(ေရႊခ်ိိန္ခြင္) အတြဲ ၂၉ ၊ အမွတ္ ၅၆၁ (၁၆ - ၂၂ ၊ ၃၊ ၂၀၁၂)

တရားစီရင္ေရးတြင္
(၁) ျပစ္မႈဆုိင္ရာအမႈမ်ား
(၂) တရားမ ဆုိင္ရာအမႈမ်ား ဟူ၍ ႏွစ္မ်ဳိး ရွိပါသည္။
ျပစ္မႈဆုိင္ရာအမႈမ်ားမွာ လူပုဂၢိဳလ္ႏွင့္ သက္ဆုိင္ၿပီး တရားမဆုိင္ရာအမႈမ်ားမွာ မူကား ပုိင္ဆုိင္မႈပစၥည္းမ်ား၊ ေငြေၾကးမ်ားႏွင့္ သက္ဆုိင္ပါသည္။ ျပစ္မႈဆုိင္ရာအမႈမ်ားမွာ လူပုဂၢိဳလ္ႏွင့္ သက္ဆုိင္ေသာေၾကာင့္ ျပစ္မႈဆုိင္ရာ အမႈမ်ားအေၾကာင္းကို ထဲထဲ၀င္၀င္ မဟုတ္သည့္တုိင္ ေယဘုယ်အားျဖင့္ သိထားသင့္သည္ဟု ထင္ျမင္မိပါသည္။
သုိ႔အတြက္ ျပစ္မႈဆုိင္ရာအမႈမ်ား စစ္ေဆးစီရင္ျခင္းအေၾကာင္းကို ဗဟု သုတအလုိ႔ငွာ တင္ျပလိုက္ပါသည္။
ရာဇသတ္ႀကီးဥပေဒ (The Penal Code) ကို အမ်ားသိၿပီးျဖစ္ပါသည္။
ယခင္က ရာဇ၀တ္မႈဟု သုံးႏႈန္းခဲ့ပါသည္။
ယခုအခါ ျပစ္မႈဆုိင္ရာအမႈဟု ေခၚေ၀ၚသုံးႏႈန္းလ်က္ရွိပါသည္။
ျပစ္မႈဆုိင္ရာအမႈကို မည္သို႔မည္ပုံ စစ္ေဆးေဆာင္ရြက္ေၾကာင္း အက်ဥ္း ခ်ဳပ္ တင္ျပလုိပါသည္။
ျပစ္မႈဆုိင္ရာအမႈတြင္ ပထမဦးဆုံး စတင္သည္မွာ ပထမသတင္းေပး တိုင္ခ်က္ (First Information Report) ပင္ ျဖစ္ပါသည္။
ပထမသတင္း ေပးတုိင္ခ်က္ မည္သုိ႔ျပဳလုပ္ရေၾကာင္း ျပစ္မႈဆုိင္ရာက်င့္ထုံးဥပေဒပုဒ္မ ၁၅၄ တြင္ ျပ႒ာန္းထားပါသည္။
'သတင္းေပး တုိင္ခ်က္ကို ရဲစခန္းမႉးထံ ႏႈတ္ျဖင့္ျဖစ္ေစ၊ စာျဖင့္ျဖစ္ေစ တုိင္တန္းႏုိင္သည္' ဟူ၍ ျပ႒ာန္းထားပါသည္။
ရဲစခန္းမႉးထံ တုိင္ၾကားရာတြင္ တုိင္ခ်က္ကို ရဲတပ္ၾကပ္ ႀကီး (စာေရး) (ယခင္အေခၚ ဂါတ္စာေရး) က ေရးမွတ္ယူပါသည္။
ထုိ႔ေနာက္ ရဲစခန္းမႉးက ကုိယ္တုိင္ျဖစ္ေစ၊ ဒုရဲအုပ္ တစ္ဦးဦးကိုျဖစ္ေစ တာ၀န္ေပးၿပီး အမႈကို စုံစမ္းစစ္ေဆးပါသည္။
ျပစ္မႈဆုိင္ရာ က်င့္ထုံး ဥပေဒပုဒ္မ ၁၆၂ အရ သက္ေသ မ်ားအား စစ္ေမးျခင္းျပဳလုပ္ပါသည္။
ျပစ္မႈဆုိင္ရာက်င့္ထုံးဥပေဒပုဒ္မ ၁၀၃ အရ သက္ေသခံပစၥည္း သိမ္းဆည္းျခင္း ျပဳလုပ္ပါသည္။
ထိခုိက္ဒဏ္ရာရသည့္ အမႈျဖစ္ပါက ဒဏ္ရာရသူကို ေဆးစာႏွင့္ အတူ ေဆး႐ုံသုိ႔ပုိ႔ၿပီး စစ္ေဆးျခင္း၊ ဆရာ၀န္၏ ထင္ျမင္ခ်က္ကို ေတာင္းခံ ျခင္းမ်ား ျပဳလုပ္ရပါသည္။
ျပစ္မႈက်ဴးလြန္ သူကို ဖမ္းဆီးရပါသည္။
တရားခံအား ၂၄ နာရီထက္ ပုိမုိခ်ဳပ္ ေႏွာင္ထားရန္ လုိအပ္ပါက ျပစ္မႈဆုိင္ရာက်င့္ထုံးဥပေဒ ပုဒ္မ ၁၆၇ အရ အနီးဆုံး တရားသူႀကီး ထံ တရားခံအား တင္ပို႔၍ ခ်ဳပ္ရမန္ ေတာင္းခံရပါသည္။
ယင္းေနာက္ ၿမိဳ႕နယ္ဥပေဒအရာရွိ ထံ ရဲစကၠဴမ်ား ေပးပုိ႔ၿပီး အၾကံျပဳခ်က္ ေတာင္းခံရပါသည္။
အၾကံျပဳခ်က္ရရွိၿပီး ပါက အမႈကို ျပည့္စုံစြာ တည္ေဆာက္ၿပီး တရား႐ုံးသို႔ စြဲတင္ရပါသည္။
ျပစ္မႈႀကီး မ်ားကို ခ႐ုိင္တရား႐ုံးသို႔ တင္ပို႔ၿပီး က်န္ျပစ္မႈမ်ားကို ၿမိဳ႕နယ္တရား႐ုံးသို႔ စြဲတင္ရပါသည္။
ဆုိင္ရာတရား႐ုံးက ရဲစြဲခ်က္တြင္ ေဖာ္ျပပါရွိေသာ တရားလုိျပသက္ေသ မ်ားကို ရဲပုံစံ ၁၀၄ ျဖင့္ ဆင့္ေခၚၿပီး စစ္ေဆးပါသည္။
ထုိသို႔စစ္ေဆးရာတြင္ သက္ေသခံဥပေဒပုဒ္မ ၁၃၈ ပါ အစီ အစဥ္အတုိင္း ဥပေဒအရာရွိက ဦးစြာ ပထမ အဓိကစစ္ေမးျခင္းျပဳၿပီး တရားခံ ေရွ႕ေနက ျပန္လွန္စစ္ေဆးပါသည္။
သက္ေသ၏ ထြက္ဆုိခ်က္တြင္ ႐ႈပ္ေထြး ေနပါက ၿမိဳ႕နယ္ဥပေဒအရာရွိက ျပန္ရွင္း စစ္ေမးျခင္း (ေနာက္ထပ္စစ္ေမးျခင္း) ကို ျပဳလုပ္ပါသည္။
လုိအပ္လွ်င္ တရားသူႀကီးက (႐ုံးေမး) ဟူ၍ ေမးျမန္းပါ သည္။
ထုိသုိ႔စစ္ေမးေန စဥ္ တရားလုိျပ သက္ေသ အကုန္မ စစ္ေဆးရေသးမီ ျဖစ္ေစ၊ အကုန္ စစ္ေဆးၿပီးေနာက္ျဖစ္ေစ တရားခံ သည္ ျပစ္မႈတစ္ခုခုႏွင့္ ၿငိစြန္းေၾကာင္း ေပၚေပါက္ပါက တရားခံအား စြဲခ်က္ တင္ပါသည္။
ၿငိစြန္းေၾကာင္း ေပၚေပါက္ ျခင္းမရွိပါက စြဲခ်က္မတင္မီ (တရားရွင္)လႊတ္ပါသည္။
စြဲခ်က္တင္ခဲ့ပါက တရားခံဘက္ကို စစ္ေဆးပါသည္။
ျပစ္မႈက်ဴးလြန္ေၾကာင္း ထင္ရွားျခင္းမရွိပါက အမႈမွ အၿပီးအျပတ္ (တရားေသ)လႊတ္ပါသည္။
ျပစ္မႈ က်ဴးလြန္ေၾကာင္း ထင္ရွားပါက တရားခံ အား ျပစ္မႈထင္ရွား စီရင္ပါသည္။
အမႈစစ္တရားသူႀကီးသည္ အမႈတြဲ တြင္ ေပၚေပါက္ခ်က္အေပၚတြင္သာ သုံးသပ္ ဆုံးျဖတ္ရပါသည္။
ဤသည္မွာ ျပစ္မႈဆုိင္ရာအမႈမ်ားကို ေဆာင္ရြက္ပုံအဆင့္ဆင့္၏ အက်ဥ္းခ်ဳပ္ ျဖစ္ပါသည္။
ယင္းကဲ့သို႔ တရားစီရင္ျခင္းကို ေဆာင္ ရြက္ၾကရာ၌ ေအာက္ပါပုဂၢိဳလ္မ်ားက က႑အလုိက္ ေဆာင္ရြက္ၾကပါသည္။
၎တို႔မွာ - ရဲတပ္ဖြဲ႕၊ ဥပေဒအရာရွိ၊ ဆရာ၀န္၊ ဓာတုေဗဒ၀န္၊ ရဲမႈခင္းတပ္ဖြဲ႕ (စီအုိင္ဒီ)၊ သက္ေသမ်ား၊ ေရွ႕ေန၊ တရားသူႀကီးတုိ႔ ျဖစ္ပါသည္။
ရဲတပ္ဖြဲ႕ ျမန္မာႏုိင္ငံရဲတပ္ဖြဲ႕သည္ တရားစြဲ အဖြဲ႕အစည္းတစ္ခု ျဖစ္ပါသည္။
အမႈကို ေဖာ္ထုတ္သူမ်ား ျဖစ္ေသာေၾကာင့္ လြန္စြာ အေရးပါေသာအပိုင္းကို ထမ္းေဆာင္ၾကသူမ်ား ျဖစ္ပါသည္။
မ်က္ျမင္သက္ေသမ်ား၊ နားၾကားသက္ ေသမ်ား၊ အမွန္ကို ေျပာဆုိမည့္ သက္ေသ မ်ားကို ရွာေဖြစုံစမ္းၿပီး စစ္ခ်က္ယူရ သကဲ့သို႔ သက္ေသခံပစၥည္းမ်ား သိမ္း ဆည္းျခင္း၊ တရားခံကို ေဖာ္ထုတ္ဖမ္းဆီး ျခင္းမ်ား ျပဳလုပ္ရပါသည္။
လူနာကို ေဆး႐ုံသုိ႔ပို႔ျခင္း၊ သက္ေသခံပစၥည္းကုိ ဓာတ္ခြဲစမ္းသပ္ရန္ ဓာတုေဗဒ၀န္႐ုံးသို႔ ပို႔ျခင္း စသည့္ ရဲလုပ္ငန္းမ်ားကို အျပည့္ အစုံ လုပ္ရပါသည္။
ဥပေဒအရာရွိ အမႈစစ္ရဲအရာရွိက အမႈတည္ ေဆာက္ၿပီးေနာက္ ရဲစကၠဴမ်ားကို ဥပေဒ အရာရွိထံ ေပးပို႔ၿပီး အၾကံျပဳခ်က္ေတာင္း ခံပါသည္။
ဥပေဒအရာရွိက ဥပေဒ လုပ္ထုံးလုပ္နည္းႏွင့္အညီ အၾကံေပး ျခင္းကို ေဆာင္ရြက္ပါသည္။
တရား႐ံုးသို႔ အမႈစြဲတင္သည့္အခါတြင္လည္း ရဲစကၠဴ မ်ားကို ကိုင္ေဆာင္၍ အမႈမွ သက္ေသ မ်ားကို စစ္ေဆးေမးျမန္းျခင္း ျပဳလုပ္ပါ သည္။
တစ္နည္းအားျဖင့္ တရားလုိဘက္ မွ လုိက္ပါေဆာင္ရြက္ျခင္း ျဖစ္ပါသည္။
အမႈမွန္ေပၚေပါက္ေစေရး ဦးတည္ခ်က္ ျဖင့္ လုိက္ပါေဆာင္ရြက္ရပါသည္။ အမွန္ တရားေပၚေပါက္လာေစရန္ ေဆာင္ ရြက္ရသျဖင့္ ဥပေဒအရာရွိသည္အေရး ပါေသာက႑ကို ေဆာင္ရြက္ေၾကာင္း သိႏိုင္ပါသည္။
ဆရာ၀န္ ရဲက ေဆးစာျဖင့္ တင္ပို႔လာေသာ လူနာကို ေဆးကုသေပးရသည့္အျပင္ ဒဏ္ရာသည္ ျပင္းထန္ဒဏ္ရာျဖစ္သည္ သို႔မဟုတ္ သာမန္ဒဏ္ရာျဖစ္သည္ စသည္ျဖင့္ ထင္ျမင္ခ်က္ေပးရပါသည္။
ဒဏ္ရာအေျခအေနေပၚမူတည္လ်က္ ပုဒ္မအႀကီး၊ အေသး ျဖစ္ေပၚရပါသည္။
မုဒိမ္းမႈမ်ားတြင္ ကာယကံရွင္မိန္းကေလး သည္ လတ္တေလာ ကာမစပ္ယွက္ခံ ထားရျခင္းရွိ၊ မရွိ ေဆးစစ္ေဆးရပါ သည္။
ထုိသုိ႔ မစစ္ေဆးမီ မိန္းကေလး အား ဦးစြာၿမိဳ႕နယ္တရားသူႀကီးထံပို႔၍ ေဆးစစ္ေဆးခြင့္ေတာင္းခံရန္ လို ေၾကာင္း ရဲလက္စြဲအပိုဒ္ ၁၇၇၀ တြင္ ၫႊန္ ၾကားထားပါသည္။
မုဒိမ္းမႈမ်ားတြင္ အမ်ားအားျဖင့္ မ်က္ျမင္သက္ေသမရိွ ႏိုင္ပါ။
သို႔ျဖစ္၍ ဆရာ၀န္၏ ေဆးစာမွာ အမႈတြင္ မည္မွ်အေရးႀကီးေၾကာင္း သိ ႏိုင္ပါသည္။
ဓာတုေဗဒ၀န္ ဓာတုေဗဒ၀န္မွာလည္း အေရးႀကီး ေသာ အပိုင္းကို ထမ္းေဆာင္ရပါသည္။
မူးယစ္ေဆး၀ါးမႈမ်ားတြင္ တရားခံသည္ မူးယစ္ေဆး၀ါးသံုးစြဲျခင္း ရွိ၊ မရွိသိႏုိင္ရန္ ၎၏ ဆီးနမူနာကို ဆရာ၀န္ကရယူၿပီး ဓာတုေဗဒ၀န္ထံ ေပးပို႔စစ္ေဆးပါသည္။
ဆီးထဲတြင္ မူးယစ္ေဆး၀ါးအာနိသင္ ရွိ၊ မရွိ ဓာတုေဗဒ၀န္က စစ္ေဆးၿပီး ဆရာ၀န္ထံ ျပန္ၾကားရပါသည္။
သို႔ျဖစ္ ၍ တရားခံသည္ မူးယစ္ေဆး၀ါးသံုးစြဲ ျခင္း ရွိ၊ မရွိ ဆံုးျဖတ္ရာ၌ ဓာတုေဗဒ၀န္႐ံုး ၏ စစ္ေဆးခ်က္သည္ အဓိကက် ေၾကာင္း ေတြ႕ႏိုင္ပါသည္။
၎အျပင္ လူသတ္မႈမ်ားတြင္ သက္ေသခံဓား၊ တုတ္ တို႔၌ ေသြးရွိ၊ မရွိ စမ္းသပ္ၿပီး ဆိုင္ရာ ရဲစခန္းသို႔ ျပန္ၾကားရပါသည္။
မုဒိမ္းမႈ မ်ားတြင္လည္း တရားခံ၏ အ၀တ္ အစားႏွင့္ မိန္းကေလး၏ အ၀တ္အစား မ်ားတြင္ သုက္ရည္၊ သုက္ပိုးေတြ႕၊ မေတြ႕ ဓာတုေဗဒ၀န္႐ံုးက စစ္ေဆးရပါသည္။
သို႔ျဖစ္ရာ ဓာတုေဗဒ၀န္႐ံုး၏ စစ္ေဆး ျပန္ၾကားခ်က္သည္ အမႈတြင္ အမွန္ တရားကို ရွာေဖြရာ၌ လြန္စြာအဖိုးတန္ လွပါသည္။
ရဲမႈခင္းတပ္ဖြဲ႕(စီအိုင္ဒီ) ရဲမႈခင္းတပ္ဖြဲ႕(စီအိုင္ဒီ)သည္ အခ်ဳိ႕ ေသာ အေရးႀကီးအမႈမ်ားကိုေဖာ္ထုတ္ ရေသာ လုပ္ငန္းကို ေဆာင္ရြက္သကဲ့သို႔ အျခားတစ္ဖက္တြင္လည္း လက္ေရး၊ လက္မွတ္၊ လက္ေဗြမ်ားကို စစ္ေဆးျပန္ ၾကားေပးရပါသည္။
ျပစ္မႈမ်ားတြင္ သာမကဘဲ တရားမ မႈမ်ားတြင္ စာခ်ဳပ္စာတမ္းတစ္ခုတြင္ ေရးသားထားေသာ၊ ေရးထုိးထားေသာ လက္မွတ္၊ လက္ေဗြ တို႔အေပၚ စစ္ေဆး ျပန္ၾကားေပးသည့္ အလုပ္ကိုလည္း လုပ္ပါသည္။
သို႔ျဖစ္၍ ရဲမႈခင္းတပ္ဖြဲ႕(စီအိုင္ဒီ) သည္ ျပစ္မႈမ်ားကို ေဖာ္ထုတ္ရာတြင္ အေရးပါေသာ တာ၀န္ကိုထမ္းေဆာင္ ေနေၾကာင္းျမင္ သာပါသည္။
သက္ေသမ်ား အမႈ၏ အဓိကေက်ာ႐ိုးမွာ သက္ေသမ်ား ျဖစ္ပါသည္။
သက္ေသမ်ားက အမွန္ ကို ထြက္ဆိုၾကလွ်င္ အမႈမွန္ေဖာ္ထုတ္ ရာတြင္ လြယ္ကူပါသည္။ သက္ေသမ်ား က အမွန္ကို ထုတ္ေဖာ္ထြက္ဆိုျခင္း မရွိ လွ်င္ အမႈမွန္ေဖာ္ထုတ္ရာ၌ ခဲယဥ္းတတ္ ပါသည္။
အမွန္တရားသည္ သက္ေသ မ်ား၏ ေျဖာင့္မတ္မွန္ကန္မႈအေပၚ မ်ားစြာမူတည္ပါသည္။
သို႔ျဖစ္၍လည္း သက္ေသမ်ားကို က်မ္းကိုင္ၿပီး ထြက္ဆို ေစျခင္း ျဖစ္ပါသည္။
တရားခံမွာ မိမိ၏ ေဆြမ်ဳိး၊ မိတ္ေဆြျဖစ္ေသာေၾကာင့္ လိမ္ လည္ထြက္ဆိုသကဲ့သို႔ တရားခံကို မုန္းတီးေသာစိတ္ေၾကာင့္ ပိုပိုသာသာ ထြက္ဆိုသူမ်ားလည္း ရွိတတ္ပါသည္။
အခ်ဳိ႕က အသက္အႏၲရာယ္စိုးရိမ္သျဖင့္ အမႈကို မထြက္ဆို၀ံ့သကဲ့သို႔ အခ်ဳိ႕က လည္း အျဖစ္အပ်က္ကို မသိဘဲ ေကာလာဟလကို အမွန္ဟု ရမ္းသမ္း ထြက္ဆိုၾကသူမ်ားလည္း ရွိတတ္သည္။
အမႈစီရင္ဆံုးျဖတ္ရာတြင္ သက္ေသ မ်ား၏ ထြက္ဆိုခ်က္ကို အေျခခံၿပီး ဆံုးျဖတ္ရေသာေၾကာင့္ သက္ေသမ်ား သည္ ေျဖာင့္မတ္ၾက ရန္ လုိေၾကာင္း ေတြ႕ ႏိုင္ပါသည္။
သက္ေသမ်ားသည္ တရား စီရင္ျခင္း၏ အဓိကဇာတ္ေကာင္မ်ားဟု ပင္ေခၚဆိုႏုိင္ပါသည္။
ေရွ႕ေနမ်ား ေရွ႕ေနမ်ားသည္လည္း အလြန္အေရး ပါေသာ တာ၀န္ကိုထမ္းရြက္ၾကရပါ သည္။ အမွန္တရားကို ေဖာ္ထုတ္ရာ တြင္ ေရွ႕ေနမ်ားက ေမးခြန္းမ်ားကို ဥပေဒေဘာင္အတြင္းမွ ဉာဏ္ပညာျဖင့္ ေမးျမန္းေဖာ္ထုတ္ရပါသည္။
ေၾကာက္ရြံ႕ ေနေသာ သက္ေသမ်ား၊ လိမ္လည္ေန ေသာ သက္ေသမ်ား၊ ထိမ္ခ်န္ထြက္ဆို ေနေသာ သက္ေသမ်ားကို ပညာဉာဏ္ ျဖင့္ ေမးျမန္းေဖာ္ထုတ္ရပါသည္။
လိမ္ လည္ထားသည္ကို ေပၚလြင္ရန္၊ ဖုံးကြယ္ ထားသည္ကို ေဖာ္ထုတ္ရန္၊ ေကြ႕ ေကာက္ေနသည္ကို ေျဖာင့္မတ္လာေစ ရန္ ဉာဏ္ပညာျဖင့္ ေဆာင္ရြက္ၾကပါ သည္။
ေရွ႕ေနမ်ား၏ ဉာဏ္ပညာထက္ ျမက္လွ်င္ ထက္ျမက္သေလာက္ အမွန္ ကို ေဖာ္ထုတ္ႏုိင္ပါသည္။ သို႔ျဖစ္ေပရာ တရားစီရင္ျခင္း ေျဖာင့္မတ္ရန္အတြက္ ေဆာင္ရြက္ရာ တြင္ ေရွ႕ေနမ်ား၏ ဉာဏ္ပညာႀကီးမား မႈက မည္မွ်အေရးပါပံုကို သိျမင္ႏိုင္ပါ သည္။
တရားသူႀကီး အမႈတစ္ခုလံုး၏ အဆံုးသတ္အပိုင္း ကို ေဆာင္ရြက္ရသူ ျဖစ္ပါသည္။
အမႈ တြဲတြင္ ေပၚေပါက္ခ်က္ကိုသာ သံုးသပ္ ဆံုးျဖတ္ခြင့္ ရွိပါသည္။ အမႈတြဲတြင္ ေပၚေပါက္ျခင္းမရွိေသာ အခ်က္မ်ားကို အေျခခံၿပီး ဆံုးျဖတ္ခြင့္မရွိပါ။
ႏွစ္ဖက္ အမႈသည္မ်ားကတင္ျပၾကေသာ သက္ ေသခံ အေထာက္အထားမ်ားအနက္ သက္ေသခံဥပေဒႏွင့္ ကိုက္ညီေသာ အခ်က္အလက္မ်ားကိုသာ ထည့္သြင္း သံုးသပ္ခြင့္ရွိပါသည္။
ဥပေဒႏွင့္ ကိုက္ ညီျခင္းမရွိသည္ကို ပယ္ၿပီး ဥပေဒႏွင့္ ကိုက္ညီသည့္အခ်က္မ်ားကိုသာ လက္ခံ ရပါသည္။
တစ္နည္းအားျဖင့္ တရား သူႀကီး၏ လုပ္ပိုင္ခြင့္ကို သက္ေသခံ ဥပေဒျဖင့္ ေဘာင္ခတ္ထားသည္ဟု ဆို ႏုိင္ပါသည္။
သက္ေသခံဥပေဒႏွင့္ ညီၫြတ္ေသာ တင္ျပခ်က္မ်ားအေပၚ အေျခခံၿပီး ဆံုးျဖတ္ရာတြင္လည္း ျပ႒ာန္းဥပေဒ၊ က်င့္ထံုးဥပေဒ၊ နည္းဥပေဒ၊ စီရင္ထံုး ဥပေဒလမ္းၫႊန္ခ်က္၊ တရား႐ံုးမ်ား လက္စြဲမ်ားႏွင့္ ျခံဳငံုသံုးသပ္ဆံုးျဖတ္ရပါ သည္။
တရားဥပေဒႏွင့္ ညီၫြတ္ရမည့္ အျပင္ မွ်တမႈရွိရန္လည္း ထည့္သြင္း စဥ္းစားရပါသည္။
သို႔ျဖစ္ရာ တရားစီရင္ျခင္း၏ အဆံုး သတ္အပိုင္းကို ေဆာင္ရြက္ၾကရေသာ တရားသူႀကီး၏ လုပ္ငန္းတာ၀န္ မည္မွ် ႀကီးမားပံုကို သိႏိုင္ပါသည္။
ဤသည္မွာ ျပစ္မႈဆိုင္ရာအမႈမ်ားကို တရားစီရင္ရာ၌ ေဆာင္ရြက္ပံုအဆင့္ ဆင့္၏ အက်ဥ္းခ်ဳပ္ႏွင့္ တရားစီရင္ျခင္း တြင္ မည္သူက မည္သည့္အပိုင္းကို တာ၀န္ယူၾကရေၾကာင္းသိရွိရန္ ဗဟုသုတ အလို႔ငွာ တင္ျပလုိက္ရပါသည္။

ျမန္မာတိုင္း(မ္)