တရုတ္ကဖိ၊ကုလားကအိ (ဧရာ)

တရုတ္ကဖိ၊ကုလားကအိ

ျမန္မာ့တပ္မေတာ္ရဲ ့ကာကြယ္ေရးဦးစီးခ်ဳပ္ေဟာင္းလည္းျဖစ္သူ၊လက္ရွိအမ်ဳိးသားဒီမိုကေရစီအဖဲြ ့ခ်ဳပ္ ရဲ ့ ဒုဥကၠဌလည္းျဖစ္သူ ဦးတင္ဦး ရဲ ့ဘ၀ျဖတ္သန္းမွဳေတြကို အာအက္ဖ္ေအ ျမန္မာပိုင္းေရဒီယိုကေန ျပည္သူ ့ဖက္ကဗိုလ္ခ်ဳပ္ႀကီးတေယာက္ အစီအစဥ္အေနနဲ ့ထုတ္လႊင့္ေနပါတယ္။ ၃၊၁၀၊၂၀၁၁ေန ့က ထုတ္လႊင့္ခဲ့တဲ့ အစီအစဥ္မွာ ဦးတင္ဦး က ရိုဟင္ဂ်ာလို ့မေခၚပဲ ဘဂၤါလီ လို ့ေခၚတာကိုမေက်နပ္လို ့ ဆိုၿပီးေျမာက္အေမရိကတိုက္မွာ ဖဲြ ့စည္းထားတဲ့ BRANA ဘဂၤါလီ(ရိုဟင္ဂ်ာ)အစည္းအရုံးဥကၠဌ ေဒါက္တာ၀ါကာအူဒင္းမွကန္ ့ကြက္တာကို ၁၄၊၁၀၊၂၀၁၁ေန ့က အာအက္ဖ္ေအေရဒီယို အစီအစဥ္ မွာၾကားလိုက္ရတယ္။ ဒါေၾကာင့္ စစ္တေကာင္းအႏြယ္၀င္ ဘဂၤါလီေတြ မဟုတ္မမွန္ေဖာ္ထုတ္ေနတဲ့ ရိုဟင္ဂ်ာဆိုတဲ့ တိုင္းရင္းသားအလိမ္ကိစၥကို အမ်ားျပည္သူေတြသိေစဖို ့ ဒီေဆာင္းပါးကို ေရးသားလိုက္ ရျခင္းျဖစ္တယ္။

ရိုဟင္ဂ်ာဆိုတဲ့ တိုင္းရင္းသားရွိျခင္းမရွိျခင္း

ျမန္မာႏိုင္ငံမွာ ရိုဟင္ဂ်ာဆိုတဲ့ တိုင္းရင္းသားဆိုတာကို ေျမာက္ဦးေခတ္၊ဓည၀တီေခတ္တို ့မွာပဲရွာရွာ၊ ကိုလိုနီေခတ္မွာ အဂၤလိပ္အစိုးရထုတ္ျပန္ခဲ့တဲ့ (၁၈၇၂ခုမွ ၁၉၁၁ခု) စတဲ့သန္းေကာင္စာရင္း (census) ေတြမွာပဲရွာရွာ ရွာေတြ ့ႏိုင္မွာမဟုတ္ပါ။ ရိုဟင္ဂ်ာဆိုတဲ့ တိုင္းရင္းသားအလိမ္ပဲျဖစ္ျဖစ္၊ အတုပဲ ျဖစ္ျဖစ္ ဆိုတာဟာ အရင္ကလည္းမရွိခဲ့ဘူး။ အခုလည္းရွိမေနဘူး။ ေနာက္လည္းရွိလာမွာ မဟုတ္ဘူး။ ဒီအေၾကာင္းကိုပဲ သမိုင္းနဲ ့ခ်ီၿပီး ရခိုင္တိုင္းရင္းသားအဖဲြ ့အစည္းေတြ၊ပညာရွင္ေတြရွင္းျပတာ ထုတ္ျပန္ ထားတာေတြကလည္း ဒုနဲ ့ေဒးရွိေနတယ္။ ဒါေပမယ့္ ဘဂၤါလီေတြျဖစ္တဲ့ ရိုဟင္ဂ်ာလွဳပ္ရွားမွဳဟာ ယခုအထိ ျမန္မာႏိုင္ငံရဲ ့ ဌာေနတိုင္းရင္းသားအခြင့္အေရးကို လူ ့အခြင့္အေရးထက္ ေက်ာ္လြန္ၿပီး လုပ္ေနတယ္။

တိုင္းရင္းသားဆိုတာဘာလဲ

ပထ၀ီအေနအထားအရ ခိုင္လုံတဲ့သမိုင္းေၾကာင္းနဲ ့ကိုယ္ပိုင္ယဥ္ေက်းမွဳ၊ကိုယ္ပိုင္ဘာသာစကား၊ကိုယ္ ပိုင္ဓေလ့ထုံးတမ္းအစဥ္အလာရွိသူမ်ားကို တိုင္းရင္းသားလို ့ေခၚတယ္။ ျမန္မာ့နိုင္ငံရဲ ့တိုင္းရင္းသား ေတြဟာ မေန ့တေန ့ကမွ ရုတ္တရက္ေကာက္ကာငင္ကာ ျဖစ္ေပၚလာျခင္းမဟုတ္ပါ။ ရာဇ၀င္နဲ ့ခ်ီတဲ့ သမိုင္းအေထာက္အထားေတြနဲ ့ ရွင္သန္ၾကတာျဖစ္တယ္။ ရခိုင္၊မြန္၊ဗမာ၊ရွမ္း၊ကရင္၊ကယား(ကရင္နီ)၊ ကခ်င္၊ခ်င္းစတဲ့ အဓိကတိုင္းရင္းသားအင္အားစုႀကီးေတြမွာ ခိုင္မာတဲ့ သမိုင္းေၾကာင္းေတြကို ေက်ာက္ စာနဲ ့ေပ၊ပုရပိုက္တို ့မွာေတြ ့ရတယ္။ ျမန္မာႏိုင္ငံမွ တိုင္းရင္းသားေတြဟာ ဘာသာေရးကို အေျခခံၿပီး တိုင္းရင္းသားျဖစ္လာသူမ်ားလည္းမဟုတ္ပါ။ ရွိရင္းစဲြဓေလ့ထုံးစံအတိုင္းသာ ေရွးပေ၀ဏီကပင္ ေနထိုင္ သူမ်ားျဖစ္တယ္။

သမိုင္းလိမ္ရင္ အမွန္တရားမဟုတ္

အာရပ္လူမ်ဳိးေတြက အေရွ ့ေတာင္အာရွကို ဟင္းခတ္အေမႊးအႀကိဳင္လာေရာင္းကာ ရမ္းၿဗဲကြ်န္းနားက သေဘၤာပ်က္ပုံျပင္နဲ ့ရိုဟင္ဂ်ာလူမ်ဳိးဆိုတာျဖစ္ေပၚလာတာကို ရိုးမယ္ဖဲြ ့ၿပီး သမိုင္းကိုလုပ္ႀကံဖန္တီးလို ့ မရပါ။ျမန္မာႏိုင္ငံလြတ္လပ္ေရးရခါစမွာပင္မူဂ်ာဟစ္သူပုန္မ်ားထႂကြခဲ့တာသမိုင္းအမွန္ပါ။ဗမာ့ေသနတ္ ကိုင္ တပ္ရင္း(၅) က မူဂ်ာဟစ္ေတြကို ေတာင္ၿပိဳတိုက္ပဲြနဲ ့အၿပီးသတ္တိုက္ထုတ္ခဲ့တယ္။အဲ့ဒီအခ်ိန္က ရန္ကုန္-အင္းစိန္တိုက္ပဲြေတာင္ မျဖစ္ေသးတဲ့အခ်ိန္ပါ။ ဘဂၤလားေဒ့ရွ္ႏိုင္ငံ(အေရွ ့ပါကစၥတန္)ဆိုတာ လည္း မေပၚေသးပါ။ ပါကစၥတန္ႏိုင္ငံပဲျဖစ္တယ္။ မူဂ်ာဟစ္ေသနတ္သံေတြနဲ ့အၿပိဳင္ ဘူးသီးေတာင္ ေမာင္းေတာအမတ္ျဖစ္တဲ့ မစၥတာဂါးဖါးရ္က ဂါးဒီယန္း သတင္းစာကေန ရိုဟင္ဂ်ာ အမည္ေပးထားတဲ့ မူဆလင္လူမ်ဳိးသစ္ကိုဖန္တီးအသက္သြင္းခဲ့တယ္။ ဒီရိုဟင္ဂ်ာကိစၥဟာလိမ္ညာမွဳတခုသာျဖစ္ေၾကာင္း၊ မူဆလင္ျပည္နယ္ထူေထာင္ေရးဆိုတဲ့ ႏိုင္ငံေရးရည္ရြယ္ခ်က္ပါေၾကာင္း ဦးေဖာ္ဇံ ဆိုသူက ဂါးဒီယန္း သတင္းစာမွာပဲ ခ်က္ခ်င္းတုန္ ့ျပန္ေရးသားခဲ့တယ္။ ျမန္မာႏိုင္ငံရဲ ့ အိမ္နီးခ်င္းႏိုင္ငံျဖစ္တဲ့ ထိုင္းႏိုင္ငံ၊ ေတာင္ပိုင္းမွ ပတၱနီ၊ယာလာနဲ ့နာရာသီ၀ပ္ေဒသေတြမွာျဖစ္ေနတဲ့ မူဆလင္ခဲြထြက္ေရးလွဳပ္ရွားမွဳနဲ ့ ဘဂၤါလီရိုဟင္ဂ်ာလွဳပ္ရွားမွဳေတြဟာတပုံစံတည္းပဲျဖစ္တယ္။ ထိုင္းေတာင္ပိုင္းမူဆလင္သမိုင္းကလည္း အာရပ္ေတြရဲ ့ဟင္းခပ္အေမႊးအႀကိဳင္နဲ ့ဇာတ္လမ္းဆင္တယ္။

အရင္းစစ္လ်ွင္ အျမစ္ေျမ

၁၉၅၀ပတ္၀န္းက်င္ႏွစ္မ်ားက မူဂ်ာဟစ္သူပုန္နဲ ့ရိုဟင္ဂ်ာဟာ ဆက္စပ္ေနတယ္။ဒီအရင္က မရွိခဲ့ပါ။ ျမစ္ဖ်ားခံမွဳက ၿဗိတိသ်ွနယ္ခ်ဲ ့ရဲ ့ တံခါးမရွိ၊ဓါးမရွိ လူ၀င္မွဳ၀ါဒမွ စတင္ခဲ့တယ္။ ၿဗိတိသ်ွတို ့သိမ္းပိုက္ ခါစ (၁၈၂၅)ခုႏွစ္က ရခိုင္ျပည္မွာ မူဆလင္လူဦးေရ သုံးေသာင္း(၃၀၀၀၀)သာရွိခဲ့ရာမွ ၁၉၃၀ခုႏွစ္မွာ ေတာ့ မူဆလင္ဦးေရ ႏွစ္သိန္းတေသာင္းခုႏွစ္ေထာင္ရွစ္ရာ (၂၁၇၈၀၀) အထိတိုးပြားခဲ့တယ္။ ၁၉၃၉ ခုႏွစ္မွာ ၿဗိတိသ်ွအစိုးရက စုံစမ္းေရးေကာ္မရွင္တခုဖဲြ ့စည္းခဲ့တယ္။ေကာ္မရွင္က မူဆလင္ဦးေရ အဆီး အတားမရွိ တိုးလာမွဳကို မဟန္ ့တားပါက လူမ်ဳိးေရးပဋိပကၡမ်ားျဖစ္လာႏိုင္တယ္လို ့အစီရင္ခံခဲ့ေပမယ့္ ဒုတိယကမၻာစစ္ျဖစ္လာလို ့လုပ္ငန္းရပ္ဆိုင္းခဲ့တယ္။ ၁၉၄၂ခုႏွစ္မွာကုလား-ရခိုင္အဓိကရုဏ္းေပၚထြက္ ခဲ့တယ္။ ကိုလိုနီေခတ္က အိႏိၵယမွ သြင္းလာတဲ့ လယ္ကူလီ နဲ ့ဘဂၤါလီလူမ်ဳိး ရိုဟင္ဂ်ာဟာ အသြင္ သ႑ာန္အရကို မတူညီပါ။ အိႏိၵယလယ္ကူလီေတြက နယ္ခ်ဲ ့စံနစ္ နဲ ့စီးပြားေရးအေပၚ အေျခခံလို ့ ဒုတိယကမၻာစစ္ျဖစ္ခ်ိန္မွာ ျပန္ထြက္သြားၾကတယ္။ရိုဟင္ဂ်ာဆိုတဲ့ဘဂၤါလီလူမ်ဳိးေတြကေတာ့ ေျခကုတ္ ယူနယ္ပယ္ခ်ဲ ့ဖို ့နဲ ့ႏိုင္ငံေရးအာဏာအထိတက္လွမ္းဖို ့အစီအစဥ္တက် ရည္ရြယ္ခ်က္ရွိတယ္။

ျမန္မာမူဆလင္တိုင္း ရိုဟင္ဂ်ာ(တိုင္းရင္းသားအလိမ္) မဟုတ္

အာဇာနည္ေခါင္းေဆာင္ေတြျဖစ္တဲ့ ဆရာႀကီးဦးရာဇတ္နဲ ့ရဲေဘာ္ကိုေထြးတို ့၊ပါကစၥတန္ႏိုင္ငံရဲ ့ ပထမ ဆုံးျမန္မာသံအမတ္ႀကီးဦးေဖခင္တို ့ဟာ ျမန္မာအမ်ဳိးသားေရးစိတ္ရွိ တဲ့ ျမန္မာမူဆလင္ေတြျဖစ္တယ္။ သူတို ့ဟာ အညာမွာရွိတဲ့ ျမန္မာမူဆလင္မိသားစုေတြက ေမြးဖြားခဲ့သူေတြျဖစ္တယ္။ ျမန္မာရာဇ၀င္မွာ ဘုရင္ကခ်ီးေျမာက္ခဲ့တဲ့ ဗ်၀ိ၊ဗ်တၱဆိုတဲ့ သူရဲေကာင္းညီအကို ရွိပါတယ္။ ဒီညီအကိုလည္း သေဘၤာပ်က္ ၿပီး ယခုျမန္မာႏိုင္ငံလို ့ေခၚတဲ့အရပ္ကိုေရာက္လာသူေတြျဖစ္တယ္။ဒီလိုရာဇ၀င္ေတြက်ေတာ့ ရိုဟင္ဂ်ာ ဆိုၿပီးလိမ္ညာ၀ါဒျဖန္ ့ေနသူေတြမသိသလိုေနၾကတယ္။ ျမန္မာႏိုင္ငံမွာရိုဟင္ဂ်ာ(တိုင္းရင္းသားအလိမ္) မေပၚထြက္မွီကတည္းက ျမန္မာတိုင္းရင္းသားေတြနဲ ့အိမ္ေထာင္ရက္သားက်ေနၾကတဲ့ မူဆလင္ေတြ သားစဥ္၊ေျမးဆက္ရွိၾကတယ္။ ရိုဟင္ဂ်ာဟာစစ္တေကာင္းကဘဂၤါလီေလာက္ကိုေတာင္အမ်ဳိးမေတာ္ပဲ၊ ခုန္ေက်ာ္ၿပီး အာရပ္ေတြနဲ ့အမ်ဳိးစပ္ထားပုံကဇာတ္နိမ့္၊ဇာတ္ျမင့္ဆိုတာကိုေမ်ာ္ျမင္လို ့လား၊တမန္ေတာ္ ရဲ ့သာကီမ်ဳိးေတြျဖစ္ခ်င္လို ့လား ေမးရမလိုျဖစ္ေနတယ္။

တိတ္တဆိတ္မေကာင္းႀကံမွဳ (Conspiracy Theory)

ျမန္မာစကားမွာရွိတဲ့အရိပ္ေနေန၊အခက္ခ်ဳိးခ်ဳိးဆိုတာနဲ ့အာရပ္ကုလားအုပ္ပုံျပင္တို ့ဟာ ဆင္တူရိုးမွား ျဖစ္တယ္္။၁၉၈၀ႏွစ္မ်ား၀န္းက်င္မွာ ရန္ကုန္တကၠသိုလ္္ပတ္၀န္းက်င္ကိုအေျခခံၿပီး ရန္ကုန္ၿမိဳ ့မွာပါျပန္ ့ ခဲ့တဲ့စာကေတာ့ ဗုဒၶဘာသာအမ်ဳိးသၼီးကိုယူရင္ ေငြဘယ္ေလာက္၊ ဘဲြ ့ရတို ့၊ ဗိုလ္မွဴးသမီးတို ့ယူရင္ေငြ ဘယ္ေလာက္ခ်ီးေျမာက္မယ္ဆိုတဲ့စာျဖစ္တယ္။အဲ့ဒီအခ်ိ္န္က ရန္ကုန္တကၠသိုလ္မွာ ရခိုင္ေက်ာင္းသား အမ်ားအျပားေနတာက ပင္းယေဆာင္ျဖစ္တယ္။ ပင္းယေဆာင္မွာ ဘူးသီးေတာင္၊ေမာင္းေတာဘက္က ေက်ာင္းလာတက္တဲ့ ကုလားေက်ာင္းသားေလး၊ငါးဦးကိုေထာက္လွမ္းေရးကစာကိစၥနဲ ့ဖမ္းဆီးသြားတာ ကိုလည္းတေဆာင္တည္းေနရခိုင္ေက်ာင္းသားေတြေတာင္မသိရွိပါ။အေဆာင္မွဴး၊ကထိက၊ပါေမာကၡ နဲ ့ ပါေမာကၡခ်ဳပ္တုိ ့ေတာ့ သိရွိႏိုင္ပါတယ္။ ဖမ္းခံသြားရတဲ့ ဘူးသီးေတာင္၊ေမာင္းေတာေက်ာင္းသား ေလး၊ ငါးဦးဟာ လစ္ဗ်ားႏိုင္ငံေထာက္ပံေၾကး(stipend) နဲ ့ေက်ာင္းတက္ေနတာလို ့ ႏွစ္မ်ားစြာၾကာၿပီးမွဆက္ စပ္ တဲ့ အသိုင္းအ၀ိုင္းေတြအရသိရပါတယ္။

၁၉၉၀၀န္းက်င္ႏွစ္မ်ားကကရင္ျပည္နယ္မွာ ထီးပါ၀ိက်ဳိးတိုက္ပဲြေတြနဲ ့စစ္သံၿမိဳင္ေနခ်ိန္မွာကုလားေတြ (မဆလေရြ ့ေျပာင္းမွဳ၊ေမွာင္ခိုေခတ္ေၾကာင့္ေရာက္လာသူမ်ား)စုေနၾကတဲ့ရြာတရြာမွာ ကုလားတဦးေသ ဆုံးတယ္။ သူတို ့ဘာသာေရး အရ သၤခ်ဳိင္းသတ္မွတ္ေပးရမယ္ ဆိုၿပီး ေတာင္းလာတယ္။ အဲ့ဒီေဒသ တာ၀န္က်တဲ့ KNLA ကရင္စစ္ေၾကာင္းမွဴးျပန္ေျပာတာရွင္းပါတယ္။ ငါတို ့ တသက္လုံး ဒီမွာေနလာတာ ဘာသၤခ်ဳိင္းမွမရွိဘူး။ ဒီတိုင္းျမဳတ္တာ၊အပုပ္နံမထြက္ေစနဲ ့တဲ့။ ထိုင္း-ျမန္မာနယ္စပ္ရွိ ဒီေအဘီထဲပါဖို ့ ကိုလည္း ဘဂၤလားေဒ့ရွ္ အေျခစိုက္ ရိုဟင္ဂ်ာ(အာအက္စ္အို)အဖဲြ ့ကႀကိဳးစားခဲ့ေသးတယ္။ တိုင္းရင္း သားအဖဲြ ့အားလုံးကလက္မခံေတာ့ ဒီမိုကေရစီမရွိဘူး၊လူ ့အခြင့္အေရးမရွိဘူးလို ့သမုတ္ခဲ့ေသးတယ္။ ဘာသာေရးအလံေထာင္ၿပီး ရိုဟင္ဂ်ာ(တိုင္းရင္းသားအလိပ္)မွဳိင္းတိုက္ေနမွဳမ်ားကို မလုပ္သင့္ပါဘူး။ ရခိုင္ျပည္ စစ္ေတြေတာင္မေရာက္ဘူးတဲ့သူေတြ၊ ရန္ကုန္မွာပညာသင္ႀကီးျပင္းခဲ့တဲ့ မူဆလင္ဆိုသူေတြ က စစ္တေကာင္းဇာတိလား၊ အာရပ္ဇာတိလားမကဲြျပားပဲ ရိုဟင္ဂ်ာဇာတ္လမ္းကို ယူေကတို ့၊ ေျမာက္ အေမရိကား တို ့ကေန ထုတ္လုပ္ေနၾကတာ ကို ့ရို ့ကားယား ျဖစ္ေနတယ္။ ေရႊသမင္ ဘယ္ကထြက္ ေဆာ္ဒီအာေရဗ်က ထြက္သလို ျဖစ္ေနတယ္။

ေညာင္ျမစ္တူး ပုတ္သင္ဥေပၚ

ရိုဟင္ဂ်ာအေရးရဲ ့ေနာက္မွာ ေဆာ္ဒီလို အာရပ္ေငြတြင္းေတြ လိုက္ပါလာေတာ့ ေခတ္မွီတဲ့ ေရာင္း၀ယ္ မွဳေတြေပၚေပါက္လာတယ္။ျမန္မာ့ႏိုင္ငံရဲ ့ပထမဆုံးသမတႀကီးသားတာမဟုတ္၊ ဆဌမသံဃာယနာတင္ ခဲ့တဲ့၀န္ႀကီးခ်ဳပ္ရဲ ့သားလည္း ၁၉၉၄-၅ခုႏွစ္မ်ားအတြင္းမွာ ျမန္မာႏိုင္ငံမူဆလင္အက်ဳိးေဆာင္မ်ားအဖဲြ ့ ဆိုၿပီး ေဆာ္ဒီအာရပ္ကမၻာမွ ေငြဂြင္ဖန္ဖို ့လုပ္ခဲ့တယ္။ ဒီလူေတြဟာ တိုင္းရင္းသားစစ္ရုံတင္ မကဘူး။ ျမန္မာ့အဓိပတိအႏြယ္၀င္ေတြျဖစ္ပါတယ္။တဖက္မွာလည္း ျမန္မာအမ်ဳိးသားေရးစိတ္ရွိတဲ့ ေလးစားရတဲ့ ဟာဂ်ီေတြလည္းရွိပါတယ္။ ဒီဟာဂ်ီႀကီးေတြဟာ ဟိုအရင္ကတည္းက ႏွစ္စဥ္ မကၠာကို ဘုရားဖူးသြား သူမ်ားျဖစ္လို ့ ေဆာ္ဒီက ေငြအေထာက္အပံ့ရဖို ့နည္းေတြကို ေျပာဆိုဖူးေပမယ့္ တိုင္းျပည္အတြက္ မလုပ္သင့္မလုပ္အပ္တာကိုသိလို ့၊ႏိုင္ငံေရးအျမင္္လည္းရွိလို ့ေသတပန္သက္တဆုံး ျမန္မာအမ်ဳိးသား ေရး စိတ္ဓါတ္နဲ ့ရပ္တည္သြားၾကပါတယ္။

သမိုင္းရဲ ့့ေလာဂ်စ္

ႏိုင္ငံေတြရဲ ့နယ္စပ္စည္းမ်ဥ္းေတြနဲ ့နီးစပ္တဲ့ေဒသတိုင္းမွာ တိုင္းရင္းသားေတြ ျပန္ ့ႏွံ ့ခဲ့ရတယ္။အိႏိၵယ -ျမန္မာနယ္စပ္မွာ ခ်င္းလူမ်ဳိးဆို အိႏိၵယ၊ မီဇိုရမ္ျပည္နယ္ထဲမွာလည္း ရွိတယ္။ နာဂနဲ ့ကသည္းလူမ်ဳိး လည္း ဟိုဘက္နဲ ့ဒီဘက္မွာရွိၾကတယ္။ ခ်င္းတိုင္းရင္းသားဆိုရင္ ခရစ္ယာန္ကိုးကြယ္သူမ်ား ျဖစ္တယ္။ ၀လူမ်ဳိးဆို တရုတ္-ျမန္မာ ႏွစ္ႏိုင္ငံမွာရွိတယ္။ ေျမာင္-ေမ်ာ့လူမ်ဳိးဆို ထိုင္း-ျမန္မာနယ္စပ္တို ့မွာျပန္ ့ႏွံ ့ ေနတယ္။ဒါေတြဟာ ကိုလိုနီသိမ္းယူမွဳရဲ ့ ေျမပုံအရ grid line ဆဲြမွဳေတြေၾကာင့္ ျဖစ္သြားရတယ္။ တျခားမၾကည့္ပါနဲ ့ တခ်ိန္က ျမန္မာပိုင္ ကပၸလီကၽြန္း (adaman island) ဟာ ယခုအခါမွာ အိႏိၵယပိုင္ ပို ့ဘလဲယားကၽြန္း ျဖစ္ေနတယ္။ အဲ့ဒီကၽြန္းမွာရွိတဲ့ ျမန္မာျပည္က ကရင္တိုင္းရင္းသားေတြဟာ အိႏိၵယ ႏိုင္ငံသားေတြျဖစ္သြားတယ္။ ရိုဟင္ဂ်ာဆိုတဲ့ကိစၥကေတာ့ဘာသာကဲြျပားမွဳနဲ ့မဆိုင္ သမိုင္းရဲ ့ေလာဂ်စ္ မက်တာနဲ ့ဆိုင္တယ္။ ျမန္မာႏိုင္ငံမွာမရွိတဲ့လူမ်ဳိးကို တိုင္းရင္းသားအျဖစ္ အတင္းသြပ္သြင္းကာ သမိုင္း ကို လိမ္ေနတဲ့ ကိစၥျဖစ္တယ္။ သမိုင္းမွာ က်ဆုံးရမွာ ေသခ်ာတယ္။ ။

ဧရာ

၁၉၊၁၀၊၂၀၁၁



ကိုးကား။ ။ ၁၊လူ ့အခြင့္အေရးအေရၿခဳံ ရိုဟင္ဂ်ာအမည္ခံစစ္တေကာင္းအႏြယ္၀င္ဘဂၤါလီတို ့၏နယ္ သစ္ခ်ဲ ့ထြင္ေရးသမိုင္းလိမ္ကိုေ၀ဖန္ျခင္း၊ ခိုင္ျမ၀ါ၊ ရခိုင္အမ်ဳိးသားအသင္းဂ်ပန္၊ ၂၀၀၃ခုႏွစ္-ဇြန္လ

၂၊ထိုင္းႏိုင္ငံေတာင္ပိုင္းေဒသပဋိပကၡႏွင့္အၾကမ္းဖက္မွဳျပႆနာ၊ ကိုကိုလႈိင္၊ျပည္စုံစာအုပ္တိုက္၊၂၀၀၈- ဇူလိုင္လ

၃။က်ေနာ္က်င္လည္ခဲ့ရေသာျမန္မာႏွင့္ကမၻာ၊ သူရထြန္းတင္၊ ျပည့္စုံစာအုပ္တိုက္၊ ၂၀၀၈-ဧၿပီလ

၄။Census of Burma 1911၊ Government printing၊ Rangoon၊ (Reprinted) 1986