°127, 27 September 2011 Page 3
အေရးယူ ႏိုင္ေသာ နည္းလမ္း တစ္ခု ေပေလာ၊ သို႕မဟုတ္ ထိုအဖြဲ႕ေၾကာင့္ ေနျပည္ေတာ္တြင္ ျပဳျပင္ ေျပာင္းလဲမႈ
လုပ္ငန္းစဥ္မ်ား ေလွ်ာ့ခ် လိုက္ျခင္းကို ျဖစ္ေစ မည္ေလာဟု ေမးရေတာ့မည္ သာျဖစ္ေပသည္။
26 September, 2011
22 September, 2011
ဒီကေန႔ အေမရိကန္ နယူးေယာက္ၿမိဳ႕မွာတိုက္ရိုက္ထုတ္လႊင့္က်င္းပသြားခဲ့တဲ့ အေမရိကန္ သမၼတေဟာင္း ေဘလ္ ကလင္တန္ (Bill Clinton) ထူေထာင္ထားတဲ့ Clinton Global Initiative (CGI) ရဲ႕ ႏွစ္ပတ္လည္ အစည္းအေ၀း
http://www.dawnmanhon.com/2011/09/live.html
21 September, 2011
သဘာဝပတ္ဝန္းက်င္ ထိန္းသိမ္းရာတြင္ ပူးေပါင္းေဆာင္ရြက္ရန္ ဝန္ႀကီးမ်ား၊ အစိုးရမဟုတ္ေသာ အဖြဲ႔အစည္းမ်ား၊ စာနယ္ဇင္းမ်ား ေတြ႔ဆံုခဲ့
သဘာဝပတ္ဝန္းက်င္ ထိန္းသိမ္းေရးႏွင့္ ပတ္သက္ၿပီး အလႊာအသီးသီးမွ တာဝန္ရွိသူအားလံုး ပူးေပါင္း ေဆာင္ရြက္ရန္ လိုအပ္ေနၿပီ ျဖစ္ေၾကာင္း အားလံုး လက္ခံထားၾကၿပီ ျဖစ္သည္။ ႏိုင္ငံတစ္ႏိုင္ငံ၏ ဖြံ႕ၿဖိဳး တိုးတက္မႈသည္ ပတ္ဝန္းက်င္ေကာင္း တစ္ခုရွိမွ ျဖစ္တည္ႏိုင္မည္ ျဖစ္သည္မွာလည္း မလြဲဧကန္ပင္။ ထို႔ေၾကာင့္ သဘာဝပတ္ဝန္းက်င္ ထိန္းသိမ္းေရး ေကာ္မတီဥကၠ႒ သစ္ေတာေရးရာ ဝန္ႀကီးဌာန၊ ျပည္ေထာင္စု ဝန္ႀကီး၊ ရန္ကုန္တိုင္းေဒသႀကီး အစိုးရအဖြဲ႕ ဝန္ႀကီးခ်ဳပ္ႏွင့္ ျပည္တြင္းအစိုးရ မဟုတ္ေသာ အဖြဲ႕အစည္းမ်ား ေတြ႕ဆံုသည့္ အခမ္းအနား အစီအစဥ္ တစ္ရပ္ကို (၂ဝ၁၁)၊ ေမ(၂၃)၊ နံနက္(၉း၃ဝ)နာရီတြင္ ရန္ကုန္ၿမိဳ႕၊ ျပည္လမ္း၊ အျပည္ျပည္ ဆိုင္ရာ စီးပြားေရး လုပ္ငန္းဗဟိုဌာန (IBC) ခန္းမ၌က်င္းပခဲ့ သည္။ အခမ္းအနားသို႔ ေကာ္မတီဥကၠ႒ (သစ္ေတာ ေရးရာ ျပည္ေထာင္စုဝန္ႀကီး၊ ရန္ကုန္တိုင္းအစိုးအရအဖြဲ႕ ဝန္ႀကီးခ်ဳပ္ႏွင့္ NGO အဖြဲ႕အစည္းမ်ား၊ စာေပပညာရွင္မ်ား၊ စာနယ္ဇင္း မွတာဝန္ရွိပုဂၢိဳလ္မ်ား၊ ဌာနဆိုင္ရာမွ တာဝန္ရွိပုဂၢိဳလ္မ်ား စံုလင္စြာ တက္ေရာက္ခဲ့ၾကသည္။ အခမ္းအနားတြင္ ေကာ္မတီ ဥကၠ႒ သစ္ေတာေရးရာ ျပည္ေထာင္စုဝန္ႀကီးႏွင့္ ရန္ကုန္တိုင္း အစိုးရအဖြဲ႕ဝန္ႀကီးခ်ဳပ္တို႔မွ အမွာစကား ေျပာၾကားျခင္း အျပင္ တက္ေရာက္ လာၾကေသာ ဌာနအသီးသီးမွ တာဝန္ရွိပုဂၢိဳလ္မ်ားကလည္း ပတ္ဝန္းက်င္ ထိန္းသိမ္းေရးႏွင့္ ပတ္သက္သည့္ အျမင္မ်ားဖလွယ္ျခင္း၊ လိုအပ္သည္မ်ားကို တင္ျပျခင္း အစရွိသျဖင့္ ပြင့္လင္းစြာ က်င္းပခဲ့ၾကေသာ အခမ္းအနား တစ္ရပ္ျဖစ္ေၾကာင္း ေတြ႕ရသည္။ ယင္းအခမ္းအနားတြင္ သဘာဝပတ္ဝန္းက်င္ ထိန္းသိမ္းေရး ေကာ္မတီဥကၠ႒ သစ္ေတာေရးရာ ဝန္ႀကီးဌာန ျပည္ေထာင္စုဝန္ႀကီး ဦးဝင္းထြန္းမွ အဖြင့္အမွာစကား ေျပာၾကားရာတြင္
'သစ္ပင္သစ္ေတာမ်ားကို ေလာင္စာအျဖစ္ အသံုးျပဳျခင္းတို႔ေၾကာင့္ သစ္ေတာျပဳန္းတီးျခင္း ဇီတမ်ဳိးကြဲမ်ား ေလ်ာ့နည္းလာျခင္း၊ ေရေဝေရလဲေဒသမ်ားတြင္ ေရႊ၊ သတၱဳႏွင့္ ေက်ာက္မ်က္တူးေဖာ္ရာတြင္ စနစ္တက်မေဆာင္ ရြက္မႈေၾကာင့္ သစ္ေတာပ်က္စီးျခင္း၊ ျမစ္ေခ်ာင္းမ်ား၏ ေရအရည္အေသြး ထိခိုက္လာျခင္း၊ ေရေနအပင္ႏွင့္သတၱဝါ မ်ားထိခိုက္ျခင္း၊ ငါး သယံဇာတေလ်ာ့နည္း၍ ႏံုးပို႔ခ်မႈမ်ားျခင္း၊ ေရႊသန္႔စင္ထုတ္လုပ္ရာတြင္ Arsenic ႏွင့္ Mercury တို႔ေၾကာင့္ လူႏွင့္တိရိစၧာန္မ်ားအေပၚ အဆိပ္သင့္ျခင္း အစရွိသည့္ လူ႕ပေယာဂေၾကာင့္ သဘာဝပတ္ဝန္းက်င္ ပ်က္စီးျခင္းတို႔ ျဖစ္ေပၚလ်က္ရွိေၾကာင္း၊
ႏို္င္ငံေတာ္ ဖြံ႕ၿဖိဳးတိုးတက္ေရးအတြက္ မျဖစ္မေန ေဆာင္ရြက္ရေသာ အေဝးေျပး လမ္းမႀကီးမ်ား၊ ဆိပ္ကမ္းမ်ား၊ ဆည္တမံမ်ား၊ ၿမိဳ႕ျပ လူေနအေဆာက္အဦမ်ား တိုးခ်ဲ႕ျခင္း၊ စက္မႈဇုန္မ်ားေၾကာင့္၊ ေလ၊ ေရ၊ ေျမညစ္ညမ္းမႈႏွင့္ လူဦးေရမ်ားျပားမႈေၾကာင့္ ျဖစ္ေပၚလာ ေသာ စြန္႔ပစ္အမိႈက္ႏွင့္ ပတ္ဝန္းက်င္ ညစ္ညမ္းျခင္းစသည္တို႔ေၾကာင့္ ပတ္ ဝန္းက်င္ထိခိုက္မႈ နည္းပါးရန္ႏွင့္ ပတ္ဝန္းက်င္ထိန္းသိမ္းေရးနည္းစနစ္ေကာင္းမ်ားကို ျပည္သူလူထု၊ ၿြဥ မ်ား၊ အစိုးရဌာနအသီးသီးစေသာ Stake Holder မ်ားအားလံုး ပူးေပါင္းညိႇႏိႈင္းေဆာင္ရြက္ရန္လိုအပ္ေၾကာင္း၊ ႏိုင္ငံေတာ္မွ ပတ္ဝန္းက်င္ထိန္းသိမ္းေရးဆိုင္ရာ မူဝါဒမ်ားႏွင့္ပတ္သက္၍ ၁၉၉၄ ခုႏွစ္တြင္ မဟာဗ်ဴဟာေျမာက္ အစီအမံမ်ားပါဝင္ေသာ Myanmar Agenda 21 ကိုထုတ္ျပန္ခဲ့ၿပီး National Sustainable Development Strategy NSDS ကိုလည္း ဝန္ႀကီးဌာနအသီးသီး၊ Stake Holder အသီးသီးႏွင့္ ပူးေပါင္းေရးဆြဲထားၿပီးျဖစ္ေၾကာင္း၊ အာဆီယံႏိုင္ငံအတြင္း ပတ္ဝန္းက်င္ထိန္းသိမ္းေရးႏွင့္ ပတ္သက္၍ လုပ္ငန္းအဖြဲ႕ဖြဲ႕စည္းေဆာင္ရြက္ရာ ျမန္မာႏိုင္ငံကလည္း တစ္ႏိုင္ငံ အပါအဝင္ ျဖစ္ေၾကာင္း
ျပည္ေထာင္စု ျမန္မာႏိုင္ငံေတာ္ ဖြဲ႕စည္းပံု အေျခခံဥပေဒ ပုဒ္မ (၄၅)တြင္ 'ႏိုင္ငံေတာ္သည္ သဘာဝပတ္ဝန္းက်င္ကို ကာကြယ္ထိန္းသိမ္း ေစာင့္ေရွာက္ရမည္ဟု ျပ႒ာန္းခ်က္ႏွင့္ အညီ ႏိုင္ငံေတာ္သမၼတႀကီး ဦးသိန္းစိန္မွလည္း ၂ဝ၁၁၊ မတ္(၃ဝ)၊ ျပည္ေထာင္စု လႊတ္ေတာ္၌ ပတ္ဝန္းက်င္ ထိန္းသိမ္းေရးႏွင့္ ပတ္သက္ၿပီး ေဟာေျပာ မိန္႔ၾကားခဲ့ေၾကာင္း
ထို႔ေၾကာင့္ သဘာဝ ပတ္ဝန္းက်င္ေကာင္းမ်ား ရရွိရန္ အစိုးရဝန္ႀကီးဌာန တစ္ခုတည္း ေဆာင္ရြက္၍မရဘဲ ဝန္ႀကီးဌာနမ်ား၊ ျပည္တြင္းရွိ နယ္ပယ္အသီးသီးတြင္ တာဝန္ ထမ္းေဆာင္ ေနၾကေသာ အစိုးရမဟုတ္ေသာ အဖြဲ႕အစည္းမ်ား၊ ျပည္သူလူထုမ်ား အားလံုးပူးေပါင္းေဆာင္ရြက္မွ ေအာင္ျမင္မည္ျဖစ္ေၾကာင္းႏွင့္ ႏိုင္ငံေတာ္အဆင့္မွ ေဆာင္ရြက္ရမည့္ လုပ္ငန္းနယ္ပယ္မ်ား ကိုလည္း မည္သူမဆို အခ်ိန္အခါမေရြး ေဝဖန္အႀကံေပးမႈမ်ားကို ဝမ္းပန္းတသာ ႀကိဳဆိုလက္ခံမည္ျဖစ္ေၾကာင္း၊ အစရွိသည္ျဖင့္ ေျပာၾကားသြားခဲ့သည္။
ယင္းေနာက္ ရန္ကုန္တိုင္းေဒသႀကီး အစိုးရအဖြဲ႕ဝန္ႀကီးခ်ဳပ္ ဦးျမင့္ေဆြမွ အမွာစကားေျပာၾကားရာတြင္ သဘာဝပတ္ဝန္းက်င္ ပ်က္စီးမႈႏွင့္ သဘာဝ ေဘးအႏၲရာယ္ဆိုင္ရာ အေနအထားမ်ားကို ဦးစြာ သံုးသပ္ျပခဲ့ၿပီးေနာက္ ရန္ကုန္တိုင္း ေဒသႀကီးအတြင္း သစ္ေတာမ်ား ထိန္းသိမ္းကာကြယ္ျခင္း၊ ေက်းရြာပိုင္ စိုက္ခင္းထူေထာင္ျခင္း၊ ျပည္သူလူထု ပူးေပါင္းပါဝင္မႈ အားေကာင္းေစရန္ နည္းေပါင္းစံုျဖင့္ ပညာေပးစည္း႐ံုး ေဆာင္ရြက္ရန္ စီစဥ္ထားျခင္း၊ ႏွစ္စဥ္ ပ်ဳိးပင္ရွင္သန္မႈ စာရင္းေကာက္ယူျခင္း၊ စြန္႔ပစ္ပစၥည္းမ်ားႏွင့္ ပတ္သက္၍ စီမံေဆာင္ရြက္ရန္ နည္းလမ္းေကာင္းမ်ား ထပ္မံရွာေဖြျခင္း စသည္တို႔ကို ေျပာၾကားခဲ့ၿပီး ျပည္သူလူထု၏ ပူးေပါင္း ေဆာင္ရြက္ႏိုင္အားသည္ သတင္းမီဒီယာမ်ား၏ အခန္းက႑သည္လည္း အေရးပါေၾကာင္း၊ ႏိုင္ငံေတာ္ ေရရွည္ဖြံ႕ၿဖိဳး တိုးတက္ရန္ အေထာက္အကူျဖစ္ေစေသာ သဘာဝပတ္ဝန္းက်င္ ထိန္းသိမ္းေရးတြင္ ဌာနဆိုင္ရာမ်ား၊ ပတ္ဝန္းက်င္ ထိန္းသိမ္းေရးဆိုင္ရာအဖြဲ႕အစည္းမ်ား၊ စာနယ္ဇင္းမွပုဂၢိဳလ္မ်ား၊ NGO အဖြဲ႕အစည္းမ်ားႏွင့္ ျပည္သူတစ္ဦးခ်င္းစီ ၏ ပူးေပါင္းလုပ္ေဆာင္ႏိုင္မႈသည္ အေရးႀကီးလွေၾကာင္း တိုက္တြန္းေျပာဆိုခဲ့သည္။
http://www.snapshot-news.com
Subscribe to:
Posts (Atom)