ဆရာႀကီးဦးသာထြန္း၏သမိုင္း၀င္မိန္႔ခြန္းမ်ား (ေနာက္ဆံုးပိုင္း)
(ALD) ၏နာယကႀကီးလည္းျဖစ္ ရခိုင္-ျမန္မာပ႑ိတ္လည္းျဖစ္ေသာ ဆရာႀကီးဦးသာထြန္း၏သမိုင္း၀င္မိန္႔ခြန္းမ်ား (ေနာက္ဆံုးပိုင္း)
ကၽြန္ေတာ္႐ို႕၏ကိုယ့္တိုင္းကိုယ့္ေဒသတိမွာ တေဒသနန္႕တေဒသမတူပါ။ တိုင္း (သို႔မဟုတ္) ျပည္နယ္တိမွာဆိုေက ကိုယ့္ေဒသ၏စီးပြားေရး၊ လူမႈေရး၊ တရားစီရင္ေရးတိကိုဆြဲရပါဖို႔။ မေပၚပါသိမ့္လည္း အဂုထိုမွာ ဇာပိုင္မ်ဳိးျဖစ္လာမည္ကားမသိ။ ဆိုေက အသူ႔ပါးကေတာင္းရဖို႔လဲ။ လာဘန္ဗ်ာကား ရခိုင္သား။ ကေကာင္းပညာဟိေရကား၊ ယင္းသူ႐ို႕ပီးမွ ရမည္နန္႕။ ဥပမာတခုေျပာပါမည္။ ဒီမိုကေရစီလမ္းေၾကာင္းမွာ ဒီမိုကေရစီဆိုစြာကိုေျပာပါမည္။ ယင္းပိုင္ေျပာနီေရရခိုင္သားလူႀကီးတိ စာတတ္တိ အသံခ်ပ္ခ်ပ္နန္႕ေျပာနီစြာတိ ႏိုင္ငံေရးေခါင္းေဆာင္တိ ၀ါရင့္တိ တခ်ဳိ႕က ရခိုင္ဒီမိုကေရစီအဖြဲ႕ခ်ဳပ္ကဦးေစာျမေအာင္ကို မတတ္၊ ႏိုင္ငံေရးနားမလည္၊ ပလင္စနီတလံုးလတ္။ ကြက္စိတပိုဒ္ႏိုင္လိမ့္မည္ဆိုပါေရ။ ဆိုပတ္စီ ကိစၥမဟိပါ။ သူ႐ို႕ေျပာလိုက္ေက ႏိုင္ငံေရး၀ါေတာ္ႀကီးတိ ႏိုင္ငံေရးမွာ အႏွစ္ (၄၀) လုပ္ခေရ (၃၀) လုပ္ခေရလတ္။ ယင္းခ်က္ကိုေျပာရပါဖို႔။ စစီးနားေထာင္ကတ္ပါ။ ကနိထမင္းငတ္ပ်ာယ္မွတ္ပါဖိ။ မစံုေကမေကာင္း ေျပာရဖို႔။ ႏုိင္ငံေရး၀ါေတာ္ႀကီးကို ေက်ာက္ေတာ္နန္႕စစ္ေတြၿမိဳ႔မွာ ေျပာခပါဗ်ာ။ ႏိုင္ငံေရး၀ါေတာ္ႀကီး။ အေ၀ ဆရာေတာ္ႀကီး၀ါေတာ္ (၄၅) ၀ါရေရ။ ဓမၼစရိယေရႊထီးေဆာင္းလာလတ္စြာ ကနိပါရာဇိကက်ေက အသံုးမက်ဗ်ာ။ မင္း႐ို႕ႏိုင္ငံေရးေခါင္းေဆာင္တိ ၀ါေတာ္ႀကီးတိ သြီးစြန္းေသာလက္ျဖင့္ ပါရာဇိကက်နီဗ်ာ။ ရခိုင္ျပည္ကိုေခါင္းေဆာင္ဖို႕လာစြာ ဘေစာင္မ်က္ႏွာနန္႕လာေရလဲလို႔။ ေျဗာင္ေျပာခပါေရ။ အသာေခ်ေျပာလို႕ မရပါဗ်ာ။ ေယခါ ကၽြန္ေတာ္႐ို႕ဘေဇာင္နည္းနန္႕၊ ဇာဥပေဒပင္ရရ ဖယ္ဒရယ္ပင္ရရ ဖယ္ဒရယ္မဟုတ္ေက တျခားရခ်င္စြာကိုရရ ဒီမိုကေရစီအစစ္ရေက ကၽြန္ေတာ္႐ို႕တန္းတူေရးကိုဆြဲရဖို႕။ ယင္းအတြက္နန္႕ ဗမာအသံုးအႏႈံးကိုေဖ်ာက္လို႔ ျမန္မာလို႔ဆုိေရကား။ အေႀကာင္းက သူ႐ို႕စြာ လူမ်ိဳးစုနန္႕မသင့္မျမတ္ ျဖစ္ပါလတ္ေတ။ လူမ်ဳိးစုနန္႕မသင့္မျမတ္ေက ျပည္တြင္းျပည္ပ သူပုန္ထလို႔ အစိုးရမွာ ေငြကုန္က်ေရ။ တိုင္းျပည္တည္ေဆာက္ေရးကိုလုပ္ဖို႔မရ။ ယင္းအတြက္နန္႕ တုိင္ျပည္မြဲလားခေရလို႔မွတ္ပါ။ ယင္းအခ်က္ကို ဖက္ခြက္တပ္မေတာ္က မလိုလားပါ။ မလိုလားေရအတြက္ (ျပည္ေထာင္စုမၿပိဳကြဲေရး) လို႔ ေဟာနီစြာပါ။ ဆိုခါ ေအခရီးကလားေရခါ ကၽြန္ေတာ္႐ို႕ကို အနာရွာလို႕မရပါ။ စည္း႐ံုးေရခါ စကားမလြန္ပါစီက့ဲ။ လူမ်ဳိးေရးကိုထိခိုက္၍မရပါ။ ဥပေဒနန္႕ ဆန္႔က်င္၍လည္းမရပါ။
ယင္းပိုင္လားဖို႔ဆိုခါ ရခိုင္ျပည္မွာ ဥကၠဌနန္႔ဖြဲ႔စည္းလို႔ရဖို႕လား။ ရခိုင္တိုင္းေဒသတခုလံုးမွာ ဥကၠဌနန္႕ေကာင္စီကိုရာ အဆင့္ဆင့္ဖြဲ႕ဖို႕လား။ လြန္ခေရဆယ္ႏွစ္ေလာက္က ေမဇူတိသူပုန္ထေရခါ ပလက္၀ကိုက်ေရလတ္။ ၾကားဖူးႀကပါလိမ့္မည္။ အဂု ပလက္၀ေခ်ာင္းေဒဖက္ မေက်းပင္ေခ်ာင္း ထိုဖက္ကိုေက်ာ္ခါ မီဇူရမ္ဆိုၿပီးေကျပည္နယ္ရလို႕ သမၼတနန္႕ပါ။ အိႏိၵယအစိုးရကပီးလိုက္စြာ အဂုထိုဖက္ကမ္းကိုႀကည့္လိုက္ေတခါ တိုက္တာအေဆာက္အဦးတိ ဟိမ္းနီယင့္။ ရခိုင္သားမ်ဳိးမွာ၀ါ ႏွစ္ေပါင္း (၂၀၀) ႏွစ္ဟိလတ္ပ်ာ။ ဂန္ဒေဂါက္နန္႕၊ အုန္းထရံနန္႕။ ၀ါးထရံ၊ အုန္းထရံကို ဂန္ဒေဂါက္နန္႕ နီခ်င္တုန္းသိမ့္။ ကနိ ထိုဖက္ကိုေက်ာ္လိုက္ေက ဟိမ္းလို႕ျမင္ပါလိမ့္မည္။ ေယေကလည္း ေၾကနပ္နီေက ဇာျဖစ္လားခေရလဲ။ ၀မ္းနည္းဖို႕ေကာင္းပါေရ။ ေအပိုင္မက်ခ်င္လို႕ ကၽြန္ေတာ္႐ို႕အသီခံလို႕ လုပ္နီကတ္စြာပါ။ သို႕ေသာ္ ကၽြန္ေတာ္မွာခ်င္စြာက ေအလူႀကီးတိေတာ့ခါ သင္းခ်ိဳင္းကုန္းတဖက္ အိမ္တဖက္က်နီပါယာ။ က်န္လိုက္ဖို႕အေခ်တိစြာ ကၽြန္ေတာ္႐ို႕တည္ေဆာက္ခေရအုတ္ျမစ္တိစြာ ေအပိုင္ႀကီးက်ယ္ဖို႔ျမင္လို႕ အဂု ကၽြန္ေတာ္ရို႕ရွိတြင္မွာပင္ ပ်က္ေအာင္ဖ်က္ပါလိမ့္မည္။ ခိုင္ခန္႕ေအာင္ထားပါလီကတ္။ ခိုင္ၿမဲစြာထားလို႕ဟိေက တုိင္းရင္းသားလူမ်ဳိးစုုတိနန္႕တန္းတူဖို႕ဆိုေက ေနာက္ (၂၄-၂၅) ႏွစ္အတြင္းမွာ ထိုသူ႐ို႕နန္႕တန္းတူ ျဖစ္ပါလိမ့္မည္။ ယင္းအခါမွ ကၽြန္ေတာ္႐ို႕၏စီးပြားေရးကို ဘေဇာင္ဆြဲဖို႕လဲ၊ ရခိုင္ျပည္ ႏိုင္ငံတကာနန္႕ ဆက္ဆံေရး၊ ျပည္တြင္းစီးပြားေရးကို ဘေဇာင္ဆြဲဖို႕လဲဆိုစြာ လိုပါဖို႕သိမ့္။ ယင္းဆြဲဖို႔စြာက ရဖို႔ျပည္အေပၚမွာ မူတည္ပါေရ။ ဖယ္ဒရယ္မူကေတာ့ ပီးဖို႕မဟုတ္ပါ။
တဆင့္တဆင့္ပီးေက ဇာလုပ္ဖို႕လဲဆိုစြာလိုပါေရ။ ယင္းအခါ လုပ္လာခါ ယင္းဥပေဒကိုဆြဲဖို႕ ပညာတတ္တိ ကေကာင္းလိုလာပါေရ။ ဆိုခါ ျပည္တြင္းထဲမွာ ပညာဟိတိမဟိလို႕မရ။ ဆြဲဖို႔စြာမွာ ကိုယ္စားလွယ္မွရာ ဆြဲရဖို႕။ ကိုယ္စားလွယ္မွာ ၀က္ခ်ဳပ္နာတိကို မတင္ႏိုင္ပါ။ သူ႐ို႕မွာဇာတိပါလဲ။ ၀က္ခ်ဳပ္၊ မာဒရာမစင္စြာတိပါပါေရ။ ၾကည့္ပါ၊ မ်က္စိဖြင့္လို႕။ ယင္းအတြက္နန္႕ (၂၆) ႏွစ္တိုင္တုိင္စားလို႕မ၀သိမ့္လို႕ အရာလိမ္ၿပီးေက လုပ္နီစြာတိကိုၾကည့္ကတ္ပါ။ ဆိုခါ ယခုမ်က္ေမွာက္အမွားပါ။ မ်က္ေမွာက္အမွားေနာက္ကပါနီကတ္လို႕ ၀မ္းနည္းလို႕ ကၽြန္ေတာ္ေျပာစြာပါ။ သတိထားပါ။ လြန္လီၿပီးေသာအခါက ဇာမွားခေရလဲ။ အတိတ္က လြန္လီၿပီးေသာအခါက မွားခစြာကိုမေျပာေက အတိတ္နန္႕ပစၥဳပၸန္ကိုမေပါင္းေက အနာဂါတ္ကို ၿခီလွမ္းမလွမ္းႏိုင္လို႔မွတ္ပါ။ ယင္းအခ်က္တိကိုသတိမထား ႐ုပ္၀ါဒီနန္႕ ကြန္မ်ဴနစ္ဆန္စြာက ကၽြန္ျဖစ္လာေသာလူမ်ဳိး။ ရခိုင္သမိုင္းကို မၾကားဖူးသူ (၁၀၀) မွာ (၁၀၁) ေယာက္ျဖစ္နီပါယာ။
ကၽန္ေတာ္႐ို႕ ရခိုင္လို႕ဇာဖို႕ေခၚေရလဲ။ နားေထာင္ကတ္ပါနန္း။ အမ်ဳိးသီလႏွစ္ဌာနကိုေစာင့္လို႕ ရခိုင္လို႕ေခၚပါေရ။ ေအနိ သီလမဟိ၊ အမ်ဳိးကိုမေစာင့္၊ အမ်ဳိးေစာင့္တရားမဟိေက ရခိုင္ပ်က္ပါယာ။ သတိပီးပါေရ။ ေအနိကပင္စၿပီးေက ရခိုင္ကိုခ်က္ အစစ္လုပ္ပါကတ္မည္။ ရခိုင္ကပ်က္ ရခုိင္နေခါင္း မျဖစ္ပါကတ္ကဲ့။ ရခိုင္သားနေခါင္း ေကာင္းေကာင္းမ်ားလားခပါယာ။ ဆိုခါ ရွည္လ်ားလွစြာေသာ သမုိင္းကိုထားလိုက္ပါဖိ။ ရခိုင္ဟူ၍ေခၚေသာသမုိင္းကိုပဲ ကၽြန္ေတာ္႐ို႕ေျပာပါမည္။ ဇာနိကေခၚပါေရလဲ။ လြန္ခေရအႏွစ္ (၅၀၀၀) ကျဖစ္ခကတ္ပါဖို႕ ရခိုင္ေခၚစြာ။
ကၽြန္ေတာ္႐ို႕သည္ လြန္ခေရ အႏွစ္ (၅၀၀၀)က ကုႆမင္းသကၠရာဇ္ (၅၉၅) ခုမွာ ဘီစီ (၃၃၀၀) ေက်ာ္က ကၽြန္ေတာ္႐ို႕ရခိုင္ျပည္မွာ ပထမဓည၀တီၿမိဳ႕ကိုတည္ပါေရ။ မာရာယုမင္းႀကီးဆိုစြာ လူတိုင္းသိပါလိမ့္မည္။ မာရာယုမင္းႀကီးသည္ ဇာကလာပါလဲဆိုစြာ ဆန္းစစ္ဖို႕လိုပါလိမ့္မည္။ မာရာယုမင္းႀကီးသည္ အိႏိၵယျပည္ ကပိၸလ၀တ္တိုင္းက အသူ႕သားလဲဆိုစြာ သိဖို႕လိုပါလိမ့္မည္။ သစၥနမင္းႀကီးသားပါ။ ကပိၸလတိုင္းနန္႕ ေကာသလတုိင္းစစ္ျဖစ္ကတ္ေတ။ လယ္ထြန္ဖို႕ရီကိုလုလို႕ ဂဂၤါျမစ္ရီေၾကာင့္ စစ္ျဖစ္စြာမွာ သူ႐ို႕၏ၿငိမ္းခ်မ္းေရး ဘုရားသခင္တည္းဟူေသာ ဘူးသီးေစာင့္ေရဘုရားသခင္က ေကာင္းခင္ကေစာင္းတီးလိုက္ေတ။ ထိုအခါ ၿငိမ္းခ်မ္းၿပီး ၿငိမ္းေညာင္းေသာအသံကိုၾကားရ၍ ေကာင္းကင္ကိုေမာ့ၾကည့္လိုက္ေသာခါ ဘုရားသခင္က ေကာင္းခင္ကတရားေဟာပါေရ။ ေဟး သစၥန၊ သင္စစ္ပြဲေအာင္လို႕ ေကာင္းေကာင္းေပ်ာ္ေရလား။ ေနာင္ခါ မင္းမ်က္ရည္အသြယ္သြယ္စီးက်လိမ့္မည္။ ဇာျဖစ္လို႕လဲ။ မင္းမ်ဳိးမင္းအသြီးႏွင့္ တိုင္းျပည္ကသြီးကိုနင္းၿပီး သွ်င္ဘုရင္လုပ္ေတ။ ကေကာင္းေကာင္းေရထင္လား၊ ဆိုခါ ေကာင္းေကာင္းသံေ၀ဂရၿပီးေက အားလံုးစြာကိုစြန္႕ပနာ ေတာထြက္လာလတ္စြာပါ။ ရခိုင္ျပည္ ဂစၥပနဒီျမစ္၏လက္၀ဲလက္ယာ ကိုးဆယ့္ကိုးၿမိဳ႕ဟိစြာမွာ ဤအေၾကာင္းအရာကို ပုဏၰားကၽြန္းၿမိဳ႕မွာေဟာေရခါ တေယာက္ထၿပီးေက ဇာေျပာလည္းဆိုေက ပုဏၰားကၽြန္း၀ကနီၿပီးေက ပလက္၀ထိဟိစြာမွာ ရြာေခ်ေတာင္မွ ကိုးဆယ့္ကိုးဟိဖို႕မဟုတ္ပါဆရာႀကီး။ ကၽြန္ေတာ္႐ို႕က မယံုဆိုပါေရ။ မွန္ပါေရ။ မွန္ပါေရ။ ဇာျဖစ္လို႕လဲဆိုေက ရခိုင္ကံမေကာင္းလို႕ ဆုတ္ယုတ္လာလတ္လို႕မွတ္ပါလီ။
ယင္းခါ သိစၥနသွ်င္ရေသ့သည္ ေတာတေလွ်ာက္က ရခုိင္ျပည္ကိုလာေရပလက္၀ကို ေရာက္ဖူးလူတိုင္း သိပါလိမ့္မည္။ အရွိဖက္ကို ရကၡပူရတုိင္း။ ပလက္၀၊ မီး၀ကပင္အထက္ကို ဥႆလင္းတုိင္းလို႕ေခၚပါေရ။ တုိင္းတတိုင္းကိုခြဲစြာမွာ အနည္းဆံုး ၿမိဳ႕ဆယ္ၿမိဳ႕ပါပါေရ။ ရခိုင္၏ဖြဲ႕စည္းပံုအရပါ။ ရခိုင္စြာ သာမညႏုိင္ငံ အနည္းေခ်ကားမဟုတ္။ ပ်က္စီးလားခစြာ အဂုမ်ဳိးျပဳတ္ဖို႕ႀကံနီဗ်ာ။ ေကာင္းေကာင္းသတိထားကတ္ပါ။ ေယေက ဥႆလင္းတိုင္းအရွိဘက္ကိုဆန္လုိက္ခါ ဇာေခၚလဲဆိုေက အရွိဘဂၤလားတိုင္း။ အဂု ဘဂၤလားေဒခ်္ႏိုင္ငံေရ ကၽြန္ေတာ္႐ို႕ပိုင္စြာပါ။ ေယေက ၄င္း၏လက္ယာဖက္ကိုၾကည့္လိုက္ေတအခါ နာဂေသနတိုင္း။ အဂု ထရိပူရျပည္ပါ၊ ယင္းဘက္မွာ ရခိုင္သားကိုၾကည့္လိုက္ေက အဂုတသန္းခြဲဟိပါသိမ့္ေရ။ ၿမံဳတိ၊ ဖလံတိ ရခိုင္စကားေျပာပါေရ။ အဂု ကၽြန္ေတာ္ ေဒကဥႆလင္းတိုင္းအလယ္တ႐ိုးကိုၾကည့္လိုက္ေက ဇာတြိလဲ။ ကာမ႐ူပတုိင္းပါ။ ၄င္း၏အေနာက္ဘက္ကိုၾကည့္ခါ မဟႎသကတုိင္း။ ရခိုင္ျပည္ပိုင္ေရတုိင္းတိပါ။ အဂုဇာသူ႐ို႕၀င္နီလည္းၾကည့္ပါ။ အားလံုးအသီးသီး၀င္လားခပါယာ။ ရခိုင္တိေတာင္တန္းကပ္လို႕ တ၀ိုင္းေခ်က်န္ဗ်ာ။ အဂု ယင္းဖက္ကရခုိင္သားတိ ထိုဘက္ကိုၾကည့္လိုက္ေက လူႏွစ္သန္းခြဲေလာက္ ဟိပါသိမ့္ေရ။ လာခ်င္နီကတ္ယာ။ ထိုဘက္မွာ အ၀ကၽြန္းဆိုစြာ ပေပါ့ေခ်ရြာႀကီးတိမဟုတ္ပါ။ အဂု ကုလားတိ၀င္လာပါယာ။ တျဖည္းျဖည္းစိမ့္၀င္လို႕ စုစုေပါင္းလူႏွစ္ေထာင္မဟိပါယာ။ အားလံုး ဘုရားေစတီတိနန္႕ ေက်ာင္းတိရာက်န္လိုက္ပါေရ။ ယင္းပိုင္ထိုး၀င္လာေရပိုင္ ကၽြန္ေတာ္႐ို႕၏နီရာကို ထိုး၀င္လာေရ။ ဇာခါထုိး၀င္ေရလဲ အဂၤလိပ္သကၠရာဇ္ ၁၆၆၆ မွာထိုး၀င္လာစြာပါ။ ဇာျဖစ္လို႕လဲ ယင္းအခါ ရခိုင္အင္အားညံ့လာလို႕ပါ။
ရခိုင္တိမည့ံခင္ ဂြဖက္မွာ ဟိုင္းႀကီးကၽြန္းဟိပါေရ။ ထိုဖက္က ကတၱရာပူရကၽြန္း၊ ေသာင္းႀကီးကၽြန္း၊ ေဒကအ၀ကၽြန္း ကၽြန္းစုတိပါ။ ရခိုင္ျပည္၏ကၽြန္းႀကီးသည္ ေသာင္းႀကီးကၽြန္း။ ကတၱရာပူရကၽြန္းလို႕ေခၚေရ။ ကမၻာ့အရပ္ရပ္မွလူတိစြာ အဂုရခိုင္ျပည္ သံတြဲငပလီသို႕ အပန္းေျဖဖိို႕လာကတ္ေတပိုင္ ရခိိုင္ဘုရင္လုပ္ထားလို႕ အေကာက္ခြန္ရနီေရကၽြန္းစြာ ေသာင္းႀကီးကၽြန္းပါ။ ယင္းကို အဂၤလိပ္က (Sandwip) လို႕ေခၚပါေရ။ ကုလားစကားနန္႕ (ခ်ဴဒေရာႀကမ္န္) လို႕ေခၚပါေရ။ ကမ္းၿခီလွလတ္။ ယင္းကၽြန္းကို ဆင္မျဖဴကၽြန္းပါ။ ဘေဇာင္ရြီးထားကတ္လဲဆိုေက အဂၤလိပ္နန္႕ဟိႏၵဴက်မ္းတိမွာရြီးထားစြာက ကမၻာေပၚမွာ အလွဆံုးကမ္းၿခီပါ။ အဂုအသူပိုင္လားခေရလဲ။ ရခိုင္သားတိအက်င့္ပ်က္လို႕ ဆုတ္လာစြာပါ။ အရာလည္းမလြတ္သိမ့္ဆိုေက ဥကၠဌႀကီးေျပာခေရပိုင္ ပ်ဴလူမ်ိဳးပိုင္ တခုလည္းမက်န္ပါဗ်ာလို႕မွတ္ပါလီ။ ယင္းအတြက္နန္႕ ၁၆၆၆ ခုႏွစ္ေလာက္က စစ္တေကာင္းထိုဘက္ကို မိုင္ (၅၀) ထိပိုင္ခေရ။ အယင္ ပထမ၀ါလို႕ဆိုေက ထိုမွာ ျဗမၼာပုတၲျမစ္ႀကီး ေဒဘက္မွာ ကူကသိျမစ္၀။ ယင္းျမစ္ထိုဘက္မွာ လြန္ခေရ (၁၀) ႏွစ္ေလာက္က ဘဂၤလားေဒ့ခ်္အစိုးရက တူးေဖာ္ေရးလုပ္ေရခါ ထိုမွာ စိုင္းျဒားမင္း၏လက္ရာဘုရားနန္႕ အႏုပညာလက္ရာတိ ကေကာင္းေပၚထြက္လာလို႕ အားလံုးကိုေမာ္ကြန္းတင္ဗ်ာ ရြီးထားခပါေရ။
ယင္းခ်င့္တိအားလံုး ရခိုင္သားစြာတိပါ။ ဘေလာက္ ပိုင္ခေရလဲဆိုခါ သစၥိနသွ်င္ရေသ့ေတာထြက္ေရခါ ယင္းနားမွာ ထိုဖက္ကအိႏၵိယ ေဒဖက္ကရခိုင္ပါ။ ၿခီတလွမ္းလွမ္းလိုက္စြာနန္႕ေရာက္ေတအတြက္ အနီးေခ်နန္႕ ရခိုင္ေဒသကို ေရာက္လာစြာပါ။ တရားအားထုတ္ဖို႕ ရီႀကိဳင္ရာျမက္ႏုရာကိုရွာေရအခါ ကုလားတန္ျမစ္ကို က်ပါေရ။ သစၥိနသ်င္ရေသ့လည္း ကုလားတန္ျမစ္ကိုမွီ၍ တရားေဆာက္တည္ၿပီးနီပါေရ။ ယင္းအနားမွာ သက္ျပည္တျပည္ဟိပါေရ။ သက္ျပည္ကို သက္မင္းစျႏၵသိဒၶိဆိုေရမင္းက အုပ္ခ်ဳပ္နီပါေရ။ စျႏၵသိဒၶိဆုိေရ သက္မင္းေရ ထိုသွ်င္ရေသ့သိစၥိနကို ျမင္တြိဖူးေမ်ာ္ရေရခါ ၾကည္ၫိုသဒၵါတရားပြား၍ ပစၥည္းေလးပါးျဖင့္ ဆြမ္းကြမ္းယာဂုတ္တိကို အၿမဲမျပတ္ပူေဇာ္လ်က္ထားပါေရ။ ထိုအခါ တနိေသာအခါ သက္မင္းစျႏၵရသိဒၶိ၏ သမီးေတာ္ဣႏၵာမာရယုကို ဆြမ္းပို႔ဖို႔ခိုင္းစီပါေရ။ ထိုအခါ ဘ၀အနႏၵကကုသိုလ္ရီစက္ေၾကာင့္ ရေသ့လူထြက္ဗ်ာ ဣႏၵာမာရယုနန္႕ ရလားခကတ္ပါေရ။ တခ်ိဳ႕တခ်ိဳ႕ေသာ ရာဇာ၀င္က တိရိစၦာန္ဆတ္မနန္႕ ရေရလို႕ဆိုပါေရ။ မဟုတ္ပါ။ တခါလည္းမရေကာင္းပါ။ ဇာျဖစ္လို႕လဲဆိုေက တခ်ိဳ႕က ရခိုင္သားကို တိရိစၦာန္ဟု ဆိုလိုခ်င္ေသာေၾကာင့္ ရြီးထားေသာက်မ္းတိရာျဖစ္ပါေရ။
ရခိုင္ရာဇာ၀င္ဆိုတိုင္း မယံုကတ္ပါကဲ့။ ကၽြန္ဘ၀မွာ ရြီးပစ္ခေရစာတိ ေကာင္းေကာင္းဟိပါေရ။ ငါ့အဖိုးသ်င္စာ၊ ငါ႐ို႕ဆရာေတာ္ႀကီးစာကိုလည္း ေကာင္းေကာင္းအားမကိုးကတ္ပါကဲ့။ ၾကည့္ၾကည့္ခ်င္း ကၽြန္ေတာ္႐ို႕ကျမင္ပါေရ။ ယင္းအတြက္နန္႕ ဣႏၵာမာရယုမည္ေသာ စျႏၵသိဒိၶသမီးေတာ္နန္႕ သက်သာဂီ၀ံသ၊ မဟာ၀ံသ၊ ခတၲိယမင္းမ်ိဳးမွဆင္းလာေသာ သစၥနနန္႕ထိမ္းျမားလို႕ မာရယုမင္းသားကို မြီးပါေရ။ ဥပမာအားျဖင့္ ေဂါတမဘုရားသည္ ကပ္ကမၻာမွာပြင့္ဖို႕ သာသနာေစာင့္နတ္မ်ားနန္႕တကြ သိၾကားျဗဟၼာ႐ို႕ေရ သုသီတာက အေလာင္းေတာ္နတ္သားကို မည္ေတာ္မာယာ၏၀မ္း၌ ပဋိသေႏၶတည္ၿပီးသကဲ့သို႕ အဂုလည္း အေနာက္မဥၥိမေဒသမွာ ဘုရားပြင့္ေရခါ ရခိုင္ျပည္ဓည၀တီကို ဘုရားသွ်င္ႄကြေတာ္မူဖို႕ ထိုအခါ ထံုးစဥ္အတိုင္း ဗ်ာတိတ္ပီးရန္အလို႕ငွာ ရခိုင္ျပည္မွာ မင္းဆက္ျပဳတ္မလားဖို႕အတြက္ မင္းဆက္ဆက္ပီးစြာလို႕မွတ္ပါ။
ထို႕ေၾကာင့္ သုတိသာနတ္ျပည္က ေသာနသိဒိၶယနတ္သားကိုပင့္ၿပီးေက သစၥိနမင္းကို ေတာထြက္ေအာင္ လုပ္လိုက္စြာပါ။ ယင္းမွာ သစၥနနန္႕ဣႏၵာမာရယု႐ို႕ဇနီးေမာင္ႏွံႏွစ္ဦး ေပ်ာ္ပါးနီကတ္ေက တခါလည္းဆံုးဖို႕မဟုတ္လို႕ ကုလားတန္ျမစ္မွာရီခ်ိဳးေရခါ ျမစ္မွာတေယာက္တျခားမ်ိဳးလို႕ပါလားခစြာပါ။ လင္သစၥနက ဇာကိုေရာက္လားလဲမသိ၊ ဣႏၵာမာရယုကလည္း ဇာကိုေရာက္လားမွန္းလဲမသိ ဆုိခါ က်န္ရစ္ေတ သံုးႏွစ္သားအရြယ္ မာရယုမင္းသားငယ္က တငိုငိုနန္႕နီေရလတ္။ ယင္းခါ ၿမိဳေတာင္မင္း ငေအာင္ကလည္း ေတာခရီးထြက္လို႕လာေရ။ ထိုအခါ အေခ်တေယာက္ေတာထဲမွာငိုနီေရဆိုကာ လားၾကည့္ခါ အမိမဲ့သား ရီမဲ့ငါးပမာ ဒုကၡသည္မာရယုမင္းသားငယ္ကို ၿမိဳေတာင္မင္းက ေကာက္ယူမြီးစားထားပါေရ။ မြီးစားထားေရခါ ၿမိဳေတာင္မင္းမွာလည္း သမီးေခ်တေယာက္ဟိပါေရ။ နာမည္က မဗညႇာလတ္။ ဆိုအခါ မာရယုမင္းသားငယ္ကို ဒါး၊ ဒုတ္၊ လွဲအစဟိေသာ အဌာရသ (၁၈) ပါးေသာေယာက္်ား႐ို႕တတ္အပ္ေသာ ပညာရပ္တိကိုသင္ပီးလို႔ ေတာင္မင္းရာထူးကိုပီးလိုက္သျဖင့္ ၀ါးအလံုး (၁၀၀) တိုင္အလံုး (၁၀၀) ႐ို႕ျဖင့္ မာရယုမင္းသားငယ္ကို နန္းတင္ပါေရလတ္။ ကၽြန္ေတာ္စီ မၾကာမၾကာေျပာပါေရ။ ေဒအေၾကာင္းကို။ ထိုအခါ ဓည၀တီျပည္ႀကီးကို တည္ေထာင္ၿပီး ဗုဒၶေဂါတမပြင့္ဖို႕စြာကိုအေၾကာင္းျပဳလို႕ သိၾကားမင္းဖန္ဆင္းၿပီးေက သံလ်က္ေတာ္ကို ဆက္သက္လီပါေရ။ ဆက္ေတခါ ေဒခ်က္မွာေပ်ာ္ပိုက္နီေကမျဖစ္ဆိုေရခါ ေနာင္မွာ သမီးမဗၫႇာနန္႕ ေပါင္းဖက္လို႕ သမီးေခ်တေယာက္မြီးက်န္ရစ္ေတ။ နာမည္က (မာရ)။ သူ႐ို႕ၿမိဳ႕စကားနန္႕ (အမာရ) လို႕ေခၚပါေရ။ အဖအသူလဲ။ သက်သာဂီ၀င္မင္းသား ရခိုင္မင္းမ်ိဳးကဆင္းလာေရ။ အမိ၀ါ ၿမိဳေတာင္မင္းႀကီးသမီး ၿမိဳမ။ ရခိုင္သားနန္႕ရေက ရခိုင္သားကပ်က္မေခ်တေယာက္က်န္ရစ္ေတ။ ၿမိဳထက္၀ွက္၊ ရခိုင္ထက္၀ွက္။
ကိုင္ေယေက ၿမိဳဇာဖို႔ခြဲခ်င္ကတ္လဲ။ မိန္းၾကည့္ေက ေဖသာမဟိလား၊ ဟိပါေရလတ္၊ ေနာက္ ကၽြန္ေတာ္႐ို႕ မဟာျမတ္မုနိဘုရားႀကီးကို သြန္းၿပီးေရေနာက္ မင္း (၁၀၁) ပါးထီးေဆာင္းလို႕ စႏၵာသူရိယမင္းအျပန္မွာ လက္ေဆာင္ပီးပါေရ။ ဇာပီးလိုက္ေတလဲ၊ ၿမိဳမင္းကို နဗက္ႀကီး (၉) ရံပီးလိုက္ေတ။ ေငြလက္ေကာက္ႏွစ္ရံ ပီးလိုက္ေတ။ ေလာင္ဗြန္းတခ်ပ္ပီးလိုက္ေတ။ ႀကီးဟင္းဇားႏွစ္လံုးပီးလိုက္ေတ။ ထိုအခါ ေပ်ာ္လို႕ ၿမိဳတိေကာင္းေကာင္းမကကတ္လားဆိုခါ ကပါေရလတ္။ ယင္းလက္ေကာက္တိဟိပါသိယင့္လားဆိုခါ ဟိပါေရလတ္။ နားေဋာင္းကို ေတာင္မင္းကဆံုနန္႕ေထာင္းလို႕လည္းမပ်က္လို႕ ၀တၴဳေျပာလာပါသိမ့္ေရ။ ၿမိဳေတာင္မင္းက ယင္းပိုင္ ဘုရားလက္ထက္ကပင္ ရခိုင္အမ်ိဳးနန္႕ဆက္ၿပီးလာစြာ ဘုရားပြင့္ခါလည္း ၿမိဳနန္႕ဆက္ၿပီး ဗုဒၶဘာသာျဖစ္လာစြာပါ။
အဂု ကိုယ္႐ို႕ၿမိဳအမတ္ေလာင္းကနီၿပီး ခရစ္ယာန္၀င္လာခါ ထားပါဖိ။ မခံခ်င္ဗ်ာဆုိခါ ၿမိဳလူႀကီးေျခာက္ေယာက္စြာ အ၀တ္ျဖဴ၀တ္ၿပီး ေခါင္းေပါင္းႀကီးတိနန္႕ ကၽြန္ေတာ္႐ို႕နန္႕တတူ ၀တ္လို႕စားလို႕ လိုက္လတ္ပါေရ။ ဇာျဖစ္လို႔ ျဖစ္ရပါေရလဲဆိုေက ေက်ာက္ေတာ္၊ ေျမာက္ဦးပိုင္းမွာ မဲဆႏၵသ်င္ငါးေသာင္းနန္႕ ႏွစ္ေထာင္ဟိပါေရ။ မဲဆႏၵပီးဖို႕လူပါ။ ဆိုခါ ကုလားေမာင္ေမာင္ခင္ (လႊတ္ေတာ္တရားယုန္း ဗဟိုရွိနီခ်ဳပ္) သူက ကိုယ္စားလွယ္၊ သူ႔မွာ ကုလားဘေလာက္ဟိေရလဲဆိုေက (၁၂၇၀၀) ဟိပါေရ။ ေျမာက္ဦးေမာ္လဗီနန္႕ ေက်ာက္ေတာ္ၿမိဳ႕မွာ သူ႐ို႕ဟိၿပီးသားပါ။ ဆိုင္းဘုတ္တင္ဖို႕မလို။ ဘေလာက္ေကာင္းလဲဆိုေရခါ ၿမိဳေခၚခမီးအမ်ိဳးသား ေက်ာ္ေဇာလွ၊ ေျမာက္ဦးၿမိဳ႕မွာ စာသင္ခပါယင့္။ သူ႕မွာအားလံုး (၉၇၀၀) ဟိပါေရ။ မဲဆႏၵသွ်င္ သူ႕မွာလည္း သီးျခားတက္နီေရ။ (၉၇၀၀) နန္႕ (၁၂၇၀၀) ေပါင္းလိုက္ေက (၅၀၀၀) မဲကို ႏႈတ္လိုက္ပါ။ တစညပါတီမွာ ဘေဇာင္မဆို တရားသူႀကီးဥကၠဌ၊ ေကာင္စီဥကၠဌသားသမီး (၃၀) က (၅၀) ရြာတိုင္းရြာတိုင္းမွာ မဟိပါလား၊ ၿပိဳလို႕ ထြက္လို႕မလားႏိုင္ပါ။ ေဟာစရာကလည္းမလို၊ ေျပာစရာလည္းမလိုပါ။ သူ႐ို႕ ေက်ာ္ေတာ္ၿမိဳ႕နယ္မွာ ရြာေပါင္း (၃၃၅) ရြာဟိစြာမွာ ခြဲပစ္လိုက္ေက ဘေလာက္ျဖစ္လာပါလဲ၊ (၁၇၀) ေလာက္ျဖစ္ပါေရ။ ယင္းကို တစညလူ (၅၀) နန္႕ေျမႇာက္လိုက္ေက အေလ်ာ့မဲလို႕မွတ္ပါ။ ေအအခ်က္စြာ ကၽြန္ေတာ္႐ို႕ မဲခ်င့္ခ်ိန္စြာပါ။
ေျမာက္ဦးၿမိဳ႕မွာ ယၡဳထက္ထိမဟိပါသိမ့္။ မဟိေက ကုလားပါးမွာယႈံးပါဖို႕။ စည္း႐ံုးပံုကမတူပါ။ ဆိုခါ ေလ်ာ့မဲဘေလာက္က်န္လိုက္ေတ (၂၀၀၀၀) ဆိုလိုက္ပါဖိ၊ (၂) ေသာင္းကို ကိုယ္စားလွယ္ (၄) ေယာက္က၀ီပါဖို႕။ ရခိုင္ဒီမိုကေရစီအဖြဲ႕ခ်ဳပ္အပါအ၀င္ဆိုခါ တေယာက္ကို (၇၀၀) ေလာက္စီရလိုက္ပါဗ်ာ။ ေယေက မဲအမ်ားဆံုးအသူလဲ။ ကုလား (၁၂၀၀၀) ရဗ်ာဆိုေက ေက်ာက္ေတာ္ၿမိဳ႕သားတိၿပိဳပါေယနန္႕ရာ။ ဆိုခါ အဂုဆင္းလို႕ ၀ါက်ီးတိပါဆင္းလို႕စုျဖစ္ကတ္ပါေရ။ ေက်ာက္ေတာ္ၿမိဳ႕လယ္မွာ တရားေဟာေရခါ ကၽြန္ေတာ္ေဟာခစြာပါ။ ေက်ာက္ေတာ္ၿမိဳ႕ကိုစည္း႐ံုးလို႕မရ၊ လူတတ္တိ ေရဒီယိုနားေထာင္ေရ။ ေအာင္ဆန္းစုၾကည္ကိုေကာင္းေရလို႕ အထင္ႀကီးနီေရ။ တစညျပန္ႏိုင္ဖို႕လားမသိလို႕လည္း ေၾကာက္ကတ္ပါေရ။ ကၽြန္ေတာ္ေဟာခါမွ ေက်ာက္ေတာ္ၿမိဳ႕ေလးခြဆံုမွ ၿပိဳထြက္လာပါေရ။ အဂုလုပ္ကတ္ရဖို႕။ နက္ဖန္ခါဆိုေက ကုလားေအာက္ကိုေရာက္လားပါလိမၼည္လို႕ ကၽြန္ေတာ္ယွင္းျပခါမွ။ ယေက ဇာလုပ္ကတ္ရဖို႕လဲလတ္။ ကၽြန္ေတာ္က ကုလားမဲဆႏၵသွ်င္ (၁၂၀၀၀) ဆိုေက ကၽြန္ေတာ္႐ို႕ ရခိုင္ဒီမိုကေရစီအဖြဲ႕ခ်ဳပ္က မဲျပား (၁၅၀၀၀) ရမွႏိုင္ပါဖို႕။ ယင္းတြက္နန္႕ အဂုေရာက္ဟိလာကတ္ေတ ေက်ာက္ေတာ္ၿမိဳ႕သားမဲဆႏၵသွ်င္တိစြာ မဲျပား (၁၅၀၀၀) ထက္မနည္းစီဖို႕ အိမ္တိုင္းလူတိုင္း အိပ္သြန္ဖာေမွာက္ ႀကိဳးႀကိဳးစားစားနန္႕ ကိုယ္စီကိုယ္ငွ ကၽြန္ေတာ္႐ို႕ရခိုင္ဒီမိုကေရစီအဖြဲ႕ခ်ဳပ္၏သေကၤတျဖစ္ေတ ဆီမီးခြက္ကို မဲပီးကတ္ဖို႕ ကၽြန္ေတာ္ေျပာၾကားလိုက္ပါေရလို႕ ၿမိဳ႕လယ္ေခါင္မွာ ေက်ာက္ေတာ္ၿမိဳ႕သူၿမိဳ႕သားတိကို အဂုပိုင္ စည္း႐ံုးေရးတရားေဟာခလီပါေရ။
ဆရာႀကီးသည္ ခ်မ္းအီးလွေရေဆာင္းရာသီမွာ ပုဆိုးပါးေခ်နန္႕ စစ္ေတြအက်ဥ္းေထာင္မွာ အလွဴးအလွိမ့္ခံယင္း (၁၉၉၀) ျပည့္ ၾသဂုတ္လ (၁၄) ရက္နိမွာ တိုင္းျပည္နန္႕လူမ်ိဳးအတြက္အသက္ပီး၍ တာ၀န္ထမ္းေဆာင္ လားခပါသည္။ ဖက္ခြက္တိ အဆိပ္ေကၽြးသတ္ျဖတ္ျခင္းကို ခံလားရပါသည္။ ဖက္ခြက္တိကို ကမၻာႀကီေကလဲ့ အခဲမႀကီလီကဲ့ ရခိုင္သားရို႔။ က်န္ရစ္သူမ်ားမွ ဆရာႀကီးအားသတိရလွ်က္ သွ်စ္ေသာင္းဘုရားရွိတြင္ အ႐ိုးဇာတီတဆူ တည္ထားကိုးကြယ္ထားပါေၾကာင္း စာရြီးကာဂုဏ္ျပဳလိုက္ရပါသည္။
အသ်င္ဣႏၵာစကၠ
ေဗဒင္ႏွင့္ သမိုင္းသုေတသီ
(5/7/2006)
(ရခိုင္ျပည္လြတ္လပ္ေရးစာေစာင္မွ)
No comments:
Post a Comment